🔹 13. اسني المطالب في مناقب علي بن ابيطالب، تأليف شمسالدين محمد جزري دمشقي شافعي (متوفاي 833.ق). وي در اين كتاب كه براي اثبات تواتر حديث غدير نوشته است، حديث غدير را از هشتاد طريق روايت كرده و منكر آن را به جهالت و عصبيت نسبت داده است. اين كتاب در سال 1324 در مكه مكرمه و در سال 1402 با تحقيق شيخ محمد هادي اميني در تهران چاپ شده است.
🔹 14. دو جلد از كتاب عبقات الانوار در 1080 صفحه، تأليف سيد ميرحامد حسين هندي (متوفاي 1306 هـ.ق) به بحث دربارة سند و دلالت حديث غدير اختصاص يافته است. سيد علي ميلاني، عبقات الانوار را به عربي ترجمه کرده، و نام نفحات الازهار في خلاصة عبقات الانوار را برای آن برگزیده، و در 20 جلد چاپ کرده است كه چهار جلد آن (6 – 9) به حديث غدير اختصاص دارد.
🔹 15. فيض القدير في حديث الغدير، تأليف شيخ عباس قمي (متوفاي 1359 ق). كتاب وي در واقع، تلخيص دو جلد كتاب عبقات الانوار در حديث غدير است.
🔹 16. الغدير في الاسلام، تأليف شيخ محمدرضا نجفي (متوفاي 1386 ق). كتاب وي در سال 1362 در نجف اشرف به طبع رسيده است.
🔹 17. اهداء الحقير في معني حديث الغدير، تأليف سيد مرتضي خسروشاهي تبريزي (متوفاي 1372 ق). كتاب وي بار نخست در عراق و بار دوم در سال 1398 در قم چاپ شده است.
🔹 18. الغدير في الكتاب و السنة و الادب، تأليف علامه عبدالحسين اميني (1390 ق) كه بار نخست در 11 جلد، و بار دوم از سوی مركز الغدير للدراسات الاسلاميه در 14 جلد چاپ شده است كه دو جلد اخير به فهرستهاي گوناگون اختصاص يافته و يك جلد نيز قبل از يازده جلد به بحث دربارة شخصيت علامه اميني و اهميت كتاب الغدير و اظهار نظرهاي متفكران از مذاهب مختلف در اين باره اختصاص يافته است.
🔹 19. الغدير في التراث الاسلامي، تأليف سيد عبدالعزيز طباطبايي (متوفاي 1416 ق) كه كتابهايي را كه از قرن دوم تا قرن پانزدهم هجري به زبانهاي فارسي، عربي و اردو درباره حديث غدير نگارش يافته، معرفي كرده است.
🔹 20. غدير در آيينه كتاب، تأليف محمد انصاري (معاصر) كه در آن 414 اثر نگارش يافته دربارة غدير به زبانهاي مختلف معرفي شده است.
#گزیده_های_اعتقادی
#حدیث_شریف_غدیر
ـــــــــــــــــــــــــــ
📙 برگرفته از کتاب براهین و نصوص امامت، استاد ربانی گلپایگانی،
•┈┈••✾••┈┈•
🌐@kharejkalam
#گزیده_های_اعتقادی | آزادی عقیده و جهاد اسلامی
💡 قسمت اول:
🤔 آیا جهاد اسلامی با اصل آزادی عقیده و مذهب سازگاری دارد؟
🔹 جهاد با دشمنان اسلام، یکی از فرایض مهم اسلامی است. قرآن کریم مؤمنان را به جهاد با جان و مال خویش در راه خدا دعوت میکند. جهاد با جان، یا جهاد مسلحانه دو گونه است؛ یکی جهاد ابتدایی و دیگری جهاد دفاعی. درباره جهاد دفاعی در ارتباط با مسأله آزادی بحثی نیست، چرا که دفاع از جان، مال، عقیده، دین و آیین و آنچه برای انسان اهمیت و حرمت دارد یکی از حقوق طبیعی بشر به شمار میرود، اما درباره جهاد ابتدایی این اشکال مطرح شده است که این جهاد با آزادی عقیده و مذهب و اینکه گفته شده اسلام طرفدار تحمیل عقیده و مذهب بر دیگران نیست –منافات دارد؛ جرا که در این جهاد، مسلمانان بدون اینکه از طرف کشور یا ملتی مورد حمله و یا تهدید واقع شده باشند، جهت بسط و گسترش اسلام به سرزمینهای دیگر یورش میبرند، و از آنان میخواهند تا به آیین اسلام ایمان آورند.
🔹 این امر سبب شده است که عدهای از مستشرقان گسترش اسلام را در سرزمینهای دیگر –خارج از شبه جزیره عربستان- نتیجه قدرت نظامی و شمشیر معرفی کرده و اسلام را به عنوان دین خشونت و شمشیر معرفی کنند (نمونههایی از این دیدگاه را دکتر شوقی ابوخلیل در کتاب «الاسلام فی قفص الاتهام» و گوستاولوبون در کتاب «تمدن اسلام و عرب» نقل کردهاند).
👇 پاسخ:
🔹 در پاسخ به این اشکال لازم است از یک طرف، ماهیت جهاد ابتدایی، اهداف، احکام و آداب آن از دیدگاه اسلام مورد مطالعه قرار گیرد و از طرف دیگر، فتوحات مسلمانان از نظر تاریخی و چگونگی برخورد آنان با ملتهای مغلوب بررسی شود.
⭕️ 1. دفاع از کیان اسلام و امت اسلامی
🔹 نگاهی گذرا به آیات جهاد در قرآن کریم این حقیقت را روشن میکند که در اسلام جنگ و جهاد مسلحانه با دیگران نقش بازدارنده، دفاعی، امدادی و یاری دادن مظلومان، و مبارزه با ستمگران دارد و هرگز به عنوان یک روش برتر برای توسعه قلمرو اسلامی تشریع نشده است.
🔹 در نخستین فرمانی که در تاریخ تشریع اسلامی درباره جهاد صادر شده آمده است: «أُذِنَ لِلَّذِينَ يقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ * الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ» (سوره حج، آیههای 40 -39) به مجاهدان اجازه پیکار داده شد، زیرا آنان مورد ستم واقع شدند، و خداوند بر نصرت آنان تواناست. آنان کسانیاند که به ناحق و به جرم اینکه خدا را پروردگار خود میدانستند، از سرزمینشان بیرون رانده شدند.
🔹مسلمانان در مدت سیزده سال که پیامبر اکرم (ص) در مکه اقامت داشت و مردم را به آیین اسلام دعوت میکرد، مورد شکنجههای فراوان مشرکان قرار داشتند. آنان از پیامبر (ص) درخواست کردند تا به آنها اذن جنگ و پیکار دهد، ولی آن حضرت آنان را به صبر و شکیبایی در برابر آزارهای مشرکان توصیه میکرد. اما آن هنگام که آنان توسط مشرکان از شهر و دیار و خانه و کاشانه خود بیرون رانده شدند، و مال و ثروتشان توسط مشرکان تاراج شد، خداوند به آنان اجازه پیکار داد. آیا چنین پیکاری جز دفاع از حقوق طبیعی و مشروع انسانی، ماهیت دیگری دارد؟
🔹قرآن کریم در جایی دیگر میفرماید: «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يحِبُّ الْمُعْتَدِينَ» (سوره بقره، آیه 190): در راه خدا با کسانی که با شما میجنگند، نبرد کنید و از حدود الهی تجاور نکنید، زیرا خداوند تجاوزگران را دوست ندارد.
🔹 این آیات نیز بیان میدارد که مسلمانان وظیفه دارند با کسانی به پیکار برخیزند که آهنگ جنگ با آنان را دارند و نباید در جنگ با دیگران راه تعدی را برگزینند؛ مانند اینکه پیش از دعوت دیگران به آیین توحید و روشن شدن حقیقت برای آنان، اقدام به جنگ کنند، یا بدون اینکه دیگران قصد جنگ با آنان داشته باشند، جنگ را آغاز کنند، یا در جنگ با دشمن کودکان و زنان و افراد ناتوان را بکشند، یا دعوت به آتشبس را نپذیرند و مانند آن (ر.ک: المیزان، ج2، ص 61). آنچه از این آیات به دست میآید این است که جهاد با کافران نوعی اقدام تلافیجویانه و بازدارنده است، تا آیین اسلام و امت اسلامی از خطر تعدی کافران در امنیت بسر برد.
🔹 قرآن کریم تصریح میکند که خداوند مسلمانان را از روش مسالمتآمیز و آمیخته با احسان و عدالت با کافران باز نداشته است، بلکه تنها آنها را از داشتن رابطه دوستانه با آن دسته از کافران که مسلمانان را از دیارشان بیرون کرده و با آنان به جنگ پرداختهاند برحذر داشته است (سوره ممتحنه، آیههای 9 -8).
🔹 این قانون اسلامی، عادلانهترین، حکیمانهترین و انسانیترین قانونی است که میتوان درباره برخورد با دشمنان و بیگانگان تصور نمود، زیرا آنگاه که بیگانگان قصد توطئه، خصومت و جنگ با امت اسلامی نداشته باشند، نه تنها نباید با آنان جنگ کرد، بلکه احسان و نیکی به آنان نیز پسندیده است، ولی آنگاه که دست به توطئه و خصومت میزنند، نباید با آنان پیوند دوستی برقرار کرد، چرا که چنین پیوندی مایه سرشکستگی و ذلّت امت اسلامی خواهد شد.
#گزیده_های_اعتقادی
📙برگرفته از کتاب «آزادی از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، حضرت استاد ربانی گلپایگانی
🔍 ادامه را در قسمت بعد بخوانید:
@kharejkalam
#گزیده_های_اعتقادی | آزادی عقیده و جهاد اسلامی
💡 قسمت دوم: جهاد یا دفاع از حریم انسانیت
🤔 اشکال مورد بحث
🔹 برخی گفته اند جهاد در اسلام با آزادی عقیده و مذهب منافات دارد و مسلمانان برای بسط و گسترس اسلام به کشورهای دیگر یورش برده و اسلام را بر آنان تحمیل کرده اند. آنان ه همین خاطر اسلام را دین خشونت و شمشیر معرفی کرده اند.
🔹 در قسمت اول بیان شد که در اسلام جهاد مسلحانه با دیگران نقش دفاعی در برابر ستمگران و یاری رساندن به مظلومان را دارد و هرگز برای توسعه قلمرو اسلامی وضع نشده است.
🔹 آموزه های دینی بیان می کند که آنگاه که بیگانگان قصد توطئه و جنگ با امت اسلامی را نداشته باشند، نه تنها نباید با آنان جنگ کرد، بلکه احسان و نیکی به آنان نیز پسندیده است، ولی آنگاه که دست به توطئه و خصومت میزنند، نباید با آنان پیوند دوستی برقرار کرد، چرا که مایه سرشکستگی و ذلّت امت اسلامی خواهد شد.
در ادامه قسمت دوم بحث را با هم دنبال می کنیم:
👇 ادامه بحث:
# پاسخ
⭕️ جهاد یا دفاع از حریم انسانیت
🔹 از آیاتی که پیش از این یادآوری شد این مطلب به دست میآید که جهاد اسلامی به انگیزه سرکوب کردن فتنهها و مقابله با متعدیان و متجاوزان به جان، مال و کیان امت اسلامی تشریع شده است، نه به منظور تحمیل عقیده و مذهب اسلام بر دیگران. اکنون اگر این حکم و قانون اسلامی با توجه به اصل فطرت در جهانبینی اسلامی مورد توجه قرار گیرد، روشن خواهد شد که جهاد اسلامی جنبه دفاعی دارد؛ دفاع از یکی از بنیادیترین حقوق فطری بشر که عبارت است از توحید و یکتاپرستی. قرآن کریم در اینباره میفرماید: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيهَا» (سوره روم، آیه 30): ذات و هویت خود را به سوی دین حنیف استوار بدار که مقتضای فطرت الهی است که انسان را بر پایه آن آفریده است. بر این اساس، شرک و بتپرستی بزرگترین انحرافی است که در مسیر فطرت رخ داده و بدترین قید و زنجیری است که گوهر پاک انسانی یعنی فطرت توحید را به اسارت میکشاند و رهایی و نجات انسانها از آن از اهداف نبوت بوده است: «يضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيهِمْ» (سوره اعراف، آیه 157).
🔹 از سوی دیگر، واقعیتهای تاریخی به روشنی بیانگر آن است که مستکبران، یعنی صاحبان زر، زور و سلطه، منادیان و حامیان شرک و بتپرستی بودهاند و از بیداری فکری و آزادی جوامع تحت سلطه خویش سخت نگران و ناراضی بوده و مانع نشر دعوت حق و آیین توحید شدهاند. بنابراین پیامبران الهی مأموریت یافتند تا آیین توحید را ترویج کنند و در راه رهایی بشر از اسارت شرک و بتپرستی به جهاد فکری، عملی، تبلیغی مبادرت ورزند و در صورت لزوم، برای فراهم ساختن زمینه تبلیغ، دست به جهاد مسلحانه بزنند.
🔹 علامه طباطبایی، در اینباره بحث جامع و روشنگری دارد، در قسمتی از آن آمده است: «از دیدگاه قرآن، اسلام –آیین توحید- مقتضای فطرت بشری است، همان فطرتی که کمال و سعادت انسان در گرو رعایت آن است. مقتضای این مطلب آن است که قوانین فردی و اجتماعی بر مبنای توحید استوار باشد. و نشر و بسط این اصل در میان مردم از حقوق مشروع بشری است که به هر وسیله ممکن باید در استیفا و حفظ آن کوشید. شریعت اسلام در اینباره راه اعتدال را برگزیده است، زیرا نخست دعوت دیگران به توحید و تحمل آزارها و شکنجهها در این راه را توصیه کرده است، سپس دفاع از کیان اسلام و امت اسلامی را واجب شمرده، و سرانجام جهاد ابتدایی را تشریع فرموده است که در حقیقت به دفاع از حق انسانی و آیین توحید باز میگردد؛ با اینحال، پیش از اتمام حجت از طریق دعوت خیر خواهانه و مسالمتآمیز، به جهاد و قتال اقدام نکرده است، چنانکه سیره پیامبر اکرم (ص) به روشنی بیانگر این حقیقت است.
🔹 اما اینکه در جهاد ابتدایی مشرکان و بتپرستان –غیر اهل کتاب- حق انتخاب ندارند و به پذیرش آیین توحید ملزم میشوند؛ چارهای جز این نیست، چرا که همانگونه که گفته شد، بتپرستی و الحاد بدترین ظلم و ستمی است که بر فطرت انسان میشود و هرگاه معالجه این خطر مهلک از طریق عادی ممکن نباشد، راهی جز غلبه و اکراه وجود ندارد. همانگونه که پیروان مکاتب دیگر نیز تخلف از قوانین مدنی را به هیچوجه نمیپذیرند، و همگان را بر پذیرش و عمل به آنها وادار میسازند، هر چند به اعمال قدرت و خشونت بینجامد» (المیزان، ج2، ص 68 – 67).
🔹 بنابراین، در مواردی نیز که جهاد اسلامی بدون آن که تهدید و تجاوز از سوی ملت یا دولتی صورت گرفته باشد، تحقق یافته، میتوان گفت این جهاد هرگز به انگیزه کشورگشایی یا اعمال سلطه و استیلا بر جان و مال دیگران نبوده است، بلکه بدان جهت بوده است که موانع از سر راه دعوت اسلامی برداشته شود تا مردم از آیین توحید خالص آگاه شوند و حق فطری و اصیل خویش را باز شناسند، و از اسارت کفر و بتپرستی آزاد گردند.
#گزیده_های_اعتقادی
📙 برگرفته از کتاب «آزادی از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، حضرت استاد ربانی گلپایگانی
🔍 ادامه را در قسمت بعد بخوانید:
@kharejkalam
#گزیده_های_اعتقادی | آزادی عقیده و جهاد اسلامی
💡 قسمت سوم: جهاد اسلامی در آینه تاریخ
⭕️ شبهه مورد بحث
🔹 اشکال مورد بحث این بود که برخی گسترش دین اسلام در جهان را نتیجه قهر و غلبه نظامی مسلمانان بر سرزمین های دیگر می دانند و از همین رو دین اسلام را دین شمشیر و خشن معرفی کرده اند.
🔹 در پاسخ به این اشکال در قسمت های قبل، به بیان ماهیت و هدف جهاد اسلامی پرداختیم. در ادامه به بررسی این مساله از منظر تاریخی می پردازیم، زیرا واقعیت تاریخی میتواند نقاب از چهره حقیقت برگیرد و بی پایگی اتهامات بیان شده را آشکار سازد.
👇 ادامه بحث:
...
