❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت سوم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔻
2. آسیبشناسی وضعیت اخلاقی موجود
آنچه در نگره اخلاقی طرح شده در بیانیه گام دوم حائز اهمیت است، توجه به آسیبهای اخلاقی نظام اسلامی است. ایشان در بیانیه گام دوم در کنار آسیبشناسی همه جانبه از وضعیت انقلاب چهلساله ایران اسلامی چالشها و آسیبهای اخلاقی را متذکر شده و برای گام دوم انقلاب همگان را به این آسیبها توجه میدهند:
الف. غفلت: در بیانیه گام دوم از اساسیترین آسیبهایی که در چندین مورد مورد تذکر قرار گرفته مسئله غفلت است. ایشان همواره به مسئله غفلت گوشزد کرده و در جایی غفلت از عبرتگیری را متذکر شده، در توصیه به جوانان میفرمایند: «برای برداشتن گامهای استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت و از تجربهها درس گرفت؛ اگر از این راهبرد غفلت شود دروغها به جای حقیقت خواهند نشست و آینده مورد تهدیدهای ناشناخته قرار خواهد گرفت. دشمنان انقلاب با انگیزهای قوی، تحریف و دروغپردازی درباره گذشته و حتّی زمان حال را دنبال میکنند و از پول و همه ابزارها برای آن بهره میگیرند. رهزنان فکر و عقیده و آگاهی بسیارند؛ حقیقت را از دشمن و پیادهنظامش نمیتوان شنید».
غفلت از جریان انقلابی نیز از مصادیق این آسیب اخلاقی است که در بیانه گام دوم مورد توجه ایشان قرار گرفته: «و بدانید که اگر بیتوجّهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهههایی از تاریخ چهلساله نمیبود- که متأسّفانه بود و خسارتبار هم بود- بیشک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمانهای بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمیداشت».
غفلت از مواهب و ظرفیتهای کشور، آسیب دیگری است که در این بیانیه مورد توجه قرار گرفته است: «نکته مهمّی که باید آیندهسازان در نظر داشته باشند این است که در کشوری زندگی میکنند که از نظر ظرفیّتهای طبیعی و انسانی، کمنظیر است و بسیاری از این ظرفیّتها با غفلت دستاندرکاران تاکنون بیاستفاده یا کماستفاده مانده است».
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت چهارم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔻 ب. رضایت به وضع موجود: از جمله نکاتی که ایشان به آن اهتمام دارند تذکر به این مسئله است که افراد و مدیران به وضع موجود راضی باشند. لذا در مواردی به این نکته تذکر میدهند که رضایت به وضع موجود ناشی از دونهمتی و سستی است و همت والا از فضایل نیک اخلاقی است که مورد توجه ایشان است. به عنوان نمونه در بیانیه گام دوم در بحث عدالت اجتماعی در عین تذکر به این مسئله دستاوردهای قابل توجه نظام در این امر را متذکر میشوند: «نارضایتی این حقیر از کارکرد عدالت در کشور به دلیل آنکه این ارزش والا باید گوهر بیهمتا بر تارک نظام جمهوری اسلامی باشد و هنوز نیست، نباید به این معنی گرفته شود که برای استقرار عدالت کار انجام نگرفته است».
در این باب در ادامه مطلب ایشان اینگونه افزودهاند: «البتّه عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از اینهاست و چشم امید برای اجرای آن به شما جوانهاست که در ادامه به آن خواهم پرداخت».
در بحث علم و فناوری نیز با همه پیشرفتهایی که صورت گرفته راضی شدن به وضع موجود را بر نمیتابند و میفرمایند: «امّا آنچه من میخواهم بگویم این است که این راه طیشده، با همه اهمّیّتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّههای دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّهها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهمترین رشتهها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم».
🔸ج. روگردانی از ارزشها: ایشان مسئله اخلاق و امور فطری و ارزشهای اخلاقی نهادینه شده در جانها و فطرت انسانها را امری مبارک میداند ولی به آسیب روگردانی از ارزشها اشاره میکنند: «آزادی، اخلاق، معنویّت، عدالت، استقلال، عزّت، عقلانیّت، برادری، هیچیک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دورهای بدرخشد و در دورهای دیگر افول کند. هرگز نمیتوان مردمی را تصوّر کرد که از این چشماندازهای مبارک دلزده شوند. هرگاه دلزدگی پیش آمده، از رویگردانی مسئولان از این ارزشهای دینی بوده است و نه از پایبندی به آنها و کوشش برای تحقّق آنها».
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت اول
🔸تولید علم در چهارچوب جهانبینی توحیدی
✍️ دکتر مهدی گلشنی
به نظر اینجانب دلیل اینکه مخاطب رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم عمدتاً جوانان هستند، این است که بیشترین امید را برای آینده کشور به این گروه دارند و آنان را کمتر آلوده به منافع زودگذر مادی میبینند. در سالهای گذشته حضرت آیتالله خامنهای سفارشهای بسیار مهم و مؤثری به مسئولان و مقامات کشوری کردهاند اما بعضاً کمتر مؤثر واقع شده است لذا اینبار جوانان را به «پاسداری از منافع و آینده کشور» فراخواندهاند. در اینجا چند نکته در مورد توصیههای اساسی ایشان به جوانان را ذکر میکنم:
۱. درست است که ما پس از انقلاب در حوزههای مختلف پیشرفت داشتهایم، اما اینها در حد ظرفیت عظیم کشور ما نبوده و این بخاطر غفلت مسئولان از این ظرفیت بزرگ بوده است؛ و دلیل عمده آن عدم رعایت شایستهسالاری در انتصابها است. جوانان باید با آگاهی از ظرفیتهای کشور و توجه به اقتضائات زمان درصدد آگاهیبخشی به جامعه برای استفاده از ظرفیتهای عظیم کشور باشند و مسئولان را به استفاده از این ظرفیتها تشویق کنند. رهبر انقلاب دو ویژگی اساسی را متذکر میشوند: «همت بلند» و «انگیزههای انقلابی جوانان».
2. یکی از مشکلات مهم اینست که دانشگاههای ما عمدتاً مشغول کپیبرداری از علم و تکنولوژی غرب هستند؛ بدون آنکه بخواهند ما نیز در گشودن مرزهای دانش شریک باشیم! این بزرگترین لطمه را به آینده علم کشور میزند. با توجه به تاکید رهبر انقلاب بر بیاعتمادی به غرب باید مراقب سیاستها و معیارهای سنجش علمی استعماری آنها -که در تصمیمسازی مسئولان علمی کشور اثرگذار بوده و هست- باشیم.
3. متأسفانه توجه عالمانه به اقتصاد در کشور کمتر بوده و از تفکر نخبگان ما در حوزه اقتصاد کمتر استفاده شده است؛ لذا پیشرفتمان در این حوزه در حد ظرفیتهای کشور نبوده است. اقتصاد نقش مهمی در استقلال و حفظ ما در مقابل زورگویی بیگانگان دارد. با اقتصاد مقاومتی ما میتوانستیم مقدار زیادی از سوء آثار تحریمها را بگیریم؛ اما چنین نکردهایم. نگاه به خارج، عدم توجه به ظرفیّت نیروی انسانی کشور، عدم برنامهریزیهای مناسب اقتصادی، عدم رعایت اولویّتها منجر به ایجاد مشکل در زندگی مردم از قبیل بیکاری جوانان، فقر درآمدی طبقه ضعیف و امثال آن نومیدی را در بعضی اقشار جامعه تقویت کرده است. جوانهای دغدغهمند میتوانند با آگاه ساختن مسئولین از خطاها و دادن امید به جامعه، روحیه امید را در جامعه ما تقویت کنند.
4. با توجه به بیانیه رهبر انقلاب، میتوان گفت که لازمه رسیدن به تمدن نوین اسلامی، حضور و حرکت جوانان از طریق مشارکت در شکستن مرزهای دانش و تولید علوم در چهارچوب جهانبینی توحیدی است، که در عرصههای فهنگی، فنّاوری و اقتصادی مؤثر و تعیین کننده است. این به ثمر نخواهد رسید مگر در سایه خودباوری، ایمان اصیل اسلامی، باور به توانمندیهای داخلی و شناخت موانع و دشمنیها. البته، تحقق چنین امری بهشدت نیازمند توجه به جامعه نخبگان و بهکارگیری افراد شایسته در مدیریتهای علمی، فرهنگی و اجرایی کشور است.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت دوم
🔸
🔹 بیانیه گام دوم، سند فقه سیاسی
✍️ دکتر محسن اسماعیلی
بیانیه گام دوم به نظر من میتواند یکی از اسناد فقه سیاسی در آینده به شمار برود. متن فقه ما برای اداره یک جامعه است، امام راحل(ره) میفرمودند: «فلسفه فقه، اداره امور یک جامعه از گهواره تا گور است»؛ منتها اینکه در هر زمانی متناسب با گویش، ادبیات و مقتضیات خاص آن زمان خواستههای شارع مقدس در بخش اداره جامعه بازخوانی شود، این هنری است که ما در طول تاریخ فقه خود، با متون رسمی ماندگار در این زمینه کمتر شاهد آن بودیم. البته متنهای مهمی داشتیم؛ مانند «تَنبیهُ الامة» میرزای نائینی(ره) یا برخی از پیامهای مهم امام خمینی(ره) به نظرم همین نقش را داشتند؛ مثل پیامی که برای روحانیون صادر کردند.
طبیعتاً هر کسی میتواند بیانیه گام دوم را به نوعی قرائت کند؛ متناسب با فهم و علائقِ خودش میتواند از آن بهره بردارد. ولی به نظرم رسید که میشود این بیانیه را از سه زاویه متفاوت دید که هر سه زاویهاش اتفاقاً نیاز امروز و هر روز جامعه ماست:
زاویه اول: تبیین دوباره آرمانهای انقلاب اسلامی، زاویه دوم: بازخوانی کارنامه انقلاب اسلامی، زاویه سوم: تعیین مسیر آینده و تعیین نقشه راه ما در چهل ساله دوم است؛ که إنشاءالله به ظهور مولای ما(عج) منتهی خواهد شد.
انقلاب اسلامی وقتی که اتفاق افتاد، حرف نویی در جهان امروز مطرح کرد. این «حرف نو» را چند سال پیش، رهبری در سخنرانی سالانهشان در مرقد امام(ره) به نام «نسخه جدید زندگی مدنی و سیاسی» معرفی کردند. در این بیانیه هم اگر چه از این تعبیر استفاده نشد، ولی محتوا همان است. در یک کلام ایشان فرمودند آن پیام «آمیخته کردن دین و دنیای مردم» بود. تبلیغات مسموم و کارنامههای زشت سلاطین گذشته به مردم القا میکرد که حوزه دینداری از حوزه سیاستورزی جداست؛ میخواست یک دین حداقلی را به مردم بباوراند و تحمیل کند. امام(ره) در زمانی که همه دنیا شعار «یا شرقی یا غربی» میداد شعار «نه شرقی و نه غربی» داد. استقلال و آزادی شعار اصلی این انقلاب بود که در سایه جمهوری اسلامی محقق میشد. این حرف نو و نسخه جدیدی برای زندگی بشر بود و آنقدر تازگی و طراوت و جذابیت داشت که به سرعت مورد قبول مردم قرار گرفت، به سرعت هم انقلاب پیروز شد. این حرف نو امروز هم نو است، منتها ادبیات در طول تاریخ تغییر میکند، برای همین است که ما محتاج به بازخوانی مجدد آرمانهای انقلاب در هر مقطع هستیم؛ همان کاری که رهبری در بیانیه گام دوم کردند.
یکی از نکات مهم اینکه ایشان فرمودند پیام اصلی ما و آرمانهای ما تغییر نکرده. نکته ظریف مورد اشاره ایشان این است که علت طراوت و سرزنده بودن و سرزنده ماندن این شعارها هم این است که این آرمانها و شعارها برخاسته از فطرت بشری است. بزرگترین دشمنان ما حتی داخل کشورهای خودشان پیام این انقلاب را میشنوند و میبینند که جوانها، عقلا و نخبگانشان در برابر این آرمانهای معقول و منطقی آن سر تسلیم فرود میآورند و از همین میترسند؛ همان چیزی که امام(ره) اسم آن «صدور انقلاب» گذاشت. صدور انقلاب اتفاق افتاده است. صدور انقلاب، بسط همین آرمانهایی است که رهبری در این بیانیه به آنها اشاره کردند. البته همانطور که آن بزرگوار فرمودند این به معنای مهر تأیید زدن بر هر چه که اتفاق افتاده نیست. چقدر زیباست این تعبیر ایشان که فرمودند جمهوری اسلامی ضمن اینکه به شدت پایبند بر اصول گذشته خود است اما در عین حال انعطافپذیری، نقدپذیری هم از خصوصیات اوست. باید بر این نقطه کلیدی تأکید کرد. دو چیز در کنار همدیگر هستند: اول، پافشاری بر اصول و عدم عقبنشینی از آن. دوم، به موازات آن بازخوانی کارنامه و عملکردمان که اگر در یک جایی نقطه ضعفی داشتیم، آمادگی برای اصلاحش داریم.
در بُعد سوم بیانیه، یعنی ترسیم راه آینده، باور ما این که إنشاءالله جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی، مقدمهای برای حکومت موعود(عج) است. بنابراین اشتباه است که ما خیال کنیم الآن در مرحله پس از انقلابیم تا امام زمان(عج) ظهور کنند، بلکه ما دائم در حال انقلاب اسلامی هستیم. انقلاب اسلامی یک موجود زماندارِ تمام شدنی نیست.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت سوم
🔸
🔹دانشگاه مبدأ تحول و نهاد پیشران در گام دوم
✍️ دکتر محمدرضا حسنی آهنگر
دانشگاهها در پیروزی انقلاب اسلامی استقرار و تداوم چهل ساله نظام اسلامی، دفاع مقدس، سازندگی، جهاد علمی و فناوری نقش مهمی داشتهاند؛ همچنین در تبدیل جمهوری اسلامی به قدرت برتر منطقهای و قرار گرفتن در میان ده کشور قدرتمند جهان ـ بر اساس ارزیابی اندیشکدهها و سازمانهای بینالمللی ـ نقش تعیین کنندهای را ایفا نمودهاند. این امر نقطه اصلی تقابل نظام سلطه با ایران نوظهور اسلامی در عرصه تغییر فضای تمدنی جهان است. با این حال دانشگاهها با سطح انتظاری که امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، تعریف کردهاند تا تمدن نوین اسلامی بر جهان حاکم شود، فاصله زیادی دارند.
نقش نهاد علم به خصوص دانشگاه به عنوان پیشران قطار پیشرفت انقلاب اسلامی، در این پیچ تاریخی، با سرمایه انسانی حدود هشتاد هزار عضو هیأت علمی و چهار میلیون و هشتصد هزار نفر دانشجو، ده میلیون دانشآموخته و سیزده و نیم میلیون دانش آموز به عنوان عقبه این نسل جوان و سرمایه انسانی، بسیار مهم و حیاتی است. نقش اول دانشگاه نقش سوزنبانی است؛ و باید جهت دهنده قطار پیشرفت کشور به سمت ریل انقلاب و تمدن اسلامی باشد. ریل انقلاب هنوز در مرحله دولت اسلامی تکمیل نشده و نیازمند ارائه منشورها و تولید الگوها، مکتبها و نظامات قدرتمند، مستحکم، غنی و جهان شمول در عرصههای یکپارچه اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، هنری، فنی و علمی است.
نقشهای مهم دانشگاه، انجام مأموریتهای ذیل است: ۱.انسانسازی در طراز انقلاب و امام(ره) ۲.مرزشکنی علمی با تولید دانش و فناوری بومی۳.کمک به طراحی نظام و نظامسازی. برای ایفای این نقشها، تحول علمی و تعالی معنوی دانشگاه به عنوان مبدأ همه تحولات و نهاد پیشران در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب، یک ضرورت اجتنابناپذیر است.
طرح راهبردی «تحول علمی و تعالی معنوی دانشگاه مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب اسلامی»، با تشکیل ۲۴ کارگروه در دانشگاه امام حسین(ع) توسط جوانان فرهیخته و فعال طراحی و تدوین شد. این طرح با استفاده از نظرات ۲۰۰ نفر خبره از جمله مراجع عظام تقلید، صاحب نظران خبره حوزه و دانشگاه، مورد ارزیابی و غنی سازی قرار گرفت. مهمترین دستاورد این حرکت دست یابی به الگوی انقلابی و بومی برای مدیریت دانش و دانشگاه، و خارج شدن از قالبهای ترسیم شده نظام سلطه برای مدیریت دانش جهانی بود. در طرح الگوی دانشگاه طراز انقلاب اسلامی، ۱۴ مؤلفه را از منویات مقام معظم رهبری استخراج کردیم. در این بین مؤلفه «استاد» نقطه ثقل تحول در دانشگاه است؛ که خود ۶ زیر نظام دارد از جمله: نظام ترفیع، ارتقاء به عنوان نقطه اهرمی تحول و جهت دهنده حرکت استاد. مسیری که در عمل از تدابیر رهبری مبنی بر ضرورت نهضت تولید علم پشتیبانی نمود و توانست جایگاه اول منطقه و شانزدهم جهان را به خود اختصاص دهد.
این نظام علیرغم داشتن این نقطه قوت، دارای ضعفهای اساسی است:
۱.ارتباط نظاممندی بین چهار ماده آئیننامه ارتقاء (یک: فرهنگی، دو: آموزشی، سه: پژوهشی و چهار: علمی اجرایی) برقرار نبوده است؛ به طوری که یک منظومه جهت دهنده پیشران در حرکت علمی کشور به سمت آرمانهای انقلاب اسلامی ایجاد نمیکند.
۲.قله این نظام، «مقاله» در نظر گرفته شده، اما مشخص نیست این مقالات در پاسخ به کدام مسائل و نیازهای کشور و انقلاب است و چه منظومهای را کامل میکند! این آئیننامه نیازمند تحول اساسی است چنان که با جا به جایی نقطه تمرکز الزامی و وتویی آن از «مقاله محوری» با اولویت مقالههای آی.اس.آی، به مسأله محوری بر اساس نظام مسائل ملی، منطقهای و بینالمللی و به عنوان پشتیبان از نیازهای محور مقاومت باید باشد.
دانشگاه جامع امام حسین(ع) نسبت به طراحی و پیشنهاد نظام ترفیع و ارتقای اعضای هیأت علمی اقدام کرده است. در منطق پیشنهادی از استادان در چهار ماده نظام ترفیع و ارتقاء، مثلاً در ماده علمی اجرایی با برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه، احصای مسألهها و موضوعات آینده کشور را انجام میدهد. استاد با پیدا کردن این مسألهها، در دانشگاه شروع به حل مسأله میکند، وقتی مسأله را حل کرد در صورت نوآوری، اختراعش را ثبت مینماید آنگاه برای تولید دانش بومی، شروع به نوشتن مقاله میکند؛ مقالهای که نتایج حل مسأله بومی کشور، منطقه و حتی بینالملل را شامل باشد. بر اساس این نظام و درختواره دانشی مسألهای که کسب کرده، رسالهها و پایاننامههایی را ذیل مسأله خودش تعریف میکند و شاگردپروری را بر اساس انجام رساله و پایان نامه دانشجویش انجام میدهد.
#گام_دوم
🔸 گام تمدنساز
⛱ بسط بیانیه گام دوم انقلاب با تکیه بر اسناد بینالمللی
🔸 نویسنده: سید محمدحسین راجی/ سید محمدرضا خاتمی
🔸ناشر: دفتر نشر معارف
🔹 نوبت چاپ: اول/1398
🔸 قیمت: 22500 تومان
🌷 پس از توصیههای مکرر مقام معظم رهبری در سالهای اخیر پیرامون لزوم تبیین معارف انقلاب اسلامی برای جوانان و ارائه تصویری صحیح از گذشته، حال و آینده انقلاب به آنها در برابر تصویرسازی دروغین دشمنان، ایشان در چهلسالگی انقلاب، خود در مقام تبیین برآمده و اقدام به نگارش بیانیه کردند تا با ارائه فکر و استدلالهای روشن و تبیین روشمند و صحیح پیرامون اصول و آرمانها، کارآمدی و برنامه آینده انقلاب علاوه بر پیشگیری از به وجود آمدن اختلال در دستگاه محاسباتی نسل آینده مدیران کشور، جوانان مؤمن و انقلابی را به شانه دادن زیر بار مسئولیتهای بزرگ و نقشآفرینی در گام دوم انقلاب اسلامی برای تحقق اهداف آن فرا خوانند که بیشک بدون حضور جوانان که موتور محرک جامعه هستند ادامه مسیر، میسر نخواهد بود.
برخی از موضوعات و سرفصلهای این کتاب که چهار بخش و هر بخشی، فصلهایی دارد و از324 صفحه تشکیل گردیده عبارت است از: بخش اول: عظمت حادثه انقلاب. بخش دوم: برکات بزرگ انقلاب اسلامی از جمله؛ ثبات و امنیت و حفظ تمامیت ارضی ایران، موتور پیشران کشور در عرصة علم و فناوری، به اوج رسانیدن مشارکت مردمی، ارتقای شگفتآور بینش سیاسی مردم، بخش سوم: چالشها و ظرفیتها که از آن جمله است؛ عظمت نقش نیروی جوان متعهد، ظرفیتهای کم نظیر طبیعی و انسانی کشور و بخش چهارم: توصیههایی است پیرامون علم و پژوهش؛ معنویت و اخلاق؛ اقتصاد و....
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت ششم
🔹غلبه بر چالشهای اقتصادی در گام دوم
✍️ دکتر غلامرضا مصباحیمقدم
🔸 بخش مهمی از بیانیه، نگاه به آینده است که به عقیده من باید با تمرکز و تأکید ویژه مورد توجه قرار گیرد. در اینباره رهبر انقلاب تعدادی از عیوب اقتصاد کشور را مطرح کردند. در ادامه برخی عیوب مهم اقتصادی کشور را که باید در گام دوم انقلاب آنها را برطرف کنیم اجمالا مورد تحلیل و بررسی قرار میدهیم:
1. مشکلات وابستگی به نفت: اکنون حدود چهل درصد از بودجه عمومی ما وابسته به نفت است. از این وابستگی چند ایراد بهوجود آمده است:
* قیمت نفت را بازارهای جهانی تعیین میکنند و قدرتهای بزرگ در این مسئله نقش دارند. نسبت صادرات نفتی برای کشوری که در تحریم است از این طریق بسیار کاهش یافته است. تا زمانیکه این وابستگی وجود دارد بودجه ما نوسان خواهد داشت.
* یکی دیگر از آثار وابستگی اقتصاد به نفت تورم دو رقمی است. دولت بر اساس بودجه مصوب، درآمد نفتی را که به حسابهای خارجی بانک مرکزی وارد میشود از بانک مرکزی مطالبه میکند و بایستی نقدینگی ریالی آن به حساب خزانه دولت واریز شود و این زمانی صورت میگیرد که هنوز این درآمد واقعاً به دست نیامده یا ارز آن قابلیت عرضه در بازار را پیدا نکرده است! هر کشوری که بتواند بودجهاش را از وابستگی به نفت آزاد کند در نتیجه تورم بسیار پایینی را تجربه خواهد کرد.
* بخشهایی از اقتصاد، دولتی است در صورتیکه اغلب در حیطه وظایف دولت نیست؛ مثلاً پالایشگاهها دولتی هستند. اکنون دولت شرکتهایی دارد که خدمات عمومی ارائه نمیدهند بلکه شرکتهایی با فعالیتهای خصوصی هستند که کالای خصوصی تولید میکنند! و هیچ ضرورتی ندارد که این شرکتها در بخش دولتی باقی بمانند.
2. آفت نگاه به خارج: یکی دیگر از عیوب اقتصاد ما این است که نگاه برخی مدیران و مسئولان کشور به جای ظرفیتهای درونی به خارج است؛ در صورتی که اقتصاد ما دارای دو بخش است: بخشی اقتصاد داخلی است که حدود هشتاد درصد تولید ناخالص ملی در این بخش قرار دارد و بیست درصد تولید ناخالص نیز در بخش صادرات و واردات است. ظرفیتهای داخلی فراوانی مثل انرژی، منابع زیرزمینی، سنگ آهن و... بخش کشاورزی و بخش صنعتی داریم که بایستی به تولید داخلی بپردازند.
3. توجه به کالای ایرانی: چرا خرید کالای ایرانی را در دستور کار قرار نمیدهند؟ بایستی نشانهای تجاری داخلی را با استانداردسازی ارتقا دهیم. چقدر ما از این بابت متضرر شدهایم و نیروی انسانی ما بیکار شدهاند؟ تعداد زیادی جوان تحصیلکرده در داخل کشور داریم که ظرفیت بالفعل بزرگی محسوب میشوند، اما این نیرو بیکار است!
4. توجه به نیروی انسانی نسل جدید: نیروی جوان و تحصیلکرده نخبه را چقدر در مدیریت کشور به کار گرفتهایم؟! باید اظهار تأسف کرد که مدیریتهای ما دست نسل اول انقلاب است که مناصب خود را رها نیز نمیکنند. آنچیزی که اوایل انقلاب ما را یاری کرد و به موفقیت رساند در حقیقت به میدان آمدن نسل جوان بود که مدیریت جنگ را نیز به عهده گرفت.
5. اصلاح ساختار بودجه: بودجهبندیهای معیوب و نامتوازنی داریم که بالای نود درصد تجاری است و تنها ده درصد و کمتر از آن بودجه عمرانی است! این یعنی اینکه دولت در بودجهبندی خود متوجه کسب و کار جامعه و عمران کشور نیست.
6. برقراری عدالت و رفع شکاف طبقاتی: از آرمانهای بسیار مهم کشور ما مسئله برقراری عدالت است. همین فقر نسبی موجود نیز برای یک کشور انقلابی که منابع درآمدی سرشاری دارد بسیار تأسفبار است. بگذریم از فسادی که در بعضی جاها مطرح است و بسیار آسیبزننده است. ارز و درآمد نفت موجب رانت میشود.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت هفتم
🔹«شناخت تاریخی» و جبران عقبماندگی
✍️ عباس سلیمی نمین
🔸 1. «بیانیه» قطعاً مفهوم وسیعتری نسبت به «پیام» دارد. بیانیه علیالقاعده توجه جامعه را به خطوطی که ترسیم میشود، جلب میکند. بنابراین بیانیه جنبه ریلگذاری دارد درحالیکه یک پیام تنها نظر جامعه را به امری معطوف میکند. بیانیه گام دوم تعیین خطوط مهم را در درون خود دارد.
مظاهر این موضوع که ما باید امیدوار به آینده باشیم کاملاً روشن است. زمانی تحرکات دشمن را دیده و احساس نگرانی میکنیم ولی بعد با بررسی تحرکات درمییابیم که آن در سطح نازلی قرار دارد. این مسئله نمایانگر قدرت ما است که میتواند امید به آینده را امیدی واقعی کند نه واهی. اینکه رهبری تأکید میکنند که بدون خوشبینی به آینده نمیتوان آینده را ساخت یک واقعیت جدی است. امروز تحرکات دشمنان در برخی موارد ـ مثلاً کالایی را در ایران کمیاب و بر این اساس ایجاد ناامیدی کنند ـ حاکی از ضعف اساسی آنهاست؛ این که دشمنان برای ناامید کردن مردم در سطح مسائل نازل حرکت میکنند یک بنبست جدی را در جبهه دشمنان به نمایش میگذارد.
🔸 2. یکی از محورهای بیانیه، «ارزیابی عملکردها در چهار دهه گذشته» است. قطعاً بدون شناخت دقیق، امکان تقویت قوتها و برطرفسازی ضعفها نخواهد بود. این امر ضرورت توجه به تاریخ را برای ما مسلم میکند. کمتوجهی ما به تاریخ باعث ضربهپذیری ما میشود و توانمندی تحلیل و تبیین ما را کاهش میدهد. بنابراین باید هم عملکرد خود و دشمنان و هم عملکرد جریانات تأثیرگذار جهان معاصر را در گذشته مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم تا بتوانیم راه خود را بشناسیم و پیش رویم. بدون شناخت هم میتوان حرکت کرد اما قطعاً در وادی تکرار قرار میگیریم.
🔸 3. مسئله مهم دیگر که رهبر انقلاب بر آن تأکید کردهاند، بحث علم است. امروز باید به این معنا توجه کنیم که ما مدتها به دلیل تحت سلطه بودن از علم و دانش عقب نگه داشته شدهایم. این عقبافتادگی باید با گام و جهشی بلند جبران شود. در دوران پهلوی یکی از ضربههای جدی این بود که از صاحبان اندیشه و فکر محروم میشدیم؛ چراکه این افراد یا در تبعید بودند یا به قتل میرسیدند. امروز باید سرعت کسبِ دانش در کشور، جهشی باشد. خوشبختانه در برخی زمینهها دستاوردهای چشمگیری داریم؛ مثلاً در علوم پزشکی. رهبر انقلاب اسلامی در ارتباط با بحث پایههای تمدنی بحثی جدی دارند. یکی از ارکان شکلگیری تمدن درحقیقت علم است. بهعنوان یک رکن از تمدن در زمینه نظامی نیز دستاوردهای چشمگیری داریم که دشمن به این مسئله اذعان دارد و همچنین عامل بازدارنده تحرکات علیه ما محسوب میشود.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت هشتم
🔹الزاماتِ مطالعه، فهم و عملیاتیسازی بیانیه
✍️ دکتر رقیه فاضل
مطمئناً مطالعه دقیق بیانیه در قدم اول ضروری است. بدون «مطالعه و درک بیانیه»، هیچ حرکت صحیحی نمیتوانیم انجام دهیم. این مطالعه ویژگیهایی دارد. مطالعه باید روشمند، عمیق، مسئلهمند و ناظر به گامهای عملی باشد. به مطالعه و نظرورزی و نقادی صرف در مورد بیانیه، اکتفا نشود. از طرفی اگر میگوییم بیانیه برای عمل کردن صادر شده، منظور یک ابلاغ خشک و رسمی از سوی یک رئیس سازمان به کارمندانش نیست. اگر امت را به گروه کوهنوردیِ در حال حرکت تشبیه کنیم، این بیانیه میثاق تمامی اعضای این گروه است که آنها را متحد و منسجم و یکدل میکند. پس مطالعه بیانیه نه مطالعه یک نظریه است، نه مطالعه یک دستور العمل رسمی. اگر بیانیه را میثاق جمعی این امت بدانیم، مطالعه بیانیه باید نگاه کلان و گفتمان بیانیه را حفظ کند تا بتواند به سوی عملی شدن پیش برود. امیدواری، قدردانی و شُکر، انصاف، دوری از نگاه افراط و تفریط، آشنایی و اعتماد به سنتهای الهی، آگاهی از گذشته برای گام برداشتن به سوی آینده، از جمله ویژگیهای کلان این بیانیه است.
بیانیه برخاسته از بنیانهایی نظری است که باید بر آنها مسلط شد. بازخوانی بیانیه، فرصت خوبی برای مرور جدی مبانی انقلاب است؛ مفاهیمی همچون: تحقق توحید در عرصه عملی و اجتماعی، امتداد انسان ۲۵۰ ساله و قیام لله علیه طاغوت، پیوند امت و امام و مردم سالاری دینی، نظام انقلابی و ... . بازخوانی و پرداختن به شعارهای اصیل، جهانی و فطری انقلاب همچون «آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال، عزت، عقلانیت و برادری» هم به تعمیق بیانیه کمک میکند و هم این شعارهای اصیل اگر با زبانی مناسب و ناظر به مسائل و اقتضائات دنیای کنونی برای جوانان جهان نیز بازتولید شوند، قدم بزرگی در گام دوم برداشته خواهد شد.
در این جمعهای مطالعاتی، باید مراقب بود که از کلیگویی پرهیز شود و رسالت و وظیفه خود را با تفصیل و فهم دقیق بدانیم. اگر در بیانیه اشاره شده است که در «بعضی برهههای تاریخ چهل ساله به شعارهای انقلاب بیتوجهی شده و از جریان انقلابی غفلت شده است»، این برههها شناسایی شده و علتها و بهانههای این رویگردانی نیز تبیین شوند. یکی دیگر از محورهای مطالعه، دستاوردهای هفتگانه بیانیه و تحلیل و تعمیق آن است. باید شیوههای رسیدن به این دستاوردها را مرور کرد، علل موفقیت را جستجو و به دستاوردهایی فکر کرد. پیشبینی چالشهای جدید خصوصاًً در عرصه پیشبرد توصیههای هفتگانه، بسیار ضروری است.
برای تحقق عملی بیانیه، هم باید وارد عمل شد، هم گفتمانسازی کرد و هم از دیگران مطالبهگری کرد. برای تحقق گام دوم، علاوه بر اینکه مخاطب بیانیه را یک امت میدانیم، بسیار لازم است که هر کسی مشخصاً خود را مخاطب بیانیه بداند و به دنبال تحقق تکتک محورهای بیانیه در عرصه عمل خود باشد. جمعهای جوانانه، خصوصاًً جمعهای دانشجویی نیز باید بتوانند امتداد این بیانیه را در عرصههای گوناگون و خصوصاًً رشتههای تخصصی خود روشن کنند. ایجاد هستههای مقاومت برای پیشبردن توصیههای هفتگانه، از کارهای اساسی جمعهای پُرشور جوانان است. تشکلهای مردمی و جوان اگر بتوانند هستههای مقاومت در هر یک از توصیهها را با توجه به ظرفیتهای خود تشکیل دهند، فضای آرمانی دهه شصت را به مراتب بهتر احیا خواهند کرد.
کار رسانهای و هنری برای انتشار هرچه بیشتر مفاهیم متعالی بیانیه، بسیار ضروری است. چرا که تا آگاهی در افکار عمومی ایجاد نشود، گام دوم برداشته نخواهد شد. یکی از مخاطبان اصلی این بیانیه، قشر دانش آموز و نوجوان ماست که نباید از آن غفلت کرد و گسترش روشنفکری نسبت به مفاهیم مطرح در بیانیه گام دوم در سطح «نوجوانان و نونهالان» سرمایهای جدی برای تحقق بیانیه خواهد بود.
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت ششم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔻و. راهبردهای اخلاقی گام دوم
در دو بخش گذشته ایشان ضمن بیان وضعیت اخلاقی موجود و دشمنشناسی اخلاقی رقیب و همچنین بیان دستاوردهای انقلاب اسلامی، به ارائه پیشنهادهایی به جوانان در عرصههای اخلاقی پرداختند که به تحلیل آن میپردازیم:
🔹1. اهمیت و جایگاه اخلاق در سرفصلهای اساسی گام دوم
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم در جای جای متن بیانیه به مسئله اخلاق اهتمام ویژه داشتهاند و چه در ترسیم نظام گذشته، ترسیم ویژگیهای نظام سلطه، تبیین وضعیت کنونی نظام اسلامی و نیز ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، علمی و فرهنگی به مسئله اخلاق پرداخته و نکاتی را گوشزد فرمودهاند؛ ولی آنچه بیش از همه در این بیانیه مورد توجه است توصیه ایشان به معنویت و اخلاق به عنوان یکی از سرفصلهای اساسی و مورد توصیه ایشان به جوانان است که دارای چند ویژگی اساسی است:
🔸1. تبیین معنویت و اخلاق: مقام معظم رهبری با توجه به دو عنصر درون و بیرون و ویژگیهای اخلاق درون شخصی و بین شخصی، معنویت و اخلاق را در کنار یکدیگر و به عنوان مکمّل هم مطرح میکنند. ایشان در تفسیرشان از معنویت و اخلاق آوردهاند: «معنویّت و اخلاق: معنویّت به معنی برجسته کردن ارزشهای معنوی از قبیل: اخلاص، ایثار، توکّل، ایمان در خود و در جامعه است و اخلاق به معنی رعایت فضیلتهایی چون خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راستگویی، شجاعت، تواضع، اعتماد بهنفس و دیگر خلقیّات نیکوست».
آنچنان که مشهود است ویژگیهای دیگر گرایانهای مثل خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، تواضع و... در گرو بهرهمندی از ویژگیهایی چون اخلاص، توکل و ایمان است. البته تفکیک ابعاد درونی و بیرونی و نمودهای اخلاق فردی و اجتماعی به هم پیوسته است همانطور که در مجموعه صفات فردی برخی ویژگیهای اجتماعی و در مجموعه صفات اجتماعی برخی اوصاف فردی در بیانیه طرح شده است؛ ولی اینجا سخن از اولویت اخلاق درون فردی و اوصاف درونی نسبت به ظهور اخلاقیات در پیوند با دیگران است؛ گو اینکه تا معنویت به تعبیر و تفسیری که مقام معظم رهبری در بیانیه مطرح کردهاند شکل نگیرد نمیتوان تجلی آن را در اوصاف دیگر گرایانه به شکل ناب و خالص در یافت کرد.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت نهم
🔹«تربیت انقلابی» در «مدرسه انقلاب»
✍️ عباس بیات
🔸 در بیانیه گام دوم کلیت انقلاب و حرکت کلی آن مورد توجه بوده است. سه ویژگی و شاخص کلان در بیانیه برای انقلاب و حرکت کلی آن قابل شناسایی است که موجد رویشها و تربیت در بستر و فرآیند انقلاب اسلامی است:
🔹 ۱- جوهر انقلاب «مبارزه و استقامت» است؛ از هر عبارت بیانیه مبارزه استخراج میشود: یا بیان و تجلیل از مبارزات و استقامتهای گذشته است یا اعلام نیاز به امتدادِ مبارزه و استقامت در امروز و فردای کشور. ۲- جهاد و عمل و حرکت جهادی، نشانه انقلاب است؛ در جای جای بیانیه، جهاد با مفاهیم و القائات نظام استکباری موج میزند. ۳- اعجازات و دستاوردهایِ مردمی انقلاب اسلامی، بدون حضور یک معلم و مربی انقلابی که ریشه در ولایت دارد قابل تصور نیست. با جرأت میتوان گفت در تمامی دستاوردها، نقش این معلمِ بزرگ انقلابی نه تنها هویدا است بلکه تداوم و توسعه دستاوردها به حضورش وابسته است.
برای تحقق گام دوم باید ساختارهای خُرد کشور نیز هر چه بیشتر و کاملتر با حرکت کلی انقلاب همراستا و در صورت نیاز باز تعریف شوند. بیشک یکی از زیرساختهای اصلیِ تحقق این بیانیه، نظام تعلیم و تربیت است. برخی رئوس ضروری تبیین تحولات و تغییرات مورد نیاز آموزش و پرورش کشور را در این زمنیه میتوان اینچنین برشمرد:
🔸 ۱- گام دومِ خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی برای نیل به تمدن نوین اسلامی به «نیروسازی» و تربیتی گستردهتر و کیفیتر از جوانان تربیت شده در گام اول نیازمند است. نظریّه نظام انقلابی، ما را به آموزش و پرورش و تربیت انقلابی، مدرسه انقلاب و مدرسه انقلابی هدایت میکند. شاید بتوان گفت اولین دستگاهی که امام انقلاب حضور جوانان انقلابی در مدیریتهای کلان و سطح بالای آن را از مسئولین مطالبه کرد، آموزش و پرورش بود.
🔸 ۲- گستردگی و کیفیت نیروی انسانی مورد نیاز، لزوم تلاش مؤمنانه، جهادی، هوشمندانه و عالمانه را برای ساختارسازیهای انقلابی متناسب با افق گام دوم مورد تأکید قرار میدهد. این مهم با انقلاب در ساختارها دستیافتی است که جوانان باید آن را رقم بزنند؛ البته نه به صورت انقلابِ جوانان بر علیه ساختارهای نظام، بلکه انقلاب و تحول ساختارهای نظام تحت تدبیر و راهنمایی معلم آن باید با سپردن زمام اداره بخشهای گوناگون کشور به جوانانِ مؤمنِ انقلابیِ دانا و کاردان صورت پذیرد. در بُعد ساختاری به نظر میرسد که ساختارهای مورد انتظار از تجمیع نرم حرکتهای «آتش به اختیار» و کارهای تمیز فرهنگیِ جوانان انقلابی باید شکل داده شود.
🔸 ۳- در گام دوم باید جهادی مضاعف در حیطه تزکیه و تعلیم صورت بگیرد. امروز تلاش دشمن بر هجمه تربیتی است. دوگانه «اسلام و استکبار» در حوزه تربیت در حال رُخنمایی و جدال است. دلایل، مختصات و اهداف این دوگونه تربیت در دیدار اعضای انجمنهای اسلامی دانشآموزان در سال ۹۵ توسط رهبر انقلاب تبیین و تشریح شده است.
نظام استکبار و سلطه از طریق اسناد و توصیههای بینالمللی و حمایت مستقیم و غیرمستقیم و نرم از مدلهای تربیتی و مدارس خاص به دنبال این است که اهداف خود را به کمک جریان تربیت پیش ببرد. مهمترین وجه این تلاشها کنار زدن تربیت انقلابی و جهادی است. استفاده از این پوششها و همچنین ذات دیرپایِ اقدامهای تربیتی، شناخت و اثرسنجی این جریانات را سخت میکند. از طرف دیگر چالشهای اقتصادی و مدیریتی نیز سایه سنگینی بر مسائل تعلیم و تربیت انداخته و گاهی نادانسته و ناخواسته فرصت را برای جریانات فوقالذکر فراهم کرده است.
در نهایت میتوان این جمعبندی را از بیانیه گام دوم ارائه داد که این بیانیه یک نسخه و نقشه تربیتی نیز هست. رهبر انقلاب در نقش یک معلم ضمن مرور درسهایی از تاریخ، اقتصاد، اخلاق، علمآموزی، سیاست خارجی و... تکالیفی مشخص کردهاند که انجام آن جوانان، مردم و کشور را به قله آرمانی تمدن نوین اسلامی خواهد رساند.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت دهم
🔹ده کارکرد گفتمانی بیانیه
✍️ سعید اشیری
🔸 یک) همگرایی فکری و وحدت امّت: از راهبردیترین مسائل جامعه دینی ــ از صدر اسلام تا امروز ــ مسئله وحدت مسلمین بوده است. بیانیّه گام دوم، در سطوح مختلف جامعه میتواند ــ و باید ــ مایه و منبع همگرایی فکری شود. این همگرایی، در تداوم ولایتپذیری جامعه از ولیفقیه نیز سهمی بسزا خواهد داشت.
🔸 دو) تعریف و وضوح بیشتر: اگر در مسیر پیچدرپیچ و پُرحادثه نظامسازی و جامعهسازی دینی، گاهی در انتخاب راهحلها، مسیرهایی را بهدرستی انتخاب نمیکنیم، بخشی از علّت این وضع را باید در شناخت نادرست مسئلههای اصلی کاوید. بیانیّه گام دوم، فهرست منسجم و دقیق و تعریفشدهای از موضوعات اصلی و مسائل اساسی ما را در یک پیوستار زمانی (از گذشته تا آینده) فراروی میگشاید.
🔸 سه) انسجام و نظاموارگی: ما در این بیانیّه، صرفاً با فهرستی از مسائل و مفاهیم اصلی و کلیدی نظام اسلامی روبهرو نیستیم. بین این کلیدواژگان مهم، روابط معنایی خاصّی برقرار است که این روابط معنایی، برگرفته از کاربرد این کلیدواژگان در یک منظومه اندیشه است. این بیانیّه، شعاع و تصویری کلّی و متنی فشرده و برآمده از سپهر و منظومه فکری انقلاب اسلامی است؛ و حاکی از قوّت نظام فکری صاحب سخن.
🔸 چهار) نظام اولویّتدهی: مردم همواره در پی چیزی هستند که مهم است و مسئولان و حاکمان هم. مسئله وقتی پیچیدهتر میشود که ما فرصتها و امکانات محدودی داریم اما نیازها و مسائلی گسترده؛ در اینجا است که مسئله «انتخاب مهمها» موضوعیّت پیدا میکند. در بیانیّه گام دوم، با منظومهای از «امور مهم» روبهرو هستیم.
🔸 پنج) تثبیت و استقامت: حرفهای اصلی این بیانیّه، تکرار و تأکید بر حرفهای اصلی و مبنایی گذشته انقلاب اسلامی است. بر همین اساس است که انقلاب اسلامی «تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست»، «به هیچ بهانهای از ارزشهایش که بحمداللّه با ایمان دینی مردم آمیخته است، فاصله نمیگیرد» و «از نظریّه نظام انقلابی تا ابد دفاع میکند». دلالتِ این گزارهها حاکی از لزوم استقامت بر ایمانِ گذشته تا اکنون و تثبیت نظریّه نظام انقلابی است.
🔸 شش) هماهنگی، ارجاع و ارتباط بینامتنی: مضامین و محورهای موضوعی این بیانیّه را میتوان از گذشتههای اندیشه انقلاب اسلامی کاوید و بازجُست. جایجای این بیانیّه برخاسته از نظریّهها و بیانات متعدّدی است که از سالیان گذشته تا اکنون، از زبان رهبر انقلاب به دست ما رسیده است. این بیانیّه ناظر به انسجام دلالتهای درونی نظام و سامانه فکری گوینده آن است.
🔸 هفت) زمانآگاهی و تعمیق زمان: عمقبخشی به مقوله زمان و افقگشاییهای بلندمدّت در حرکت تمدّنی جامعه، کارکرد دیگر و مهمّ این بیانیّه است؛ توجّه واقعبینانه به شرایط واقعی امروز و ترسیم آیندهای که «ما میتوانیم» بدان دست یازیم. ناامیدی، رویه دیگر فراموشی آینده است. جامعهای که به بارش بارقههای پُرحجم امید آراسته است، زمانِ آینده خود را بلند و بلندتر درمییابد.
🔸 هشت) اُسوگی و الگومندی: در آرمانگرایی، سخن از کمال مطلوب و وضع معهودی است که فرد و جامعه (و حتّی تاریخ) میخواهند بدان برسند، امّا در الگوسازی، پیگیری یک اُسوه، نمونه و شرایط تعیّنیافته است که خود را به فرد و جامعه معرّفی میکند. باید بدانیم که الگو، باید واضح و همهفهم و جامعهپذیر باشد. اهمّیّت و کارکرد این بیانیّه، در این است که صرفاً بلندنگر و آرمانگرا نیست، بلکه به واقعیّتها و عینیّتها نیز به طور مکرّر ارجاع میدهد.
🔸 نُه) آسیبشناسی و خودانتقادی انقلابی: در آسیبشناسی انقلاب اسلامی، باید «وجدانهای آرمانخواه» را محور شناخت قرار داد؛ «بیشک فاصله میان بایدها و واقعیّتها، همواره وجدانهای آرمانخواه را عذاب داده و میدهد.» با رویکرد عدالتخواهی در نقد گذشته نیز این فراز آمده است: «صریحاً میگویم آنچه تاکنون شده، با آنچه باید میشده و بشود، دارای فاصلهای ژرف است.»
🔸 ده) گفتمانسازی: از کارکردهای مهم و قابل توجّه بیانیّه گام دوم انقلاب، حرکت از معانی و انگارهها به سوی گفتمانها است. گفتمانسازی، فرآیند همهگیر کردن یک مفهوم و یک معرفت با استفاده از برنامهریزی مداوم و دائمی تبلیغی و با هدف میانی رشد اندیشه، بینش و باور همراه با احساس مسئولیت و تعهّد جامعه و با هدف نهایی رشد اعمال صالح در جامعه است. به سخنی دیگر، گفتمانسازی دینی، فرآیندِ تحقّق اهداف تبلیغ دینی و اسلامی است.
#گام_دوم
⛱ گزیدهخوانی نقطه نظرات فرهیختگان ذیل بیانیه گام دوم⛱
👈قسمت یازدهم
🔹موتور پیشران حرکت به سوی تمدن اسلامی
✍️ دکتر حجتالله عبدالملکی
مقایسه چهل سالگی انقلاب اسلامی با چهل سالگی یک انسان، قیاسی به جا نیست. انسان در چهل سال اول زندگی نقطه اوج خویش را گذرانده است؛ اما در ارتباط با تمدنها اینگونه نیست. چهل سالگی یک تمدن مانند دوران گذر از نوجوانی است که تازه از مخاطرات عبور کرده و از آب و گل درآمده است. انقلاب اسلامی ما، در این مقطع قرار دارد و آماده جهشی بسیار جدی است. مقام معظم رهبری چهل سال دوم را با این پیام شروع میکنند که اکنون بایستی اوج بگیریم. ایشان تأکید دارند که ما از سختیها عبور کردهایم و در این مرحله اوجگیری بایستی به چندین مورد توجه جدی داشته باشیم.
در ابتدای انقلاب و تشکیل نظام اسلامی، جوانان نسل اول انقلاب انرژی و نیروی محرکه اصلی را برای کشور فراهم کردند. در تمامی مراحل جنگ، دوران سازندگی، دوران جنگ نرم، تهاجم فرهنگی، جنگ سیاسی و ... انرژی اصلی را قشر جوان فراهم میکردند. در این مرحله چهل سال دوم انقلاب اسلامی پیش رو، نیز جوانان را باید مخاطب قرار داد. در این مرحله جوانان دو ویژگی مهم دارند:
الف. اکنون جوانان بسیار با بصیرت و معنویت هستند و حتی در این موارد از سطح جوانان اول انقلاب بالاترند. طبیعتا قرار است این جنس جوانان در دوره دوم انقلاب، سکان کار را در دست بگیرند.
ب. مجهز شدن جوانان به عنصر علم و فنآوری است. جوان دهه پنجم انقلاب اسلامی از جهت دانش و سطح آگاهی به مراتب از جوان قبل یا اوایل انقلاب پیشرفتهتر است. قطعا کشوری که از نظر علمی در جغرافیای علم و فنآوری دنیا تا سال ۵۷ هیچگونه جایگاهی نداشت اکنون یکی از قدرتهای علمی و کشورهایی محسوب میشود که در تولید علم و فنآوری حرفی برای گفتن دارد.
از نظر موضوعی نیز رهبر انقلاب در این بیانیه به تمامی مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... پرداختند و از این میان شاید از نظر مردم، مسئله اقتصاد اهمیت بیشتری داشته باشد؛ چرا که متناسب با وضعیتی استکه طی میکنیم. مهمترین گلایه مردم در حوزه اقتصادی و معیشتی است. رهبری تأکید بسیار مهم و بهجایی دارند که اگر رویکردهای انقلاب در زمینههای مختلف از جمله اقتصاد رعایت میشد، دستاورد جدیتری اتفاق میافتاد. اگر در بُعد اقتصادی این سه مولفه اصلی محقق میشد، قطعاً شرایط بهتری را میگذراندیم:
🔸 1. استقلال در سیاستگذاری اقتصادی؛ که رهبری قبلاً نیز با عناوینی چون الگوی اسلامی اقتصادی پیشرفت و با نام اقتصاد مقاومتی به آن پرداختند. اقتصاد مقاومتی همان رویکرد مستقل از سیاستگذاری اقتصادی و فارغ از چارچوبهای فکری اقتصاددانان غربی است.
🔸 ۲. احترام و ایمان به ظرفیتهای داخلی؛ که در این مورد هم متأسفانه برخی از افراد در داخل کشور دائما این ظرفیتها را نهی کرده و به تمسخر میگیرند.
🔸 ۳. مبارزه با مفاسد اقتصادی و اجرای عدالت؛ رهبر انقلاب اسلامی تأکید بر عدالت و طهارت اقتصادی را شرط مشروعیت تمام مسئولین درنظر گرفتهاند. این مورد در ارتقای وضعیت معیشت مردم بسیار موثر است.
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت هفتم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔹 2. ضرورت وجود عنصر معنویت و اخلاق: نکته مهم دیگری که در بیانیه گام دوم مطرح شده، اهمیت و ضرورت عنصر معنویت و اخلاق است که در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تاثیرگذار است. ایشان ضمن بیان این مطلب که دو ویژگی اخلاقی توأمان و در کنار یکدیگر میتوانند در همه حیطههای زندگی فردی و اجتماعی تاثیر گذار باشد، فرمودند: «معنویّت و اخلاق، جهتدهنده همه حرکتها و فعّالیّتهای فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است؛ بودن آنها، محیط زندگی را حتّی با کمبودهای مادّی، بهشت میسازد و نبود آن حتّی با برخورداری مادّی، جهنّم میآفریند».
🔹 3.عناصر و عوامل تحقق معنویت و اخلاق: مقام معظم رهبری برای تحقق معنویت و اخلاق به سه عنصر مهم اشاره میکند:
🔸 1. افراد: «دستگاههای مسئول حکومتی در این باره وظایفی سنگین بر عهده دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد. و این البتّه به معنی رفع مسئولیّت از اشخاص و نهادهای غیرحکومتی نیست».
🔸 2. جامعه: «شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری بهبار میآورد؛ این، بیگمان محتاج جهاد و تلاش است».
🔸 3. حکومت: «اخلاق و معنویّت، البتّه با دستور و فرمان به دست نمیآید، پس حکومتها نمیتوانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، امّا اوّلاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند، و ثانیاً زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی در این باره میدان دهند و کمک برسانند؛ با کانونهای ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمیها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند».
در این باب مقام معظم رهبری چند وظیفه برای حکومتها بیان میکنند:
عدم توسل به قوه قاهره؛ پیادهسازی اخلاق در منش و رفتار حکومتی؛ زمینه ترویج اخلاقیات در جامعه؛ میدان دادن به نهادهای اجتماعی جهت یاری در باب اخلاق؛ مبارزه و ستیز با کانونهای ضد معنویت به روش معقول؛ ایجاد مانع و مبارزه با حربه زور و فریب دشمنان اخلاق و معنویت؛ تنظیم و اجرای برنامههای کوتاه مدت و میان مدت جامع جهت مبارزه با تهاجم روز افزون دشمنان از طریق ابزارهای رسانهای.
