#حدیث_منقطع #حدیث_مرفوع تفاوت حدیث منقطه و مرفوع در دانش درايه، گسستگى سند را با اصطلاح منقطع نشان مى‏دهند و آن را به دوگونه عام و خاص به كار مى‏برند. حديث منقطع به معناى اعم عبارت است از حديثى كه اِسناد آن تا معصوم عليه السّلام به گونه متصل و پيوسته نباشد؛ خواه انقطاع از ابتداى سند باشد يا از وسط و يا از آخر آن، و خواه راوىِ افتاده يكى يا بيشتر باشد.(1) بنابراین عنوان كلى‏اى كه تمام اين انواع را در بر مى‏گيرد، عنوان منقطع است كه در به كار بردن آن، فقط نظر به وجود گسستگى سند است بدون آنكه، به چگونگى و جاى آن توجهى شده باشد. در اين صورت، به تمام اقسام حديثى كه در سلسله سند آن گسستگى وجود دارد، چه آن‏ها كه نام خاصى دارند مثل معلق و چه آن‏ها كه نام خاصى ندارند، عنوان منقطع اطلاق مى‏شود. منقطع به معناى خاص يعنى: هُوَ ما حُذِفَ مِن وَسَطِ إسنادِهِ واحِدٌ أو أكثَرُ؛ یعنی يك يا چند راوى از وسط سند آن افتاده باشد. براى نمونه مى‏توان به روايت ذيل اشاره كرد: على بنُ إبراهيمَ عن أبيه عن إبن أبى‏عُمَيرٍ عن زرارة عن أبى‏جعفرٍ قالَ: «القُنوتُ فى كُلِّ صَلاةٍ فى الرَّكعةِ الثّانيةِ قبلَ الرُّكُوعِ‏ به عقيده آيت الله خويى (معجم رجال الحديث، ج 7، ص 250) واسطه بين إبن أبى‏عُمَير و زراره افتاده است؛ چه شيخ طوسى در تهذيب الاحكام سند روايت را اين‏گونه آورده است: «إبن أبى‏عمير عن حَمّادٍ عن زرارة». اما مرفوع نزد شيعه، از انواع منقطع به شمار می رود و تعريف آن چنين است: ما سَقَطَ مِن وَسَطِ سَنَدِهِ أو آخِرِهِ واحِدٌ أو أكثَرُ مَعَ التَّصرِيحِ بِلَفظِ الرَّفعِ؛ حديثى كه از وسط يا آخر سند آن، يك (راوى) يا بيشتر افتاده باشند، در حالى كه به لفظ رفع تصريح شده باشد. براى نمونه كلينى در كافي، گاه چنين گزارش مى‏كند: «علىُ بنُ إبراهيمَ رَفَعَهُ إِلى أبى‏عبدِالله (ع) در این سند، میان پدر على بن ابراهیم قمى؛ یعنى ابراهیم بن هاشم، تا امام صادق (ع) یک یا چند راوى حذف شده و به لفظ "رفع" نیز تصریح شده است. نکته مهم در حدیث مرفوع این است که سند آن، با عبارت «رفعه» نمايان شده و در مرحله كشف آسيب، يك گام به حديث پژوه، كمك كرده است.(2) بنابراین حدیث مرفوع از اقسام منقطع است و تفاوتش با منقطع اسن است که با عبارت «رفعه» راوی به آن تصریح کرده است. لازم به ذکر است که گاهی اصطلاح مرفوع در برابر دو اصطلاح موقوف (روایت منتسب به صحابی)و مقطوع (روایت منتسب به تابعی) قرار دارد. پی نوشت: 1. نهاية الدراية (سيدحسن صدر)، صفحه 196 ـ 197 . 2. ر.ک: آسیب شناخت حدیث (عبدالهادی مسعودی)، صفحه 149-153. #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith