#معرفی_کتاب کتاب «الإیضاح في علم النحو» یکی از آثار ارزشمند حجت الاسلام دیداری و از برگزیدگان چهاردهمین دوره جشنواره علامه حلی «ره» است که نویسنده در این کتاب به بررسی منابع مقبول و مبانی معقول ادبی پرداخته است. از ویژگی های این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد: 🔹تحلیل و موشکافی دقیق منابع احتجاج در ادبیات مانند: قرائات، حدیث، شعر، حکایت، از جهت صحت یا عدم صحت احتجاج به هر یک از آنها. 🔹تبیین دقیق اقسام قیاس و کیفیت بهره مندی از آنها در فرایند نقد، تحلیل آراء ادباء و اجتهاد در علم نحو. 🔹ادخال اصول لفظیه مانند:«اصالة الظهور»، «اصالة عدم النیابة»، «اصالة عدم الزیادة»، «اصالة عدم التقدیر» در اصول نحو به همراه تبیین دقیق هریک از آنها در آثار و اقوال تراث ادبی و تفسیری. 🔹نقد جدی و عالمانه نسبت به برخی از مبانی رایج مانند:«زیادت»، «نیابت» ، «تضمین نحوی» و... . 🔹بیان ضوابط و ملاکات دقیق در تشخیص معنای حروف جر برای اولین بار در تاریخ ادبیات عربی. 🔹تبیین ناکارآمدی برخی از مبانی رایج با ذکر شواهد و آیات قرآنی. 🔹تدوین و تبیین ضوابط و ملاکات دقیق در رشمند کردن تفسیر بیانی قرآن. 🔹بهره مندی از حدود 150 عنوان کتاب مهمدو معتبر در فرایند پژوهشی کتاب.

#صوت_قرانی شماره (۲) 🛑موضوع:تأثیر حروف مد در معانی کلمات قرآن کریم 🔰به آیه شریفه زیر توجه کنید🔰 ♻️يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا (احزاب۶۶_۶۷) 📌در این آیات «رسول» و «سبیل» با حرف مد آورده شده اند در حالی که از نظر قیاسی و علمی نیازی به حرف مد نیست و کلمه «سبیل» در ابتدای همین سوره آیه ۴ بدون حرف مد آمده👈 (وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ) ✅تفاوت میان این آیات در این است که آیه ای که مد دارد از زبان اهل آتش است که در آن فریاد میزنند و با صدای بلند گریه میکنند فضای غالب در اینجا فریاد و کشیده شدن صداست بنابراین حرف مد مناسب است در حالی که آیه بدون مد اینگونه نیست و سخن خداست که بیانگر یک حقیقت عقلی آشکار است با ما همراه باشید 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

◀️نمونه دیگر از تاثیر حروف مدی در قرآن کریم ♻️آیه شریفه «إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا» (احزاب ۱۱) 🗯بعد از واژه «ظنون» حرف مد و اطلاق آورده شده است؛زیرا گمان های مختلف و بسیاری به ذهن آنها راه پیدا کرده است. کشیده شدن آوا مناسبِ گمان های زیاد و مطلق می‌باشد. مومنین در جنگ احزاب در موقعیت سخت و خطرناکی قرار گرفتند و در مورد وعده الهی گمان ها وفکرهای بسیاری به ذهنشان رسید؛ پس مد صوت متناسب با گمان های زیاد است. اینم یه نکته جالب دیگه🙂😉

⭕️موضوع: ذکر و حذف یاء متکلم در آیات قرآن کریم گاهی یاء متکلم از فعل حذف شده و به کسره بسنده میشود که دارای غرضی هستش گاهی میشه که میخواهیم کلام رو مفصل و طولانی بیان کنیم «یاء»متکلم رو ذکر میکنیم و گاهی کوتاه و خلاصه بگیم که حذف میکنیم و به کسره بسنده میکنیم. ◀️حالا دو تا آیه رو با هم دیگه مقایسه میکنیم 1⃣وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي«بقرة۱۵۰» 2⃣حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ«مائده۳» که در آیه اول ضمیر یاء متکلم«إخشَونی» ذکر و در آیه دوم حذف شده است. 📌جایگاه بسط کلام در سوره بقرة بیشتر از سوره مائده است چون آیه سوره بقره در مورد تغییر قبله از بیت المقدس به سمت کعبه می‌باشد اما آیه سوره مائده در مورد غذاهای حرام است. آیه اول در مورد تغییر قبله است که باعث ایجاد فتنه و کشمکش و شایعه از جانب مشرکان و یهودیان شد تا جایی که مشرکان گفتند(إنّ محمّداً تحیرفی دینه) محمد در دینش سرگردان شده و حتی عده که ایمانشان ضعیف بود مرتد شدند اما آیه دوم که راجب غذاهاست در آن کشمکش و شایعه و آشوب وجود ندارد. ✅پس شکی نیست که تغییر قبله از بیت المقدس به کعبه که دارای ارتداد و فتنه از دین است این را میطلبد که خداوند خودش را ذکر کند و از تعبیر «وَاخْشَوْنِي»استفاده نماید بر خلاف آیه دیگر که به کسره بسنده میکند با ما همراه باشید😁 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

⭕️موضوع:ذکر و حذف یاء متکلم در آیات قرآن کریم 🔰به آیات زیر توجه کنید🔰 1⃣فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ«آل عمران۲۰» 2⃣قُلْ هَٰذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ ۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي«یوسف ۱۰۸» 🗯که در آیه نخست«وَمَنِ اتَّبَعَنِ» بدون ضمیر متکلم و در آیه دوم«وَمَنِ اتَّبَعَنِي» با ضمیر آورده شده است: ✅چون آیه اول درباره ورود به اسلام است ولی آیه دوم درباره دعوت به سوی خداست خب قطعا دعوت به سوی خدا علم و آگاهی بیشتری به احکام اسلام نسبت به ورود به اسلام میطلبد🤷 چون که اینکار در جایگاه تبلیغ است پس به علم و آگاهی نیاز دارد. و دیگر اینکه دعوت به سوی خدا پیروی از پیامبر را بیشتر در گفتار و رفتار میطلبد و از سوی دیگر کسانی که در سوره یوسف به آنها اشاره شده است مشمول آیه اول هم نیز می‌شوند چون مسلمان هستند اما کسانی که در سوره آل عمران ذکر شده اند شرط نشده که جز افراد سوره یوسف قرار گیرند؛ چون هر مسلمانی دعوت کننده به سوی خدا با علم و آگاهی نیست بنابراین پیروی کردن از پیامبر در سوره یوسف بیشتر از سوره آل عمران است در نتیجه ذکر ضمیر متکلم در سوره یوسف بهتر از آوردن کسره است 📌حرف «یاء» معادل کسره است و هم بیانگر معنایی بیشتر یعنی پیروی کردن زیاد است پس هر واژه ای در جای درست خود قرار گرفته است. با ما همراه باشید 😊 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

#معرفی_کتاب کتاب «بلاغه الکلمه فی التعبیر القرآنی» نوشته دکتر فاضل السامرائی است. این کتاب را می توان یکی از مهمترین کتاب های ایشان در عرصه بلاغت به شمار آورد. همچنان که خود وی نیز به اعتراف بسیاری از اهل فضل، از سران علم نحو و بلاغت در دیار عرب محسوب می گردد. این کتاب به بحث دربار­ی برخی واژگان در آیات قرآن می­پردازد و تلاش می­کند دلیل گزینش واژه یا حرکت حرفی در آیه را با تکیه بر سیاق چه سیاق لغوی و چه سیاق موقعیتی بیان کند و همین آیه را با آیه­ ی مشابه خود که فقط در همان واژه یا حرکت با هم اختلاف دارند مقایسه کرده و دقت فوق العاده قرآن را در گزینش واژه یا حرکت نشان دهد و برای خواننده روشن می­شود که دو واژه یا حرکت با وجود مشابهت دو آیه از جهت لفظی قابل جایگزینی نیستند.

