#برنامه_آموزشی_منعطف 🌀 حق انتخاب کتاب را به مدارس و طلاب بدهید 📝 راهکاری برای حل تغییر کتب 🖋 محمد حق پرست 🔸 بقا یا تغییر کتب فعلی حوزه مسئله‌ای قدیمی و اختلافی است و هر دو نظر، ادله و طرفداران جدی دارد. اختلاف اصلی هم بر سر کتاب‌هایی مثل المنطق نیست؛ محل نزاع کتب فقهی و اصولی است. 🔹 امروز برنامه آموزشی و امتحانی بر اساس نظریه مخالفان تغییر است. اما واقعیت این است که طلاب نسبت به کتاب‌های درسی ناراضی‌اند. حجم انتقادات به کتاب‌ها و محتوای درسی در این چند سال زیاد شده و جمعیت موافقان تغییر اگر بیشتر نباشد، قطعا کمتر نیست. یکی از دلایل ضعف درسی طلاب، پیچیدگی‌های متون فعلی است و همین مسئله سبب شده تا از اصل درک مطالب اصولی و فقهی باز بمانند. ❓اما اکنون با این اختلاف نظر بزرگان و خواسته طلاب باید چه کرد؟ ✅ یکی از ساده‌ترین کارهایی که به ذهن می رسد این است که مدیریت، کتاب حلقات شهید صدر و یا مصباح الاصول مرحوم خویی و امثال آن را به رسمیت بشناسد (کتبی که مورد تایید بزرگانی همچون آیت‌الله شب زنده دار نیز هست). بر این اساس انتخاب کتاب درسی بین رسائل و کفایه و حلقات به مدارس و طلاب محول شود. حلقات کتابی است که از لحاظ محتوایی عمق خوبی دارد و از لحاظ متنی نیز فهم خیلی راحتی ندارد؛ هرچند نسبت به کفایه راحت‌تر است. 🔹 بنابراین تا حدود زیادی نگرانی مخالفان نسبت به معایب تغییر کتب برطرف خواهد شد. و از سویی خواسته موافقان تغییر هم تمکین شده است. اگر طلبه ای احساس می‌کند با خواندن رسائل و کفایه، اصول بهتری خواهد آموخت، آنها را درس بگیرد. در عوض این هجمه از انتقاد به کتب و بهانه برای ضعف درسی، جبران خواهد شد. ♨️ نمی‌شود همه استعدادها و ظرفیت‌های طلاب را ملزم و وادار به یک برنامه آموزشی واحد کرد. 🗂 #تحول_کتب_درسی #علم_اصول #حلقات @Manahejj

🌀 تدریج صحیح در آموزش اصول 📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی 🖋 شهید سید محمدباقر صدر 🔸 روش صحیح در تألیف کتاب‌های درسی برخوردار از ویژگی #تدریج، این است: ✅ رویکرد همه کتاب‌ها ارائه آخرین افکار، تحقیقات و اصطلاحاتی باشد که علم به آنها دست یافته است؛ ✅ اما نوع ارائه مباحث در این کتابها باید از لحاظ کمیت با کیفیت یا هر دو متفاوت باشد. 〰〰〰〰〰〰 📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی: https://eitaa.com/manahejj/4698 📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول: https://eitaa.com/manahejj/4718 📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی: https://eitaa.com/manahejj/4687 📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت: https://eitaa.com/manahejj/4691 〰〰〰〰〰〰 ⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است. 🗂 #تحول_کتب_درسی #علم_اصول #شهید_صدر @Manahejj

📠 انعکاس نظر طلاب و اساتید 🔖 موضوع: درخواست از شورای عالی برای ایجاد تحول آموزشی در کتب اصولی 💬 مصطفی: سلام علیکم گاهی در باب مسائل حوزه تأمل می‌کنم؛ درباره تحول به نتیجه‌ای نمی‌رسم، جز اینکه شورای عالی اگر بخواهد می‌شود؛ و اگر نخواهد هم نمی‌شود. حتی اینکه بگوییم مراجع نمی‌گذارند را من آنچنان باور ندارم. ♨️ مثلا همه مراجع از رهبری تا بقیه بزرگان، مخالف دانشگاهی کردن امورات تحصیلی و تدریسی حوزه هستند ولی می‌بینید روز به روز با شتاب بیشتری همه ساحات حوزه را داریم دانشگاهی تر از قبل، لمس می‌کنیم. آنچه رو به موت است، سنن اصیل حوزه هستند و آنچه اجر و قرب بیشتری می‌یابد هم رو آرودن به نظام فرتوت دانشگاه!! وگرنه کیست که نداند از سنت های حوزه فقط شعارش در آغازین روز هر سال تحصیلی در مراسم افتتاحیه حوزه ها باقی مانده است. 🔻 یا مثلا با وجود اینکه من از آقایان مختلف و متعددی شنیدم رهبری و برخی بزرگان درباره سفیران هدایت از ابتدا انتقادات جدی داشتند ولی با این حال این طرح، آن هم به شکل کلان اجرا می‌شود، چرا؟ چون شورای عالی می‌خواهد که بشود و چیزی که شورای عالی بخواهد باید بشود ولو ... ✅ حالا تقاضای من از بزرگان شورای عالی این نیست که مثلا بیایید رسائل را حذف کنید. خواهش من این است که بیایید دست مدارس و طلاب را در انتخاب باز بگذارید. اجازه بدهیم بین رسائل شیخ و حلقات شهید صدر انتخاب کنند. باور کنید خسارتی ندارد. خروجی دروس خارج هم نشان می دهد آنهایی که حلقات خوانده اند چقدر حظ وافری از دروس خارج اصول دارند. عاجزانه از شورای عالی تقاضا دارم حرف بدنه حوزه اعم از اساتید و مدارس و طلاب را هم بشنود و اعتنا کنند. تشکر #نظر_اعضا #شورای_عالی #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 کتاب‌های نظری و نه درسی! 📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی 🖋 شهید سید محمدباقر صدر 🔻 کتاب‌های اصولی (معالم و قوانین و #رسائل و کفایه) از ابتدا به هدف آموزش و به عنوان کتاب درسی تألیف نشده‌اند... 📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی: https://eitaa.com/manahejj/4698 📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول: https://eitaa.com/manahejj/4718 📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی: https://eitaa.com/manahejj/4687 📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت: https://eitaa.com/manahejj/4691 ⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است. 🗂 #تحول_کتب_درسی #علم_اصول #شهید_صدر #رسائل @Manahejj

🌀 استدلال مبهم! 📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی 🖋 شهید سید محمدباقر صدر 🔻 تفاوت استدلال در کتاب‌های اصولی که برای علما نگاشته شده‌اند با کتبی که برای علم‌آموزان اصول نوشته می‌شود... 〰〰〰〰〰〰 📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی: https://eitaa.com/manahejj/4698 📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول: https://eitaa.com/manahejj/4718 📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی: https://eitaa.com/manahejj/4687 📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت: https://eitaa.com/manahejj/4691 〰〰〰〰〰〰 ⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است. 🗂 #تحول_کتب_درسی #علم_اصول #شهید_صدر @Manahejj

🌀 آسان به سخت 📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی 🖋 شهید سید محمدباقر صدر 🔻 کتاب‌های درسی باید در ارائه اندیشه‌ها، نخست آرای ساده‌تر را بیان کنند و سپس به تدریج به آرای پیچیده‌تر بپردازند... 〰〰〰〰〰〰 📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی: https://eitaa.com/manahejj/4698 📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول: https://eitaa.com/manahejj/4718 📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی: https://eitaa.com/manahejj/4687 📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت: https://eitaa.com/manahejj/4691 〰〰〰〰〰〰 ⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است. 🗂 #تحول_کتب_درسی #علم_اصول #شهید_صدر @Manahejj

🌀 تغییرات مصوب شورای عالی برای فقه و اصول سطوح عالی حوزه‌های علمیه 👤 آیت‌الله شب‌زنده‌دار 🔸 وقت آن رسیده کتبی که برای آموزش بهتر است انتخاب شود و فرصتهای طلاب بیجا هزینه نشود. ❇️ برنامه آموزشی فقه و اصول سطوح عالی برای رشته‌های فقه و اصول و دیگر رشته‌های تخصصی به این شرح است: 1⃣ مراکز فقهی و رشته فقه و اصول سطوح عالی که بصورت آزاد خوانده می‌شود: اصول پایه ۷: قسمت «قطع» و قسمت «تعادل و تراجیح» کتاب رسائل حذف می‌شود. لذا مبحث «ظن» و مبحث «اصول عملیه» از کتاب رسائل در پایه هفتم خوانده می‌شود. اصول پایه ۸: الفائق به عنوان اصول پایه ۸ خوانده می‌شود. الفائق مکمل اصول است و مشتمل بر آن دسته از مباحث اصولی است که در کتب اصولی متداول مطرح نشده‌اند. اصول پایه ۹ و ۱۰: کفایه / حلقه ثالثه شهید صدر برای اولین بار رسما حلقه ثالثه بدیل کفایه قرار داده شده است و از آن امتحان گرفته خواهد شد. حلقه ثالثه با اصولِ امروز هماهنگ‌تر است و برای معمول طلاب هم کفایت می‌کند و طلاب را زودتر وارد فضای علم اصول و تطبیق مطالب آن می‌کند. برای احترام به همه سلایق، کفایه نیز همچنان کتاب اصول پایه ۹ و ۱۰ می‌باشد. فقه پایه‌های ۷ تا نیم‌سال اول پایه ۱۰: چون بناست مجموع مقدمات و سطوح عالی از ۱۰ سال فراتر نرود و از طرفی حجم مکاسب مناسب با ۴ سال نیست و خیلی فراتر از ۴ سال است، بخش‌های غیر مهم از برنامه آموزشی مکاسب حذف شده و برای مطالعه قرار داده شده است. فقه نیم‌سال دوم پایه ۱۰: کتاب الشخص الاعتباری (که از موضوعات مبتلابه جامعه بشری است) احتمالا بدیلی هم برای این کتاب قرار داده خواهد شد. 2⃣ دیگر رشته‌های تخصصی اصول رشته‌های غیر فقه و اصول: رسائل بطور کامل حذف شده است. اصول برای آنها جلد اول کفایه و حلقه ثالثه شهید صدر است. فقه رشته‌های غیر فقه و اصول: علاوه بر مکاسب، اختیار به آنها داده می‌شود که مباحث فقهی جدید مناسب با رشته تحصیلی خود انتخاب کنند. البته برای هماهنگی، لجنه‌ای تعیین می‌شود که مباحث یا کتب فقهی برای رشته‌های تخصصی مختلف باید مورد تایید این لجنه قرار بگیرد. ✅ حضرت آیت الله شب‌زنده‌دار در ادامه فرمودند: راه را برای بروز و ظهور ابتکارات مختلف باید باز بگذاریم و نباید [برنامه آموزشی] همه بصورت دستوری و بخشنامه‌ای با برنامه آموزشی واحد باشد. [به عنوان نمونه برای تنوع برنامه آموزشی] شیوه نگارش حلقات شهید صدر را هم اگر ببینید شهید صدر این کتاب را برای یک حوزه کوچک (حوزه اردبیل) می‌نویسد. 🗂 #تحول_کتب_درسی #شورای_عالی @Manahejj

