🔸 ادامه گزارش مقاله «قیصر بارداس و زلزله کنستانتینوپل: نقل‌های مختلف واقعه در منابع عربی و بیزانسی» [بخش ۲ از ۲] نکته بسیار جالب توجه در منابع بیزانسی آن است که در دوره فرمانروایی بارداس زلزله‌ای گزارش شده است که مورخین اجماعاً آن را به عنوان یک آیت شوم و «نشانه زوال بارداس» توصیف نموده‌اند. به رغم تحقیقات گسترده‌ای که در غرب در خصوص بارداس انجام شده، بیزانس‌شناسان تاکنون در توجیه رابطه رازآلود میان بارداس و زلزله کنستانتینوپل (پایتخت بیزانس) ناکام بوده‌اند. لیکن روایت حضرت نرجس (س) و شرح عروسی نافرجام ایشان که با وقوع زلزله به پایان رسید، و سرافکندگی و حزن قیصر را به دنبال داشت، دلیل ارتباط مرموز بین بارداس و زلزله در منابع بیزانسی را آشکار می‌کند. از سوی دیگر، مورخین بیزانس نقل کرده‌اند که بعد از زلزله مقامات مذهبی از جمله بزرگترین مقام مذهبی بیزانس، پاتریارک فوتیوس و فرد دیگری موسوم به لئوی ریاضی‌دان مراتب ناراحتی خود از این واقعه را عنوان کرده و آن را به عنوان نشانه‌ای شوم وصف نمودند. این امر دقیقا به مانند جزئیات روایت بشر بن سلیمان است که در آن اسقف اعظم زلزله را نشان زوال آیین مسیحیت دانست. از سوی دیگر، منابع بیزانسی گزارش نموده‌اند که پس از زلزله، پاتریارک فوتیوس، در انظار مردم حاضر شد و این گونه اظهار نمود که وقوع زلزله به دلیل ارتکاب گناهان نبوده بلکه ناشی از حرکت آب‌های زیرزمینی بوده است. این موضوع نیز تاکنون سردرگمی بیزانس‌شناسان را در پی داشته است، چرا که در تمامی تاریخ هزارساله بیزانس، در مقاطع قبل و بعد از قیصر بارداس، تمامی مقامات کلیسا زلزله‌ها و عموما بلایای طبیعی را عقوبت الهی در برابر گناهان خلائق عنوان کرده‌اند و اینکه فوتیوس سعی کرده تا ارتباط میان زلزله و گناهان را بگسلد، امری است که محققین معاصر در توضیح و تبیین آن توفیقی نداشته‌اند. در تحقیق حاضر، ضمن تکیه بر مطالعه تطبیقی روایت حضرت نرجس با اقوال بیزانسی، توجیهی راه گشا در خصوص خطابه مبهم و مرموز پاتریارک فوتیوس که بعد از زلزله ایراد شد، بیان شده است. از آنجا که بر هم خوردن عروسی نوه قیصر به سبب زلزله (یعنی پدیده‌ای که در باور مسیحیان بیزانس نشانه عقوبت الهی تلقی می‌شده) مایه سرافکندگی قیصر بود، فوتیوس ناچار شد که اولین و آخرین مقام مذهبی بیزانس باشد که زلزله را ناشی از گناهان خلائق نداند، چرا که در اینصورت انگشت اتهام در درجه اول متوجه شخص بارداس می‌شد که مجلس عروسی نوه‌اش به سبب زلزله ناتمام مانده بود. در ادامه مقاله جزئیات بیشتری از روایت بشر بن سلیمان با تواریخ بیزانسی مقایسه شده، و مطابقت‌های بیشتری نیز آشکار گردید. جزئیات این مباحث در مقاله بیان شده و در ادامه این نوشتار به شرحی بسیار اجمالی بسنده می‌شود. برای مثال، بخشی از روایت بشر که به ذکر رؤیای حضرت نرجس و مشاهده پیامبر اسلام (ص) و شمعون، جانشین حضرت عیسی (ع) در عالم خواب اختصاص دارد، مابازائی در اسناد بیزانسی دارد که به بیان یکی از داوران نشریه Al-Masāq شاهدی بسیار جالب توجه است. توضیح این که، منابع بیزانسی نیز چیزی شبیه به داستان رویای حضرت نرجس را نقل کردند که در آن شمعون (St. Peter) به عنوان شخصیتی اصلی ظاهر می‌شود و جزئیاتی مشابه با خواب دیدن حضرت نرجس نیز در این نقل‌ها بیان شده، الا اینکه برخلاف داستان حضرت نرجس، شخصیتی که در تواریخ بیزانس رویای خود را واگویه می‌کند، قیصر بارداس است. جزئیات دیگری که در روایت حضرت نرجس بیان شده، از قبیل اینکه قیصر زنی عرب را گماشت تا به نوه خود (یعنی حضرت نرجس) زبان عربی را تعلیم دهد، نیز شواهد موید قدرتمندی در تواریخ بیزانس دارد که در مقاله بیان شده است. همچنین نقل بشر حاکی از وقوع دو زلزله در یک شب در کاخ قیصر است؛ یکی از منابع بیزانسی نیز از زلزله‌های متعدد در یک شب در دوران بارداس نام برده است که این تشابه نیز بسیار شایان توجه است. نتیجه آنکه دومین گام در صحت سنجی مفاد روایت حضرت نرجس خاتون (س) (که به بررسی زلزله قصر قیصر اختصاص داشت) حکایت از آن دارد که نه تنها این نقل عربی در هماهنگی کامل با منابع بیزانسی قرار داشته و از اصالت تاریخی برخوردار است، بلکه در برخی موارد این پتانسیل را دارد که بر زوایای تاریک تاریخ بیزانس نیز نور بتاباند. چنانکه روایت حضرت نرجس (س) ارتباط مرموز بین بارداس و زلزله کنستانتینوپل، و نیز خطابه عجیب و نامأنوس پاتریارک فوتیوس بعد از زلزله را به شکل مطلوبی تببین می‌کند، و این امری است که با تکیه صرف بر منابع بیزانسی هرگز میسر نخواهد بود. @mTatbiqy

Hadi Taghavi & Ehsan Roohi (2022), Caesar Bardas and the Earthquake of Constantinople: The Rival Depictions of the Event in the Arabic and Byzantine Sources, Al-Masāq: Journal of the Medieval Mediterranean «قیصر بارداس و زلزله کنستانتینوپل: نقل‌های مختلف واقعه در منابع عربی و بیزانسی» https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09503110.2021.1998943

📜 روایت بشر بن سلیمان از داستان حضرت نرجس خاتون، مادر مکرمۀ حضرت ولیعصر ارواحنا فداه 📚 در کتاب «کمال الدین و تمام النعمه» شیخ صدوق رحمه الله به همراه ترجمۀ منصور پهلوان 🔸 پیشنهاد می‌شود قبل از مطالعۀ دقیق مقالات بالا، این روایت را کامل بخوانید! @mTatbiqy

💠 مطالعه تطبیقی در مورد شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام و نقش امپراطور روم در این ترور دردناک فصلنامه رسمی آکادمی علوم پزشکی انگلیس (BAFS) مشهور به Medicine Science in the Law مجله‌ای برجسته (علمی-پژوهشی) در زمینۀ پزشکی قانونی، اقدام به بررسی یکی از دردناکترین ترورهای بیولوژیکی در تاریخ کرده است. 🔻 در قالب انتشار مقاله‌ای با نام: «a forensic hypothesis for the mystery of al-hasan’s death in the 7th century: Mercury(l) chloride intoxication» در سال 2016 میلادی. نویسندگان این مقاله از مراکز علمی و دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا سعی کرده‌اند در این نوشتار به نحوه ترور نوه پیامبر اسلام، امام حسن بن علی علیه السلام به دستور معاویة بن ابی سفیان بپردازند. 🔹هدف این مقاله: بررسی قانونی و عوامل یک مرگ مرموز از طریق حقایق کانی‌شناسی، پزشکی و شیمیایی بر پایه گفته‌های شاهدان عینی از مسمویت امام دوم شیعیان. شواهد تاریخی تحقیق: 🔘 ترور با سمّی مهلک: علی بن محمد خزاز قمی (400ق) شاگرد شیخ صدوق رحمه الله در کتاب کفایة الأثر به نقل از جُنادَة بن أبی أمید می‌نویسد: «بر امام حسن علیه السلام وارد شدم؛ در زمانی که در بستر بیماریِ منجر به شهادتش بود. جلوی امام طشتی بود که امام در آن خون می‌ریخت و جگرش به صورت قطعه قطعه از دهان مبارکش خارج می‌شد. و اینها به خاطر سمی بود که معاویه لعنةالله علیه به ایشان نوشانده بود.» [ص226] 🔘 جنس خاص سمّ: طبری در دلائل الامامة در مورد جنس سم می‌نویسد: «بُراده‌های طلا برای نوشیدن به او داده شد.» [ص159] در بخش ابتدایی این مقاله با توجه به این روایت به این نکته پرداخته شده که از نظر سم‌ّشناسی، عنصر طلا نسبتا خنثی است و نمی‌تواند عامل مرگ باشد. ولی اگر آن مادۀ سمّی "شبیه طلا" باشد شناختن منبع جغرافیایی آن سم برای بررسی دقیق‌تر می‌تواند مفید واقع شود. 🔘 اهداکنندۀ سمّ: یک گزارش خاص از سالم ابن ابی جعد به نقل از امام حسن علیه السلام در کتاب احتجاج طبرسی بیان می‌کند که «معاویة به امپراطور بیزانس نامه نوشت و از او یک سم مهلک درخواست کرد. امپراطور با گذاشتن شروطی، سم مذکور را برایش ارسال نمود.» [ج2، ص291] بنابراین سم مورد استفاده برای شهادت امام حسن علیه السلام از جغرافیای روم شرقی است. سرزمین اصلی امپراطوری بیزانس در آن سال‌ها همان ترکیه امروزی است. محققان این مقاله برای گره‌گشایی این مهم به همان منطقه سفر کردند. در اِزمیر (غرب ترکیه) یکی از محصولات معدنی مهم این منطقه جیوه است که از پانصد سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این عنصر هیچ عملکرد بیولوژیک شناخته شده‌ای ندارد، اما دارای سابقه طولانی در زمینه اثرات مسموم کننده می‌باشد. به عنوان مثال کُلُراید جیوه که احتمالا اولین ساخته کیمیاگران عرب در قرون وسطی بوده به عنوان یک سمّ خشونت آمیزِ جدی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. سوال دیگر اینجاست: آیا معادن جیوه قابل مصرف به عنوان سمّ در غرب ترکیه حاوی جیوه‌ای است که شبیه طلاست؟ جواب بسیار حیرت انگیز است... ارزیابی‌های زیست محیطی صورت گرفته به دست شیمی‌دانان و زیست‌شناسان این گروه پژوهشی در این مناطق معدنی نشان می‌دهد که جیوه سفید به شکل بسیار عجیبی در این منطقه به شکل یک پوستۀ زرد طلایی ظاهر می‌شود. پس اینک با اثبات شباهت جیوه با بُراده‌های طلا می‌توان نوع سم فرستاده شده از طرف امپراطور برای شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام را حدس زد. 🔘 علائم بالینی مسمومیت: اما گواه دیگر زهر استفاده‌شده برای این جنایت، برخی از علائم بالینی امام علیه السلام که در روایات توصیف شده است: سبز رنگ شدن پوست [بحارالانوار، ج44، ص145] و استفراغ خون. اینها نشانه‌هایی هستند که می‌توانند در اثر بلع جیوه سفید و مسمویت به آن ایجاد شوند. سبزرنگ شدن پوست امام حسن علیه السلام می‌تواند بر اثر آسیب‌دیدگی کلیه‌ها ناشی از مسمویت با جیوه سفید باشد. این ماده روی کلیه‌ها عمل می‌کند و باعث نارسایی حاد کلیه می‌شود؛ همچنین اثرات خورندۀ جیوه بر دستگاه گوارش باعث آسیب و سوزش مری می‌شود و ظاهرا خون منعقدشده از دهان بیرون می‌آید. این همان چیزی است که در روایات تاریخی ذکر شده که امام علیه السلام جگرش را استفراغ کرده است. 🔷 این مقاله در آخر به این نتیجه می‌رسد: حقایق معدن‌شناسی، علوم پزشکی و شیمیایی، این فرضیه را تایید می‌کنند که شهادت امام حسن علیه السلام در اثر مسمویت با جیوه کلراید بوده است. بنابراین نظریه پزشکی قانونی مطابق با وضعیت تاریخی‌ای است که در اسناد اسلامی منعکس شده است که امام حسن علیه السلام توسط جعده به تحریک خلیفه و با مشارکت امپراطور بیزانس مسموم گردیده است. اما بعدها این شکل از ترور برای حذف خاندان پیامبر بارها مورد استفاده قرار گرفت... @mTatbiqy

مقالۀ «a forensic hypothesis for the mystery of al-hasan’s death in the 7th century: Mercury(l) chloride intoxication» منتشرشده در سال 2016 در فصلنامه رسمی آکادمی علوم پزشکی انگلیس (BAFS) با موضوع بررسی تطبیقی شهادت امام حسن علیه السلام و نقش امپراطور روم در این ترور دردناک @mTatbiqy

📜 روایات مربوط به شهادت امام حسن علیه السلام و نقش امپراطور روم در این ترور دردناک پیرامون چگونگی شهادت، جنس خاص سمّ، اهداکنندۀ سمّ و علائم بالینی مسمومیت 📚 در میراث حدیثی شیعه: کفایة الاثر (ابن خزاز قمی)، دلائل الامامة (طبری)، احتجاج (طبرسی) و بحارالانوار (علامه مجلسی) رحمهم الله 🔸 پیشنهاد می‌شود قبل از مطالعۀ دقیق مقالۀ بالا، این روایات را کامل بخوانید! @mTatbiqy

💠 مطالعه تطبیقی با موضوع «برخی از روایات اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام در حوزه سلامت و بهداشت در میراث حدیثی عامّه و زیدیه» 📜 24 روایت در کتب ابن حجر عسقلانی، ابن ماجه، ابوطاهر سلفی، ابن بشکوال، ابونعیم اصفهانی و ... از اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام 📚 روایاتی که شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ طبرسی، ابنابسطام و ... دقیقا همانند آنها را با اسنادی دیگر در الکافی، الخصال، مکارم الاخلاق، طب الائمه علیهم السلام و ... آورده‌اند. @mTatbiqy

◼️ اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَارِثِ السَّكِينَةِ وَ الْوَقَارِ وَ الْحِكَمِ وَ الْآثَارِ خدایا! درود فرست بر موسی بن جعفر علیه السلام؛ وارث مقام وقار و سكينت و داراى حكمت‌ها و آثار علمى بسيار ◼️ وَ الْمُضْطَهَدِ بِالظُّلْمِ وَ الْمَقْبُورِ بِالْجَوْرِ وَ الْمُعَذَّبِ فِي قَعْرِ السُّجُونِ وَ ظُلَمِ الْمَطَامِيرِ ذِي السَّاقِ الْمَرْضُوضِ بِحَلَقِ الْقُيُودِ وَ الْجَنَازَةِ الْمُنَادَى عَلَيْهَا بِذُلِّ الاِسْتِخْفَافِ و [در عین حال] گرفتار به ظلم ظالمان و در قبور محبس‌هاى ستمكاران گرفتار و معذَّب در قعر زيرزمين‌ها و زندان‌هاى تاريك، پاهاى مباركش در حلقه‌‏هاى زنجير خردشده و آن که هنگام رحلتش بر جنازه‌‏اش فریاد به خفت و خوارى مى‌‏كردند 👇

💠 مطالعه تطبیقی با موضوع «برخی از حکمت‌ها و آثار امام کاظم علیه السلام در میراث عامه و زیدیه» 📜 24 روایت در کتب خطیب بغدادی، عبدالغنی مقدسی، رافعی قزوینی، رامهرمزی فارسی، دینوری مالکی و ... از امام کاظم علیه السلام 📚 روایاتی که شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی، شیخ مفید، علامه مجلسی و ... دقیقا همانند آنها را با اسنادی دیگر در الکافی، کتاب من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحکام، استبصار، بحارالانوار و ... از ائمه دیگر آورده‌اند. #السلام_علیک_یا_خازن_علم_النبیین #یا_معدن_الوحی_المبین #یا_عیبة_علم_المرسلین #اشهد_انک_معدن_التنزیل و #صاحب_التاویل و #العالم_العادل @mTatbiqy

🔶آیا از تحقیقاتی که آکادمی علوم پزشکی انگلیس (BAFS) بر روی احادیث مرتبط با نحوه شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) انجام داده، خبر دارید؟😳 eitaa.com/mTatbiqy/12 🔷 آیا می‌دانید محققان، پس از سال‌ها تحقیق و بعد از سفرهای متعدد علمی به ترکیه (محل کنونی امپراطوری بیزانس) و آلمان توانسته‌اند تمامی گزاره‌های موجود در داستان حضرت نرجس خاتون، مادر امام عصر (علیه السلام)، را به اثبات برسانند؟ آن‌هم با استفاده از کتب تاریخی امپراطوری بیزانس و با کمک‌گیری از کتابخانه تخصصی نسخ 📜 و چاپ سنگی بیزانس در برلین آلمان...🤔 eitaa.com/mTatbiqy/6 🔶 آیا اطلاع دارید در کتب تاریخی قرون وسطی، باریدن خون از آسمان در عاشورای سال 60 هجری در اروپا گزارش شده است؟ همان مطلبی که ائمه معصومین (علیهم السلام) و حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) مکرراً به آن اشاره کرده‌اند...😳 eitaa.com/mTatbiqy/4 🔷آیا می‌دانید بعضی از روایات ائمه در حوزه سلامت و بهداشت -که امروزه به وسیلۀ کتب حدیثی شیعه در دسترس ما قرار گرفته- در کتب اهل سنت، زیدیه و ... با اسنادی متفاوت از دیگر ائمه روایت شده‌اند؟🤔 eitaa.com/mTatbiqy/15 ⭕️ و آیا اطلاع دارید اینگونه تحقیقات جدید چه اندازه در اعتبارسنجی احادیث شیعه تأثیر دارد⁉️ 📢به کانال 💠مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث💠 بپیوندید👇👇👇 🆔 کانال ایتا: eitaa.com/mTatbiqy 🆔 کانال تلگرام: t.me/mTatbiqy

💠 نقل مطالعه ای فرامتنی توسط علامه مجلسی رحمه الله در مورد یکی از عجیب ترین عبارات توحید مفضل 🔹 آیا اطلاعاتی از زیر کوه ها و معدن های زیر آن دارید؟ 🔸 چرا اهل بیت پیامبر علیهم السلام معمولا چشمه ها و چاه های آب را در کنار کوهپایه ها حفر میکردند؟ 🌐 با عنایت امام عصر علیه السلام بزودی مطالعه بین المللی این قاعدهٔ علمی نیز در همین کانال منتشر می شود‌. @mTatbiqy

💠 مطالعه تطبیقی پیرامون «تاریخچۀ کشف آب‌های زیرزمینی وسیع در جهان» 🔸 آیا می‌دانید اولین بار وجود منابع زیرزمینی عظیم آب (Huge aquifers) در چه زمانی و توسط چه دستگاه علمی‌ای مطرح شده است؟ در سال 2006 میلادی هیأت رصد زمین (The Earth Observatory’s mission) ناسا، طی گزارشی به یک منبع بزرگ آب فسیلی در زیرزمین کشور لیبی پرداخت. این مرکز، تصاویر، روایت‌ها و یافته‌های ناسا دربارۀ محیط‌ زیست، اکوسیستم‌های زمین و سیستم‌های آب و هوایی آن را انتشار عمومی می‌دهد. 🔻به گزارش هیأت رصد زمین ناسا، برای اولین بار در جهان در دهه 1950 میلادی، منابع وسیع آب زیرزمینی (Huge aquifers) در لیبی کشف شد. این منابع آبی کاملا #اتفاقی و حین جست‌وجو برای یافتن نفت، کشف شد. لیبیایی‌ها پیش از آن، هزینه‌های بسیاری بابت انتقال (transporting water from Europe) و تصفیه (desalination of salt water) آب پرداخت می‌کردند و کشف این منبع آبی، هزینه‌های آن‌ها را به طرز چشمگیری کاهش داد و استفاده از آن به عنوان به صرفه‌ترین راه ممکن شناخته شد (aquifers as the most cost-effective option). آن‌ها پروژه عُمَر مُختار را در شهر سُلوق برای استفاده از این منبع الهی اجرا کردند. 🌐 به گزارش ناسا، مبتنی بر آزمایش‌های مربوط به تاریخ‌گذاری رادیوکربن، این منبع آبی 40 هزار سال است که زیر زمین در این منطقه وجود داشته است (Radiocarbon dating has revealed that some Libya’s aquifer water has been there for 40,000 years) و #بشریت از وجود آن بی خبر بوده! 🔹 به گزارش USGS (سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا)، هیدرولوژیست‌ها معتقدند که از منابع آبی فسیلی در مناطقی همچون بیابان‌ها، می‌توان تا 50 سال بهره برد (که این مطلب عظمت این حجم آب و سرمایه خدادادی را می‌رساند). #Huge 🔖 پی نوشت: یکی از قرائنی که کمک می‌کند به معجزه‌بودن تعابیر موجود در روایات اهل‌بیت پیامبر علیهم السلام پی ببریم، این است که بررسی کنیم آیا اینگونه گزاره‌ها در مقیاس عصر خویش می‌گنجد یا نه: «هرکس در معادن، بسیار پایین رود به آب‌های عظیم می‌رسد» (توحید مفضل، ص153) توجه‌دادن به وجود ذخایر عظیم آب در اعماق زمین (ذیل معادن)، آن‌هم در زمانی که هیچ‌کدام از ابزارهای تشخیص و حفاری مدرن در دسترس جامعه نبوده تا از وجود چنین منابعی آگاه شوند نشانگر اِشراف علم امام به زیر و زبَر عالَم خلقت است که هر انسان زیرکی را به بهره‌گیری از این علوم خطاناپذیر تشویق می‌کند. @mTatbiqy