#استعمارگران⬇️
در اوایل دوره #قاجاریه ایران میان سه قدرت تازه نفس سلطه جو، گیر افتاده بود ،در حالی که از نیرو و توان پیشین اش چیزی نمانده بود
🔵شمال⬅️#روسیه تزاری
🔴جنوب⬅️#انگلیس
( که در #هند نفوذ گسترده ای پیدا کرده بود.)
⚫️فرانسه، #ناپلئون
در این تاریخ #هندوستان و دستیابی به آن و حفظ آن مطمح نظر قدرت ها بود .
و
#ایران به مناسبت موقعیت خاص جغرافیایی که در راه #هند بود اهمیت خاص داشت.
این موقعیت ،باعث رقابت سه کشور قدرتمند برای حضور در ایران شده بود
🔰🔰🔰🔰🔰
#جنگ_ایران_و_روس
در زمان#فتحعلی_شاه ، ایران دو دوره #جنگ_با_روسیه داشت.که با شکست ایران پایان گرفت.
حاصل این جنگ ها⬇️
⚫️قرارداد گلستان در سال ۱۸۱۳ م
⚫️قرارداد ترکمنچای در سال۱۸۲۸ م
⚫️جدایی بخش های وسیعی از قلمرو ایران‌در ماورای ارس
⚫️تحمیل #کاپیتولاسیون
⚫️سلطه انحصاری نظامی روسیه بر دریای خزر
⚫️کاهش تعرفه بازرگانی برای کالاهای روسی
ایران در جنگ با روسیه دست به دامان انگلیس شد،ولی به دلیل قراردادی که بین روس و #انگلیس بسته شده بود، انگلیس حاضر به همکاری نشد.
#فرانسه فرصت را غنیمت شمرد و جهت کمک در برابر روس ، با عهدنامه #فین_کنشتاین با ایران مذاکره کرد.ولی به دلیل توافقهای بین روس و فرانسه(پیمان#تیلیست)، در ادامه فرانسه تلاش میکند تا ایران را به صلح با روسیه ترغیب کند.
در نهایت #انگلیس با ارسال #سرجان_ملکم معاهده ای با ایران بست که به موجب آن باید ایران فرانسوی هارا از خاک کشورش ، اخراج کند.
✅#مواجهه_علما با لشکرکشی روس ها⬇️
#سید_محمد_مجاهد، که فتوای جهاد علیه روس را داد.
#کاشف الغطاء و #میرزای_قمی رساله جهاد نوشتند.
مقام‌معظم رهبری در دیدار با جمعی از فضلای حوزه علیمه قم_ ۱۳۷۰/۱۱/۳۰⬇️
✅《مرحوم #شیخ_جعفر_کاشف‌الغطاء (رضوان‌اللَّه‌تعالی علیه) به گمان زیاد - آن‌طور که از مقدمه‌ی کتاب برمی‌آید - کتاب #کشف_الغطاء را برای اداره‌ی دستگاه #فتحعلیشاه نوشته و در کتاب جهاد خود، از فتحعلیشاه به عنوان سلطان مسلمین اسم میآورد و مسائلی را ذکر میکند؛ این، ناظر به حکومت زمان بوده است.
البته #میرزای_قمی در این قضیه خیلی زیرکانه‌تر از مرحوم #کاشف_الغطاء با آن دستگاه برخورد کرده است؛ چون در این‌جا بوده و از نزدیک اوضاع را میدیده و میدانسته که چگونه باید با آنها رفتار کند؛
اما مرحوم #کاشف_الغطاء (رضوان‌اللَّه‌علیه) دستگاه را قدری بهتر از واقعیت آن دیده است؛
مرحوم #میرزای_قمی نسبت به فتحعلیشاه با سرسختی برخورد میکرد و هیچ باجی به او نمیداد. با این‌که فتحعلیشاه خیلی به میرزا هم اظهار ارادت میکرد؛ اما میرزا به او چندان اعتنایی نداشت.
در عین حال، نام #رساله_جهاد خودش را «#رساله_عباسیه، به اسم عبّاس‌میرزاگذاشت؛زیرا او یکی از سرداران آن زمان بود و به هر حال، دولت ایران مدّت زمانی رابا دولت متجاوز #روس_تزاری جنگیده بود و ایشان احساس تکلیف میکرد که باید از ایرانیان حمایت کند.
از خود شاه که آدم فاسدی بود، نمیخواست به صراحت حمایت کند؛ بلکه از #عبّاس_میرزا که در میدان جنگ، جنگیده بود، این‌طور تجلیل میکرد.》
✳️حادثه #قتل_گریبایدوف در سفارت روسیه⬇️
گریبایدوف مقام نظامی روسیه، برای نظارت بر اجرای قرارداد #ترکمن_چای به ایران آمد.
باید مردم سرزمین های جدا شده از ایران به آن نقاط باز گردند.
تعدادی از زنان گرجی که در ایران ازدواج کرده بودند حاضر نبودند خانواده های خود را رها سازند.
گریبایدوف به اعمال زور متوسل شد.
روحانیون آن زمان نیز مردم را به مقاومت و اجتماع دعوت کردند.
مردم به سفارت روس رفتند وبا تیراندازی به سمت مردم و کشته شدن عده ای ،خشم مردم زیاد گشت و گریبایدوف و تعدادی از همراهانش را به قتل رساندند.
با عذرخواهی دولت روسیه،موضوع خاتمه یافت.
💠سیر ورود جریان روشنفکری به ایران⬇️
#برخورد_ایران_با_تجدد_غرب،از همان سرآغازها بیداری غرب از خواب هزارساله #قرون_وسطایی و پیدایش #رنسانس و اکتشافات جغرافیایی و نهضت های اصلاح دینی و... آغاز شد.
یعنی از اوایل عصر صفوی و حتی روزگار پیش از آن.
اما نه غرب در آن زمان میتوانست ادعای سلطه بر عالم داشته باشد و نه ایران‌و جهان اسلام چنان بیمار وضعیف شده بود که در برابر یورش جهان جدید،یکسره تن به خواری دهد و به دوره حیرت و خودباختگی در برابر غرب گام بگذارد.
پس در #دوره_صفوی علی رغم روابط دیرپا و نسبتا گسترده سیاسی نظامی و بازرگانی با اروپا؛اندیشه ها آموزه ها و ارزش های سیاسی و اجتماعی جدید غربی کمتر به ایران راه یافت.
مرحله بعد⬇️
در عصر #قاجاریه وبعد از #جنگهای_ایران_و_روس
غربِ مسلّطِ به فنآوری و علم، روزی که خواست در ایران، پایگاه تسلّط خودش را مستحکم کند، از راه #روشنفکری وارد شد.
اصلاحات نظامی و اداری و اجتماعی و اقتصادی و علمی را باید از دوره #عباس_میرزا و #میرزا_ابوالقاسم_قائم_مقام و حاکمیت #فتحعلی_شاه دانست
معلمان و مستشاران از #انگلستان و #فرانسه برای آموزش فنون جنگی و نظامی به ایران اعزام شدند و جمعی هم از ایرانیان برای آموزش پزشکی و فنون نظامی و طبیعات به #انگلستان رفتند
اصلاحات عباس میرزا با روی کار آمدن #میرزا_تقی_خان_امیرکبیر و به کارگیری روش های جدید اقتصادی و نظامی توسعه یافت
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠 روشن فکری در ایران⬇️
#روشنفکری_در_کشور_ما_بیمار_و_ناسالم_و_معیوب_متولّد_شد.
چرا؟
چون کسانی که روشنفکران اوّلِ تاریخ ما هستند، آدمهایی ناسالمند.
سه نفر از این شخصیتها و پیشروان روشنفکری در ایران ⬇️
میرزا ملکم خان ارمنی، میرزا فتحعلی آخوندزاده، حاج سیّاح محلّاتی.
متاسفانه جریان روشنفکری ایران به درستی نتوانست، متناسب با دردهای جامعه ایرانی به #تولیدعلم و #تئوری_پردازی دست یابد.
برخلاف #روشن_فکران_غربی که در این عرصه موفق بودند.
🔰🔰🔰🔰🔰
💠دوره های روشن فکری در ایران⬇️
❇️دوره اول⬅️اوایل دوره قاجار
شخصیتها⬅️میرزاعسگرخان افشارارومی_میرزاابوالحسن خان ایلچی....
❇️دوره دوم⬅️این دوره از مشروطه تا کودتای ۱۲۹۹ ش و روی کار آمدن رضاخان، ادامه یافت
⏺شخصیتها⬅️آخوندزاده_میرزاحسین خان سپهسالار_میرزا ملکم خان ناظم الدوله_میرزاعبدالرحیم طالبوف_حاج سیاح_وثوق الدوله_امین السلطان
❇️دوره سوم⬅️دوره حاکمیت رضاخان
در این دوره، روشنفکران درجه یکِ کشور، از اساتید، از نویسندگان و از متفکّرانی که جزو زبدگان روشنفکری بودند، در خدمت رضاخان قرار گرفتند.
روشنفکران، #ایدئولوگهای_حکومت_کودتایی_رضاخانی_شدند!
مثل محمدعلی فروغی و تقی زاده...
❇️دوره چهارم⬅️حاکمیت‌پهلوی دوم ⬇️
۱_جریان های #ناسیونالیستی و #سلطنت طلبی⬅️ چون #حزب_مردم،#حزب_رستاخیز
۲_روشن فکران #سوسیالیست⬅️ چون #محمد_نخشب
۳_جریان های #التقاطی⬅️ چون #سازمان_مجاهدین_خلق و #سازمان_چریکهای_فدایی_خلق
در این دوره برخی از روشنفکران به حزب توده پیوستند و ستون پنجم شوروی شدند.
❇️دوره پنجم⬅️بعداز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠 دغدغه های روشنفکران⬇️
1⃣عقب ماندگی و انحطاط و عدم پیشرفت⬅️عامل اصلی این عقب ماندگی#تحجر و #استبداد
2⃣دغدغه ارتباط دین داری یا سنت با تجدد بود
تجدد به معنای نوآوری یا مدرنیته.
چگونه مطالب نویی را که وارد جامعه‌میشود با دین داری آشتی بدهیم؟اصلا می توانیم این ها را آشتی بدهیم یانه؟
اما راه حل روشنفکران متفاوت است
روشنفکران سکولار می گفتند:راه درمان این است که #دین_را_محدود_یا_حذف_کنیم و به حاشیه برانیم‌و دربست به سراغ غرب یا شرق برویم
یا شخصی مثل #میرزا_فتحعلی_آخوندزاده که معتقد بود
۱_خط و الفبا
۲_اسلام
۳_چیرگی عرب بر ایران
ازعوامل بنیادین عقب ماندگی و انحطاط ایرانیان است.
و دوران #ایران_باستان دوران درخشان و #دوران_اسلامی دوران ظلمانی بود
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠انواع روشنفکری⬇️
✳️روشن فکران آتئیست_لائیک(اعتقادی به دین ندارند یا اعتنایی به دین نمی کنند)
✳️روشن فکران سکولار(به حضور دین در فعالیتهای اجتماعی اعتقاد ندارند)
۱_ روشن فکران سکولار غرب گرا
۲_روشن فکران سکولار شرق گرا
✳️روشن فکران دینی
[نگاه نو، نگاه مبتکرانه به مسائل دینی و مسائل فکری اسلامی، همان نگاه روشنفکری است و معنایش بدعت‌گذاری نیست. همان مبانی را با ابعاد جدیدی که انسان به برکت گذشت زمان آن ابعاد را میشناسد، فهمیدن و بیان کردن. ]