🟢نوع رفتار با زیردستان؛ راهی برای شناخت شخصیت مدیران 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از راه‌های شناخت شخصیت افراد، مشاهده نوع رفتار آنان با زیردستان است. مدیری که «نوع رفتار» او و حتی «لحن صدای» او در برابر فرودستان و فرادستان متفاوت باشد، مدیری اسلام‌پسند نیست. توصیه و تأکید اسلام و اولیای دین، رعایت فروتنی، همراهی و همدلی با زیردستان و حفظ عزت و کرامت خود در برابر فرادستان است. #ابوذر غفاری از #پیامبر_اکرم(ص) نقل می‌کند که فرمودند: فَمَنْ کانَ اَخُوهُ تَحْتَ یَدِهِ فَلْیُطْعِمْهُ مِمّا یَأْکُلُ وَلْیُکْسِهِ مِمّا یَلْبِسُ وَلا یُکَلِّفْهُ ما یَغْلِبُهُ فَاِنْ کَلَّفَهُ ما یَغْلِبُهُ فَلْیُعِنْهُ؛ هر کس برادر و هم نوعش را زیردست دارد باید از آنچه خود مى‏‌خورد به او بخوراند، و از آنچه مى‌‏پوشد به او هم بپوشاند و هیچ وقت کارى که خارج از قدرت اوست به او نسپارد و اگر کار دشوارى را به او سپرد او را کمک کند. #سعدی در بخش ۱۵ از باب اول بوستان می‌گوید: بد انجام رفت و بد اندیشه کرد که با زیردستان جفا، پیشه کرد به سختی و سستی بر این بگذرد بماند بر او سال‌ها نام بد نخواهی که نفرین کنند از پَسَت نکو باش تا بد نگوید کست #مدیریت #تواضع

🟢اخلاق مدیریت 🔸فروتنی در دوران ریاست 🖊احمدحسین شریفی یکی از مهم‌ترین اخلاقیات و شؤون مدیریت، تواضع و فروتنی دربرابر ذی‌نفعان و ارباب رجوع است. البته فروتنی و خوش‌خلقی هرگز به معنای نادیده گرفتن قانون نیست؛ بلکه مجریان و مدیران موفق کسانی‌اند که بدون آنکه ذره‌ای از اجرایی قانون فروگذار کنند، هرگز تکریم و بزرگداشت ارباب رجوع را نیز نادیده نمی‌گیرند. از تبعات دنیوی تکبر و خودبزرگ‌بینی در دوران مسؤولیت، خواری در دوران بعد از آن است. #امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: تَكَبُّرُكَ فِى الْوِلايَةِ ذُلٌّ فِى الْعَزْلِ. تكبّر ورزيدن تو در دوران ریاست، موجب ذلّت در ايّام بركنارى است. #مدیریت #تواضع

🟠مسؤولیت و کاردانی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹#امام_صادق علیه السلام درباره کاردانی و لزوم سپردن کارها به دست کاردان می‌فرماید: مَا أُبَالِي اِئْتَمَنْتُ خَائِناً أَوْ مُضَيِّعاً؛ برای من تفاوتی نمی‌کند که شخص خیانت‌پیشه را امین بدارم یا شخصی (ناتوان و غیرمتخصص) را که ضایع کننده است. 🔸از #یاکوب_بومه (1575-1624)، عارف و نویسنده آلمانی در قرن هفدهم، که از او با عنوان پدر و بنیانگذار فلسفه آلمانی هم یاد می‌کنند، پرسیدند: «نزدیک‌ترین راه به خدا چیست؟» گفت: «برای من که پینه‌دوزم، نزدیک‌ترین راه، این است که پینه دوز خوبی باشم. شما را نمی‌دانم.» #مدیریت #شایسته‌سالاری

🟢کیفرِ «علاقه به احترام» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸در منابع اسلامی، اعم از شیعی و سنی، احادیث فراوانی و البته بسیار تکان‌دهنده‌ای در این موضوع داریم که اگر کسی علاقه و میل به احترام از سوی دیگران داشته باشد، او باید خود را برای آتش جهنم آماده کند! 🔹به عنوان مثال، در حدیثی از وجود مقدس #پیامبر_اکرم(ص) چنین می‌خوانیم: مَن أحَبَّ أن يَتمثَّلَ لَهُ الرِّجالُ قیاماً فَلْيَتبَوَّأْ مَقعَدَهُ في النّار؛ هر كس دوست داشته باشد كه دیگران در برابر او و به احترام او بایستند، خود را برای آتش جهنم آماده کند. ♦️دقت در این حدیث حقیقتاً لرزه بر اندام انسان می‌آورد، چون می‌فرماید سرنوشت کسانی که «میل» و «علاقه» به این دارند که از سوی دیگر محترم شمرده شوند، آتش جهنم است. یعنی حتی اگر در دل کسی چنین میلی باشد، جایگاه او جهنم است. هر که را مردم سجودی می‌کنند زهر اندر جان او می‌آکنند 🔸خدایا به حرمت پاکان، احساسات، عواطف، امیال، خواسته‌ها، علایق و هیجانات ما را هم در همان مسیری قرار بده که خودت می‌پسندی. #احترام #مدیریت #مولوی

🟣مسئولیت و مشغولیت 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸کسی که کاری را بر عهده می‌گیرد باید همه وقت مفید خود را مصروف آن کند؛ باید تلاش کند نه تنها به بهترین وجه آن کار را انجام دهد؛ بلکه دائماً در اندیشه تسهیل خدمت‌رسانی و بلکه ارتقاء خدمات باشد. بلکه باید نیت و عمل او به گونه‌ای باشد که «نه پیش از او و نه بعد از او کسی نتواند به آن خوبی چنان مسئولیتی را به انجام رساند.» ✔️نمی‌شود هم مدیر یک مجموعه بود و هم عضو هیئت مدیره مجموعه‌ای دیگر! ✔️نمی‌شود هم در مشاغل دولتی مشغول خدمت بود و هم در بخش خصوصی ذی‌نفع! ✔️نمی‌شود هم هیئت علمی بود و به وظایف سنگین پژوهشی و آموزشی و تربیتی و فرهنگی پرداخت و هم شغل یا دفتر و دستک‌ دیگری در بیرون از دانشگاه داشت! ✔️نمی‌شود هم مسؤولیت اداری پذیرفت و هم به تفریحات و مسافرت‌ها و زیارت‌های شخصی و خانوادگی رفت! 🔻شاید به همین دلیل است که #امام_صادق علیه السلام می‌فرماید: اذَا كَانَ لَكَ صَدِيقٌ فَوُلِّى وِلاَيةً فَأَصَبْتَهُ عَلَى الْعُشْرِ مِمَّا كَانَ لَكَ عَلَيهِ قَبْلَ وِلاَيتِهِ فَلَيسَ بِصَدِيقِ سَوْء؛ هرگاه دوستى داشته باشى كه به مقامى از مقامات حكومت برسد و حداقل يك دهم مناسبات قبل از دوران مسؤولیتش را با تو داشته باشد، دوست بدى نيست. #مدیریت #کار

🟣میادین «خِرَدسنج» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸همواره نقابی بر چهره شخصیت واقعی آدمیان افکنده شده است. فهم شخصیت راستین افراد کاری آسان نیست. در عین حال، در بزنگاه‌هایی این نقاب کنار می‌رود و شخصیت واقعی افراد نمایان می‌شود. 🔻یکی از آن بزنگاه‌ها و به تعبیر اگزیستانسیالیست‌ها، «وضعیت‌های مرزی»، مقام و منصب است. 🔹امیرمؤمنان علیه السلام چه زیبا و حکیمانه فرموده‌‌اند: الْوِلَايَاتُ مَضَامِيرُ الرِّجَال؛‏ منصب‌های حکومتی، میدان آزمون و مسابقه مردان است. ♦️مضامیر، جمع مضمار است و از ماده «ضمور» (بر وزن ظهور) به معنای «لاغر شدن» است. از آنجا که اسبان مسابقه پیش از برگزاری مسابقات اسب‌دوانی، باید تمرینات فراوانی انجام دهند و چابک و لاغر شوند، به «محل تمرین» یا «میدان تمرین» آنها «مضمار» گفته می‌شود. البته شاید از این تشبیه نکته دیگری را هم بتوان استفاده کرد و آن اینکه همانطور که در میدان تمرین، توانایی و استعداد و ظرفیت اسب‌ها معلوم می‌شود، در میدان مدیریت و مسؤولیت نیز توانایی‌ها و استعدادها و ظرفیت‌های افراد آشکار می‌شود. همانطور که #امیرمؤمنان علیه السلام در حدیثی دیگر می‌فرماید: سِتَّةٌ تُخْتَبَرُ بِهَا عُقُولُ الرِّجَالِ الْمُصَاحَبَةُ وَ الْمُعَامَلَةُ وَ الْوِلَايَةُ وَ الْعَزْلُ وَ الْغِنَى وَ الْفَقْرُ؛ خِرَد مردم با شش چیز سنجیده می‌شود: معاشرت، داد و ستد، دستیابی به مقام، برکناری از مقام، توانگری و تهیدستی. 🔸به تعبیر یکی از شعرای عرب: سَكَراتٌ خَمسٌ إذا مُنِىَ المَرءُ بِها صارَ عُرضَةً للزَّمانِ سَكرَةُ المالِ والحَداثةِ و العِشقِ و سُكرُ الشَّرابِ و السُّلطانِ پنج نوع مستى هست كه وقتى انسان به آن مبتلا شود در معرض آزمون قرار مى‌گيرد. مستى مال و مستى جوانى و مستى عشق و مستى شراب و مستى حاكميت. #مدیریت #شخصیت

🟢یک توصیه همیشه زنده حضرت ولایت 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸رهبر حکیم انقلاب اسلامی در تاریخ ۱۶/ مرداد/ ۱۳۹۰ در دیدار مسئولان نظام، توصیه‌ای همیشه زنده بیان کردند که غفلت از آن نه تنها موجب «ناکارآمدی» و «نارضایتی مردمی» و «زمینه‌سازی برای نفوذ دشمن» و در نتیجه «پسرفت اقتصادی و سیاسی و نظامی» خواهد شد، بلکه موجب «بی‌آبرویی و رسوایی» خود مسؤولان و مدیران هم خواهد شد: «مسئولین لااقل تا وقتی مسئولند، به زندگی رفاه‌طلبی رو نکنند. غفلت از روحیه‌ی جهادی و ایثار، غفلت از تهاجم فرهنگی دشمن، غفلت از در کمین بودن دشمن، غفلت از نفوذ دشمن در فضای رسانه‌ای کشور، بی‌مبالاتی نسبت به حفظ بیت‌المال؛ اینها گناهان ماست، اینها نقاط ضعف ماست.» #مدیریت #زهد

◻️راه کنترل فرافکنی در سازمان‌ها 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ فرافکنی و خودپاکیزه‌بینی و دیگران را مقصر دانستن، یکی از رذایل شایع در سازمان‌ها (به ویژه سازمان‌های دولتی) است. یکی از راه‌های زدودن این رذیله و گرفتن بهانه از دست فرافکنان، تعیین دقیق وظایف و مأموریت‌ها و مسؤولیت‌های تک‌تک کارکنان و پاسخ‌گو کردن آنان نسبت به وظایف محوله است. #امیرمؤمنان علیه السلام در نامه‌ای که خطاب به امام حسن علیه السلام، چنین توصیه می‌کند: اجْعَلْ لِكُلِّ إِنْسَانٍ مِنْ خَدَمِكَ عَمَلًا تَأْخُذُهُ بِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ أَحْرَى أَنْ لَا يَتَوَاكَلُوا فِي خِدْمَتِكَ؛ براى هر يك از خدمتگذارانت كار معينى قرار ده كه او را در برابر آن مسئول بدانى، زيرا اين سبب مى‌شود آنها كارهاى تو را به يكديگر وا نگذارند (و از زير بار مسئوليت شانه تهى نكنند) #مدیریت #فرافکنی

◻️«راحت‌طلبی»، «سوار‌کاران سیاسی» و «پیشرفت»! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ [یک] یکی از تمایلات فطری و غریزی انسان و یکی از اصول حاکم بر کنش‌های انسانی، «راحت‌طلبی» است؛ تمایل به انتخاب «اخفّ و اسهل». یعنی هر انسانی، در هر زمان و مکان و موقعیتی که میان دو راهی انتخاب قرار می‌گیرد، فطرتاً به انتخاب کار «سبک‌تر و ساده‌تر» تمایل دارد. راحت‌طلبی را می‌توان از تمایلات «جامعه‌ساز» دانست. به همین دلیل #علامه_طباطبائی آن را از «اعتباریات ماقبل الاجتماع» به شمار آورده است. اساساً یکی از عوامل زیست اجتماعی آدمیان همین تمایل است. یعنی انسان برای آنکه راحت‌تر و آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر به خواسته‌های خود دست پیدا کند، به زیست اجتماعی و تعاون و مشارکت با دیگران تن می‌دهد. [دو] این تمایل، علیرغم آنکه در افرادی موجب زمین‌گیری و تنبلی و بی‌حرکتی و بی‌رگی شده است، اما در کلیت خود از عوامل پیشرفت مستمر و ارتقاء کیفیت زیست اجتماعی آدمیان در طول تاریخ بوده است. همین تمایل موجب پیشرفت‌های شگرف علمی و تولید فناوری‌های پیشرفته‌ای شده است؛ پیشرفت‌هایی که همگی به دنبال تأمین یک زندگی راحت‌تر و آسان‌تر برای آدمیان هستند. [سه] این اصل، نه تنها از اصول حاکم بر افعال و انتخاب‌های آدمیان است؛ بلکه از اصول حاکم بر داوری‌ها و قضاوت‌های آدمیان درباره افعال، اشخاص، گروه‌ها و جوامع دیگر هم هست. حتی در انتخاب‌های سیاسی، آدمیان به دنبال انتخاب فرد یا گروهی هستند که امور را برای آنان سبک‌تر و ساده‌تر کند. نه آنکه از آنها کار و تلاش مضاعف و تحمل و مقاومت و به جان خریدن مشکلات و سختی‌ها را مطالبه کند! [چهار] اگر احیاناً فرد یا جامعه‌ای در زمانی یا جایی راه یا کار سنگین‌تر و دشوارتر را انتخاب می‌کنند، حتماً اغراض و اهداف دیگری ضمیمه انتخاب آنها شده است؛ اهدافی ارزشمند و خوب که حاضر شده‌اند برای وصول به آنها، سنگینی و دشواری کار را بر جان بخرند و برخلاف میل طبیعی و غریزی خود عمل کنند. بنابراین، تنها در جایی می‌توان از مردم انتظار داشت که به مقاومت و پایداری و تحمل سختی‌ها تمایل داشته باشند، که اغراض و اهداف و آرمان‌های بلند را در آنها تقویت کرد. [پنج] در نظام‌های سیاسی مردم‌سالار، افراد ناسالم سیاسی و سودجویان و سواری‌بگیران انتخاباتی، در ایام تبلیغات انتخابات تلاش می‌کنند با «احساسی کردن فضا» و با «استفاده از همین اصل»، و با «تمسخر آرمان‌ها و اهداف و اغراض بلند» و با «ترسیم تصویری از یک زندگی ساده و سهل و آسان‌یاب برای مردم»، نگاه مردم را به خود جلب کنند و بر خر مراد سیاست سوار شوند!‌ اینان بلافاصله بعد از سوار شدن بر خر مراد خویش، دائماً به مردم القاء می‌کنند که عده‌ای [که البته هیچگاه هم معلوم نمی‌کنند که آن عده نامرئی و موهم کیانند!] اجازه نمی‌دهند ما به وعده‌های خود عمل کنیم و یک زندگی راحت و آرام برای مردم تأمین کنیم! و الا زیرک‌تر از آن‌اند که ناتوانی خود یا ناممکن بودن تحقق آن شعارهای راحت‌طلبانه و رفاه‌جویانه را ندانند! [شش] با توجه به این اصل حاکم بر اعمال و انتخاب‌های آدمیان، شرط لازم برای تحقق اهداف سیاسی اسلام و حرکت در مسیر سیاست و مدیریت و جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی اسلامی، این است که همواره آرمان‌ها و اهداف و غایات زیست اسلامی را به صورتی واقع‌بینانه و درست برای مردم ترسیم کرد. باید نشان داد که نباید چنین میل و غریزه‌ای آنها را «نسبت به واقعیت‌ها کور» کند و «از آرمان‌ها غافل» سازد. #انسان #مدیریت #غریزه

◻️مدیریت و نظارت و جایگاه قاعده «حمل بر صحت»؟ 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻از مهم‌ترین ارکان #مدیریت، «نظارت» است. #نظارت دائم بر فرایند‌ها و عوامل انسانی به ویژه مدیران میانی. #امیرمؤمنان علیه السلام در توصیه خود به مالک اشتر می‌گوید: ثُمَّ تَفَقَّدْ أَعْمَالَهُمْ، وَابْعَثِ الْعُيُونَ مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَالْوَفَاءِ عَلَيْهِمْ، فَإِنَّ تَعَاهُدَکَ فِي السِّرِّ لاِمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِعْمَالِ الاْمَانَةِ، وَالرِّفْقِ بِالرَّعِيَّةِ وَتَحَفَّظْ مِنَ الاْعْوَانِ، فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَة اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَيْهِ عِنْدَکَ أَخْبَارُ عُيُونِکَ، اکْتَفَيْتَ بِذَلِکَ شَاهِداً، فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ الْعُقُوبَةَ فِي بَدَنِهِ، وَأَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ، ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ، وَوَسَمْتَهُ بِالْخِيَانَةِ، وَقَلَّدْتَهُ عَارَ التُّهَمَةِ؛ سپس رفتار كارگزاران را بررسى كن، و جاسوسانى راستگو، و وفا پيشه بر آنان بگمار، كه مراقبت و بازرسى پنهانى تو از كار آنان، سبب امانت دارى، و مهربانى با رعيّت خواهد بود. و از همكاران نزديكت سخت مراقبت كن، و اگر يكى از آنان دست به خيانت زد، و گزارش جاسوسان تو هم آن خيانت را تأييد كرد، به همين مقدار گواهى قناعت كرده او را با تازيانه كيفر كن، و آنچه از اموال كه در اختيار دارد از او باز پس گير، سپس او را خوار دار، و خيانتكار بشمار، و طوق بد نامى به گردنش بيفكن» 🔸بر این اساس یکی از ارکان و پایه‌های مدیریتِ درست این است که یک مدیر و مسؤول (در هر سطحی که مدیریت و مسؤولیت دارد) لازم است به صورت مستمر اعمال و کارهای زیردستان خود را زیر نظر داشته باشد. پیوسته از کار آنها جستجو کند. نسبت به درستی انجام‌ کارها توسط آنها اطمینان حاصل کند. برای این کار «ناظران» و «عیونی» را مشخص کند؛ اعم از ناظران مشخص و نام و نشان‌دار یا ناظران پنهان و نامشخص. و اعم از نظارت انسانی یا نظارت ماشینی و دوربینی و با بهره‌گیری از ابزارهای هوش‌مصنوعی و امثال آن. 🔻معنای این توصیه آن است که در کارهای مدیریتی و اداری و سازمانی و در رابطه مدیران و زیرمجموعه‌های خود نباید بر اساس قاعده فقهیِ «حمل فعل مسلمان بر صحت» عمل کرد. حتی اگر مطمئن باشیم که مدیران یا کارکنان ما «خیانت» نمی‌کنند؛ باز هم نباید از نظارت بر اعمال آنها غافل شویم؛ زیرا هر چند تعمداً خیانت نمی‌کنند؛ اما ممکن است «اشتباه» یا «سستی» و «تنبلی» کنند. (رهبر انقلاب، ۱۲ دی ۱۳۷۰) و یکی از وظایف حتمی مدیران آن است که همواره اسباب نشاط و فعالیت و سرزندگی را در زیرمجموعه خود فراهم کنند. اگر در جایی سستی یا تنبلی هم دیدند، بلافاصله آن را درمان کنند. 🔸رهبر فرزانه انقلاب در توصیه به همه مدیران کشور می‌فرماید: «من هميشه به مديران مي‌گويم ... دائم مأموران و منتخبان خودتان را زير نظر داشته باشيد؛ دائم نگاه كنيد و از اينها غافل نشويد. ديده‌ايد كه نگهبان‌ها در شب نورافكن‌هايى را دائم مي‌چرخانند و گوشه‌ها را نگاه مي‌كنند؛ شما هم همين‌طور بايد به‌طور دائم امور را زير نظر داشته باشيد و نگاه كنيد؛ آيا تخلّفى در كارهايشان وجود دارد يا خير.» (۱۷ مهر ۱۳۸۴) #فقه #نهج‌البلاغه

◻️سلیمان نبی؛ الگوی قرآنی نظارت سازمانی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ حضرت سلیمان نبی علیه السلام از مدیران و حاکمانی بود که بر اصل نظارت مستمر، دقیق و اثربخش، تأکیدی ویژه داشت. همه عوامل و زیرمجموعه خود را به صورت مرتب و روزانه رصد می‌کرد. کوچک‌ترین تخلفی را بررسی و بازخواست می‌کرد. وقتی یکی از کوچک‌ترین عوامل اجرایی او، پرنده‌ای به نام هدهد، غیبت کرده بود جویای امور او شد و او را بازخواست کرد و گفت اگر دلیلی موجه برای این غیبت بدون اجازه و هماهنگی، نداشته باشد، حتماً مجازات خواهد شد. تمجید خدای متعال از حضرت سلیمان نشان می‌دهد که مدیر اسلام‌پسند مدیری است که حتی غیبت یک فرد عادی را هم مهم بداند و مورد بررسی و پیگیری قرار دهد. بر همین اساس است که رهبر فرزانه انقلاب در توصیه‌ای به مدیران می‌فرماید: «مجموعه‌ى تشكيلاتى، حياتش به اين است كه از بالا مرتّب زير نظر باشد؛ يعنى يك نفر، دائم به آن تشكيلات نگاه كند ... كسى كه بالاى سر است، بايد دائم مجموعه را زير نظر داشته باشد و با چشم و نگاه او است كه مجموعه جان مي‌گيرد.» (۲۲ تیر ۱۳۷۳) #مدیریت

🔻به یاد شهید رئیسی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــ 🔹سال‌گذشته (۱۴۰۳) شهر قم در چنین روزهایی (۲۰ و ۲۱ اردیبهشت) میزبان دومین سفر استانی رئیس جمهور جهادی و مظلوم، آیت‌الله #شهید_رئیسی، بود. شخصاً شاهد بودم از قبل از اذان صبح پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت برنامه ایشان شروع شد و آخرین برنامه آن روز ایشان ساعت ۱ شب ۲۱ اردیبهشت بود! یعنی قریب به ۲۰ ساعت کار مداوم و متنوع، در طول یک روز! تعجب‌آور این بود که علیرغم برنامه‌های بسیار فشرده و متراکمی که در طول روز داشت، بعد از نماز مغرب و عشا در جلسه شورای اداری استان حاضر شد و تصمیمات مهمی برای مسائل عمرانی و فرهنگی شهر گرفته شد؛ سپس به دیدار آیت‌الله شبیری زنجانی رفتند و در آخرین برنامه آن روز که از ساعت ۱۰ و نیم شب شروع شد، در یک جمع کاملاً‌ علمی و با حضور برخی از علمای بزرگ حوزه علمیه قم که در محل دفتر مقام معظم رهبری برگزار شد، به هنگام طرح مباحث پیچیده فقهی و فرهنگی، به ویژه در حوزه مبانی فقهی مالیات و ارزش افزوده و امثال آن، بسیار با نشاط و قوی و همچون یک فقیه مسلط و متخصص ضمن پاسخ به سؤالاتی که برخی از علمای حاضر در جلسه مطرح کردند، به طرح دیدگاه خود نیز پرداخت. او حقیقتاً خستگی‌ناپذیر بود. او بسیار مؤدب و متواضع بود. او حافظه‌ای کم‌نظیر داشت. او مدیری دوراندیش بود. او از مدیران کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر جمهوری اسلامی بود. 🔸رهبر فرزانه انقلاب: «اگر این دولت (شهید رئیسی) ادامه پیدا می‌کرد احتمال زیاد می‌دهم که بسیاری از مشکلات کشور و عمدتاً مشکلات اقتصادی حل می‌شد.» ‌#مدیریت