#تقریر| اشکال محقق خویی به مشهور در موضوع له امر و نهی/ بخش اول ✍مقرر: حجت الاسلام محمد مهدی مقدسی 🔰برگرفته از درس خارج استاد آیت الله فرحانی 🔹🔹🔹🔹🔹🔹 🔺در مسئله وضع و دلالت، محقق خویی قائل به «تعهد» است. یعنی واضع متعهد می شود که هرگاه خواست معنای خاصی را به مخاطب تفهیم نماید فلان لفظ خاص را استعمال کند. ( موسوعة الامام الخویی، ج43، ص48 ) 🔺با توجه به این توضیح، محقق خویی در اقسام دلالت سه نوع دلالت را بیان می کنند: 1⃣دلالت تصوری: رابطه بین لفظ و معنا 2⃣دلالت تفهیمی: این دلالت همان ظهور یا دلالت تصدیقی نوع اول (مراد استعمالی) در اصطلاح مشهور است. در نگاه ایشان این دلالت و ظهور تابع وضع نیست؛ بلکه از آنجا که مخاطب می داند که متکلم مریدی این الفاظ را برای افاده معنا به کار برده است؛ چون متکلم متعهد است که هنگام تفهیم معنا فلان لفظ خاص را به کار ببرد، آن کلام برای مخاطب در آن معنا ظهور پیدا می کند. 3⃣دلالت تصدیقی: نوع سوم دلالت که محقق خویی بیان می کنند همان دلالت تصدیقی مراد جدی در لسان مشهور است که ایشان تنها این قسم را دلالت تصدیقی می دانند. 🔺محقق خویی در توضیح این بخش، از اصل تطابق اراده جدی و اراده استعمالی استفاده می کنند. یعنی وقتی متکلم مریدی قصد تفهیم این معنا را دارد و این الفاظ را به کار برده این الفاظ، ظهور در معنا دارد و اصل این است که این ظهور، مطابق با اراده جدی متکلم است، مگر اینکه قرینه ای بر خلافش اقامه شود. (موسوعة الامام الخویی، ج43، ص115) 🔺بنابراین، بر اساس مبنای محقق خویی، دلالت وضعی همان «دلالت تفهیمی» است؛ زیرا حقیقت وضع تعهد است و این تعهد در دلالت تفهیمی وجود دارد. 🔺اشکال محقق خویی به دیدگاه مشهور این است که بنابر مبنای مشهور که وضع را «جعل اللفظ فی مقابل المعنی» می داند هم دلالت تصدیقی نوع اول، دلالت وضعی است نه دلالت تصوری؛ زیرا وضع اعتبار است و اعتبار هم تابع غرض معتبر است. غرض از «جعل لفظ در مقابل معنی» تفهیم و تفهم بوده است و وضع جایی محقق می شود که قصد تفهیم و تفهم وجود داشته باشد. این قصد در دلالت تفهیمیه وجود دارد نه در دلالت تصوری. 🔺لذا طبق توضیح محقق خویی چه در مسلک ایشان و چه در مسلک مشهور «اراده متکلم» در وضع دخالت دارد. در مبنای ایشان، اراده «رکن وضع» و در مبنای مشهور «غایت وضع» است. (موسوعة الامام الخویی، ج43، ص117) 🔺مرحوم مظفر در مسئله وضع همان مبنای مشهور را می پذیرد و وضع را اعتباری می داند؛ ولی در بحث دلالت، اشکال محقق خویی به مشهور را وارد می داند و معتقد است دلالت تنها هنگامی محقق می شود که متکلم اراده تفهیم معنا را داشته باشد. تفاوت فرمایش ایشان با محقق خویی این است که محقق خویی دلالت وضعیه را تابع اراده استعمالی می داند و آقای مظفر آن را تابع اراده جدی می داند. (اصول الفقه، بوستان کتاب، ص36 - - ص 492 ) 🔺بنابر توضیح فوق، تقریر شهید صدر از بیان محقق خویی در اشکال به مشهور درباره «موضوع له امر و نهی» صحیح نیست. محقق خویی در بحث موضوع له امر و نهی به مشهور اینگونه اشکال می گیرند که «صحیح نیست که بگوییم موضوع له امر و نهی بعث و زجر است. بلکه چون داعی متکلم ایجاد بعث و زجر واقعی است صیغه معنایی دارد که وقتی در آن معنا استعمال می شود بعث و زجر واقعی محقق می شود؛ لذا صیغه یکی از مصادیق بعث و زجر است؛ حال اگر داعی و انگیزه ایجاد بعث و زجر باشد مفید بعث و زجر است؛ ولی اگر داعی و انگیزه بعث و زجر نباشد، استعمال صیغه مفید بعث و زجر نیست و گاهی در تهدید و تعجیز و ... به کار می رود. ( موسوعة الامام الخویی، ج45، ص274) 🔺شهید صدر می فرمایند: «این اشکال محقق خویی به مشهور بنابر مبنای ایشان در وضع و مسلک تعهد وارد است و بنابر مبنای مشهور در وضع این اشکال وارد نیست. لذا در مبنای مشهور (که قائل به مسلک تعهد نیست) یک بعث تکوینی از شنیدن لفظ در مرحله دلالت تصوری به ذهن می آید و یک بعث تکوینی نیز از ظاهر حال متکلم در مرحله دلالت تصدیقی به ذهن می آید. آنچه مشهور می خواهد در موضوع له امر و نهی بگوید در مرحله دلالت تصوری است؛ در حالی که اشکال محقق خویی درباره دلالت تصدیقی است و این اشکال تنها در صورتی مرحله دلالت تصوری را شامل می شود که «مسلک تعهد» را بپذیریم و در غیر اینصورت با توجه به مبنای مشهور در وضع، اشکال ایشان وارد نیست.» ( بحوث فی علم الاصول، ج3 ص12 ) 🔺ولی حق این است که بیان شهید صدر در توضیح فرمایش محقق خویی صحیح نیست؛ زیرا بحث محقق خویی در همان فضای مشهور است و اشکال ایشان هم به داعی است و «داعی» اراده جدی است و ارتباطی به وضع و اراده استعمالی ندارد. 🔺اشکال دیگری که به فرمایش شهید صدر وارد است این است که ایشان در توضیح حرف مشهور می فرمایند: «نظر مشهور این است که موضوع له امر و نهی بعث و زجر تکوینی است». ولی این تقریر از حرف مشهور صحیح نیست؛ زیرا مشهور موضوع له را نسبت بعثیه می داند و این الزاما به معنای بعث تکوینی نیست. 🔺کسانی که می گویند: «موضوع له حکم عقل بعث واقعی است»، بعث واقعی الزاما به معنای بعث تکوینی نیست؛ بلکه منظورشان این است که حیث لفظ مهم نیست و به هر طریقی که احراز شود داعی مولا بعث بوده است حکم عقل پا می گیرد. 📌این تقریر در جلسه کارگاه اجتهاد (مشاوره علمی) ۹۸۱۱/۳۰ با حضور استاد فرحانی، ارائه شده است. #تقریر #کارگاه_اجتهاد #اصول @fegh_alkhomeini

🔊🔊 #بشنوید 💠 خلاصه نظریه #«حصّه» محقق عراقی و تطبیق آن بر بحث #متعلق اوامر و نواهی 🔰 استاد علی فرحانی 🔻 خلاصه ای از دیدگاه محقق عراقی درباره حصّه و وجود الطبیعی 🔹 طرح مسئله حصه در عبارات #آخوند خراسانی با استدلالی غیر از استدلال محقق عراقی 🔹 اصولیون با وجود اینکه این نظریه را انکار کرده اند «من حیث لایشعر» از آن استفاده می کنند. 🔹 تاثیر این دیدگاه در بخش های مختلف علم اصول و تطبیق آن بر مسئله متعلق اوامر و نواهی #استاد_علی_فرحانی #اصول #محقق_عراقی @maaerjj

♨️ #مجموعه_جلسات ساختار شناسی علم اصول 🔰حجت الاسلام مقدسی 🔺حجت الاسلام مقدسی در چند سال قبل در دوره های کوتاه مدت دانشگاه مجازی المصطفی یک دوره فشرده ساختار شناسی علم اصول را تدریس کرده اند. ⬇️می توانید از طریق این لینک جلسات رو مشاهده کنید: 👇👇👇👇👇 🆔 b2n.ir/sakhtare_osul #اصول @almorsalaat

🔊 #بشنوید 🔰 بررسی کیفیت جعل های عقلایی 🔴 مفاهیم انتزاعی که به صورت عامّ مجموعی از افراد متعدد انتزاع می شود چگونه فاعلیت دارد؟ 🔹 آیا جعل هایی که به عقلاء نسبت داده می شود منتسب به آحاد افراد است یا عنوان «عقلاء» فاعلیت دارد؟ #استاد_فرحانی #روش_تحصیل #اصول #مطلب_ما #عقلاء @maarejj

🔊 #بشنوید 🔰 استاد علی فرحانی 🔅تبیین دقیق محل نزاع در بحث صحیح و اعم 🔅 دو رکن اصلی بحث صحیح و اعم و غفلت بسیاری از محققین از این دو 🔅 اهمیت مسئله جامع در بحث صحیح و اعم #استاد_فرحانی #روش_تحصیل #اصول #مطلب_ما #جامع_صحیح_و_اعم @maarejj