☘️ سرداران، وزیرکشی آدرس کانال تلگرامی نسیم 👇👇👇👇 https://t.me/Nasim_Tarikh آدرس کانال واتساپ نسیم تاریخ 👇👇👇👇👇👇👇👇 https://chat.whatsapp.com/IcaiaEPDT76EBieB4a1zZc آدرس کانال ایتا نسیم تاریخ https://eitaa.com/Nasim_Tarikh ✍️ رضا احمدی 🟣 وزیر کشی این اقدام در حکومت¬های ایرانی امر معمولی بود که توسط سلطان ها انجام می¬گرفت. ولی در دولت صفویه وزرای زیادی توسط امرای قزلباش به قتل رسیدند، زیرا وزرا، جلو زیاده خواهی نظامیان را سد و خود قربانی می¬شدند. میرزا سلمان جابر یکی از قربانیان است. 🟢 حکومت چند صدایی شاه اسماعیل برای اینکه یکه تازیهای سرداران قزلباش را کنترل کند، مناصب را بین طرفداران دولت صفویه براساس قومیت تقسیم کرد تا جناحی را بر جناح دیگر برتری نیابد. و بلکه براساس شایستگی ها و ظرفیت¬ها قدرت را توزیع کرد. مناصب نظامی را بین ایلات ترکمن واگذاشت. مناصب دیوانی، مالی و ادارای، وکالت مرشد کامل و صدر (مهمترین مقام مذهبی) حکومت را در میان ایرانیان مستقر نمود. این اقدام بنیانگذار دولت صفوی برای این بود که تعادلی در حکومت پدید آورد و نوعی چند صدایی در حکومت پدید آورد. سرداران قزلباش این خط کشی را قبول نداشتند و خواهان تمام خواهی قدرت بودند. ⚫️ کشتن ملکه مهد علیا همسر سلطان محمد خدا بنده چهارمین شاه صفویه، مادر شاه عباس کبیر بود. مهد علیا قدرت اصلی را در دست داشت. و زن تاجیک، ایرانی فرمان بر کشور حکم می راند. همه عزل و نصب ها توسط این بانو صورت می¬گرفت . امرای قزلباش بسیار خشمگین بودند. بدین خاطر در جمعه 15 تیر 956 ش ملکه را کشتند. مهد علیا سدی در مقابل زیادی خواهی سرداران قزلباش در زمان شاه نابینا بود. پس از کشتن ملکه، قدرت امرای قزلباش افزوده شد و کسی را یارای مقابله با آنها را نداشت. 🟢 وزیر ایرانی میرزا سلمان خان جابری اصفهانی از خاندان دیوانیان عصر صفویه بود. گذشته از تبحر در امور دیوانی و اداری در شعر و ادب هم دستی داشت. او با حمایت ملکه به وزرات رسید. ولی با کشته شدن ملکه مهمترین حامی خود را از دست داد. میرزا سلیمان در زمان شاه تهماسب اول وارد دربار شد. پس از در گذشت او در زمان سلطنت شاه اسماعیل دوم، در دیوان اعلا، مقام وزارت یافت و به لقب اعتماد الدوله رسید. و بعد از فوت شاه اسماعیل دوم هم به وزارت شاه محمد خدا بنده رسید و مورد حمایت ملکه تاجیک گرا قرا گرفت. میرزا سلمان به القاب «رکن السلطنه» و « اعتماد الدوله » سرافراز گردید. میرزا سلمان می¬خواست وزارت را به جایگاه وکالت، که از سلطنت و ایده بنیانگزار دولت صفوی بود بازگرداند. منصب وکیل، نائب السلطنه بود. که شاه اسماعیل اول آن را مخصوص ایرانیان قرار داد. هرچه جایگاه میرزا سلیمان بلند می¬شد، دشمنی امرای قزلباش بیشتر می¬گردید. میرزا سلمان خود را همتراز وکیلان ایرانی در روزگار بنیانگزار دولت صفویه می دانست، که سه تن از آنها در مقام فرماندهی در میدان نبرد به شهات رسیدند. میرزا سلمان به امور دیوانی، مالی، اداری می پرداخت و ادعاهایی در مقام «وکیل لشکری» نیز داشت تا در زمینه نظامی هم نقش ایفا نماید و چند نبرد با عثمانی های متجاوز فرماندهی کرد. 🔵 موانع پیش رو میرزا سلمان جابری در محاصره مشکلاتی چون : شاه نابینا و ضعیف، امرای قزلباش زیاده خواه، دسیسه های باندهای گرجی، چرکس¬ها و تهاجمات مرزی دولت عثمانی و ازبکان به خاک ایران. و نیز سرداران قزلباشی که با گستاخی تمام در کاخ و در حضور شاه محمد خدا بنده، ملکه را به قتل رسانده بودند و شاه از ترس دم بر نیاورد. آنها در این حد از قدرت بودند و سودای استیلا بر دولت و شاه داشتند تا کشور را بین خودشان تقسیم کنند. صدراعظم میرزا سلمان جابری این خطر را درک کرده بود و با احتیاط گام بر می داشت. امرای قزلباش یک گروه نبودند، هریک آز آنها ایلی را نمایندگی می¬کردند که با هم بر سر منطقه نفوذ در جنگ بودند. در کنار امرای قزلباش جناح¬های گرجی و چرکسی نیز قرار داشتند که در دربار ذی نفوذ و با امرای قزلباش در رقابت و نزاع بودند. 🟣 دل بستن به قدرت وزیر اعظم برای تحکیم جایگاه خود حمزه میرزا ولیعهد، را به دامادی خود برگزید، تا پیوند با سلطنت، مستحکم¬تر شود او پسرش میرزا عبد الله را به وزارت ولیعهد نصب کرد. میرزا سلمان، برای استواری شاه و سلطنت در مقابل زیاده خواهی نظامیان ایستاد تا اقتدار حکومت استوار گردد. بدین خاطر او به شاه و حمزه میرزا ولیعهد دلبسته بود. ولی چشم امید به صاحبان قدرت بیهوده است. زیرا آنها مصلحت در حفظ خود میدانند و همه را قربانی خویش می¬سازند. اما او به عبث چشم به راه ، حمایت شاهانه داشت. شاه و ولیعهد، میرزا سلیمان و پسرانش بزدلانه به امرای قزلباش تسلیم کردند. امرای قزلباش ابتدا همه اموال وزیر را تصاحب و سپس او را در سال 964 ش/ 994 ق به قتل رساندند. منابع: نصرالله فلسفی، زندگی شاه عباس اول مستوفی بافقی، جامع مفیدی #وزیرکشی