🌀 تحول در کتب آموزشی، یک قدم به جلو 📝 بخش نخست 🖋 محمد مهدی عظیمی 🔸 چند روز اخیر خبری منتشر شد مبتنی بر این که آیت الله شب زنده دار دام ظله اعلام کردند طبق تصمیم شورای عالی، در کتب درسی سطوح عالی تغییراتی اتفاق افتاده است که جزئیات آن در رسانه‌های حوزوی انعکاس یافت. 🔹 علی رغم نکاتی که به ذهن نویسنده می‌آید، این تحولات یک قدم مثبت در راستای عمق علمی طلاب در عین استفاده بهینه از وقت ارزیابی می‌شود. از نقاط مثبت این تغییرات می‌توان به این موارد اشاره کرد: 1⃣ در نظر گرفتن ملاحظات رشته‌های تخصصی غیر از فقه یکی از اشکالات کتب آموزشی سابق این بود که تنها افرادی را که قصد دارند در رشته فقه به صورت تخصصی کار کنند مد نظر قرار داده بود. لذا برای علاقه‌مندان به رشته‌های دیگر حوزوی مثل تفسیر و کلام و تاریخ و فلسفه تمهیدی نیندیشیده بود. اگرچه وجود مؤسسات تخصصی و برنامه‌های آنها تا حدود زیادی این مهم را بر عهده داشت لکن نسبت به کتب فقه و اصول، علاقمندان به آن رشته‌ها هم مثل طلاب محصل در رشته فقه، عینا همان کتابها را با همان حجم باید درس می‌گرفتند. ناگفته نماند روشن است که طلاب همه‌ی رشته‌های حوزوی، نیازمند به تبحر و دقت در مباحث فقه و اصول هستند؛ لکن قطعا عمقی که یک فقیه از مباحث این دو رشته نیاز دارد با عمقی که یک فیلسوف یا متکلم بدان محتاج است متفاوت است. از مزایای این طرح تحولی این است که برای سایر رشته‌ها در عین در نظر گرفتن اصول و فقه قویم، دوره رسائل حذف شده است و طلاب مخیر بین درس گرفتن حلقه ثالثه یا کفایه می‌باشند. 2⃣ مخیر بودن طلاب در انتخاب دو کتاب طراز اصولی (کفایة الاصول و حلقه ثالثه) با توجه به اختلاف نظر بین بزرگان حوزه در ترجیح کفایه یا حلقه ثالثه برای کتاب آموزشی اصول حوزه، این حق انتخاب در برگیرنده سلایق مختلف در حوزه می‌باشد و البته همانطور که آیت الله شب زنده دار دام ظله فرمودند امید می‌رود در آینده دائره‌ی این حق انتخاب، نسبت به کتبی که طراز علمی‌ آنها توسط بزرگان حوزه تأیید شده است، توسعه پیدا کند. 3⃣ بدیل کفایه، حلقه ثالثه با تنظیمی است که مرحوم آیت الله شاهرودی نمودند؛ که هم به ترتیب ابواب و فصول کفایه است هم برخی مباحثی که در حلقات نیست، در این کتاب اضافه شده است. لذا فواید بسیار بیشتری بر انتخاب این تنظیم از حلقه ثالثه، مترتب است. 4⃣ توجه به مبانی کارآمد اصولی نسبت به موضوعات مستحدثه و نوپدید که در کتب اصول متداول کمتر بدانها پرداخته شده است ولی برای استنباط و حل مسائل جدید، طلبه‌ی علوم دینی باید از آنها اطلاع داشته باشد و نسبت به آنها اتخاذ مبنا کند. 5⃣ حذف بخشهایی از مکاسب که از جهت عمق علمی و مباحث مهم کاربردی، در طراز سائر مباحث نیستند. 6⃣ جایگزینی مباحث مهم فقهی که در مباحث فقهی مختلف اقتصادی و غیر اقتصادی جدید مثل احکام بورس و بانک بدان نیاز هست، بجای مباحث حذف‌شده از مکاسب. (بحث شخصیت اعتباری / حقوقی) 📌 ادامه دارد... 🗂 #تحول_کتب_درسی #تغییرات_فقه_و_اصول @Manahejj

🌀 تحول در کتب آموزشی، یک قدم به جلو 📝 بخش دوم 🖋 محمد مهدی عظیمی 7⃣ یکی دیگر از نقاط قوت این طرح، حذف بخشهایی از رسائل است که برای طلاب، به عنوان یک متن آموزشی در مقطع پایه هفتم و هشتم مناسب نیست. 🔹 عموم طلاب و اساتید بزرگوار که #بحث_قطع رسائل را گذرانده‌اند به این نکته اذعان دارند که فهم مطالب سنگین و بعضا غیر منظم مرحوم شیخ در ابتدای رسائل برای غالب طلاب محترم سخت است و در نهایت هم با وجود مطالعه و مداقه و مباحثه چندان تصور دقیقی از مسائل پیدا نمی‌کنند و به تعبیر دیگر، آنقدری که برای فهم آن زحمت می‌کشند برایشان آورده‌ی علمی حاصل نمی‌شود. 🔹 همچنین در مباحث تعادل و تراجیح -که البته چون آخر کتاب است اساتید محترم به طور معمول به تدریس آنها نمی‌رسند- اندماج زیادی حاکم است. ❇️ نکته قابل توجه این است که به حسب نقلها، مرحوم شیخ نیز رسائل را به عنوان کتاب درسی سطوح عالی در آن مقطع ننوشته‌اند و در کلمات برخی بزرگان حوزه نیز این نکته تذکر داده شده است. برای نمونه مرحوم آیت الله العظمی #بهجت می‌فرمایند: «رسائل و مکاسب کتاب درسی سطح حوزه نیست، خارج شیخ است، و برای سطح باید #تهذیب شود. باید هیئتی تشکیل گردد تا کتاب‌های درسی حوزه، مخصوصاً سطوح بالا را تهذیب کنند. شیخ آخرین قوه علمی خود را در رسائل و مکاسب اعمال کرده است و آن دو را سر درس [خارج] می‌آورده و از روی آنها می‌خوانده است، و ما آنها را سطح قرار داده‌ایم! لذا به‌حسب ظاهر خیلی محتاج به تهذیب هستند و رسائل و مکاسب و کفایه هیچ‌کدام برای سطح مناسب نیستند. اینها سابقاً در حوزه‌های علمیه معمول نبوده است. آیا درست است طلبه به درس خارج برود و فکرش این باشد که شیخ در رسائل و مکاسب چه گفته است؟!»(در محضر بهجت، ج ۱، ص۱۶۷) ❓ممکن است اشکال شود که چطور می‌شود بحث ظن رسائل و سپس اصول عملیه را شروع کرد ولی قطع را که مبنای حجیت مباحث ظن است حذف نمود؟ پاسخ این است که با توجه به اینکه طلاب محترم در کتاب اصول الفقه مباحث قطع را تا حدودی درس گرفته‌اند، مقداری که به عنوان پیش‌نیاز ورود در بحث ظن و اصول عملیه رسائل هست را فراگرفته‌اند. لذا از این جهت مشکلی پیش نمی‌آید. 🔹 البته باید توجه داشت که حذف این بخشها از رسائل و مکاسب به معنای این نیست که طلاب اهل تحقیق به آنها مراجعه نداشته باشند؛ بلکه تنها از کتب آموزشی و تحصیلی حذف شده‌اند و الا همانطور که طلاب اهل تحقیق در مباحث مختلف، کتب مرتبط با آن را مطالعه و مورد دقت قرار می‌دهند این بخشهای حذف‌شده از آموزش رسمی هم قطعا مورد توجه و مطالعه آنها قرار می‌گیرد. 🔹 آیا کسی منکر عمق عملی کتبی چون جواهر یا ریاض یا کشف الغطاء یا قوانین یا فصول هست؟ ولی در عین حال، اینها کتبی هستند که اهل تحقیق برای مطالعات کامل در یک بحث بدانها مراجعه می کنند و کتاب درسی در حوزه ها نیستند. 🔹 در کنار این نکات مثبت، انتقادات و پیشنهادهایی نیز به ذهن نویسنده می‌رسد که بیان آنها را به مجال دیگر وا می‌گذارد. 🗂 #تحول_کتب_درسی #تغییرات_فقه_و_اصول @Manahejj

🌀 این شیوه‏‌ی تدریس صحیح نیست که طلاب در راه تحصیل آن کشته می‏‌شوند 📝 رسائل کتاب آموزشی برای سطح عالی نیست 👤 آیت‌الله‌العظمی بهجت قدس سره 🔸 ترتیب دروس حوزه به‌گونه‌‏ای نیست که کسی به آن ترتیب داده باشد! کتاب «معالم» در زمان خودش آخرین کتاب اصولی بوده؛ «قوانین» و «رسائل» هم همین‌طور، کتاب رسائل آخرین نظریه‌‏ی شیخ [انصاری] رحمه‏‌الله‏ در اصول بوده، بااین‌حال رسائل از دروس سطح ماست! جلد دوم «کفایه» نیز مثل حاشیه بر رسائل شیخ است؛ لذا با حاشیه‏‌ی مرحوم آخوند بر رسائل موافق است و تقریرات «کلانتر» هم در واقع تقریرات اصول شیخ است، همچنین تقریرات مرحوم نائینی به‌عنوان حاشیه بر رسائل است، و اصول مرحوم آخوند خراسانی خیلی موافق اصول شیخ رحمه‌‏الله‏ و اصول صاحب بدایع رحمه‏‌الله‏ که شاگرد شیخ بوده، می‌‏باشد. ♨️ خلاصه این شیوه‏‌ی تدریس صحیح نیست که طلاب در راه تحصیل آن کشته می‏‌شوند و در راه فهم آن در می‏‌مانند! ترتیب درستی نیست؛ فهمیدن و حاضرکردن آن برای طلاب خیلی مشکل است. 🔻 این را نمی‏‌شود قبول کرد که طلاب، رسائل را هم در سطح بخوانند و هم نظریات شیخ رحمه‏‌الله‏ را دوباره در درس خارج بررسی کنند. ✅ اگر کسی ترتیب دروس را تشخیص می‏‌داد و امر و حُکم او انفاذ داشت، خیلی لازم و مناسب بود که این ترتیب را عوض می‏‌کرد. 📗 در محضر بهجت، ج ٢، ص ۴٨ 🗂 #تحول_کتب_درسی #شورای_عالی @Manahejj

🌀 گرانبهاترین امانت نزد مسؤولین حوزه 📝 عمر طلاب 🔸 امروز دیگر روزی نیست که ما (مسؤولین حوزه) اجازه بدهیم، یک روز یا یک ساعت از عمر جوانی متدین و آماده برای تلاش و مجاهدت در راه دین -یعنی یک طلبه- هدر رود. ♨️ #حوزه باید وقت او را به بهترین شکل پُر کند و از وقتش بهترین استفاده را ببرد و از او انسانی بسازد که می‌تواند امروز برای نظام اسلامی آبرو باشد. ⏱ ۳۲ سال گذشت... #امام_حوزه 🗂 #تحول_کتب_درسی #تحول_حوزه #عمر_طلاب #شورای_عالی @Manahejj

🎥 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی 📝 تضییع عمر طلاب 👤 آیت الله شب زنده دار ♨️ بخش‌هایی از کتاب رسائل را قبول ندارم که در هیچ پایه‌ای تدریس شود... 🗂 #تحول_کتب_درسی #تحول_حوزه #تضییع_عمر_طلاب #شورای_عالی @Manahejj

🌀 تنها دستاورد ملموس شورای عالی برای سطوح عالی 📝 به مناسبت سپری‌شدن نیمی از هشتمین دوره شورای عالی 🖋 علی مهدوی 🔸 با فرارسیدن تیرماه، عملا دو سال (نیمی) از عمر هشتمین دوره شورای عالی طی شد. با گذشت این مدت -که زمان کمی نیست- تنها خبر مسرت‌بخش و دستاورد شورای عالی در زمینه آموزشی و تغییر کتب سطوح عالی، همین خبری است که اخیرا منتشر شد؛ خبر حذف بخش‌هایی از رسائل، تفکیک فقه و اصول رشته‌های فقه و اصول از دیگر رشته‌ها، بدیل قرار دادن برای برخی کتب و در یک کلام، اعتنا و اهمیت شورای عالی به بهینه‌شدن زمان آموزشی و عمر طلاب و تصمیم برای جلوگیری از تضییع عمر طلاب. 🔹 البته اگر کلان‌تر نگاه کنیم گزاف نیست اگر بگوییم این تصمیم، دستاوردی برای همه ادوار شورای عالی است؛ چرا که در هیچ دوره‌ای، شورای عالی نتوانسته (یا نخواسته) تحولی در زمینه‌ی کتب آموزشی سطوح عالی رقم بزند و فرمایش امام خامنه‌ای در زمینه‌ی عمر طلاب (گرانبهاترین امانت نزد مسؤولین حوزه) را آنگونه که بایسته و شایسته است را محقق کند. 🔹 ناگفته نماند آنچه قرار است اجرا شود گرچه تحول کتب آموزشی نیست و صرفا سر و سامان دادن به مفاد آموزشی و قرار دادن صرفا یک بدیل آموزشی برای برخی کتب است، اما اگر نگاهی به روحیه‌ی عدم تحول گذشته داشته باشیم، همین قدمِ کوچک را هم می‌توان یک دستاورد قابل توجه به حساب آورد. ♨️ امیدواریم هرچه زودتر این تصمیم شورای عالی به مرحله‌ی تحقق برسد و اجرای آن به دو سال باقیمانده از عمر شورای هشتم یا شورای بعد واگذار نشود. 🗂 #تحول_کتب_درسی #تحول_حوزه #عمر_طلاب #شورای_عالی @Manahejj

🌀 از تغییر استقبال کنید و به نقد عالمانه رو بیاورید 📝 چند نکته درباره تغییر و اصلاح کتب درسی 🖋 هادی چیت ساز 🔸 خبر تغییرات و اصلاح کتب درسی برای رسانه‌های حوزوی که دغدغه تحول دارند، بسیار خبر خوبی بود و باید آن را به فال نیک گرفت. ♨️ اما چند نکته درباره تغییر محتوای کتب: 1⃣ مؤلفین این کتب به لحاظ علمی و اعتبار حوزوی جایگاه خوبی دارند و از بهترین و به‌نام‌ترین اساتید درس خارج قم هستند. بنابراین دغدغه بسیاری از طلاب و اساتید بخاطر وزانت علمی کتب رفع می‌شود. 2⃣ اینکه چه کتابی جایگزین شود، قطعا همیشه مورد اختلاف خواهد بود. هر محقق و پژوهشگری نظر و مبانی خودش را بهترین نظریه می‌داند. پس انتظار اینکه همه فضلا و علما بر سر یک محتوا اجماع کنند، محال وقوعی است. اما می‌توان بر سر متنی به توافق رسید که اکثریت قبول دارند و این اتفاق نظر نسبی درباره الفائق و تألیفات دفتر فقه معاصر وجود دارد. 3⃣ بی‌شک کتابهای جایگزین، دارای انتقادهایی هستند ولی باید توجه کرد حوزه علمیه در ابتدای این مسیر است. کسی ادعا نکرده این کتابها قرار است تا ۵۰ سال در حوزه تدریس شوند. جریان تحول متون اصلی، جریانی رو به رشد است که تازه آغاز شده و با محتواهای بهتر می‌تواند تغییر کنند. اما بدترین کار، لجبازی یا انتقادهای غیرعالمانه و متعصبانه است. باید از این جریان تحول علمی، حمایت کرد نه اینکه مانع بر سر راهش گذاشت. 4⃣ برخی انتقادها علیه الفائق و محتواهای تازه، دعوای زرگری است. اینکه چرا این کتاب یا این محتوا جایگزین شده و چرا آن کتاب جایگزین نشده، شبیه اختلاف بر سر عنب و انگور است. به عنوان مثال، تا کنون نقدهای عالمانه برای الفائق ندیده‌ایم. اگر کسی واقعا این محتوا را ضعیف می‌داند، آن را عالمانه نقد کند نه اینکه به صورت کلی و سربسته بگوید این کتابها فایده ندارند یا ضعیف هستند؛ اثبات کند که محتوای خودش بهتر است و معیارهای کتاب جایگزین را دارد. 5⃣ الفائق، یک نمونه موفق تغییر و اصلاح است. این کتاب در مدت کوتاهی بین اساتید حوزه جای خودش را باز کرده و بیش از ۱۰۰ نفر از اساتید آن را تدریس و بحث کرده‌اند. از سویی استقبال خوب طلاب از این کتاب، تأیید دیگری برای کتاب است. طلابی که الفائق خوانده‌اند، اکنون نسبت به اجتهاد وضع بهتری دارند. بنابراین کسانی که بدون نقد عالمانه، علیه این کتابها سیاه‌نمایی می‌کنند، در واقع خودشان را منزوی می‌کنند. 🗂 #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 اصلاح محدوده‌های درسی سطوح عالی 🔺 در طرح اصلاح محدوده های درسی سطوح عالی، برای طلاب رشته های غیرفقهی در سطح دو، مجموعاً ۴ درس فقه و ۴ درس اصول دیده شده است. 🔻 در برنامه جدید سطوح عالی طلاب در دو گروه کلی «طلاب شاغل در رشته های فقهی و اصولی» و «طلاب شاغل به تحصیل در رشته های غیرفقهی» خواهند بود. 📌 متن کامل در سایت مناهج: Manahej.ir/post/Eslah-Kotob #تحول_کتب_درسی #سطوح_عالی #رسائل @Manahejj

