✡ سد ذوالقرنین در نظریهٔ ابوالکلام 1⃣ #سد_ذوالقرنین و یافتن مصداقی برای آن در میان ابنیهٔ تاریخی موجود، از مواردی است که پیچیدگی داستان #ذوالقرنین را دوچندان نموده است. در واقع مفسّرین سدّی را با ویژگی‌هایی که در قرآن به آن اشاره شده نیافته و در بررسی تطابق یک شخصیت تاریخی با ذوالقرنین، مسأله سدّ را با تسامح دنبال نموده‌اند. لیکن #ابوالکلام_آزاد مدعی است که دقت‌نظر کافی را در رابطه با این موضوع مبذول داشته است. 2⃣ ایشان یکی از برجسته‌ترین مشخصات ذوالقرنین را بنا نمودن سدّی آهنین دانسته و سایر مفسّرین را به این دلیل که در یافتن مابازاء تاریخی ذوالقرنین نسبت به این امر بی‌توجه بوده‌اند، مورد انتقاد قرار داده‌اند. از دیدگاه ایشان #تنگه_داریال در ناحیه ولادی کیوکز کشور گرجستان، تمامی ویژگی‌هایی را که برای سد ذوالقرنین ذکر شده دارا است. زیرا این سدّ در ناحیه کوهستانی قفقاز و بین دو کوه (بین‌السّدین) واقع گردیده و در ساخت آن نیز از آهن استفاده شده است و به ادعای ایشان، #کوروش سدّ مذکور را بنا نموده است. 3⃣ به این‌ترتیب از دیدگاه ابوالکلام، کلیهٔ سؤالات دربارهٔ سد ذوالقرنین، که بارزترین مشخصهٔ ذوالقرنین و در عین حال پیچیده‌ترین بخش برای یافتن مابازاء تاریخی برای این شخصیت قرآنی است، کاملاً پاسخ داده می‌شود. 4⃣ این بخش از نظریهٔ ابوالکلام و استدلال‌های ارائه شده در آن از دو جهت قابل نقد است: 👈 اول آن‌که آیا می‌توان اثبات نمود که سدّ آهنین داریال، توسط #کوروش_کبیر ساخته شده است؟ 👈 ثانیاً و به فرضِ ثبوت مورد اول، آیا #سد_داریال ویژگی‌هایی را که قرآن برای سد ذوالقرنین بیان نموده دارا است یا خیر؟ 5⃣ در ادامه هریک از این موارد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💎 الف) بررسی راه‌های هجوم سکاها به مناطق جنوبی 1⃣ بررسی حملات #سکاها در ادوار پیش از کوروش، راه‌های احتمالی هجوم این قوم به ایران را تبیین می‌کند. یکی از این حملات در دوران استیلای مادها بر ایران و در زمان هوخشتر انجام شد. 2⃣ بخشی از نوشته‌های #هرودوت در این‌باره به شرح ذیل است: 👈 مسافت بین دریاچه ماتید، رود فازیس و کل‌خید برای پیاده‌رو سالم ٣٠روز راه است، فاصلهٔ بین کل‌خید و ماد زیاد نیست و بین این دو مملکت فقط مردم ساس‌پیر سکنی دارند، ولی سکاها این راه کوتاه را گذاشته از راه بالاتر و دورتری آمدند، چنان‌که کوه‌های قفقاز را از طرف راست خود داشتند. 3⃣ به‌گفتهٔ پیرنیا: «هرودوت می‌خواهد بگوید، که راه کوتاه سکاها از کنار دریای آزوو به ولایت باطوم کنونی و از آنجا به آذربایجان بود، ولی آن‌ها راه خودشان را دور کرده از کنار دریای خزر گذشتند. تجاوز مردمان شمالی به ایران در قرون بعد هم از تنگه‌های قفقاز، مانند دربند واقع در کنار دریای خزر و تنگه داریال واقع در گرجستان بود. از این بیان معلوم می‌شود که در آن زمان هم مردمان شمالی از همین تنگه‌ها می‌گذشته‌اند و راه دیگر، ولو این‌که نزدیک‌تر بود، اختیار نمی‌شد... بعض محققین [نیز] احتمال داده‌اند، که سکاها از دهستان، گرگان، طبرستان و گیلان به طرف آذربایجان گذشته‌اند و #کتزیاس هم چنین گوید. اگر این روایت صحیح باشد، باید گفت، که سکاها از دو طرف به ایران حمله کرده‌اند». 4⃣ با توضیحات فوق مشخص می‌شود که بنا به نقل هرودوت، سکاها از دربند (باب‌الابواب) در حاشیه #دریای_خزر به ایران حمله نموده‌اند. از سوی دیگر اشاره شد که به اعتقاد کتزیاس سکاها از کرانه‌های شرقی خزر به ایران حمله نموده‌اند. البته #تنگه_داریال نیز یکی دیگر از راه‌ها بوده است. 5⃣ پس راه حملات سکاها، تنها محدود به تنگه داریال نبوده که با ساختن یک سدّ، شرّ این قوم (چنان‌که جناب ابوالکلام گفته‌اند) به‌کلّی مرتفع گردد. زیرا این قوم به گزارش هرودوت از تنگه دربند و به بیان کتزیاس از گرگان و خراسان به ایران حمله نموده‌اند! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💎 ب) نمونه‌هایی از حملات سکاها در اعصار پس از کوروش 1⃣ اسناد تاریخی ثابت می‌کند که تجاوزات #سکاها با روی کار آمدن #کوروش به پایان نرسید و پس از او نیز ادامه یافت. در ادامه به چند نمونه از این حملات اشاره می‌کنیم: 👈 یکی از این موارد به دورهٔ #داریوش_کبیر بازمی‌گردد. چنان‌که در کتیبه بیستون نگاشته شده، داریوش جهت دفع شرّ سکاها به مملکت آنان لشکرکشی نمود. 👈 شدّت حملات سکاها به‌حدّی بود که دو تن از پادشاهان اشکانی (مهرداد اول و فرهاد دوم) در جنگ با آن‌ها کشته شدند و #مهرداد_دوم این قوم را به جای خود نشاند. 👈 در زمان #بهرام_پنجم قراردادی بین ایران و روم منعقد شد و دولت روم متعهد شد سالیانه مبلغی به دولت ایران برای نگاه‌داشتن پادگان‌های قوی در دربند داریال قفقاز بپردازد تا از تجاوزات مردمان شمالی به حدود ایران و روم جلوگیری شود. 👈 در زمان سلطنت #کواذ از سلسله ساسانیان نیز هجوم قبایل هون، که از معبر داریال پیش آمدند، شاه را وادار کرد که به دفع مهاجمین پرداخته و آنان را مغلوب کند، ولی ده سال بعد یک قوم دیگر از اقوام هون موسوم به سابیر به ارمنستان و آسیای صغیر تاختند. 2⃣ این مثال‌ها حاکی‌است که اقوام مهاجم هم‌چون #سکاها و #آلان‌ها حملات خود را در سال‌های پس از کوروش نیز ادامه دادند. جالب‌تر آن‌که بسیاری از این حملات از همان #تنگه_داریال صورت پذیرفت! که با آیهٔ ٩٧ سورهٔ کهف [یأجوج و مأجوج نه قادر بودند از آن بالا روند و نه می‌توانستند نقبی در آن ایجاد کنند] هم‌خوانی ندارد! لذا اگر #سد_داریال همان #سد_ذوالقرنین بود، می‌بایست مهاجمین را در پسِ خود محبوس داشته، مانع تجاوزات آنان می‌گردید، در حالی‌که چنین نشد!! 3⃣ از همهٔ این‌ها گذشته، بسیاری از گزارش‌های تاریخی حاکی از آن است که خودِ کوروش نیز در جنگی کشته شد که برای تأدیب سکاها و رفع تهاجمات آنان به وقوع پیوست و لذا خود او نیز ظاهراً قربانی حملات این قوم گردید و این موضوع تطبیقِ #کوروش_کبیر با #ذوالقرنین را ناممکن می‌سازد!! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💎 نتیجه‌گیری 1⃣ گفتیم که #سد_ذوالقرنین در قرآن دارای دو مشخصه اصلی است: یکی دفع شرّ اقوام مهاجم و دیگری پابرجا ماندن تا زمان رسیدن وعدهٔ الهی. اما #سد_داریال واجد هیچ‌یک از این مشخصات نیست. زیرا #سکاها که از دید ابوالکلام و بسیاری از مفسّرین همان قوم #یأجوج_و_مأجوج بوده‌اند، در قرون پس از کوروش حملات خود از #تنگه_داریال را پی گرفتند. 2⃣ از سوی دیگر، غیر از تنگه داریال، راه‌های دیگری نیز برای حملهٔ سکاها به نواحی جنوبی وجود داشته و آن‌ها می‌توانستند در صورت مسدود شدن یک راه، از راه‌های دیگر حملات خود را از سر بگیرند. یعنی سد داریال از همان ابتدا نیز نمی‌توانسته شرّ مهاجمین را به‌طور مطلق دفع نماید. این نیز دلیل دیگری است تا نتوانیم سدّ مذکور را همان سد ذوالقرنین بدانیم. 3⃣ مضاف بر این، سد داریال برخلاف آنچه قرآن در رابطه با سد ذوالقرنین بیان نموده، تا زمان رسیدن وعدهٔ الهی (قیامت) پابرجا نبوده و از استحکام آن کاسته شد، به‌گونه‌ای که در قرون بعد تدابیری در جهت استحکام آن اخذ گردید و جالب‌تر آن‌که به‌رغم همهٔ تدابیر باز هم حملات مهاجمین از این تنگه متوقف نشد. با این وجود چگونه می‌توان سد داریال را همان سد ذوالقرنین دانست؟!! 4⃣ در اینجا باید به این نکته اشاره شود که حتی خود جناب ابوالکلام نیز از زمان‌های هفت‌گانهٔ خروج یأجوج و مأجوج (سکاها) سخن به‌میان آورده و از مطالب ایشان برمی‌آید که برخی از حملاتی که از جانب این قوم به ایران صورت پذیرفت، مربوط به قرون پس از کوروش بوده است! 5⃣ نتیجه آن‌که سد داریال فاقد اصلی‌ترین ویژگی‌های سد ذوالقرنین، یعنی دفع شرّ اقوام مهاجم و پابرجا بودن تا رسیدن وعدهٔ الهی است. به‌نظر می‌رسد جناب #ابوالکلام_آزاد برای یافتن سد ذوالقرنین در میان ابنیه تاریخی به این موارد توجه ننموده است!! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter