✡ جنگ یوم کیپور / جنگ رمضان
1⃣ پس از مرگ #جمال_عبدالناصر و روی کار آمدن #انور_سادات به ریاست‌جمهوری مصر، زمینه برای یک رشته تحولات مهم سیاسی در غرب آسیا (خاورمیانه) و جهان عرب فراهم آمد.
2⃣ سادات در آغاز حکومت خود به تدارک نظامی وسیعی برای جبران شکست جنگ سال ۱۹۶۷م از #اسرائیل (جنگ شش‌روزه) می‌اندیشید. از اين رو در ۶ اکتبر ۱۹۷۳م، حمله‌ی غافلگیرانهای را به مواضع رژیم اشغالگر قدس در صحرای سینا ترتیب داد و «جنگ چهارم اعراب و اسرائیل» را آغاز کرد.
3⃣ با آغاز چهارمين جنگ اعراب و اسرائیل، ارتش مصر در عملیاتی غافلگیرانه برضد نیروهای رژیم صهیونیستی، در آن سوی کانال سوئز یورش برد و پس از شکستن خط دفاعی و مستحکم بارلو، به پیش‌روی در صحرای سینا دست زد. با پیوستن نیروهای نظامی سوریه به مصر در این جنگ، ارتش اسرائیل دچار تلفات و خسارات گستردهای گردید.
4⃣ در حالی‌كه ارتشهای عرب با به‌دست آوردن پیروزی‌های پی‌درپی در جبهه‌های شمال و جنوب‌غربی به‌سرعت در حال پیش‌روی بودند، با کمک‌های سريع ايالات متحده امریکا به رژیم صهیونیستی، ارتش اين رژیم به تسلیحات پیشرفتهتر دست یافت و توانست بر اعراب غلبه کند.
5⃣ در روز ۱۴ اکتبر، به‌دنبال بمباران سنگین مواضع سوریه در ارتفاعات جولان، نیروهای اسرائیلی تمامی مواضعی را که در هفته اول جنگ از دست داده بود، باز پس گرفتند و در پایان دومین هفته جنگ، تا ۶۰ کیلومتری دمشق، پایتخت سوریه پیش رفتند. همچنین پیش‌روی نیروهای صهیونیستی تا ۱۰۰ کیلومتری قاهره، پایتخت مصر ادامه یافت.
6⃣ در اين مرحله بود كه با مذاكرات محرمانه بین امریکا و شوروی و تحت فشار بین‌المللی، صهیونیست‌ها به نیروهای خود فرمان توقف دادند تا اینکه در روز ۲۴ اکتبر ۱۹۷۳م، فرمان آتش‌بس، تحت نظارت سازمان ملل به اجرا درآمد.
7⃣ چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل كه به‌دلیل تقارن با ماه مبارک رمضانِ آن سال، موسوم به #جنگ_رمضان نیز می‌باشد، در نهایت به مذاکرات مستقیم بین مصر و اسرائیل و سفر سادات به بیت‌المقدس و انعقاد قرارداد خائنانه‌ی #کمپ_دیوید برای به رسمیّت شناختن اسرائیل منتهی شد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ رفتار دوگانه‌ی بهائیت درباره‌ی جنگ یوم کیپور (جنگ رمضان) بین اعراب و اسرائیل
1⃣ در اکتبر سال 1973 مقارن با ماه رمضان، ارتش کشورهای اسلامی به صهیونیست‌ها یورش آوردند، تا اراضی خود را باز پس گیرند. نیروهای مصری در مدتی کوتاه از کانال سوئز عبور کردند و دیوار عظیم «بارلو» را که از سوی صهیونیست‌ها تسخیرناپذیر خوانده می‌شد، زیر پا گذاردند. در سایر جبهه‌ها نیز سوریه و اردن، صهیونیست‌ها را گوشمالی دادند.
2⃣ در این اوضاع، نشریات #بهائیان به تکاپو افتادند و علیه جنگ به مبارزه برخاستند! آنان که در طول جنگ سال 1967 سکوت اختیار کرده بودند، این بار به قلم‌فرسایی پرداختند و در سرمقاله‌ی نشریه رسمی محفل ملی بهائیان ایران با عنوان: «نزاع و جدال، منفور درگاه کبریا است» به موضع‌گیری به نفع صهیونیست‌ها و علیه کشورهای اسلامی و عربی پرداختنه و فصل مشبعی را به بیان مذمت جنگ اختصاص دادند.
3⃣ بهائیان چنان از شکست صهیونیست‌ها سرخورده و ناراحت شده بودند که حتی #مجله_ورقا نشریه نونهالان بهائی را نیز بی‌نصیب نگذاشتند؛ این نشریه در شماره آبان 52 در مقاله‌ای مفصل که ظاهراً یک دختر بچه #بهائی به نام سویدا معانی فرستاده است، شدیداً برای خانواده‌های صهیونیست که فرزندانشان را به میدان جنگ با مسلمانان فرستادند، نوحه‌سرایی می‌کند و با استفاده از عبارات عاطفی می‌کوشد احساسات اطفال بهائی را به نفع صهیونیست‌ها تحریک کند و این کودکان را از ابتدا با محبت صهیونیست‌ها و کینه مسلمانان پرورش دهد.
✍ پویا شکیبا
📖 متن فوق برگرفته از مقاله‌ی ذیل است:
👉 http://yon.ir/bahaism
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ همکاری رژیم پهلوی با اسرائیل در جنگ یوم کیپور
1⃣ جنگ چهارم اعراب و اسرائیل به #جنگ_اکتبر ۱۹۷۳، #جنگ_رمضان و یا #جنگ_یوم_کیپور مشهور است. این جنگ با حمله‌ی نیروهای سوریه و مصر، با همکاری ارتش آزادی‌بخش فلسطین، به جبهه‌های صهیونیست‌ها آغاز شد. این جنگ نیز در همان سال با حمایت نیروهای بین‌المللی و #ناتو و به‌ویژه #آلمان از اسرائیل و رخنه در اتحاد اعراب، با شکست اعراب به پایان رسید. در جنگ چهارم اعراب و اسرائیل بود که عرب‌ها از سلاح نفت علیه اسرائیل و حامیانش بهره بردند.
👈 سروش نژاد، ١٣٨۵ : ١٣١
2⃣ منابع داخلی و خارجیِ بسیاری بر هم‌سوییِ سیاست‌های #پهلوی با امریکا و اسرائیل در طی جنگ با اعراب خبر داده‌اند. خاطرات اطرافیان شاه نیز بیانگر این واقعیت است که ایران در جبهه‌ی حمایت از #اسرائیل قرار داشته است:
3⃣ یکی از پژوهشگران تاریخ به این موضوع اشاره‌ی روشنی دارد:
👈 در جنگ ۱۹۷۳ متحدین اصلی اسرائیل (و امریکا) عبارت بودند از: پرتغال، هایلا سیلاس (Haile Selassie) از اتیوپی، شاه ایران (به‌عنوان متحد نزدیک)، آناستازیو سوموزو (Anastasio Somozo) دوست قدیمی اسرائیل، یان اسمیت از آفریقای جنوبی، و رژیم سایگون از ويتنام جنوبی.
👉 Beit-Hallahmi, 1988: 199
4⃣ یک محقق و روزنامه‌نگار آمریکایی نیز در تحلیل‌هایش به این موضوع اشاره می‌کند که در تمام دوره‌های سهولت یا صعوبت (سختی) اسرائیل، از میان سه کشور عربستان سعودی، اردن و ایران، که از سال ۱۹۵۷ خود را #اتحاد_اسلامی می‌نامیدند، کشور ایران تامین‌کننده اصلی نفت اسرائیل از طریق بندر ایلات (Eilat Port) در خلیج عقبه بوده است.