🔴 # پاسخ | جهاد اسلامی در آینه تاریخ
🔹 جنگهای مسلمانان با اقوام و ملتهای دیگر را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: یکی جنگهای زمان پیامبر (ص) و دیگری جنگهای پس از آن حضرت
🔵 الف) جهاد اسلامی در زمان پیامبر (ص)
این جنگها با اقوام و قبایل ذیل بوده است:
⭕️ 1. جنگ با قریش:
🔹 پیامبر اکرم (ص) و کسانی که به آیین اسلام ایمان آورده بودند، سیزده سال در مکه اقامت کردند، و توسط مشرکان قریش سختترین فشارها و شکنجهها را تحمل نمودند، و در برابر آنان جز صبر و شکیبایی روشی را برنگزیدند. آنان سرانجام از مکه به مدینه هجرت کردند، و این در حالی بود که اموال آنان توسط کافران قریش مصادره شده بود. بر ایناساس پیامبر اکرم(ص) به مسلمانان دستور داد تا کاروان اقتصادی قریش را که از شام رهسپار مکه بود محاصره نمایند و به تلافی اموالشان که در تصرف عدوانی قریش قرار داشت، اموال آن کاروان را مصادره کنند، ولی ابوسفیان از این نقشه آگاه شد و کاروان توانست به سلامت به مکه برسد. اما مسلمانان با سپاه مجهز قریش که برای نجات کاروان آمده بودند، روبهرو شده و با آنها درگیر شدند و در نتیجه جنگ بدر واقع شد. روشن است که این پیکار، جنبه دفاعی داشت و جهاد ابتدایی و به انگیزه الزام قریش به پذیرش آیین اسلام نبود.
🔹 پس از جنگ بدر، جنگهای احد و خندق واقع شد که آن دو نیز به طور کامل جنبه دفاعی داشت. پس از آن، قریش صلح حدیبیه را که در سال ششم هجری میان پیامبر اکرم (ص) و قریش منعقد شده بود، نقض کردند و پیامبر اکرم (ص) آهنگ فتح مکه نمود، اما با تدابیر حکیمانهای که آن حضرت اندیشید، بدون آنکه جنگ و کشتاری واقع شود، مکه فتح شد. هنگامی که سپاه اسلام وارد مکه شد، پیامبر اکرم(ص)، ابوسفیان، خانه حکیم بن حزام و مسجد الحرام را پناهگاه امن اعلان کرد. همچنین اعلان نمود که هر کس در خانه بماند، در امان خواهد بود. همه این تدبیرها برای آن بود که کار به جنگ و درگیری مسلحانه نینجامد و خون کسی بر زمین ریخته نشود. آری، با همین شیوه و در نهایت محبت و مدارا آن حضرت شبه جزیره عرب را از آلودگی بتپرستی نجات داد و در حقیقت از حق توحید که عظیمترین حق بشری است به شایستگی دفاع کرد.
⭕️ 2. جنگ با یهود:
🔹 جنگهای پیامبر با طوایف سهگانه یهود که در مدینه زندگی میکردند، یعنی بنی قینقاع، بنی النضیر و بنی قریظه، همگی جنبه دفاعی داشت و بدانجهت بود که آنان با مشرکان قریش در جنگهای بدر، احد و احزاب علیه مسلمانان همکاری نمودند و آنان را به جنگ با مسلمانان تشویق کردند. آنان حتی در مواردی نقشه قتل پیامبر(ص) را طراحی و برای اجرای آن اقدام کردند؛ یک بار از طریق گوشت آلوده به سم و بار دیگر به واسطه پرتاب کردن سنگی از بالای خانهای که پیامبر (ص) در صحن آن قرار داشت (تاریخ ابن اثیر، ج2، ص 147؛ تاریخ طبری، ج3، ص 9).
🔹 جنگ مسلمانان با طوایفی از یهود که در خیبر زندگی میکردند نیز بدان جهت بود که آنان نقشه حمله به مدینه و غارت آن را طرح کرده بودند. بر این اساس، جهاد مسلمانان با آنان به طور کامل جنبه دفاعی داشت و به طمع تصرف اموال یهود یا کشتن آنان نبود.
⭕️ 3. جنگ موته و تبوک:
🔹 جنگ موته در سال 8 هجری و واقعه تبوک در سال 9 هجری اتقاق افتاد. وقوع جنگ موته بدان جهت بود که پیامبر(ص) فرستادهای را نزد حارث بن غسان فرستاد تا او را به آیین اسلام دعوت کند، وی، فرستاده پیامبر را به قتل رساند و خود با سپاهی آهنگ مدینه و جنگ با مسلمانان نمود. پیامبر اکرم(ص) سپاهی را به رهبری زید بن حارثه برای مقابله با آنان گسیل داشت. روشن است که این جنگ نیز به طور کامل جنبه دفاعی داشت.
🔹 واقعه تبوک نیز بدینجهت رخ داد که سپاه رومیان در حوالی فلسطین برای جنگ با مسلمانان آماده شده بودند. پیامبر اکرم(ص) مسلمانان را به نبرد با آنان فرا خواند و چون سپاه روم از معرکه گریخت، پیامبر با سپاه اسلام چند روزی را در تبوک اقامت گزید، و مردم تبوک با آن حضرت معاهده صلح برقرا کردند و در نتیجه کار به جنگ نینجامید.
بنابراین، جنگهایی که در زمان پیامبر اکرم(ص) میان سپاهیان اسلام و قریش، یهود، رومیان و دیگران واقع شده، همگی جنبه دفاعی داشت و انگیزهای جز سرکوب فتنهگران، مقابله با متجاوزان و تأدیب عهدشکنان در آن نهفته نبود.
#گزیده_های_اعتقادی
📙 برگرفته از کتاب «آزادی از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، حضرت استاد ربانی گلپایگانی
🔍 ادامه را در قسمت بعد بخوانید:
@kharejkalam
#گزیده_های_اعتقادی | آزادی عقیده و جهاد اسلامی
💡 قسمت چهارم: فتوحات اسلامی
⭕️ اشکال مورد بحث
🔹 برخی گسترش دین اسلام در جهان را نتیجه قهر و غلبه نظامی مسلمانان بر سرزمینهای دیگر و نه جنبه های محتوایی این دین دانسته اند و در همین راستا دین اسلام را دین شمشیر و خشن معرفی کرده اند.
⭕️ در قسمت های قبل در پاسخ به این اشکال گفته شد:
1. در اسلام نبرد مسلحانه با دیگران نقش بازدارنده، دفاعی، امدادی و یاری دادن مظلومان، و مبارزه با ستمگران دارد و هرگز به عنوان یک روش برتر برای توسعه قلمرو اسلامی تشریع نشده است.
2. دقت در آموزه های دینی نشان می دهد که در اسلام جهاد جنبه دفاعی دارد، و دفاع از یکی از بنیادیترین حقوق فطری بشر است.
3. بررسی تاریخی جنگهای مسلمانان در زمان پیامبر اکرم (ص) با اقوام و ملتهای دیگر از قبیل جنگ بدر، احد، خندق، جنگ با یهودیان، جنگ موته و تبوک، همه نشان می دهد، که همگی جنبه دفاعی داشته و انگیزهای جز سرکوب فتنهگران و مقابله با متجاوزان در آنها نبوده است.
🔹 در ادامه به بررسی تاریخی جنگ های پس از پیامبر اکرم (ص) و فتوحات اسلامی می پرادزیم.
👇 ادامه بحث:
...
#پاسخ | فتوحات اسلامی
🔹 هرگاه از منظر تاریخی به فتوحات اسلامی که در عصر خلفا و پس از آن رخ داده نگریسته شود، روشن خواهد شد که عامل اساسی در آنها تمایل و گرایش مردم سرزمینهای فتح شده به اسلام بوده است، نه قهر و غلبه نظامی. این مطلب را نه تنها مورخان مسلمان بلکه برخی از مستشرقان و مورخان مسیحی نیز آشکارا بیان کردهاند. گفتنی است که ساکنان بیشتر سرزمینهایی که در این دوره توسط مسلمانان فتح شد، اهل کتاب بودند که از نظر موازین اسلامی میتوانستند با پرداخت جزیه بر دین خود باقی بمانند. مردم سرزمینهای شام، مصر، اسپانیا، و اروپای شرقی –یوگسلاوی و آلبانی- پیرو آیین مسیحیت بودند اما به شهادت مورخان مسیحی چون توماس آرنولد و دیگران، آنان با علاقه و اشتیاق فراوان به آغوش گرم اسلام پناه آوردند، و آیین اسلام را عامل نجات خود از ظلم و ستمهای حاکمان مسیحی دانستند. رفتار سپاهیان اسلام با مردم این سرزمینها به گونهای بود که همگامی که سپاه اسلام میخواست «حمص» را به مقصد یرموک ترک کند، مردم با گریه از آنان میخواستند که در آنجا بمانند چرا که رفتار مسلمانان را بهتر از حاکمان مسیحی و همکیش خود میدانستند.
🔹 پذیرش اسلام توسط مردم ایران عصر ساسانیان نیز جزو ضربالمثلهای تاریخ است. مردم ایران با عشق و علاقه فراوان از این آیین جدید استقبال کردند و سپاهیان اسلام را با آغوش باز پذیرفتند. وضع ماوراءالنهر –سمرقند و بخارا- نیز که در آن زمان بر کیش بتپرستی بودند، در مورد پذیرش آیین اسلام چنین بوده است. در حقیقت همه سرزمینهایی که خارج از عربستان آیین اسلام را پذیرفتهاند، عامل اصلی چیزی جز منطق روشن و استوار اسلام، و رفتار بزرگمنشانه مسلمانان با مردم آن سرزمینها نبوده است؛ تنها نقشی که قدرت نظامی و شمشیر داشته سرکوب حاکمان ستمکار و سلطهگران بوده است، زیرا هیچگاه مسلمانان با تهدید و ارعاب دیگران را به قبول اسلام مجبور نساختند.
🔹 جرجی زیدان مینویسد: «مسلمانان صدر اسلام، هرجا را فتح میکردند، به اشغال نظامی قناعت مینمودند، و متعرض دین و عادات و رسوم مسیحیان نمیشدند و آنان را در امور داخلی و اوضاع و احوال شخصی و امور قضایی آزاد میگذاشتند و حق سیادت دینی قسطنطنیه را بر مسیحیان شام میپذیرفتند» (تاریخ تمدن اسلام، ص 736).
🔹 گوستاولوبون در رد این اتهام که اسلام در سایه شمشیر و جنگ گسترش یافته است میگوید: «زور شمشیر موجب پیشرفت قرآن نگشت، زیرا رسم اعراب این بود که هرجا را فتح میکردند، مردم آنجا را فتح میکردند، مردم آنجا را در دین خود آزاد میگذاشتند، و اینکه مردم مسیحی از دین خود دست برمیداشتند و به دین اسلام میگرویدند بدان جهت بود که عدل و دادی که از مسلمانان فاتح میدیدند، مانندش را از زماندان پیشین خود ندیده بودند، و برای سادگی و سهولتی بود که در دین اسلام مشاهده مینمودند، و نظیرش را در کیش قبلی خود سراغ نداشتند» (تاریخ تمدن اسلام و عرب، ص 145).
#گزیده_های_اعتقادی
📙 برگرفته از کتاب «آزادی از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، حضرت استاد ربانی گلپایگانی
🔍 ادامه را در قسمت بعد بخوانید:
@kharejkalam
#گزیده_های_اعتقادی | آزادی عقیده و جهاد اسلامی
💡 قسمت آخر: اهل ذمّه و قانون جزیه
⭕️ اشکال مورد بحث
🔹 برخی گسترش دین اسلام در جهان را نتیجه قهر و غلبه نظامی مسلمانان بر سرزمینهای دیگر و نه جنبه های محتوایی این دین دانسته اند و در همین راستا دین اسلام را دین شمشیر و خشن معرفی کرده اند.
⭕️ در پاسخ به این اشکال تاکنون 4 نکته بیان شده است:
1. نبرد مسلحانه در اسلام به منظور مبارزه با ستمگران و یاری دادن مظلومان تشریع شده و هرگز به عنوان یک روش برتر برای توسعه قلمرو اسلامی قرار نگرفته است.
2. جهاد در اسلام تنها جهاد جنبه دفاعی دارد، و دفاع از یکی از بنیادیترین حقوق فطری بشر است.
3. تاریخ هم نشان می دهد که همگی جنگ های مسلمان در زمان پیامبر اکرم (ص)، جنبه دفاعی داشته و انگیزهای جز سرکوب فتنهگران و مقابله با متجاوزان در آنها نبوده است.
4. عامل اصلی پذیرش دین در سرزمین های فتح شده توسط مسلمانان، تمایل و گرایش خود مردم آنها به آموزه های اسلام و رهایی از ستم های روا داشته شده توسط حکوت های خودشان بوده است، نه قهر و غلبه نظامی مسلمانان. این مطلب را مستشرقان و مورخان مسیحی نیز آشکارا بیان کردهاند.
🔹 در ادامه به بررسی شبهه ای که برخی در مورد قانون جزیه در اسلام کرده اند می پردازیم:
👇 ادامه بحث:
...
#پاسخ | اهل ذمّه و قانون جزیه
🔹 برخی از مستشرقان مغرض، خواستهاند قانون جزیه در اسلام را که برای اهل کتاب مقرر شده، حکمی غیر منطقی و ناعادلانه به شمار آورند! اما اگر با دیده انصاف به این مطلب نظر شود، روشن خواهد شد که این حکم به طور کامل بر موازین عدل و داد استوار است، زیرا با توجه به اینکه مسلمانان باید زکات بپردازد و بدین طریق در عمران و آبادانی کشور اسلامی سهیم باشد، مقتضای عدل این است که اهل کتاب نیز که به قانون زکات عمل نمیکنند، با پرداخت مقداری از مال خویش در عمران و آبادانی کشور که همه شهروندان از آن استفاده میکنند، سهیم باشند. این حقیقت را برخی از نویسندگان منصف مسیحی بیان کردهاند.
🔹 مارسل بوازار مینویسد: «ادعای برخی از مورخان، که پرداخت خراج از بیگانگان را جریمه جنگی پنداشته و این اقوام را تحتالحمایه امپراتوری نامیدهاند، به کلی مغرضانه و دور از حقیقت است. این معاهدات برپایه تعلیم قرآن، و به خاطر خشنودی خدا و خدمت به خلق، تنظیم شده و هیچ گرایش استعماری در آن دیده نمیشود و اصولاً با قراردادهای صلح کشورهای فاتح اروپا که ملت شکست خورده را به اسارت سیاسی و اقتصادی گرفتار میشاختند، تفاوتی آشکار دارد. این قراردادها، نه تنها رنگ استعماری نداشته، بالعکس به وسیله آن، اسلام دست تفاهم و دوستی به سوی ملل دیگر دراز کرده و آنان را در حمایت کامل قوانین خود قرار داده است. اینگونه گذشتها و چشمپوشیها، نخستین گام در راه پیریزی اساس حقوق بینالملل بوده که بعدها حقوقدانان اروپا از آن استفاده کردهاند».
🔹 وی در ادامه گفته است: «اقلیتهای درون جامعه اسلامی آزادی داشتند که علاوه بر انجام فرایض مذهبی جداگانه، آداب و رسوم خویش را نیز همچنان حفظ کنند. به طور مثال در مورد مسیحیان نجران، پیامبر(ص) هرگونه دخالت مقامات مسلمان را در امور دینی و سنتی این گروه به صورت فشار، سختگیری و روشهای بازدانده دیگر منع کرده است. معاهده نجران بعدها، قانون محمد (ص) در باب مسیحیان و قانون محمد (ص) در باب انسانها نامیده شد و مبنای مورد قبولی در سراسر قلمرو اسلام، از نظر تنظیم قرارد داد و تدوین ضوابط قانونی به خاطر حمایت از اقلیتها، بوده است» (اسلام و حقوق بشر، ص 114 -112).
🔹 وی، در جایی دیگر گفته است: «خردهگیران مغرب زمین، نتوانستهاند به شرایط قراردادهای پیامبر و خلفای راشدین با اقوام مغلوب و اقلیتها ایرادی وارد سازند، زیرا شرایط آن کاملاً به نفع این گروهها تنظیم شده است. این گروهها عدالت و تساهل دین اسلام را ستودهاند و از وضع خود در درون جامعه مسلمان راضی بودهاند» (همان، 119).
🔹 نامبرده، در جای دیگری نیز میگوید: «تنظیم قرارداد صلح با اهل ذمّه یا تأمین و حمایت ملت شکست خورده، یکی از تجلیات انسان دوستانه اسلام است که به کلی با آنچه در حقوق مغرب زمین، نسبت به رفتار با ملل مغلوب آمده، تفاوتی آشکار دارد» (همان، ص 108).
🔹 اهتمام و عنایت اسلام نسبت به حقوق اهل ذمه تا آنجاست که برای آنان، حقوق بازنشستگی تعیین کرده است. روایت شده که روزی امام علی(ع) از راهی عبور میکرد، پیرمرد تهیدست و ناتوانی را دید که گدایی میکرد، امام(ع) پرسید او کیست؟ گفتند: فردی مسیحی است. امام(ع) سخت برآشفت و فرمود: آنگاه که توان کار کردن داشت، او را به کار گرفتید، و اینک که پیر و فرتوت شده است، او را به حال خود رها ساختهاید، سپس دستور داد تا از بیتالمال نیاز مالی او را برآورده سازند» (وسائل الشیعه، ج11، ص 49).
#گزیده_های_اعتقادی
📙 برگرفته از کتاب «آزادی از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، حضرت استاد ربانی گلپایگانی
@kharejkalam