🟢نعمتهای نقمتنما در کلام امام حسن عسکری
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نظام عالم نظام تزاحمات و تعارضات است.
هر «وصالی» محصول «فراقی» است
و هر «صعودی» متفرع بر «نزولی».
برای «به دست آوردن» هر چیزی، باید از چیز یا چیزهایی «دست برداشت».
«بنبستها» برای ابتلا و امتحان و شکوفاسازی استعدادهاست.
«بلاها»، ابزار و راهی برای تربیت و تعالی آدمیاناند.
در دل هر «سختی»، «آسانی»؛
و در پس هر «بنبستی»، «گشایشی» است.
#امام_حسن_عسکری علیه السلام این قاعده و سنت حاکم بر عالم را چنین بیان میکند:
مَا مِنْ بَلِيَّةٍ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِيهَا نِعْمَةٌ تُحِيطُ بِهَا؛
هیچ بلا و آزمایش و سختی و دردی نیست مگر آنکه نعمتی الهی در آن هست که آن را احاطه کرده است.
به تعبیر زیبا و حکیمانه #سعدی:
خدای ار به حکمت ببندد دری
گشاید به فضل و کرم دیگری
🔻اما انسانهای بیظرفیت و نادان،
چنان مشغول «غمها» میشوند، که «شادیها» را نمیچشند؛
چنان نگران «در بسته» میشوند، که «درهای گشوده» را نمیبینند؛
چنان دلمشغول «تهدیدها» میشوند، که «فرصتها» را نمیفهمند؛
و چنان بر «ناداشتهها» متمرکز میشوندَ که «داشتهها» را فراموش میکنند.
🟢گر بگریزی ز خراجات شهر/ بارکش غول بیابان شوی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام موسی بن جعفر علیه السلام در جملهای کوتاه یکی از قواعد حاکم بر زیست اینجهانی انسان را بیان میکند. آن حضرت میفرماید:
إِيَّاكَ أَنْ تَمْنَعَ فِي طَاعَةِ اللَّهِ فَتُنْفِقُ مِثْلَيْهِ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ.
مبادا از هزینهکردن در راه طاعت خدا خوددارى كنى؛ آن گاه دو برابرش را در معصيت خدا خرج كنى!
معنای این حکمت آن است که اگر از امکانها و مکنتهایی که برای بندگی خدای متعال و اطاعت از خواستههای او و ترویج دین او در اختیار داریم، به درستی استفاده نکنیم و از هزینهکردن برای تحقق خواستههای الهی و انفاق در راه او کوتاهی کنیم؛ آنگاه سیر زندگی و اوضاع اجتماعی به گونهای رقم خواهد خورد که دو برابر آن هزینهها را در راه معصیت و نافرمانی خدا صرف خواهیم کرد.
#سعدی در باب دوم گلستان حکایتی را نقل میکند که میتوان گفت شرح این حکمت است:
«کاروانی در زمین یونان بزدند و نعمت بیقیاس ببردند.
بازرگانان گریه و زاری کردند و خدا و پیمبر شفیع آوردند و فایده نبود:
چو پیروز شد دزد تیره روان
چه غم دارد از گریه کاروان
#لقمان حکیم اندر آن کاروان بود.
یکی گفتش از کاروانیان: «مگر اینان را نصیحتی کنی و موعظهای گویی تا طَرفی از مال ما دست بدارند که دریغ باشد چندین نعمت که ضایع شود.»
گفت: «دریغ کلمه حکمت با ایشان گفتن»:
آهنی را که موریانه بخورد
نتوان برد از او به صیقل زنگ
با سیه دل چه سود گفتن وعظ
نرود میخ آهنین در سنگ
همانا که جرم از طرف ماست:
به روزگار سلامت شکستگان دریاب
که جبر خاطر مسکین بلا بگرداند
چو سائل از تو به زاری طلب کند چیزی
بده وگرنه ستمگر به زور بستاند
#امام_کاظم
#انفاق
🟢نوع رفتار با زیردستان؛ راهی برای شناخت شخصیت مدیران
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از راههای شناخت شخصیت افراد، مشاهده نوع رفتار آنان با زیردستان است. مدیری که «نوع رفتار» او و حتی «لحن صدای» او در برابر فرودستان و فرادستان متفاوت باشد، مدیری اسلامپسند نیست. توصیه و تأکید اسلام و اولیای دین، رعایت فروتنی، همراهی و همدلی با زیردستان و حفظ عزت و کرامت خود در برابر فرادستان است.