👉 Draper, 1968: 219-220
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📚 منابع:
🔸 سروش نژاد، احمد. (١٣٨۵). صهیونیسم: نوزایی، استقرار، فروپاشی. تهران، نشر نی
🔸 Beit-Hallahmi, Benjamin. (1988). The Israeli Connection: Whom Israel Arms and Why? London, I.B.TAURIS & Co Ltd.
🔸 Draper. Theodore. (1968). Israel and World Politics, Roots of the Third Arab-Israeli War. New York, The Viking Press.
📆 تقویم روزانه 🌹 امروز دوشنبه
🌞 ١۵ مهر ۱۳۹۸ هجری شمسی
☪ ٨ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری
✝ ٧ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی
🕎 ٨ تیشری ۵۷۸۰ عبری
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌹 امروز سه‌شنبه
🌞 ١۶ مهر ۱۳۹۸ هجری شمسی
☪ ٩ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری
✝ ٨ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی
🕎 ٩ تیشری ۵۷۸۰ عبری
🌍 مناسبت‌های قمری
1⃣ وقوع جنگ نهروان
2⃣ رحلت «ابن رشد» فیلسوف اسلامی معاصر و تأثیرگذار بر «موسی بن میمون» بزرگترین فیلسوف و طبیب یهودی
🌍 مناسبت‌های عبری
1⃣ آغاز کیپور = روزه بزرگ ۲۵ ساعته یهودیان
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌹 امروز چهارشنبه
🌞 ١٧ مهر ۱۳۹۸ هجری شمسی
☪ ١٠ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری
✝ ٩ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی
🕎 ١٠ تیشری ۵۷۸۰ عبری
🌍 مناسبت‌های عبری
1⃣ یوم کیپور
2⃣ اعطای دومین لوحه ده‌فرمان به حضرت موسی و فرود حضرت موسی و اعلام روز توبه و طلب آمرزش از خدا
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ روز دهم ماه هفتم یهودی: عید بخشایش (١)
1⃣ ابوریحان بیرونى (۳۶۲-۴۴۰) در التفهیم لاوایل صناعة التنجیم نوشته است:
✍ « کِبّور چیست؟ دهم روز است از تشرین، وزین جهت گاه گاه او را عاشور خوانند فأمّا نام کِبّور اندر زبان عبرى از کفّارت گناهان است و این یک روز است که بر #جهودان روزه‌داشتن فریضه کرده آمد و هر که روزه ندارد کُشتن بر وی واجب شود. و اندازه‌ی این روز بیست و پنج ساعت است و ابتدا کنند روز نهم پیش از آفتاب فرو شدن به نیم ساعت و تمام شود چون آفتاب فرو شود روز دهم و نیم ساعت بگذرد آنگه روزه بگشایند.» (١)
2⃣ به تحقیق جلال‌الدین همایی در حاشیه‌ی التفهیم:
✍ کِبّور تلفظ اصلیش کِپّور و با لفظ کفاره عربى یک ریشه دارد. (٢)
3⃣ بیرونی در آثار الباقیة لقرون الخالیة توضیحات بیشتری درباره‌ی سال یهودی و ماه‌های آن داده است. (٣)
📚 منابع:
١. ابوریحان بیرونی، التفهیم لاوایل صناعة التنجیم، ص۲۴۴.
٢. پیشین، حاشیه‌ی جلال‌الدین همایی.
٣. ابوریحان بیرونی، آثار الباقیة لقرون الخالیة ، ترجمه اکبر داناسرشت، فصل هفتم، ص۲۱۸-۲۷۴.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ روز دهم ماه هفتم یهودی: عید بخشایش (٢)
1⃣ بر اساس تفسیر #میشنا (یکی از اجزای متن مقدس یهودی) به باور یهودیان در #یوم_کیپور، حضرت موسی (ع) از کوه سینا بازگشت.