#صرف_قرآنی 📝بررسی قواعد ابدال دو وجهی در آیات قرآن کریم مثل همیشه میخواهیم دو تا آیه رو مقایسه کنیم 1⃣وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ «انعام۴۲» 2⃣وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ«اعراف۹۴» 📌در سوره انعام از تعبیر «يَتَضَرَّعُونَ»بدون ابدال ولی در سوره اعراف از تعبیر«يَضَّرَّعُونَ» همراه با ادغام و ابدال استفاده شده است. حالا ما دو تا دلیل برای این اختلاف میگیم 😁 ✅ آیه اول ارسال نبی به سوی امت بوده برای همین از تعبیر «أمم» استفاده گردیده ولی در سوره اعراف از تعبیر «قریة»استفاده گردیده است طبیعتاً افراد امت بیشتر از افراد یک منطقه می‌باشند یعنی فرستادن پیامبران در طول تاریخ وجود داشته و از آنجایی که یک امر مستمر و مدت دار است فعلی که از نظر ساختار طولانی تر است یعنی «يَتَضَرَّعُونَ»بکار رفته است ولی در سوره اعراف فرستادن پیامبران یک منطقه بوده و از «يَضَّرَّعُونَ» بخاطر کوتاهی ساختار استفاده شده است ✅دلیل دوم اینکه در آیه سوره انعام تعبیر «أرسل إلی» ولی در سوره اعراف «أرسل فی» استفاده شده است فعل أرسل با حرف (إلی) برای تبلیغ بدون توقف است مثل فردی برود نامه ای بدهد و برگردد اما فعل أرسل بها حرف (فی) به معنای اقامت پیامبر میان آنهاست از این رو در جایی که اقامت و دستور طولانی بوده فعل با صیغه مبالغه «يَضَّرَّعُونَ» آمده است . 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━

با سلام و عرض ادب طبق درخواست دوستان پی دی اف کتاب های رو که معرفی میکنیم در کانال میگذاریم‌.

.

معانی الابنیة فی العربیة.pdf

.

بلاغة الکلمة فی التعبیر القرآنی

💢بررسی قواعد ابدال دو وجهی در قالب آیات قرآن کریم 1⃣وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّىٰ«لیل۱۸» 2⃣وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ«عبس۳» ♻️در آیه نخست میفرماید«يَتَزَكَّىٰ» و در آیه دوم با ابدال و ادغام میفرماید «يَزَّكَّىٰ» ✅به این دلیل است که که آیه نخست درباره دادن مال است که کاری مستمر و متداوم در طول عمر است بنابراین صیغه صیغه «يَتَزَكَّىٰ» برای دلالت به طول زمان آمده است در حالی که آیه دوم درباره نابینایی است که نزد رسول خدا آمد و از ایشان درخواستی کرد اما پیامبر روی گرداند بدون تردید زمان این فعل کوتاه تر از زمان دادن اموال است ✅از سوی دیگر فعل ترکی در آیه اول همراه با بخشیدن مال است و در آیه دوم همراه با خشیت و ترس و در خواست نصیحت‌ «يَتَزَكَّىٰ»برای موردی که زمانی طولانی داشته و تدریجی میباشد و همراه با بخشش مال است به کار رفته است و «يَزَّكَّىٰ» برای عملی بکار رفته که قلبی و همراه با خشیت و ترس و راهنمایی خواستن میباشد. با ما همراه باشید 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📝به آیات زیر توجه کنید ♻️وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ«بقرة48» ♻️وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ«بقرة123» ⁉️سوال؟ 1_علت تقدیم و تأخیر دو واژه «عدل»و «شفاعة» چیست ؟؟ 2_چرا در آیه اول «وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا» و در آیه دوم«وَلَا تَنْفَعُهَا» آمده است؟؟ در صورت جواب درست هدیه ای تقدیم میگردد.

⭕️موضوع: تأثیر سیاق در استعمال الفاظ آیات قرآن کریم 🗯فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ«بقرة38» 🗯فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَىٰ«طه123» 🖊📜هر دو آیه در مورد پیروی از هدایت الهی است که در داستان حضرت آدم بیان شده است با این حال در دو واژه «تبع»و «إتّبع» اختلاف وجود دارد حال علت این تفاوت چیست؟ ✅واژه های «تبع»و «إتّبع»هم معنی اند؛با این تفاوت که«إتّبع» زیادت و مبالغه بیشتری را افاده میکند با دقت در سیاق این آیات در می یابیم که هر یک از این الفاظ متناسب با آیه مربوطه بکار رفته است . توضیح اینکه در سوره طه قبل از آیه مورد بحث حداقل در پنج آیه به موانع هدایت اشاره شده است((116/117/120/121/123)) ولی در سوره بقرة تنها در دو آیه ((34/ 36 ))از این موانع یاد شده است بنابراین در سوره طه که از عوامل ضلالت انسان بیشتر سخن به میان آمده واژه «إتّبع»استعمال شده و در سوره بقرة که کمتر از این عوامل یاد شده است واژه «تبع»آمده است . 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📝استعمالات الفاظ در سیاق مناسب ♻️وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ«بقرة49» ♻️وَإِذْ أَنْجَيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ ۖ يُقَتِّلُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ«اعراف141» ♻️إِذْ أَنْجَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ«ابراهیم6» 📌آیه اول و سوم از تعبیر«يُذَبِّحُونَ» ولی در آیه دوم از تعبیر«يُقَتِّلُونَ» استفاده شده است 📜قتل به معنای کشتن و ذبح به معنی بریدن حلقوم از میان سر و گردن است. بنابراین «یقتّلون»عام و «یذبّحون»خاص است زیرا ذبح نوع فجیعی از قتل است و همراه با عذاب بیشتری است در سوره اعراف به طور عام به کشته شدن بنی اسرائیل به دست فوعونیان اشاره شده است اما در سوره بقرة و ابراهیم «یذبّحون» آمده تا انعام بیشتر خداوند نسبت به بنی اسرائیل را برساند؛زیرا سیاق این دو سوره برشمردن نعمت های فراوانی است که خداوند به بنی اسرائیل عطا نموده است. که در سوره بقره فرمود:«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ»و در سوره ابراهیم فرمود:«وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ» هنوز اختلافات دیگه ای هم تو این آیه هستش که بررسی میکنیم در ادامه 🙂 با ما همراه باشید 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📝جمع قلة و کثرة در قرآن کریم ♻️وَقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَةً«بقرة80» ♻️ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ«آل عمران24» علت اختلاف دو واژه «معدودة»و«معدودات» چیست؟🤨 📜معدودة جمع کثرت و معدودات جمع قلت است و برای اعداد ۳ تا ۱۰ به کار میرود در آیه «وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَعْدُودَاتٍ » ایام تشریق است که سه روز از ذی الحجة می‌باشد 📌برخی از مفسران گفته اند:یهودیان دو گروه بودند گروهی از آنها می‌گفتند ما تنها هفت روز عذاب میشویم و برخی دیگر معتقد بودند چهل روز در جهنم خواهند بود یعنی به تعداد روز هایی که گوساله پرستیدند بنابراین «أیاما معدودة» ناظر به قول یهودیانی است که به توقف چهل روزه خود در جهنم اعتقاد داشتند و «أیاما معدودات»به سخن یهودیانی اشاره دارد که میگفتند ما تنها هفت روز در جهنم خواهیم ماند. با ما همراه باشید 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📜استعمال الفاظ در سیاق مناسب 💠فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ«بقره 94_95» 💠فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ.وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ «جمعه6_7» ⁉️چرا در آیه اول «وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ» ولی در آیه دوم از تعبیر«وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ» استفاده شده است؟ اختلاف این دو تعبیر ناشی از اختلاف در سیاق است. در آیه اول میفرماید «قُلْ إِنْ كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» و در دومی میفرماید «قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» ✅در سوره بقرة این ادعای یهودیان که تنها آنان در آخرت به بهشت می‌روند و دیگران اهل نجات نیستند. در سوره جمعه نیز این ادعای آنان مطرح شده که تنها آنان دوستان خداوندند. خداوند نیز در پاسخ آنها میگوید اگر راست میگویید که چنین سرنوشت خوبی در انتظار شماست پس مرگ خود را آرزو کنید از آنجا که ادعای آنان در سوره بقرة بزرگ تر از ادعای دیگر آنان است خداوند نیز برای پاسخ به سخن آنها حرف نفی بلیغ تری بکار برده است زیرا «لن» نفی أبد بوده نفی آن شدید تر است. 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

یکی از جنبه های اعجاز قرآن کریم واژه گزینی دقیق و بی نظیر آن است. به اعتراف ادبیان بزرگ،هرگز نمی‌توانیم کلمه ای را از قرآن برداریم و کلمه دیگری را جایگزین آن کنیم. دقت در استعمال الفاظ به گونه است که نمیتوان کلمات مشابهی را به جای آنها قرار داد. آیه در سوره بقرة وجود دارد که ظرافت تعابیر قرآنی را بیشتر روشن می‌سازد. خدای متعال در این آیه مومنان را استعمال کلمه«راعنا» نهی میکند و به آنها دستور میدهد به جای آن از «أنظرنا» استفاده کنند :«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا» این آیه نشان میدهد که قرآن مجید تا چه حد در انتخاب الفاظ دقیق بوده است. در کتاب التمهید در مورد استعمال دقیق تعابیر قرآنی آمده است: هر لفظی در جایگاه مخصوصی قرار گرفته به طوری که اگر آن لفظ را به لفظ دیگری تبدیل کنی یا معنای کلام فاسد میشود و یا از زیبایی آن کاسته می‌شود. 📌محتوای کانال ادبیات معنا گرای قرآنی بر این است تا اندکی از این دقت شگرف در گزینش کلمات را در آیات مشابه را نشان دهد.

📜اختلاف تعابیر در آیات مشابه قرآن کریم 💠اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ«بقرة60» 💠اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ«اعراف160» ⁉️انفجار و انبجاس چه تفاوتی دارند و علت اختلاف این دو آیه چیست؟ ☑️انبجاس جریان ضعیف و ملایم آب است و انفجار شدید آن در نتیجه انبجاس ناظر به مرحله ابتدایی جوشش آب پس از ضرب با عصاست که مجرای آب باریک و جوشش آن کم بود و انفجار ناظر به مرحله نهایی جوشش آب است. آیه اول درخواست حضرت موسی از خداوند است:وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ» و در آیه دوم درخواست قوم بنی اسرائیل از حضرت موسی است:وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ»یعنی ابتدا بنی اسرائیل از حضرت موسی آب درخواست کردند سپس حضرت موسی از خداوند چنین درخواستی نمود قرآن کریم وقتی درخواست قوم را بیان میکند از فعل«انجباس»و آنگاه که درخواست حضرت موسی از خداوند را مطرح میکند از فعل«انفجار»استفاده میکند. و فعل انفجار با سیاق آیات سورة بقرة برشمردن نعمت ها و فعل انجباس با سیاق آیات سوره اعراف توبیخ و سرزنش مطابقت دارد. 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

💬به آیات زیر توجه کنید ◀️وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَٰذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ ۚ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ«بقرة58» ◀️وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُوا هَٰذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُوا حِطَّةٌ وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ ۚ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ«اعراف161» 🔰پرسش و پاسخ🔰 ⁉️سوال اول: چرا آیه اول عبارت «قلنا»و دومی با «قیل»اغاز شده است ؟ ☑️سیاق آیات سوره بقرة برشمردن نعمت های الهی برقوم بنی اسرائیل است به طوری که در ابتدای داستان میفرماید :يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ «بقرة47»لذا خداوند قول را به خود نسبت داده و فرموده «وإذ قلنا» اما سیاق سوره اعراف توبیخ و عقاب است چنانکه در آیات قبل بهانه جویی و خطاکاری بنی اسرائیل بیان شده است:وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَىٰ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ«اعراف148»به همین سبب فعل مجهول قیل بکار رفته است ⁉️سوال دوم:چرا در آیه اول از تعبیر «أدخلو»ولی در آیه دوم از تعبیر «اسکنو»استفاده شده است؟ ☑️گستره معنایی «ادخلوا» از «اسکنوا»بسیار وسیع تر است زیرا بعد از داخل شدن میتوان سکونت یافت و فعل «اسکنوا»بر عملی خاص یعنی سکونت داشتن دلالت دارد. از آنجا که سیاق آیات سورة بقرة برشمردن نعمت های الهی است فعل امر «ادخلوا»آمده که اختیارات بیشتری را به دنبال دارد اما در سوره اعراف که سیاق آیات آن توبیخ بنی اسرائیل است فعل امر «اسکنوا»آمده که معنای محدودی را میرساند. 📌نکته دیگری که در آیه وجود دارد این است که در انتهای آیه اول واو ذکر شده ولی در انتهای آیه دوم واو حذف گردیده و دلیلش نیز به سیاق ربط دارد چون سیاق آیات سورة بقرة بر شمردن نعمت های الهی بر قوم بنی اسرائیل است واو اضافه شده تا نعمت ها را تک تک بشمرد ولی چون چنین قصدی در سوره اعراف مطرح نمیباشد حرف واو حذف شده است. با ما همراه باشید 🙋‍♂ 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📝اختلاف تعابیر در آیات مشابه قرآن کریم ♻️أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَٰكِنْ لَا يَشْعُرُونَ«بقرة12» ♻️أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَٰكِنْ لَايَعْلَمُونَ«بقرة13» ⁉️چرا در آیه اول تعبیر«لايَشْعُرُونَ» ولی در آیه دوم از تعبیر«لايَعْلَمُونَ» استفاده شده است ؟ لغویین «علم» را ادراک حقیقت چیزی دانسته اند؛ اما «شعر» ادراک دقیق شیئ است در آیه اول از تعبیر «لايَشْعُرُونَ»استفاده شده یعنی آنها با حواس خود نمی‌توانند فساد و گمراهی شان را درک کنند پس آنچه از آنها نفی شده ادراک دقیق است که نیازمند حواس می‌باشد. ابوهلال عسکری دو تفاوت برای شعور و علم بیان میکند یکی دقتی که در شعور است و دیگری دخالت حواس در آن ولی در آیه دوم سخن از سفاهت منافقان است (سفیه)به معنی جاهل و خلاف آن عالم است لذا در آیه دوم میفرماید «لايَعْلَمُونَ» 📚معجم فروق اللغویة ص372 📚کشاف جلد 1 ص183 با ما همراه باشید 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

💬تقدیم تأخیر واژگان در قرآن کریم 💠إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ﴿۶۲﴾بقرة 💠إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ﴿۶۹﴾مائدة 💠إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلۡمَجُوسَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡصِلُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ﴿۱۷﴾حج 📝علت تقدیم وتأخیر دو واژه «صائبین»و «النصاری»چیست؟؟ 📌نصاری بر صائبین از جهتی مقدم و از جهتی مؤخرند از نظر فضل و شریعت و رتبه نصاری برصائبین مقدم اند زیرا نصاری دارای کتب الهی بودند وصائبین کتاب و یا دست کم کتاب آسمانی مشهوری نداشتند. از این رو در سوره بقرة نصاری بر صائبین مقدم شده است بر این اساس ترتیب آیه سوره بقرة بر مبنای کتاب های آسمانی است. اما از جهت زمانی صائبین بر نصاری مقدم اند زیرا قبل آنها می‌زیسته اند از این رو در سوره حج صائبین بر نصاری مقدم شده است اما در سوره مائده بین ایندو جمع شده است زیرا لفظاً صائبون بر نصاری و تقدیراً نصاری بر صائبین مقدم است‌. 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

💠بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُكَذِّبُونَ ﴿۲۲﴾ 💠بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي تَكۡذِيبٖ ﴿۱۹﴾ حکمت اختلاف کلمات«یکذبون» و«فی تکذیب»چیست؟ 📌در سوره انشقاق سخن از کافران هم عصر پیامبر اکرم(ص)است:فَمَا لَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ ﴿۲۰﴾وَإِذَا قُرِئَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا يَسۡجُدُونَۤ۩ ﴿۲۱﴾لذا از فعل مضارع استفاده شده تا وضع کنونی آنها را بیان کنند و اگر «فی تکذیب»بکار میبرد از آینده آنها نیز خبر داده بود حال آنکه ممکن است برخی از کفار در آینده مسلمان شوند و دست از تکذیب بردارند. اما در سوره بروج ازکفار اقوام گذشته سخن به میان آمده فرموده است:هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡجُنُودِ ﴿۱۷﴾فِرۡعَوۡنَ وَثَمُودَ ﴿۱۸﴾چون این کفار تا پایان عمر در تکذیب آیات الهی بودند کاربرد فی تکذیب برای توصیف حال آنان صحیح است. 🗯️در این آیات علاوه بر تناسب معنایی تناسب لفظی نیز وجود دارد. در سوره انشقاق واژه«یکذبون»با فواصل آیات قبل و بعد آن یعنی «لایؤمنون»و «لایسجدون»تناسب دارد و واژه «تکذیب»در سوره بروج با کلماتی چون «ثمود»و «محیط»تناسب دارد. با ما همراه باشید🙂 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛

📌به آیات زیر توجه کنید 📌 ❇️ذَٰلِكَ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ مِنكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۗ ﴿۲۳۲بقرة﴾ ❇️ذَٰلِكُمۡ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ﴿۲طلاق﴾ ⁉️وجه جمع و افراد ضمائر«ک» و«کم»چیست؟ همچنین چه عاملی سبب حذف «منکم»در سوره طلاق شده ؟ ☑️زیرا سیاق آیات سوره بقرة نهی از ضرر رساندن به زن مطلقه است به طوری که میفرماید:وَلَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيۡـًٔا» که آزار دهندگان زن مطلقه را مورد نهی شدید قرار میدهد. عمل کردن به این دستورات یعنی ضرر نزدن مالی و غیر مالی به مطلقه امری دشوار است به گونه ای که اندک اندک افرادی که به این دستورات الهی جامه عمل بپوشانند از این رو جمله با «ذالک»آغاز شده که حرف خطاب «ک»مفرد است و سپس «منکم»اضافه شده و ایندو اشاره دارد به اینکه عمل کنندگان به این دستورات و احکام بسیار کم اند. اما چنین سیاقی در سوره طلاق وجود ندارد و بسیارند کسانی که به دستورات آن عمل میکنند لذا حرف خطاب جمع بکار رفته و واژه «منکم»که به تبعیض اشاره دارد حذف شده است. با ما همراه باشید 😉 😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻 ┏━📚📖━━━━━┓    🆔 @maanagara ┗━━━━━📚📖━┛