🌀 جدول دروس سطوح عالی همراه با محدوده و ساعات درسی ❇️ ابلاغ برنامه جدید دروس سطوح عالی #تحول_کتب_درسی #سطوح_عالی @Manahejj

🌀 پاسخ به سؤالات پیرامون طرح «اصلاح محدوده‌های درسی سطوح عالی» 📝 بخش نخست 👤 حجت الاسلام رستم نژاد 🔸 این طرح برای آن آغاز شد که سطح عمومی طلاب بتوانند بیشتر به تعمق در دروس و حفظ سنت‌های برتر آموزشی حوزه‌های علمیه همچون تقریرنویسی و مباحثه بپردازند. 🔹 طرح جدید طوری طراحی شد که مراکز، اساتید و طلابی که امکان تمام‌خوانی در کنار حفظ سنت‌های آموزشی را دارند همچنان بر همان روش خود ادامه دهند و حتی آن را تاکید می‌‌نماید. در مورد زمان امتحانات هم تدابیری اندیشیده شد که طلاب محترم نگرانی نداشته باشند. 🔹 در گذشته بخش‌های پایانی محدوده‌ها خوانده نمی‌شد و از آن امتحان هم گرفته نمی‌شد، اما در این طرح به جای این کار تلاش شده با دقت بیشتری محدوده‌های امتحانی الزامی تعیین شوند. 🔹 نظریات جدید فقهی و اصولی که بعد از مرحوم شیخ (ره) مرحوم آخوند (ره) در موضوعات رایج و مسائل مستحدث تولید شده و طلاب در دروس خارج امروز حوزه باید به آنها مسلط باشند و مورد گفتگو اساتید قرار می‌گیرد، بعد از چند دور تدریس آزمایشی توسط ده‌ها نفر از اساتید حوزه‌های علمیه، به نظام آموزشی اضافه شدند تا در طرح جدید عملا شاهد ارتقای علمی اجتهادی طلاب باشیم. 📌 متن کامل در سایت مناهج: Manahej.ir/post/Eslah-Kotob2 #تحول_کتب_درسی #سطوح_عالی #رسائل @Manahejj

🌀 خلأ آموزش روش اجتهاد 🖋 محمد حق پرست دغدغه «استاد فاضل لنکرانی» درباره یادگیری روش اجتهاد شیخ انصاری (ره)، دغدغه‌ای درست و بجاست. اما مشکل این است که این دغدغه در هیچ‌کدام از برنامه سابق و فعلی محقق نمی‌شود؛ چون نه دغدغه طلاب و اساتید و نه روش تعلیم و تعلم فعلی برای این مهم برنامه‌ریزی شده است. امروز استاد و طلبه دغدغه‌شان کمیت است نه کیفیت و دنبال تمام‌کردن محدوده هستند. همچنین سبک آموزشی کتابهای فقهی، سبک یادگیری روش اجتهاد نیست. 🔹 در یادداشتهای دیگر به اهمیت و ضرورت آموزش «روش اجتهاد و آشنایی با مکتبهای اجتهادی» پرداخته‌ایم. وقتی از تحول سخن می‌گوییم، دقیقا منظور همین است که روش تعلیم دروس متناسب با غرض آنها نیست. معمولا طلاب سطح عالی و حتی خارج، اصلا نمی‌دانند تفاوت روش اجتهادی شیخ با علمای قبل و بعد شیخ در چیست؟ چه شد که اخباری‌ها به وجود آمدند و چرا دوباره اصولی‌ها جریان غالب شدند؟ تغییرات شیخ در سبک فقاهت چیست؟ 🔹 تحول در آموزش فقه و اصول فقط تغییر کتاب نیست. تغییر کتب یا اصلاح محدوده درسی، بخش ناچیزی از تحول آموزشی است. ✅ تحول مطلوب آن است که: اولا «مکاتب و روش‌های اجتهادی» را درس بدهیم. طلبه‌ای که از تاریخ فقه و اصول و تطورات آن خبر ندارد، مثل غریبه‌ها پای این دروس می‌نشیند. ثانیا، فقه و اصول را به صورت کارگاهی آموزش دهیم. چنانچه در تعریف فقاهت گفته‌اند، این علم باید ملکه شود و ملکه‌شدن آن به تمرین آموزه‌ها و غور در متون دینی است. حضرت امام (ره) در شرایط اجتهاد این نکته را مهمترین شرط (به تعبیر امام «الاهم الالزم») برای رسیدن به اجتهاد می‌دانند. (الاجتهاد و التقلید، ص ۱۱) 🔹 نقل است که مرحوم آیه الله العظمی فاضل لنکرانی و همچنین برخی دیگر از بزرگان، همه مکاسب را کلاس نرفته بودند بلکه قسمتی از آن را درس گرفته و قسمت‌های دیگر را خودشان خوانده بودند. با این حال تفاوتی در تدریس ایشان نداشته و به همه مکاسب تسلط داشتند. علت این است که ایشان قسمت‌های خوانده شده را طوری یادگرفته بودند که قسمت‌های دیگر را می توانستند بفهمند. ما هم امروز نیازمند همین سبک از تعلیم و تعلم هستیم. 🔻 لذا اینکه با تعصب دم از مثله شدن کتاب شیخ بزنیم و بر برنامه ناقص گذشته جمود داشته باشیم هم بنظر صحیح نیست. #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 آیت الله شب زنده دار، نور چشم بنده است 👤 استاد قائینی 🔸 چندی پیش استاد قائینی مطلبی در مخالفت با طرح جدید تحول آموزشی سطوح عالی نوشته و منتشر کردند؛ 🔹 امروز استاد قائینی در جلسه‌ای که با تعدادی از اساتید سطوح عالی داشتند در ضمن تبیین نظرشان مطالبی فرمودند که نشان‌دهنده‌ی عمق اعتقاد علمی و عملی ایشان به بزرگان موافق با طرح تحول است. ایشان فرمودند: «حاج آقای شب زنده دار، نور چشم بنده است علما وعملا. اگرچه در این مسئله، بنده و ایشان اختلاف نظر داریم. همچنین حاج آقای شهیدی که از موافقین متن درسی شدن حلقات به جای کفایه‌اند. من #شهید_صدر را ملا و عالم باسواد حوزوی می‌دانم. الفائق کتاب بسیار ارزشمندی است که مباحث مهمی را که کمتر مطرح بود، عالمانه بحث کرده است.» 🗂 #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 این شیوه صحیح نیست که طلاب در راه تحصیل آن کشته می‌شوند 👤 مرحوم آیت الله العظمی بهجت قدس سره 🔻 این را نمی‌شود قبول کرد که طلاب #رسائل را در سطح بخوانند.... 📗 در محضر بهجت، ج ٢، ص ۴٨ #تحول_کتب_درسی #رسائل @Manahejj

🌀 رسائل در نجف اصلاً خوانده نمی‌شود 🔸 اخیرا استاد قائینی فرمودند: یک نفر برای ایشان نقل کرده است که آیت الله العظمی سیستانی - حفظه الله - با تغییر کتاب رسائل #مخالف هستند و فرزندشان ایشان را آرام کرده... 🔹 فرمایش ایشان باعث شد این موضوع را از طلاب محترم #نجف پیگیری کنیم. و در نهایت تعجب معلوم شد که کتاب #رسائل مدت‌ها است از نظام آموزشی حوزه نجف کنار گذاشته شده و نه امتحان گرفته می‌شود و نه بصورت رسمی کسی تدریس می‌کند. ♨️ در نجف بعد از اصول الفقه، طلاب دو دسته می‌شوند. یک دسته حلقات و سپس کفایه و برخی مستقیم کفایه می‌خوانند. 📸 برنامه امتحانی لجنه امتحانات نجف را در تصویر فوق، ملاحظه می‌فرمایید. #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 چه اشکالی دارد رسائل عوض شود؟ 👤 مرحوم استاد اکبر ترابی شهرضایی ❓چرا به‌جای لمعه، تحریر الوسیله خوانده نشود؟ فتاوای امام، حداقل به‌روز است و بعضی از شاگردان امام نیز با ایشان هم‌نظر هستند و اگر کسی به آن فتوا عمل کند، مجزی است. ❓چه اشکالی دارد که به‌جای رسایل، مصباح الاصول مرحوم خویی را بخوانیم؟ باید همان کتاب را درسی کنیم و در ابتدای هر درس سؤالات را مطرح کنیم و در آخر درس هم سؤالات را مطرح کنیم تا طلاب بتوانند پاسخگو باشند تا افراد محقق و مدقق پرورش پیدا کنند. #تحول_کتب_درسی @Manahejj

❇️ اظهار نظر جمعی از اساتید سطوح عالی در خصوص پیشنهادات اصلاحی نظام آموزشی حوزه‌های علمیه 📌 به انضمام اسامی امضاکنندگان 📝 نسخه Pdf #تحول_کتب_درسی @Tanbiholomah

🌀 اختلافات و دغدغه‌های طرح تحول 🖋 محمد حق پرست یک. تمام اختلاف بر تغییر کتب درسی به این برمی‌گردد که آیا می‌توان روش بهتری برای آموزش مطرح کرد یا خیر؟ همه این مسئله را ممکن عقلی می‌دانند اما برخی به لحاظ وقوعی آن را ناممکن می‌دانند. به قول ایشان، مگر می‌شود کتابی بهتر از مکاسب و رسائل و کفایه نوشت؟ این نوع بیان، تفاوتی با مخالفت کردن با روشها و آموزشهای جدید ندارد. دو. متن درسی و آموزشی به لحاظ عبارت باید روان باشد؛ چون دقت اصلی باید بر فهم مسائل باشد؛ نه بر روی بازکردن گره از پیچیدگی‌های متن. اینکه سادگی متون را تعبیر به روزنامه‌ای‌خواندن کنیم و آن را به سخره بگیریم، حقیقت را عوض نمی‌کند که بسیاری از طلاب در ابتدای جاده اجتهاد درمانده می‌شوند و نه تنها روش فقاهت بلکه الفبای اجتهاد را هم نمی‌آموزند. سه. علت دفاع برخی بزرگان و اساتید از کتب موجود، دو چیز است: فهم دقیق متون دینی و فهم تراث علمی گذشتگان. هیچ‌کس موافق نیست خروجی حوزه، طلاب سطحی و ضعیف باشند. درباره فهم متون دینی: اولا اکثر متون دینی مغلق نیستند. بیشتر دقت بر محتوا لازم است تا دقت در فهم متن. مثل فهم دقیق لوازم فرمایش معصوم یا فهم مطلق و مقید روایات و.... ثانیا، بر فرض که عبارات دینی مغلق باشند. اما آیا راهش فقط این است که کفایه و مکاسب خوانده شود؟ چرا بجای غور در متون کتب درسی، خود روایات را بررسی نکنیم؟ کلاس حدیث‌خوانی در حوزه کم‌رونق است. دقتی که بر فهم عبارات رسائل و کفایه می‌گذاریم، چرا برنامه‌ریزی نمی‌کنیم که بر متون سخت روایی گذاشته شود؟ درباره ارتباط با تراث علمی: ❓گذشتگان که کفایه نخوانده بودند، مشکل فهم احادیث و تراث را چطور حل کردند؟ چه زمانی قرار است در حوزه جا بیفتد که آموزش علم و ارتباط با تراث علمی دو ساحت هستند و جداگانه باید تدبیر شوند؟ آموزش را با عبارات روان قرار دهید و درس جداگانه‌ای برای متن‌خوانی و ارتباط با تراث قرار دهید. چهار. غالباً سؤالات جدی و بدیهی برای بدنه طلاب وجود دارد که اساتید از جواب دقیق به آنها پرهیز می‌کنند. سؤال اصلی این است، طلابی که می‌خواهند وارد عرصه تبلیغ یا دستگاه‌های اجرائی شوند، چرا باید کتب مغلق سطوح عالی را بخوانند و تا کنون برای ایشان چه فایده‌ای داشته است؟ نمی‌شود این عده تفکیک شوند و فقه و اصول روان‌تری داشته باشند؟ بماند که طلابی که عزم اجتهاد دارند و حلقات خوانده‌اند بهتر از کفایه‌خوان‌ها در دروس خارج درخشیدند‌. 📈 همچنین آمار خروجی‌های حوزه گویای این است که آینده طلاب چه می‌شود. اکثرا دنبال مشاغلی می‌روند که ربطی به یادگیری فقه و اصول در سطح تخصصی و اجتهادی ندارد. چرا باید عمر ایشان به این دروس بگذرد؟ حرف این نیست که فقه و روش برداشت درست از متون دینی را یاد ندهید. می‌گویم چرا باید با عبارات سخت و روش پیچیده و پرتلفات آموزش دهیم. به قول مرحوم آیت الله العظمی #بهجت چرا طلاب باید در این مسیر کشته شوند؟ پنج. باورش سخت است، اما حقیقت این است که اکثر طلاب کتابهای سطح عالی را با نمونه سؤال و تلخیص امتحان می‌دهند و فرسنگها با دغدغه اساتیدی که فقط چند طلبه مستعد اجتهاد را می‌بینند فاصله دارند. چاره این است که کمی از فضای محدودی که دور خود ساخته‌ایم بیرون بیاییم، بین طلاب بیاییم و سعی کنیم ریشه اصلی مشکلات را بیابیم. شش. برنامه جدید هیچ اجباری را مطرح نکرده است؛ از تخییر و اختیار دادن به طلاب و اساتید، این همه هراس نکنیم. #تحول_کتب_درسی @Manahejj

🌀 تعصب روی کتب درسی، وجهی ندارد 📝 نظر مسؤولین حوزه فصل الخطاب است 👤 استاد علی عندلیبی 🔸 استاد علی #عندلیب با سابقه بیش از سی سال تدریس خارج فقه و اصول و سالیان متمادی تدریس سطوح عالی و با تجربه‌ای طولانی در حل مسائل مورد ابتلای جامعه، نسبت به برنامه جدید آموزشی حوزه نکاتی را مرقوم فرمودند: بسم الله الرحمن الرحیم 🔹 در ارتباط با تغییر متون درسی باید عرض کنم که لزوم اصل تغییر امری واضح و #بدیهی است و تعصبی روی کتب درسی وجهی ندارد. مگر شیخ انصاری (ره) و صاحب جواهر (ره) و مرحوم آخوند (ره)، #کفایه و مکاسب خوانده‌اند که شیخ و آخوند و صاحب جواهر شده‌اند؟! 🔹 اما در مورد اینکه چه کتبی جایگزین شود و چه بخش‌هایی از کتب فعلی الزاماً با استاد خوانده شود، نظرات اساتید #مختلف است و فصل الخطاب بعد از مشورت با صاحب نظران، تصمیم #مسئولین حوزه است. 🔹 لذا همراهی با مدیریت و شورای عالی حوزه امری لازم است که بهترین همراهی می‌تواند ارائه پیشنهادهای سازنده جهت تکمیل این برنامه جدید باشد. والسلام علیکم علی عندلیب #تحول_کتب_درسی @Manahejj