2⃣ در تفسیر #میدراش (از دیگر متون معتبر یهودی) یوم کیپور روزی است که حضرت موسی (ع) برای بار دوم #ده‌فرمان را از خداوند دریافت کرد. موسی (ع) سنگ‌های ده‌فرمان را در بار اول بعد از دیدن #گوساله‌پرستی توسط قوم #بنی‌اسرائیل خُرد کرده بود.
3⃣ در این زمان چهل روز دستور خدا به موسی (ع) تکمیل گردید. در این زمان خدا گناه بنی‌اسرائیل در پرستش #گوساله_سامری را مورد بخشش قرار داد و از این رو این روز #روز_آمرزش نام گرفت.
4⃣ #روش_هشانا اولین روز تیشری، ماه هفتم تقویم عبری، است که در آن از خدا آمرزش درخواست می‌شود. ماه هفتم ماه قضاوت خدا بر بنی‌اسرائیل است. در ده روز بین روش هشانا تا یوم کیپور دادگاه الهی در حال تصمیم‌گیری است و در روز یوم کیپور حکم دادگاه الهی برای سال بعد صادر می‌شود.
5⃣ در این ده روز #یهودیان تلاش می‌کنند که رفتار خود را اصلاح کنند و از گناهان خود استغفار کنند. عصر یوم کیپور مؤمنان یهودی به گناهان خود اعتراف می‌کنند و در پایان این روز امیدوارند که خدا گناهان آنها را مورد بخشش قرار دهد.
6⃣ روزه گرفتن در یوم کیپور واجب است، که از غروب روز نهم شروع می‌شود و در پایان شب یوم کیپور پایان می‌یابد و حدود ۲۵ ساعت به طول می‌انجامد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ روز دهم ماه هفتم یهودی: عید بخشایش (٣)
1⃣ بر اساس #تلمود (از دیگر اجزای متن مقدس یهودی) پنج ممنوعیت برای #یوم_کیپور وجود دارد.
2⃣ #یهودیان در این مدت باید از خوردن و آشامیدن پرهیز کنند، از خودشویی بپرهیزند، از استعمال بوی خوش و روغن مالیدن به بدنشان خودداری کنند؛ همچنین نباید کفش چرمی به پا کنند یا حتی با همسر خویش آمیزش جنسی کنند. یهودیان در یوم کیپور، چهار نوبت به کنیسه می‌روند و دعا و نماز می‌خوانند و یک بار هم ایستاده مکتوبی را قرائت می‌کنند که مربوط به آمرزش گناهان است. (١)
3⃣ مسلمانان احتمالاً با این تعالیم به یاد دهه اول ذیحجه، روز عرفه و خصوصاً عید قربان و حتی شب‌های قدر خود می‌افتند.
4⃣ در #تورات در سه موضع از تکالیف یوم کیپور یادشده است:
🔸 از جمله در سِفر لاویان دو بار در این‌باره بحث شده است:
👈 خدا به قوم اسرائیل دستور می‌دهد که در روز دهم ماه هفتم توبه کرده و از کار دست بکشند و استراحت کنند. آن روز را مقدس بدارند. مردم باید قربانی سوخته به خدا تقدیم کنند. خدا به موسی می‌گوید که هر کسی در این روز کار کند، روحش از بقیه مردم جدا خواهد شد. این روز باید روز استراحت باشد.
🔸 در سِفر اعداد تورات نیز چنین آمده است:
👈 روز دهم ماه هفتم مقدس داشته شود و هیچ‌کس نباید در این روز کار کند. برای قربانی، فرد باید یک گاو جوان، یک قوچ و هفت گوسفند که هرکدام یک سال دارند تقدیم خداوند کند. برای کفاره گناهان فرد باید یک بز نر را قربانی کند. (٢)
5⃣ یوم کیپور از زمان حضرت موسی تا کنون از جمله بزرگترین اعیاد یهودی است و جشن گرفته می‌شود.
📚 منابع:
١. برای اطلاعات بیشتر یهودی در مورد یوم کیپور بنگرید به:
👉 Jewish Encyclopedia, ATONEMENT, DAY OF (Yom ha-Kippurim), by Morris Jastrow & Jr., Max L. Margolis
٢. تورات، سفر لاویان: ۱۶: ۱-۳۴ و ۲۳: ۲۶-۳۲، سفر اعداد: ۲۹: ۷-۱۱.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌹 امروز پنج‌شنبه
🌞 ١٨ مهر ۱۳۹۸ هجری شمسی
☪ ١١ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری
✝ ١٠ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی
🕎 ١١ تیشری ۵۷۸۰ عبری
🌍 مناسبت‌های شمسی
1⃣ «نلسون راکفلر» معاون رئیس‌جمهور پیشین آمریکا و فرماندار سابق نیویورک و همسرش وارد تهران شدند (١٣۵۶ش)
2⃣ درگذشت «سلطان الواعظین شیرازی» نویسنده کتاب «شب‌های پیشاور» و کتاب «صد مقاله سلطانی» در ردّ بر یهود و نصارا (١٣۵٠ش)
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ راز رابطه شاه و راکفلرها (١)
1⃣ در فاصله ٩ماهه بین دی‌ماه ١٣۵٧ تا مرداد ١٣۵٩ یعنی دورانی که شاه در ایام سرگردانی پس از فرار به‌سر می‌برد و سرانجام غم فقدان تاج و تخت و بیماری مهلک جانش را در قاهره گرفت، تنها تعداد معدودی از دوستان خارجی او در کنارش مانده بودند.
2⃣ هم دولت‌ها و هم مقامات سیاسی و اقتصادی خارجی دریافته بودند که آفتاب عمر سیاسی شاه بر لب بام است و ستاره اقبالش رو به خاموشی. کشورهای گوناگونی که شاه همواره بر رابطه قوی خود با آنها می‌بالید و آن را نشانه‌ای از قدرت ایران معرفی می‌کرد از میزبانی او سر باز می‌زدند.
3⃣ حتی ایالات متحده آمریکا که در دو دهه پایانی #حکومت_پهلوی، متحد استراتژیک و همه‌جانبه این حکومت محسوب می‌شد نیز در حمایت از شاه بیمار ایران تردیدهای جدی وارد کرده بود.
4⃣ در چنین وضعیتی و در حالی‌که شاه بین مصر، پاناما، مراکش، آمریکا و باهاما در رفت‌وآمد بود، یکی از معدود افرادی که پشتیبان شاه و خانواده‌اش بود، #دیوید_راکفلر از خاندان شناخته‌شده و فوق ثروتمند #راکفلر بود.
5⃣ هم او بود که در رایزنی با کارتر، زمینه سفر درمانی هرچند کوتاه‌مدت شاه به آمریکا را فراهم کرد. همچنین با مشاهده عدم تمایل دولت آمریکا به تداوم میزبانی از شاه بی تاج و تخت ایران، کمک‌های پزشکی و حمایت‌های امنیتی قابل‌توجهی را برای دوست قدیمی خود فراهم کرد.
⁉️ اما این دوستی چگونه ریشه داشت و نسبت میان حکومت شاه و #خاندان_راکفلر چه بود؟
✍ سیدمرتضی حسینی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ راز رابطه شاه و راکفلرها (٢)
💎 راکفلر؛ خاندان ثروتمند و پرنفوذ
1⃣ #خاندان_راکفلر از مشهورترین خاندان‌های ثروتمند جهان در قرن اخیر هستند. سرسلسله این خانواده #جان_دیویسون_راکفلر (١٨٣٩-١٩٣٧) است. او که متولد نیویورک بود، از ١۵سالگی به‌عنوان یک نیروی خدماتی و سپس دفتردار یک شرکت تجاری کار خود را آغاز کرد. پس از پیشرفت در کار و تأسیس چند شرکت کوچک، در ٢٣سالگی به عرصه #صنعت_نفت پا گذاشت و شرکتی را تأسیس کرد که در زمینه پالایشگاه‌های نفت فعال بود. او بعدها با گسترش فعالیتش در قالب شرکت #استاندارد_اویل تا سال ١٨٧٩، نود درصد امور پالایش نفت ایالات متحده آمریکا را در اختیار خود گرفت. راکفلر، علاوه بر صنعت نفت در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز فعال بود و اقدامات زیادی در حوزه بهداشت و آموزش عمومی انجام داد.
2⃣ آن‌گونه که #مجله_فوربس (بر اساس ارزیابی مالی و مطابقت آن با نرخ تورم روز در سال 2007 ) مدعی شده، #جان_راکفلر با ٣٣۶میلیارد دلار ثروتمندترین فرد تاریخ است. مؤسس #استاندارد_اویل در سال ١٩١٣ #بنیاد_راکفلر را با کارکردهای اقتصادی، رسانه‌ای، اجتماعی و فرهنگی تأسیس کرد و در سپتامبر ١٩١۶ با رساندن ثروت خود به ١میلیارد دلار، نخستین میلیاردر تاریخ ایالات متحده آمریکا شناخته شد.
3⃣ پس از مرگ او، پسرش «جان دیویسون راکفلر (جونیور)» وارث کسب و کار پرسود خاندان راکفلر شد. #راکفلر_جونیور (١٨٧۴-١٩۶٠) هم ۵ پسر داشت که همگی از سرمایه‌داران و فعالان اقتصادی آمریکا بودند که در این میان #دیوید_راکفلر و #نلسون_راکفلر علاوه بر تداوم فعالیت‌های اقتصادی، در حوزه #سیاست هم نقش‌آفرین شدند.
4⃣ در سال‌های دهه ۵٠ تا ٨٠ میلادی و هم‌زمان با دورانی که این دو برادر متولیان اصلی خاندان راکفلر بودند شاهد نقش‌آفرینی بنگاه‌های اقتصادی متبوع آنها در سیاست‌های کلان داخلی و خارجی ایالات متحده هستیم. فرایندی که هم‌زمان با پایان جنگ جهانی دوم، گره خوردن منافع کارتل‌های بزرگ تجاری، مجتمع‌های تسلیحاتی و شرکت‌های نفتی آمریکا با سیاست خارجی این کشور را به‌دنبال دارد.
5⃣ با افول قدرت‌های استعماری، اقتصاد نوپا و تازه‌نفس آمریکا به‌شدت نیازمند مواد خام و از آن مهم‌تر بازار مصرف شد. در این شرایط، جایگاه #راکفلرها نیز که گستره فعالیت خود را به سایر عرصه‌های تجاری و مالی سیاست‌گذاری ایالات متحده آمریکا گسترش داده بودند، پررنگ‌تر شد. وضعیتی که شامل جهت‌دهی رسانه‌ای و تأثیر بر افکار عمومی و همچنین نقش‌آفرینی در کنگره آمریکا از طریق رایزنی و لابی با نمایندگان و سرانجام حضور مستقیم در سیاست‌گذاری‌های دولت بود. وضعیتی که با رسیدن «نلسون راکفلر» به سِمَت معاون اولی در دولت #جرالد_فورد در سال‌های ١٩٧۴ تا ١٩٧٧ عینیت یافت.
✍ سیدمرتضی حسینی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌹 امروز جمعه
🌞 ١٩ مهر ۱۳۹۸ هجری شمسی
☪ ١٢ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری
✝ ١١ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی
🕎 ١٢ تیشری ۵۷۸۰ عبری
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ راز رابطه شاه و راکفلرها (٣)
💎 وقتی نوسازی شاه به سرمایه‌داری آمریکا وابسته می‌شود!
1⃣ از دهه ۴٠ شمسی، ایران شاهد تعییرات قابل ملاحظه‌ای در حوزه‌های مختلف بود که نخستین جرقه‌های آن با طرح موسوم به #انقلاب_سفید زده شد. طرحی که بیانگر چارچوب فکری و عملی شاه برای #نوسازی بود. این برنامه‌ها اگرچه ریشه در نسخه‌های دولت «کندی» برای توسعه کشورهای جهان سوم داشت تا مانع از غلتیدن این کشورها به دامان #کمونیسم شود، امّا به‌تدریج به رویکرد کلان اداره کشور از نگاه #محمدرضا_پهلوی نیز تبدیل شد. شاه برای عملیاتی‌سازی این برنامه‌های بلندپروازانه و به زعم خود رساندن ایران به دورازه‌های تمدن بزرگ، بیش و پیش از هرچیز به حمایت ایالات متحده آمریکا و تقویت روابط با کشورهای صنعتی تکیه داشت.
2⃣ از سوی دیگر آغاز عصر تنش‌زدایی بین آمریکا و شوروی و بروز مسائل جدید در سطح جهانی از جمله تشکیل #جنبش_عدم_تعهد در سال ١٣۴٠ و تاسیس #سازمان_اوپک در همان سال، امکان تحرک بیشتر برای کشورهایی همچون ایران را فراهم آورد. این‌گونه بود که نیمه دوم دهه ۴٠ تا وقوع #انقلاب_اسلامی را می‌توان ماه عسل روابط ایران و آمریکا و اوج همکاری‌های سیاسی و اقتصادی این دو کشور دانست.
3⃣ بدین ترتیب در سال‌های ریاست‌جمهوری #لیندون_جانسون (١٩۶٣-١٩۶٩)، شاه سه بار و در تیرماه ١٣۴٣ (ژوییه ١٩۶۴)، مرداد ١٣۴۶ و خرداد ١٣۴٧ به آمریکا سفر کرد. از آن‌سو #اورل_هریمن نیز در فاصله زمانی اردیبهشت ١٣۴۴ تا آبان ١٣۴۶ چهار بار از سوی رئیس‌جمهور آمریکا به ایران فرستاده شد و هر بار در ملاقات‌های خود با محمدرضا، او را به همکاری بیشتر با آمریکا تشویق و ترغیب کرد. در میدان عمل نیز چهره‌هایی همچون «اردشیر زاهدی» و «هوشنگ انصاری» از ایران و «دیوید لیلنتال» و #برادران_راکفلر در آمریکا زمینه‌های تقویت این همکاری را فراهم می‌آوردند. (١)
4⃣ در فروردین ١٣۵٠ (آوریل ١٩٧١) «موریس استنس» وزیر بازرگانی آمریکا در رأس هیأتی به ایران آمد و ضمن ملاقات با شاه، هویدا و وزیر اقتصاد و دارایی، مذاکراتی پیرامون توسعه مبادلات بازرگانی و سرمایه‌گزاری به عمل آورد. پیرو این مذاکرات، در ١٣ مرداد ١٣۵٠ اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آمریکا در لس‌آنجلس تشکیل جلسه داد.
5⃣ در همان سال بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه مبلغ ٩۶میلیون دلار در اختیار بانک توسعه صنعت ایران و صندوق تعاون کشاورزی قرار داد. بانک صادرات و واردات آمریکا نیز مبلغ ٢/٢٩ میلیون دلار برای تأمین بخشی از هزینه ارزی طرح مخابرات کشور، مبلغ ١/٨۵ میلیون دلار برای ساختن هتل اینترکنتینتال تهران و مبلغ ٧/٣٠ میلیون دلار برای طرح افزایش دو واحد مولد برق ١۵۶ مگاواتی نیروگاه شهریار به ایران کمک کرد. بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران که یکی از مهمترین موسسات سرمایه‌گذاری بخش صنعتی ایران بوده و تا شهریور ۵٧ مبلغ ۴/٢۵ میلیارد ریال در ١۵۵ طرح صنعتی و حمل و نقل سرمایه‌گذاری کرده بود، در سال ١٣٣٨ با مشارکت #بانک_چیس_منهتن (تحت مالکیت خانواده راکفلر) تأسیس شد. همچنین بانک بین‌المللی ایران هم دیگر بانکی بود که با مشارکت چیس مانهاتان از سال ١٣۵۴ کار خود را آغاز کرد.