#ابوذر غفاری از #پیامبر_اکرم(ص) نقل میکند که فرمودند:
فَمَنْ کانَ اَخُوهُ تَحْتَ یَدِهِ فَلْیُطْعِمْهُ مِمّا یَأْکُلُ وَلْیُکْسِهِ مِمّا یَلْبِسُ وَلا یُکَلِّفْهُ ما یَغْلِبُهُ فَاِنْ کَلَّفَهُ ما یَغْلِبُهُ فَلْیُعِنْهُ؛ هر کس برادر و هم نوعش را زیردست دارد باید از آنچه خود مىخورد به او بخوراند، و از آنچه مىپوشد به او هم بپوشاند و هیچ وقت کارى که خارج از قدرت اوست به او نسپارد و اگر کار دشوارى را به او سپرد او را کمک کند.
#سعدی در بخش ۱۵ از باب اول بوستان میگوید:
بد انجام رفت و بد اندیشه کرد
که با زیردستان جفا، پیشه کرد
به سختی و سستی بر این بگذرد
بماند بر او سالها نام بد
نخواهی که نفرین کنند از پَسَت
نکو باش تا بد نگوید کست
#مدیریت
#تواضع
🟢انسان معنوی و عشقورزی به همه هستی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹از مهمترین ویژگیهای پرورش یافتگان اخلاق و معنویت اسلامی «کلاننگری» و «خیرخواهی» و «عشقورزی» به همه آفریدهها است. به تعبیر زیبای #سعدی:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
🔸و این آموزهای است که در اغلب ادعیه ماه مبارک رمضان موج میزند:
اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ
اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ
اللَّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جَائِعٍ
اللَّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيَانٍ
اللَّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ
اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ
اللَّهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ
اللَّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِيرٍ
اللَّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ
اللَّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيض
🔻از مهمترین آثار و پیامدهای نگاه عاشقانه به هستی این است که عاشق غیر از دلدادگی به معشوق و جلب رضایت او و تأمین خواستههای او هیچ شأن و جایگاهی برای خود قائل نیست. او خود را خدمتگذار و نوکر همگان میداند. او خود را بدهکار همه مردمان میداند. درد و رنج آنها را درد و رنج خود میداند. حتی بیمهری و حرمتشکنی دیگران باز هم او را از دغدغه خدمت به آنها باز نمیدارد. او خود را وقف خدمت به خلق میکند.
#اخلاق
#معنویت
#ماه_رمضان
🟢چگونگی مواجهه با بیادبی و بیادبان
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ادب از مهمترین سرمایههای اخلاقی و وجودی هر انسانی است: «ادب مرد، به ز دولت اوست»
معالاسف این فضیلت بزرگ اخلاقی در جامعه ما، قدری کم رنگ شده است. البته هیچ جامعه معصومی را نمیتوان یافت؛ بیادبان در همهجا حضور دارند؛ ما باید مهارت اخلاقی مواجهه با بیادبی و بیادبان را بیاموزیم و در خود و متربیانمان تقویت کنیم.
به نظر میرسد برای مهار بیادبی و در مواجهه با بیادبان چند نکته مهم را باید مورد توجه قرار دهیم:
یک، توجه کنیم که خود ما هم معصوم نبوده و نیستیم. خود نیز در مواقعی نسبت به افرادی بیادبی کردهایم!
دو، بدانیم که خواهی نخواهی در همه ساحتهای زیست اجتماعی خود با افراد بیادب و گستاخ مواجهه میشویم. بیادبان در همه جا حضور دارند: در خیابان، در بیابان، در کلاس درس، در شهر، در روستا، در حوزه، در دانشگاه ...؛ به همین دلیل باید تلاش کنیم مهارت مواجهه با بیادبان را بیاموزیم.
سه، تلاش کنیم منشأ، علت یا دلیل بیادبی او را بفهمیم؛ شاید مشکلات خانوادگی داشته باشد، شاید از جای دیگری ناراحت باشد، شاید اساساً رفتار خود را بیادبی نداند! شاید به دلیل سادهلوحی یا ویژگیهای شخصیتی خاصش، ابزار افراد سیاستباز و فرصتطلب دیگری قرار گرفته باشد! شاید متوهمانه اوضاع سیاسی و اجتماعی را بر وفق همراهی با بیادبی میپندارد (به اصطلاح بوی کباب به مشامش رسیده غافل از این که ....)، و ...
در عین حال هرگز سعی نکنید دلیل بیادبی را در همان حین بیادبی، از خودشان جویا شوید. زیرا افراد بیادب و گستاخ، عصبانی هم هستند؛ و در حین عصبانیت هیچ اعتمادی به سخنان آنان نمیتوان داشت.
چهار، قلب و ذهن خود را درگیر آن گستاخی و بیادبی نکنید. تمرکز و توجه ویژه به آن ممکن است خود شما را هم دچار رذایل اخلاقی دیگری کند: ممکن است دچار سوء ظن یا کینه و بغض نسبت به آن شخص شوید. که اینها نیز به نوبه خود گناهانی بزرگاند.
پنج، هرگز مقابله به مثل نکنید. و این دشوارترین اما مطمئنترین راه مواجهه با بیادبان است. دشواری آن از این جهت است که بیادبی از مُسریترین رفتارهای اجتماعی است. چون شخص بیادب اصل شخصیت و هویت ما را نادیده میگیرد و به آن حمله میکند! و در چنین شرایطی همه ما تمایل به دفاع از خود داریم و مع الاسف عموماً راه دفاع را در مقابله به مثل میبینیم! اما باید بدانیم که رفتار متقابل فقط اوضاع را بدتر میکند. و این همان نتیجه مورد علاقه فرد بیادب است.
اما در هر شرایطی باید مواظب باشید که در زمین افراد گستاخ و بیادب بازی نکنید. باید چرخه و زنجیره بیادبی را قطع کنید. و راه قطع این چرخه آن است که مواظب باشیم رفتار یا سخن ما تحتالشعاع رفتار یا سخن افراد بیادب قرار نگیرد. حتی نباید سعی کرد که بلافاصله فرصت بیادبی و گستاخی را از فرد بیادب گرفت! سکوت و طمأنینه و آرامش شما، موجب میشود فرد گستاخ و بیادب خلع سلاح شود. مهمترین پادزهر بیادبی، آرامش و خونسردی و مهربانی است.
به تعبیر هاینریش بل، نویسنده بزرگ آلمانی قرن بیستم و برنده جایزه ادبی نوبل: «هنوز هم که هنوز است اظهار ادب، در مقابله با یک فرد بیادب، مطمئنترین، طریق تحقیر است» البته قصد ما از اظهار ادب در برابر فرد بیادب، هرگز نباید تحقیر او باشد چرا که قصد تحقیر دیگران را داشتن نیز خود نوعی بیاخلاقی است.
شش، اگر بیادبی در جمع صورت میگیرد، سعی کنید با شوخطبعی و مزاح و بیان حکایتهای خندهدار مناسبی فضا را تلطیف کنید. چون افراد بیادب همه فضا را پر از انرژی منفی میکنند. آنان قدرتی شیطانی در آلوده کردن فضا دارند. شوخی و خنده میتواند انرژیهای منفی را از فضا دور کند.
هفت، بیادبی و گستاخی دیگران را باید پلی برای صعود و تعالی خود قرار دهیم؛ یعنی نه تنها در زمین بیادبان بازی نکنیم که از دامی که برای ما تنیدهاند، ریسمان صعود به تعالی و کمال نفس ببافیم. این شیوه برخورد حکیمان و فرزانگان عالم با بیادبان بوده است:
به #حضرت_عیسی علیه السلام گفته شد: «مَنْ أَدَّبَكَ؟» (ادب از که آموختی؟)
در پاسخ فرمود: «مَا أَدَّبَنِي أَحَدٌ؛ رَأَيْتُ قُبْحَ الْجَهْلِ فَجَانَبْتُه؛ کسی مرا ادب نکرد. من، زشتی نادانی و سفاهت را دیدم و از آن پرهیز کردم.»
به قول #سعدی:
«لقمان را گفتند: ادب از که آموختی؟ گفت: از بیادبان، که هر چه از ایشان در نظرم ناپسند آمد، از فعل آن پرهیز کردم.»
#امیرمؤمنان (علیه السّلام) فرمود:
إِذَا رَأَيْتَ فِي غَيْرِكَ خُلُقاً ذَمِيماً فَتَجَنَّبْ مِنْ نَفْسِكَ أَمْثَالَهُ؛ هر گاه در دیگری اخلاق ناپسندی را دیدی، بپرهیز که آنگونه رفتار در خودت نباشد!»
#اخلاق