📌 هنرِ ادیب
🏷️ ادیب الممالک قصیدهای دارد در برانگیختن ایرانیان و وطن پرستان بر ضد تقسیم ایران. در بخشی از آن میخوانیم:
...لیک #بت انگلیسی از درِ #اخلاص
آمد وارونه ساخت طرحِ سخن را
گفت منم آنکه #دست من برباید
از #دل تو انده و ز #دیده وسن را
پس به #فسون و #فسانه برد به کارت
#بادۀ ناخوشگوارِ مرد فکن را
#مست فتادی ازین #شراب و سحرگاه
#زهر هلاهل زدی #خمار شکن را
#باد #بروتت برفت یکسره ای #شیخ!
#ریش تو #جاروب کرده #دردی #دن را
🏷️ همانطور که ملاحظه میکنید، #هشتگ حاکی از ملاحظات شبکهسازی است که در جلسات کارگاه چشم و چراغ بدان پرداختیم. شاید درخشانترینش «بروت» باشد که معنای کنایی آن کبر است و معنای اولیهاش «سبیل» که این با «ریش» مصرع دوم تناسب دارد. ایضا خوانش بادِ بروتت نیز «باده» را متبادر کرده که با «دَن» متناسب است. دن ظرف شرابی بزرگتر است از خم.
بیتی دارد در ادامه که در نگاه اول ممکن است بگوییم به سیر عمودی چندان نزدیک نشده و حال آنکه به شدت در جهت تناسب است:
همچو مُضارع شدی که نصب و سکونش
منتظر یک نظر بود لم و لن را!
این تشبیه، از آنجا که مورد خطاب #شیخ است، بسیار فرمیک بکار رفتهست. شاید هیچ تعبیر دیگری چنین دقیق نمینمود.
و ببینید چقدر وجه شبه نیکوست.
«لَم»، فعل مضارع را مجزوم می کنند و «لَن» فعل مضارع را منصوب می کند.
لم، کاربردی دوسویه دارد: یکی همان معنای مراد و دیگری معنای متناسب با شیخ مذکور یعنی لمیدن که حالتیست بین نشستن و درازکشیدن!
📝 #مسعود_یوسف_پور
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8