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت هشتم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔹2.حیطههای اثر بخشی اخلاق در بیانیه گام دوم
در این بخش به سه حوزهای که بیش از همه در بیانیه مورد تاکید و توصیه ایشان است میپردازیم:
🔸الف. اخلاق سیاسی و حکومتی
بیانه گام دوم اخلاق سیاسی و حکومتی را نیز مورد توجه قرار داده است. بر این اساس ایشان هم گوشزدهای اخلاقی برای مردم و به ویژه جوانان طرح میکنند و هم مفاهیم مهمی مثل: خوشبینی به آینده، امیدواری بهجا، دوری از نومیدی بیجا، خود قدردانی، عزت ملی را به عنوان فضایل اخلاق سیاسی مردم مطرح میکنند.
ایشان توجه بیشتری به اخلاق حاکمان و مسئولین دولتی داشته و بر این اساس به تشریح نکاتی دراین باب میپردازند:
🔻آسیبهای اخلاقی حکومت
ایشان به مهمترین آسیبهای جدی تهدید کننده حکوت اسلامی اشاره میفرمایند و معتقدند: «فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده چرکین کشورها و نظامها و اگر در بدنه حکومتها عارض شود، زلزله ویرانگر و ضربهزننده به مشروعیّت آنهاست». ایشان «وسوسه مال و مقام و ریاست» را به عنوان زمینه لغزش حکومت زمان حضرت امیر(ع) بیان میکند و زمینهساز لغزش مسئولان نظام میداند.
معظمله این ویژگیهای مثبت اخلاقی حاکمان را مورد اشاره قرار میدهند:
زهد و ساده زیستی؛ نظارت و مبارزه با فساد حکومتی؛ طهارت اقتصادی همه مقامات حکومت جمهوری اسلامی؛ بر حذر بودن از شیطانِ حرص؛ و گریز از لقمه حرام.
🔻راهکارهای اخلاقیسازی
از نظر مقام معظم رهبری این راهکارها برای اخلاقیسازی حکومت باید مد نظر قرار گیرند: استمداد الهی وطلب کمک از خداوند؛ «قاطعیّت و حسّاسیّت دستگاههای نظارتی و دولتی، در جلوگیری از تشکیل نطفه فساد»؛ استفاده از انسانهایی با ایمان، جهادگر و منیعالطّبع با دستانی پاک و دلهایی نورانی.
اصول اخلاقی حاکمیت
🔻 از نظر معظمله عبارتند از:
1. اصل عدالت؛
2. اصل استقلال؛
3. اصل آزادی؛
4. اصل عزت ملی؛
5. اصل حکمت؛
6. اصل مصلحت؛
7. اصل حفظ ارزشهای انقلابی.
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت نهم)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔹ب. اخلاق علمی
ایشان در عرصه علمی توصیههایی را طرح و از جمله به رویکرد اخلاقی در علم اشاره میکنند: «ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمیکنیم، امّا مؤکّداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمه دانش در میان خود اصرار میورزیم».
در این دیدگاه مقام معظم رهبری با اشاره به اخلاق علمی غرب نظام اسلامی را از چنین رویکرد غیر اخلاقی مبرا میدانند و از سویی جوانان این مرز و بوم را در مسیر علمی بر اساس راهبرد اخلاقی بین خوف و رجا راهنمایی میکنند و معتقدند: «ما هنوز از قلّههای دانش جهان، بسیار عقبیم؛ باید به قلّهها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهمترین رشتهها عبور کنیم».
حضرت آیتالله خامنهای با تاکید بر دو عنصر «احساس مسئولیت» و «جهاد علمی» از جوانان میخواهد سنگ بنای انقلاب علمی را شکل دهند.
🔹ج. اخلاق اقتصادی
مقام معظم رهبری بحث اقتصاد را هدف جامعه اسلامی نمیدانند ولی معتقدند «وسیلهای است که بدون آن نمیتوان به هدفها رسید». از جهتی این هدف با قوی شدن اقتصاد محقق میگردد چرا که «اقتصاد قوی، نقطه قوّت و عامل مهمّ سلطهناپذیری و نفوذناپذیری کشور است و اقتصاد ضعیف، نقطه ضعف و زمینهساز نفوذ و سلطه و دخالت دشمنان است.» بر این اساس ریشه کنی فقر به این مهم کمک میکند.
#گام_دوم
❇️ دیدگاههای اخلاقی
در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (قسمت دهم/پایانی)
✍️ دکتر محمدجواد فلاح
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی
...
🔹عرصههای اخلاق اقتصادی
ایشان برای تحقق و تقویت اقتصاد مستقل کشور به عناصر مهم اخلاقی در عرصه تولید(انبوه و باکیفیّت)، توزیع(عدالتمحور) مصرف(بهاندازه و بیاسراف) اشاره میکنند. در کنار این سه حوزه، نکته مهمی که در حوزه مدیریت اخلاقی اقتصاد بر آن صحه میگذارند مسئله «مناسبات مدیریّتی خردمندانه» است که بارها و بارها مد نظر ایشان بوده و تاثیرات آن در جامعه مورد توجه ایشان در بیانیه گام دوم قرار گرفته است.
🔸 آسیبهای اخلاقی اقتصاد
1. آسیبهای بیرونی: «تحریم و وسوسههای دشمن».
2. آسیبهای درونی: «عیوب ساختاری و ضعفهای مدیریّتی». ایشان برای این عیوب مصادیقی را بیان میکنند که مهمترین عنصر موثر در این آسیبها تهی بودن آنها از اخلاق است.
اگر نگاه و رویکرد اخلاقی در این عرصهها مورد توجه باشد ما با بهبود اوضاع اقتصادی هم مواجه خواهیم شد. مصادیقی را که ایشان در بیانه گام دوم مورد توجه قرار میدهند از این قرار است: «مهمترین عیوب، وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطه وظایف دولت نیست، نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیّت داخلی، استفاده اندک از ظرفیّت نیروی انسانی کشور، بودجهبندی معیوب و نامتوازن و سرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرایی اقتصاد و عدم رعایت اولویّتها و وجود هزینههای زاید و حتّی مسرفانه در بخشهایی از دستگاههای حکومتی است».
🔹راه حل اخلاقی اقتصاد
ایشان مهمترین عنصر در حل مسائل اخلاقی را مبتنی بر یکی از اصول مهم اخلاقی یعنی اصل مقاومت استوار میکنند؛ که از نحوه مدیریت و سازماندهی حکومت به خود اقتصاد سرایت میکند.
اصل اقتصاد مقاومتی مبتنی بر مدیریتی است که به تعبیر مقام معظم رهبری برخوردار از این ویژگیهای اخلاقی است: «قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت». در کنار این سه مولفه اخلاقی، مشارکت مردمی، ویژگی جوانی، دانایی به ویژه در عرصه اقتصاد و ایمان از مهمترین عناصر اخلاقی این عرصه است.
#گام_دوم
نقش جوانان.pdf
873.6K
#اختصاصی
#آیین_استادی
#گام_دوم
🌗نقش جوانان دانشگاهی در پیشرفت علمی
بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب
✍️ دکتر مصطفی ملکوتیان
دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس و استاد تمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
🔻رهبر فرزانه انقلاب در بیانیه گام دوم، با بیان اینکه دانش، آشکارترین وسیله عزت و قدرت هر کشوری است و روی دیگر دانایی، توانایی است، به گونهای که نقش علم در کسب قدرت 200ساله غرب، آشکار است، زیرا غرب با وجود تهیدستی در بنیانهای اخلاقی و اعتقادی، توانست به سیاست و اقتصاد ملتها مسلط شود، فرمودند: ما توانستهایم سنگبنای پیشرفت را بگذاریم و عقبماندگیهای شرمآور پهلویها را پشت سر گذاشته و به یک دوره انحطاط تاریخی که قاجار و پهلویها بانی و مجری آن بودند، پایان دهیم. در این راه، شجاعت، مدیریت و انگیزههای جهادی میان جوانان، راهگشای ما بوده و به شرط دستیابی به قلههای پیشرفت و تکامل علمی، توجه به جوانان و توان بالای آنهاست.
❇️ ادامه مطلب در فایل پی دی اف.
📚منبع: نشریه معارف 117.
🌐 کانال نشریه معارف| عضو شوید🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir