⚖️هارمونی تاکید و تکرار دو مفهوم "عدالت" و "خدمت رسانی" در اندیشه رهبری *بازه زمانی۸۴ تا کنون مورد بررسی بوده است. 💢عدالت ایشان عدالت را "یقینا محور انقلاب"(۱) "محور اصلی شعارهای نظام اسلامی"(۲) "معیار حق و باطل حکومتها"(۳) "یک ارزش مطلق(یعنی جایی نداریم که عدالت بد باشد)"(۴) "اولویت درجه اول"(۵) می دانند. 🔺در دولت نهم و دهم: در قریب به۵۹سخنرانی به عدالت پرداخته اند(نهم:۳۵/دهم:۲۴). 🔻در دولت یازدهم و دوازدهم به قریب ۲۸ سخنرانی کاهش یافته است(یازدهم:۱۲/دوازدهم:۱۶). 🔸نکات حائز اهمیت: 🔺باوجودی که در اندیشه ایشان به کرات بیان شده رونق و پیشرفت اقتصادی را بدون عدالت قبول ندارند(۶)؛اما در دولت روحانی معمولا هیات دولت رابا بیان صریح مورد این خطاب قرار داده اند.(۷) 🔺تصریح به عقب ماندگی در عدالت، در دولت روحانی ۶بار تکرار می شود(۸). در حالیکه پیش از آن از رونق گرفتن گفتمان عدالت، سیاستهای عدالت طلبانه و...می گفتند(۹). 💢خدمت رسانی مردمی ایشان دانشجویان و حتی دانش آموزان را بدان فرا خوانده اند و آنرا موجب "خود سازی"، "آشنایی با فضای جامعه"(۱۰) "شکسته شدن حصارهای طبقاتی"(۱۱) "خدمت به محرومان"(۱۲) و... می دانند. 🔹تکرار و تاکید بر آن در دو دولت احمدی نژاد و روحانی تفاوت کمّی و کیفی قابل ملاحظه ای دارد: 🔺تکرار و تاکیدها تقریبا به دو برابرافزایش یافته است(در ایام کرونا هم بخاطر وضعیت خاص بیشتر تکرار شد که لحاظ نکردیم). 🔻در دولت قبل بیشتر دولت مورد خطاب بود (۱۳)و برای جوانان بیش از حل مشکل محرومان، ساخته شدن خودشان و آشنایی با واقعیات جامعه را منظور داشتند(۱۴)؛ اما در این دولت، این خدمت رسانی را برای برای گره گشایی از مشکلات و رفع نیاز محرومان طلب می کنند و از صدها هزار خدمت اینجور می گویند(۱۵). "راهنمایی خدمات اجتماعی" را یکی "از وظایف روحانیت" می شمارند و آنرا "حضور میدانی در امور خدمت رسانی به مردم؛ مدرسه سازی، بیمارستان سازی، رسیدگی به مصیبت دیدگان حوادث(زلزله وسیل و...) کمک به توسعه سواد، کمک به توسعه اشتغال" معنا کرده، "جلوداری روحانیت" در آن را طلب می کنند.(۱۶). ⬅️نتیجه: 1️⃣در تنفیذ از آقای روحانی خواستند:"همت خود را متوجه استقرار عدالت و جانبداری محرومان" کند و آنرا "اولویت اول" نامیدند(۱۷). اما وقتی اولویت اول نمیشود، تکرار ابعاد عدالت و... در سخنان کاهش یافته و جایش مردم، دانشجویان و روحانیون مخاطب "خدمت رسانی" می شوند؛ تا آنچه زمین مانده است تا حد مقدور جبران شود. 2️⃣خدمت رسانی مردمی را هم در راستای تحقق عدالت تعریف کرده به گروههای جهادی دستور می دهند:"شعار خدمت رسانی برای تحقق عدالت و پیشرفت را همگانی کنید"(۱۸) 3️⃣چگونگی طی فرآیند خدمت رسانی به تحقق عدالت را چنین درس می دهند:"من به نکته ای توجه کردم که این برای همه ما درس آموز است. هم برای شما، هم برای من.این جوان محترمی که آمدندراجع به مساله ی نگاه اقتصادی عدالت محور مطالبی را گفتند ؛ معرفی ای که کردند، ایشان جزو مجموعه های اردوهای جهادی هستند. خب قضیه روشن شد وقتی کسی جزو اردوهای جهادی است، به مناطق محروم سرکشی می کند، واقعیتها را به چشم می بیند، طبعا #تفکر_پیگیری_اقتصاد_عدالت_محور در او اینجور زنده می شود. این برای همه ما درس است."(۱۹) از نخبگان در نشست راهبردی هم خواستند:"گفتمان عدالت یک گفتمان زنده و همواره حاضر در صحنه باشد"، "باید بدانیم شیوه های کاربردی عدالت چه چیزهایی است؟" و هم "درس میان رشته ای عدالت در دانشگاه" و "درسهای عمیق فقهی در قاعده عدالت" و "کتاب العدالة" و...(۲۰) 4️⃣این درکها وقتی تبدیل به مطالبه اجتماعی شود؛ زمینه تشکیل دولت عدالت محور و نزدیکی به تحقق عدالت میشود: "با اعتدال، با روش منطقی و صحیح مسائل را دنبال کنید و بدانید که خواست و پیگیری شما اثر دارد.این تصور غلط نبادا به ذهن بیاید که چه فایده دارد؛ نخیر کاملا فایده دارد. اگر مثلا شعار عدالتخواهی -که حالا یک مسئولی این را بر زبان آورده- گفته می شد بعد هم تمام می شد ؛ کسی در جامعه پرچم عدالتخواهی را به دست نمی گرفت، مطمئن باشید یک #دولت_عدالتخواه و یک گفتمان عدالتخواهی مثل امروز[سال۸۶]به وجود نمی آمد. شماها کردید. کار شما جوانها بود[...]وقتی تکرار شد، به شکل یک گفتمان عمومی در می آید و نتیجه اش را در گزینشهای مردم، در جهت گیری مردم، در شعار مردم، در انتخابات مردم نشان می دهد"(۲۱). ⚠️همه مراقب ضربه خوردن گفتمان عدالت خواهی در جامعه (با طرح مفاهیم رقیب یا دوگانه های غلط یا تخریب ها و تضعیف ها) باشیم بدون آن، دولت بعد هم عدالت طلب نخواهد نبود و اولویت اول و محور انقلاب باز زمین می ماند. خدمت رسانی مردمی هم ابتر می ماند. #عدالتخواهی #خدمت_رسانی #دولت_اسلامی 📝 محسن قنبریان ۹۹/۶/۲۶ ☑️ @m_ghanbarian

✨ ریاضی‌سازی اقتصاد و مهندسی معکوس عدالت ✨ [بخش سوم] 🔶 نتیجه این رویکرد با علم اقتصاد نه‌فقط سکولار شدنش از جهات مکتبی عدالتخواهانه اسلام بود که حتی دیالوگ اقتصاد با سایر علوم اجتماعی-سیاسی را حذف کرد. خروجی شد پرورش تکنیسین‌هایی بدون تفکر انتقادی و با استفاده حداکثری از مدل‌های ریاضی بجای بررسی‌های پیچیدگی‌های فرهنگی- اجتماعی. 🔶 البته برای دولتمردان ناآگاه از این پیچیدگی‌ها و فارغ از مطالعات علوم انسانی چنین اقتصاد ریاضی‌ای که کل محیط را یک سیستم مکانیکی می‌کرد قابل‌فهم‌تر و پذیرفتنی‌تر بود. از نوشتن #برنامه_سوم_توسعه به این‌سو حضور فارغ‌التحصیلان این مکتب با تأویل گرایی اقتصاد به ریاضیات در نهادهای تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی به‌وضوح روشن است. برای نمونه: دکتر نجفی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و هم‌زمان استاد دانشکده علوم ریاضی شریف! دکتر عارف، معاون اول و رئیس سازمان مدیریت و هم‌زمان استاد دانشکده برق شریف! مهندس ترکان، دانش‌آموخته مکانیک شریف و رئیس وقت سازمان گسترش نوسازی صنایع! دکتر نیلی، دانش‌آموخته مهندسی صنایع شریف و رئیس موسسه نیاوران و معاون اقتصادی سازمان برنامه و سرپرست کمیته خصوصی‌سازی در دولت! و..... 🔶 این مشرب فکری به‌زودی از شریف به ده‌ها دانشگاه دیگر هم سرایت یافت و غیر از رشته مهندسی سیستم‌های اقتصادی- اجتماعی به تأسیس رشته MBA درزمینه مدیریت هم انجامید که غیر از گسترش در آموزش عالی، دوره‌های متعدد برای مدیران اجرایی کشور را در پی داشت. این رشته نیز همان نقیصه رشته مهندسی سیستم‌های اقتصادی دچار بود. یعنی فقدان پشتوانه علوم انسانی و مطالعات تاریخی و علوم اجتماعی و مردم‌شناسی. 🔶 پیامد آن «مهندسی اقتصادی» و این «مدیریت ریاضی» شده است این اعتراف آقای جهانگیری (از همین تیم) درباره نتایج برنامه‌های توسعه: «توسعه‌ای که ما انجام داده باشیم ولی رضایت مردم در آن نبوده باشد، توسعه نیست. توسعه وقتی معنی پیدا می‌کند که مردم از آن تبعیض، نابرابری و بی‌عدالتی متوجه نشوند». 💢 حزب اللهیزه کردن مهندسی اقتصادی! 🔷 غلبه نگاه مهندسی به علوم انسانی مبدأ مشکلاتی می‌شود که با جایگزینی نیروهای حزب‌اللهی و انقلابی بجای تکنوکرات‌ها حل نمی‌شود. افراد و گروه‌های زیادی از نیروهای انقلابی و دغدغه‌مند عمدتاً از رشته‌های فنی و با رویکرد افزایش کارآمدی به ارائه برنامه در عرصه‌های مختلف مشغول‌اند. بسیاری از آن حوزه‌ها محیط مشترک اقتصاد و عدالت است و پشتوانه‌های مسلکی وهم علوم انسانی می‌خواهد. طرح‌های کارآمد و چشم‌نواز برای حل مشکلات بخشی نباید ذوق‌زدگی‌ای را موجب شود و توالی فاسد بلندمدت این دوری از مبانی نظری را اهمال کند. 📌 به‌طور واضح تفاوتی در رویکردهای برخی کاندیداهای انتخاباتی ۱۴۰۰ با دوره۹۲و۹۶ پیدا بود. مثلاً دکتر جلیلی ۱۴۰۰ ایتانی‌تر و جلیلی ۹۲ مکتبی‌تر بود. آقایان قاضی‌زاده هاشمی، زاکانی و رئیسی نیز در طیف کم‌رنگ‌تر همین رویکرد بودند. این فعالیت‌های بخشی در ذیل یک نظریه جامع از عدالت و پیشرفت است که در بلندمدت هم نتایج خوب به بار می‌آورد. ✍️ «حجت‌الاسلام محسن قنبریان» #عدالت_چرا_دولت_ها_نتوانستند #دولت_عدالتخواه #علم_اقتصاد #دانشگاه #مهندسی_اقتصادی #محسن_قنبریان #قنبریان #گرای_عدالت ☑️ @m_ghanbarian