✡️ مغضوبین ارض [٣٩]
💥 تکلیف مؤمنان
1️⃣ این اتّحاد و اتّفاق در به سخره گرفتن و به بازی گرفتن دین مؤمنان به دو جهت است: مِن شِدَّةِ کُفْرِهِمْ وَ غَلَبَةِ سَفَهِهِمْ [١]. اینان به همان اندازه که تزلزل در ایمان به خدا و حقّ و حقیقت دارند، نسبت به کُفری که گرفتارش شدهاند، سخت پایبندند!
2️⃣ و از آنجا که پایگاه فکری و عقیدتی کفّار ریشه در القائات شیاطین دارد: «وَ إِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ [٢]؛ هنگامیکه با شیطانهای خویش خلوت میکنند، میگویند: ما با شما هستیم، ما فقط (آنها را) مسخره میکنیم!»
3️⃣ و «شَیَاطِینِهِمْ» در اینجا بنابر فرمایش امام محمد باقر علیهالسلام: «أَنَّهُمْ کُهَّانُهُمْ» [٣]؛ یعنی منظور، #کاهنان_یهود است. یعنی در خلوتشان با «علمای یهودی»، علاوه بر اینکه پایبندیشان به #آیین_یهود را اعلان میکنند، با صراحت از «استهزاء مؤمنان» سخن میگویند.
4️⃣ #کاهنان نیز با حربهٔ تزیین و با بهرهگیری از تحریف و دروغ، #سفاهت و #بلاهت را در مردمی که به آنها گوش میدهند، نهادینه میسازند و از آنان موجوداتی شیطانصفت و دلقکمآب تحویل میدهند، که به قول مرحوم آیتالله طالقانی (ره) از آنجا که قوای فکریشان به مسخرگی و عیبجویی دیگران صرف میشود، در نتیجه خود از تفکّر درست بازمیمانند [۴]. بهعبارت دیگر، غلبهٔ سفاهت در اینان، جایی برای تعقّل مثبت و اندیشهٔ متعالی باقی نخواهد گذاشت.
5️⃣ از ویژگیهای مردمی که «إِنَّا مَعَکم» گویان، بر تداوم و بقای در دین و دادههای کاهنان یهودی تأکید میکنند و بر جریان استهزاء پای میفشارند، یکی این است که هر وقت سخنی را میشنوند، به تفسیر منفی آن میپردازند و دیگر اینکه آن را مورد تمسخر قرار میدهند.
6️⃣ خدای حکیم بعد از اینکه علت نهی را که همانا به سُخره گرفتن دین مؤمنان و به بازیچه گرفتن آیین مؤمنان توسط اهل کتاب و کفّار است، بیان میکند، تکلیف مؤمنان با این گروه را نیز بیان میفرماید:
💎 «ای مؤمنان و ای تازهمسلمانها، با یهود طرح دوستی نریزید. با نصاری مراوده نداشته باشید. با طوائف دیگر از کفّار رفت و آمد و نشست و برخاست نکنید. آنها را ولیّ و سرپرست خود قرار ندهید.»
7️⃣ نهی از #اولیاء قرار دادن #یهود و نصاری، چنانچه پیش از این گفتیم یک معنای عُرفی است که شامل نهی از معاشرت، مخالطت، مرافقت، متابعت، مشابهت، استنصار، استظهار و امثال اینها میشود. اکنون به موارد گفته شده میافزاییم نهی از اولیاء قرار دادن کفار شامل همهٔ مظاهر و معانی اولیاء از جمله نهی از حُبّ، نهی از نُصرت، نهی از تَحالف، نهی از حفاظ، نهی از طاعت، و نهی از ولایت میگردد.
📚 منابع:
[١] البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، ج٢، ص۵۴.
[٢] سورهٔ بقره، آیهٔ١۴.
[٣] مجمع البيان، ج١، ص١٠٧.
[۴] پرتوی از قرآن، ج١، ص٧٨.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ مغضوبین ارض [۴٣]
💥 خدا یهود را تحقیر میکند!
1️⃣ بعد از اینکه خدای متعال پرده از رفتار زشت و سخیف یهود و نصاری برمیدارد و آنان را رسوا میسازد، رازِ شیطانصفتی و کُنهِ دلقکمآبی آنان را با عبارت تحقیرآمیز: «ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ» [مائده : ۵٨] در انتهای آیه آورده است.