✍ سیدمرتضی حسینی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ راز رابطه شاه و راکفلرها (۴)
💎 دید و بازدیدهایی با بوی پول!
1⃣ افرایش رفت‌وآمد هیأت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاران دو کشور هم جلوه دیگری از گسترش روابط اقتصادی ایران و آمریکا بود. به‌عنوان نمونه، در دی‌ماه ١٣۵٠ (ژانویه ١٩٧٢) هیأت اقتصادی ایران به‌منظور شرکت در دومین کنفرانس سرمایه‌گذاران آمریکایی در ایران عازم آمریکا شد تا زمینه عملی حضور آمریکایی‌ها در ایران را فراهم آورد.
2⃣ در ضیافت شام که به افتخار هیأت ایرانی از طرف «کمیته آمریکایی تشویق سرمایه‌گذاری» ترتیب داده شد، #اسپیرو_واگنیو معاون رئیس‌جمهور و ٢۶٠ نفر از شخصیت‌های اقتصادی و مالی و صاحبان صنایع آن کشور شرکت داشتند. در این ضیافت #دیوید_راکفلر به‌عنوان رئیس هیأت‌مدیره #بانک_چیس_منهتن در نطقی پیشرفت‌های صنعتی و دگرگونی‌های اجتماعی ایران را ستود.
3⃣ همچنین، بنا به دعوت وزارت حمل‌ونقل آمریکا، وزیر راه و ترابری ایران در اردیبهشت ١٣۵١ (آوریل ١٩٧٢) در رأس هیاتی وارد واشینگتن شد و با مقامات آمریکایی درباره توسعه راه‌آهن به مذاکره پرداخت. در مهر همان سال، هیأت نمایندگی ایران به ریاست جمشید آموزگار وزیر اقتصاد و دارایی، در مجمع عمومی سالانه بانک ترمیم و توسعه که به مدت ۵ روز در واشنگتن برگزار شد شرکت کردند. (٢)
4⃣ رابطه شاه بلندپرواز ایران با قدرتمندترین کانون‌های سیاسی و اقتصادی در ایالات متحده، توسط بازوهای اجرایی همچون #خاندان_راکفلر و مشاوران آنها عملیاتی می‌شد. مشاوران و نزدیکانی که گاه مانند #هنری_کیسینجر تا بالاترین رده‌های دیپلماسی آمریکا نیز صعود می‌کردند.
5⃣ برادران #راکفلر (نلسون، دیوید و جان) بارها در سال‌های دهه ۵٠ شمسی به ایران سفر کرده و با شاه و مقامات سیاسی و اقتصادی ایران جلسات پر تعدادی داشتند که حتی تا آستانه انقلاب هم ادامه داشت. گفته می‌شد #راکفلرها تنها آمریکایی‌هایی بودند که قرار ملاقاتشان با شاه پیش از سفرشان به ایران هماهنگ می‌شد. دیدار با راکفلرها هم از برنامه‌های ثابت شاه در سفرهایش به آمریکا بود.
6⃣ از سوی دیگر «هنری کیسینجر» به‌عنوان یکی از نزدیکان و مشاوران خاندان راکفلر هم در رایزنی با نمایندگان کنگره از حامیان شاه ایران بود. زمانی هم که کیسینجر در دوران ریاست‌جمهوری «نیکسون» و «فورد» بر کرسی اول سیاست خارجی آمریکا نشست، این فرایند بیشتر تقویت شد. (٣)
✍ سیدمرتضی حسینی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter