✅كد دوّم براى #سوال_دوّم: 👈اگر دیدید وزن {فعیل} در کلام عرب وزن {فاعل} داشت، این وزن فعیل شما، صیغه مبالغه است مانند {قدير} که {قادر} دارد؛ 👈قادر یعنی توانا یا توانمند امّا قدیر یعنی پُرتوان، بسیارتوانمند و مانند {علیم} که عالم دارد؛ 👈عالم یعنی داننده امّا علیم یعنی پُردان، بسیار دانا که مبالغه است. 😍به این آیه بسیار زیبا و رسا و شیوا بنگرید: 《وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ》 یوسف/76؛ #یعنی بالادست هر داننده ای، پُردانی هست. 👆👈در این آیه، واژه {ذِي عِلْم} یعنی دانا که مساوی است با {عالم}؛ امّا واژه {عَلِيمٌ} برتر است از {ذِي عِلْم یا عالم}، چرا؟🤔 چون صیغه مبالغه است که شما به طور صریح و شفّاف می بینید که در این آیه بین اسم فاعل یعنی کلمه 《ذِي عِلْم》که همان {عالم} است و بین كلمه 《عَلِيمٌ》 که صیغه مبالغه است، جمع صورت گرفته است و می گوید: {علیم فوق عالم است}. 👌اما اگر وزن مزبور یعنی فعیل، وزن فاعل نداشت-یعنی در کلام عرب وزن فاعل برایش به کار نرفته است- این فعیل شما صفت مشبهه است مثل: {کریم} که {کارِم} ندارد یعنی به کار نرفته است و مثل {جمیل} که {جامل} ندارد. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

🔵قبل از بیان نقد و اصل پاسخ، مناسب است از باب مقدّمه به سوالی پاسخ داده شود و آن این که تعریف عنوانِ #اسم فاعل؛ #صفه مشبّهه و #صیغه مبالغه از نگاه #علمای_علم_نحو_و_صرف چه می باشد؟ 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

#بیان‌_مقدّمه:👇

۱) بیان #تعریف اسم فاعل 👤مرحوم شیخ بهایی در کتاب {صمدیّه} نسبت به تعریف #اسم فاعل فرموده است: {مَا دلَّ عَلَی حَدَث و فَاعِلِهِ علی مَعنَی الحُدُوث}؛ #ترجمه تحت اللّفظی: 👈اسم فاعل، اسمی است که دلالت بر حدث و فاعل آن حدث، به صورت حدوثی می نماید؛ 🗣مرحوم سیّد علی خان مدنی در کتاب {الفرائد البهیّه} در شرح عبارات مرحوم شیخ بهایی می فرماید:{و اسم الفاعل ما دلّ وضعاً علی حدث و فاعله فخرج اسم المفعول لکن علی معنای الحدوث بِاَن یفیدَ حدوثَه و تجدُّده عن فاعله ...} یعنی اسم فاعل در مقام وضع دلالت بر حدث و فاعل آن حدث عَلَی نحوِ الحدوث می کند به گونه ای که مفید حدوث و صدور و تجدُّد از فاعل اش باشد. 🔸با توجّه به این تعریف نتیجه آن می شود که نگاهی که در اسم فاعل می باشد، نگاه حدوثی است یعنی زمانی که گفته شد: {ضارب}، مراد این است که این لفظ دلالت بر حدث ضَرب به همراه فاعل آن حدث به صورت حدوثی و صدوری می کند یعنی در کلامِ {زید ضارب}، گفته می شود: زید، حدث ضرب را در خارج، ایجاد و صادر و احداث نمود. 📚رجوع بفرمایید: الفرائد البهیّه فی شرح الفوائد الصمدیّه، ص۲۳۱، چاب مهر بیکران. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

۲) بیان #تعریف صفه مشبّهه 👤ابن هشام در کتاب {قطر الندی} نسبت به تعریف صفه مشبهه می فرماید: {و هی الصفهُ المَصُوغَهُ لغیرِ تفضیل لافاده الثُّبوت} و سپس در شرح این عبارت فرموده است: {الصفهُ المَصُوغَهُ لغیرِ تفضیل لافاده نسبهِ الحدَثِ الی مَوصُفِها دون اِفادهِ الحدُوث}؛ #ترجمه تحت اللّفظی: 👈صفه مشبّهه، وصفی است که ساخته شده است برای غیر تفضیل و به جهت افاده ثبوت یعنی برای صفه مشبّهه برای دو امر وضع شده است: یکی ساخته شده برای غیر تفضیل است و دیگری برای افاده این که حدث موجود به صورتِ ثبوتی در ذات فاعل و موصوف موجود می باشد به گونه ای که همانند یکی از طبائع لازمه برای آن موصوف شده است به تعبیری برای افاده حدوث وضع نشده است. 🔸با توجّه به این تعریف نتیجه آن می شود که نگاهی که در صفه مشبّهه می باشد، نگاه ثبوتی است یعنی زمانی که گفته شد: {مررتُ برجل حسن الوجهِ}، مراد این است که لفظِ {حسن} دلالت بر وجود حدثِ حُسن در ذات رجل به صورت ثبوتی می نماید یعنی حدثِ حُسن برای این شخص به صورت دائمی و همانند این که یکی از خصوصیّات لا ینفکّ رجل شده است. 🗣قال ابن هشام فی شرح القطر: {مثالُ ذلک: حَسن فی قولک: مررت برجل حسن الوجهِ} سپس در توضیح مقصود خویش از این مثال، چنین بیان می کند: {اعنِی بذلک اَنَّها تُفئیدُ اَنَّ الحُسنَ فی المثال المذکور ثابت لوجه الرَّجلِ و لیس بحادث متجدّد...}. 📚رجوع بفرمایید: شرح قطر الندی وبل الصدی، ص۲۶۱، چاپ دارالکتب العلمیّه. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

۳) بیان #تعریف اسم مبالغه 👤صاحب کتاب صرف ساده در بیان تعریف اسم مبالغه فرموده است: {اسم المبالغه اسم یَدُلُّ علی ما یَکثُرُ صُدورُ فِعل عنه او قیامُ وصف به}؛ #ترجمه تحت اللّفظی: 👈اسم‌ مبالغه، اسمی است که دلالت می نماید بر ذاتی که صدور فعل از آن ذات، زیاد است و یا دلالت می کند بر ذاتی که قیام وصف به وسیله آن ذات زیاد است؛ 🔺مثال برای صدور فعل: {اِنَّه هو التّواب الرحیم}؛ ♧در این آیه، کلمه {التواب} اسم مبالغه و دلالت می کند بر این که صدور فعلِ توبه از جانب خداوند متعال، زیاد است. 🔺مثال برای قیام وصف: {و مَکَرُوا مَکراً کُبَّاراً}؛ ♧در این آیه کلمه {کُبَّاراً} اسم‌مبالغه بوده و دلالت می کند بر این که قیام فعل بزرگی از جانب ذات زیاد می باشد یعنی نیرنگ کردند نیرنگی که این چنین صفت دارد بسیار بزرگ است یعنی مکر کنندگان، نیگرنگی که بسیار بزرگ است را استفاده می نمودند. 📚رجوع بفرمایید: صرف ساده، ص۲۲۴، چاپ دارالعلم. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

#بیانِ_پاسخ_و_نقد:👇

📝یکی از بهترین راه هایِ تشخیص: 🔍این که فلان کلمه ای #آیا اسم فاعل می باشد و یا صفه مشبهه و بالعکس و #آیا فلان کلمه ای صفه مشبهه است و یا اسم ‌مبالغه و بالعکس، #شناخت_دقیق مفاد و تعریف عناوین به #همراه_لحاظ_قرینه است یعنی با #فهم کامل و وافی مفاد و تعریفِ عناوین در مقام وضع که علماء ادبی بالخصوص نحویّون به بیان این مفاد و تعریف پرداختند کمَا مَرَّ، آن گاه در مقام استعمال به راحتی می توان تصدیق نمود که در نگاه متکلّم بلیغ آیا فلان کلمه، اسم فاعل است یا صفه مشبهه و این که آیا فلان کلمه، صفه مشبّهه است یا اسم مبالغه. ☢در حقیقت علماء، با تفحُّص و جستجو میان استعمالات اهل محاوره، برای هر عنوانی از عناوین گذشته یعنی اسم فاعل، صفه مشبّهه و اسم مبالغه، اوزانی را کشف نمودند مثلاً برای صفه مشبهه در قالب وزن قیاسی، مواردی را دریافتند و در قالب موارد سماعی نیز مواردی دیگر را دریافتند و یا مثلاً برای اسم مبالغه وزن هایی نیز دریافتند؛ 👈به همین جهت ایشان بعد از این که این گونه وزن ها را در میان اهل محاوره دیده اند، سعی نمودند که در کتب خود، آن ها را جمع بندی بنمایند که می توان آن ها را در کتب صرفی مشاهده نمود. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

⭕️هدف اصلی علماء در جمع بندی این وزن ها، آن است که بگویند: 👈هر کدام از وزن هایِ سه عنوان گذشته یعنی اسم فاعل، صفه مشبّهه و صیغه مبالغه، یک مفادِ خاصّی را افاده می کنند یعنی متکلّم بلیغ زمانی که از اسم فاعلِ {مکرِم} در جمله {زید مکرِم} استفاده می کند، درصدد است که بگوید: زید حدث کرامت را صادر و حادث نموده است که این لفظ نیز با یک بار تحقُّقِ کرامت در خارج، بر زید قابل صدق است؛ لکن زمانی که متکلم بلیغ از تعبیر {کریم} که صفه مشبهه است در کلامِ {زید کریم} بهره ببرد، آن گاه درصدد است که این مطلب را به مخاطب انتقال دهد که حدث کرامت در ذات زید به صورت ثبوتی است به گونه ای که حدث کرامت به مانند خصوصیّتی لا ینفکّ از زید می باشد؛ در مقابل زمانی که متکلم بلیغ از صیغه اسم ‌مبالغه همانند {کذّاب} در آیه ۲۶ سوره مبارکه قمر یعنی {سیعلمون غداً مَنِ الکذّاب} الآیه بهره ببرد، آن گاه درصدد است که این مطلب را به مخاطب برساند که: {خواهید فهمید فردا چه کسی حدثِ کذب را به صورت زیاد محقّق می گرداند} البته ترجمه عبارت {سیعلمون غدا}، دقیق نیست☺️. #بنابراین متکلّم، نمی تواند زمانی که درصدد انتقال حدوث باشد که با وزن های اسم فاعل فهمیده می شود همانند {مکرِم}، از وزن صفه مشبهه همانند {کریم} که ثبوتی است، استفاده کند و هکذا در صیغه مبالغه زیرا اهل محاوره برای فهماندن هر مفاد و تعریفی، وزن هایی را وضع نمودند. 📝 #خلاصه آن که بهترین طریق برای شناختِ این که فلان کلمه ای در نظر متکلّم بلیغ، اسم فاعل است یا صفه مشبهه و بالعکس و همچنین صیغه مبالغه است یا صفه مشبّهه و بالعکس، #شناخت_دقیق_مفاد این عناوین در مقام وضع که علماء بیان کرده اند به همراه لحاظ نمودن قرینه لفظیه و مقالیه در کلام می باشد. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

👆👈از بیان فوق، #دو_نتیجه، اَخذ می شود: ✍۱) ملاک در تشخیص این که فلان کلمه، آیا اسم فاعل، صفه مشبهه و یا اسم‌مبالغه است، #ترجمه_فارسی نمی باشد زیرا ملاک را علماء بیان کرده اند و آن شناخت دقیق تعریف آن عنوان به همراه لحاظ قرینه کلامیّه است و اساساً ما، به واسطه شناخت مفاد هر عنوانی و لحاظ قرینه موجود در کلام، درصدد هستیم که معنا و مراد جدّی متکلّم بلیغ را دریافت نماییم نه این که به واسطه ترجمه فارسی به کشف مراد جدّی متکلّم بلیغ همانند ذات اقدس الهی بپردازیم زیرا این امر #مستلزم_دور است #به این صورت که ما به واسطه شناخت مفاد هر عنوانی و لحاظ قرینه کلامیّه، درصدد می باشیم که معنا و مراد جدّی متکلّم بلیغ را کشف نماییم و حال آن که شما می فرمایید اگر در ترجمه و معنا، پسوند فاعل یعنی {نده} آمد، آن گاه اسم فاعل است و اگر پسوند فاعل یعنی {نده} در ترجمه نیامد، آن گاه صفه مشبهه است. ✍۲)گفته شد که اهل محاوره در بیان مفاد و تعریف هر عنوانی، وزن هایی را وضع نمودند به همین جهت برای انتقال هر مفاد باید به وزن مختص به آن مفاد رجوع شود لذا این که به واسطه وزن {فاعل} که به اعتقاد اکثر علماء، مختصّ به بیان حدوث است، درصدد انتقال مفاد ثبوتی باشیم، #عملِ مخالف حکمت وضع الفاظ را مرتکب شده ایم #مضاف بر این که اگر پذیرفته شود که چنین استعمالی مخالف حکمت وضع نباشد، حداقلّ استعمال وزن فاعل که اختصاص آن برای بیان مفاد حدوثی است، در بیان مفاد ثبوتی، نیازمند #قرینه ای #عرف_پسند و #قانع_کننده می باشد و واضح است که دلیلی که فرمودید یعنی وجود پسوند {وند} ما را به اسم فاعل می رساند و در غیر این صورت اذعان به صفه مشبهه می شود، هیچ گونه پشتوانه علمی ندارد و نوعی مکابره است فتامّل. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f

🔺 #فائده: 🏃‍♂با مراجعه به کتب ادبی در می یابیم که ایشان، وزن {فعیل} را هم برای عنوانِ صفه مشبهه در همانند {زید قتیل} از اهل محاوره نقل نمودند و هم برای عنوانِ اسم مبالغه در همانند {زید نصیر}؛ به همین جهت در ما نحن فیه سوال می شود که چگونه تشخیص بدهیم که مراد متکلم بلیغ، زمانی که از وزن {فعیل} بهره می برد، صفه مشبهه و یا اسم مبالغه است؟ 🛑در پاسخ گفته می شود: همان طور که گفته شد، ابتداء باید مفاد هر دو عنوان معلوم گردد و سپس با لحاظ قرائن استعمال و کلام، به نتیجه گیری نسبت به این وزن در کلام مدّ نظر، خواهیم‌ پرداخت مثلاً شاید کسی تحقیق نماید و بگوید: در اکثر استعمالات زمانی که این وزن را اهل محاوره استفاده می کنند، از آن اراده مفاد ثبوتیِ صفه مشبهه می کنند و لذا اگر در کلامی، قرینه ای بر اراده اسم مبالغه نبود، آن گاه این وزن را حمل بر صفه مشبهه می نماییم به قرینه کثرت استعمال و یا مثلاً شاید کسی دیگر این گونه نتیجه بگیرد که استعمال این وزن در مفاد صفه مشبهه و مفاد اسم مبالغه، مساوی می باشد به همین جهت برای تعیین مراد باید به قرینه کلامی رجوع کرد؛ ♨️خلاصه این که، #قرینه، مشخّص می نماید که این وزن در مقام استعمال، به صورت صفه مشبهه به کار گرفته شده تا در نتیجه مفاد ثبوتی را بر عهده متکلم قرار دهیم و یا به صورت اسم ‌مبالغه به کار گرفته شده تا در نتیجه مفاد زیادت را بر عهده متکلّم قرار دهیم. 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. ✅لینک گروه #بـَـحث_جَنجالے_طَلبگے 🔺http://eitaa.com/joinchat/670302231C6c7e21cb4f