2️⃣ عرب برای اینکه بگوید زانوی شتر را بستم، یا به زانوی شتر «عِقال» زدم، از مادهٔ «ع ق ل» استفاده میکند و میگوید: عَقَلْتُ الْبَعِیرَ. همچنین به اردوگاه اُسرای جنگی که دارای قید و بندهای متعدد است، «مُعَسْکَرُ الْاِعْتِقَال» میگویند. و نیز به بندی که مرد عرب بر سر خود و بر روی دستمال میگذارد تا مانع از افتادن آن شود، «عِقال» گفته میشود.
3️⃣ غرض اینکه «عقل» مانع است، و انسانها هرچه عاقلتر باشند، به این معناست که با موانع بیشتری مواجهاند. از اقتضائات عقل، تأمّل در حُسن و قُبح مطلبی است که بر زبان جاری میشود و یا در رفتار و کردار بروز مییابد. گویا زبان و سایر اعضاء و جوارح همچون اسیری که در قفس دشمن و در معسکر الاعتقال بهسر میبرد، در گفتار و کردار با موانع متعددی مواجه هستند.
4️⃣ چرا یهود و نصاری اذان مسلمانها را به استهزاء و بازیچه میگرفتند؟ خداوند میفرماید: این استهزاء و این بازیچه گرفتن بهخاطر این است که اینان از قوم و قبیله و دسته و جریانی هستند که نمیاندیشند و #تعقّل نمیکنند. یعنی عِقال ندارند که مانع آنها از ورود به وادی هزء و لعب گردد.
5️⃣ نقطهٔ مقابلِ عقل، «سَفَه» است؛ فَإنَّ السَّفَهَ یُؤَدِّی إلَی الْجَهْلِ بِالْحَقِّ وَ الْهُزْءِ بِه. آنچه که باعث شده تا یهود و نصاری نسبت به حقّ جاهل بوده و به استهزاء آن بپردازند، ریشه در #سفاهت دارد. [١]
6️⃣ بنابراین آنچه صاحب تفسیر المنار در تفسیر عبارت «لَا یَعْقِلُونَ» آورده [٢] مبنی بر اینکه: أنَّهُمْ لَا یُدْرِکُونَ حَقِیقَةَ الْإسْلَامِ، وَ لَو یُدْرِکُوا حَقِیقَتَهُ لَمْ یَتَّخِذُوهَ هُزُواً؛ یهود و نصاری از فهم اسلام عاجزند، و اگر اسلام را درک کنند، به استهزاء آن نمیپردازند؛ پذیرفته نیست.
7️⃣ بهخاطر اینکه ما میبینیم آنها کرسیهای #اسلامشناسی دارند، در مبانی، در اصول و در فروع دین خاتم الانبیاء تفکر و اندیشه میکنند و بهقول صاحب تفسیر الکاشف، اهداف دین را هم درک میکنند و اصلاً اینکه اینها به مبارزه و محاربه با دین میپردازند، بهخاطر درک آنهاست. [٣]
8️⃣ آنها درک میکنند که استقرار اهداف اسلام در جامعه، مانع حرامخواری، مانع سُحْتخواری، و مانع جدّی در برپاییِ پادشاهیِ اَحبار و رُهبان و مهمتر از همه، مانع بسیار جدّی در عدم تمکین مردم بینوا، مسلمان و غیرمسلمان به #بردگی نوینی است که امروزه از طرق گوناگون توسط مجامع و محافل کنیسهای و کلیسایی تبلیغ، تبیین و اِعمال میشود، خواهد بود.
9️⃣ خداوند در: «ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ»، حقارت، جهالت و سفاهت یهود و نصاری را آشکار میسازد و به تحقیرِ همهٔ آنهایی که خارج از بحث و گفتوگوی متین، با شیوههای تخریبی و با بهرهگیری از صنعت نمایش به استهزاء نمادهای دینی و آزار مؤمنان میپردازند، مبادرت ورزیده است.
📚 منابع:
[١] تفسیر الصافی، ج٢، ص۴٧.
[٢] تفسير المنار، ج۶، ص٣۶٨.
[٣] تفسیر الکاشف، ج٣، ص٨۴-٨۵.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter