💠شرایط سیاسی، اجتماعی و فکری #مکه و تأثیر آن در رشد #اسلام 🔮مناسبات ویژه ای که در جزیره العرب در بُعد اجتماعی و سیاسی میان مردم👥 وجود داشت، از جهاتی می‌توانست ناخواسته محیط را برای توسعه اسلام آماده سازد. 1⃣: وضعیت سیاسی جزیره العرب و زندگی قبایل مختلف و نبود هیچگونه حاکمیت سیاسی واحد که بخواهد در برابر اسلام بایستد، در واقع کمکی برای گسترش اسلام به حساب می آمد. 2⃣: نکته دیگر فقدان سلطه خارجی در جزیره العرب بود، قدرتی که برای حفظ منافع خود در امور داخلی اعراب دخالت کرده و از قدرت یافتن هر گروه مخالف منافع خود جلوگیری کند، در آن سامان وجود نداشت. این بدان جهت بود که چیزی به نام "منـافع" در این سرزمین وجود نداشت. 3⃣: مهمترین ویژگی حیات اجتماعی جامعه جزیره العرب زندگی قبیله ای بود. افراد در پناه قبیله خود می زیستند. در نظام جاهلی، روابط قبیله ای عاملی برای حفظ جان افراد به حساب آمده و در کنار آن پیمانهایی که افراد با قبایل دیگر داشتند، موجب ایمنی آنـان از آزار و شکنجه می گردید. 4⃣: در نظام اجتماعی اعراب، الگوی مردم، رئیس قبیله بود. افراد قبایل در پذیرش یا رد اسلام بیشتر به رئیس یا روسای قبیله خود توجه داشتند. 5⃣: مساله حق جوار نیز در برخی شرایط وسیله ای برای حفظ جان برخی از مسلمانان شد. زمانی که فردی از یکی از اشراف درخواست حق جوار می کرد و او می پذیرفت، هیچ کس نمی توانست به او آزاری برساند. 👈"رقابت" در میان قبایل نیز کم و بیش، هم در زمان پیامبر و هم بعد از آن، در جهاتی سبب رشد بود. 🔸خلا فکری و اعتقادی: ⬅️می توان گفت که محیط حجاز، از چند خلا فکری و فرهنگی رنج می برده است، یکی از آنها "خلا اعتقادی" است. اصولا بت پرستی، گرایشی بی پایه و غیرقابل استدلال و بر پایه عادت و تقلید بود و این کار مبارزه با آن را آسانتر می‌کرد. 🔸خلا حقوقی: ⬅️در زندگی عرب جاهلی، هیچ قانون و ضابطه ای که قادر به ایجاد محدودیت در اعمال آنها باشد وجود نداشت. نوعی آزادی مفرط که جامعه را دچار آشفتگی و هرج و مرج ساخته بود. در چنان محیط آشفته ای مردم آماده بودند تا با پذیرش محدودیتها، حتی محدودیتهایی که زندگی خودشان را نیز محدود سازد، آسایش و آرامش را بدست آورند. 🔸خلا اخلاقی: ⬅️علاوه بر خلا اعتقادی و حقوقی، جامعه جاهلی مکه، جامعه ای غیر اخلاقی بود. عدم وجود ارزشهایی اخلاقی، در تخریب بنیادهای جامعه، نقش گسترده ای داشت. آن مردم خود از نبودن قوانین و ضوابطی که زندگی آنها را از هرج و مرج برهاند نگران و در رنج بوده اند، و چون با مکتب اسلام و اصول انسانی آن مواجه شدند، خود را نیازمند به آن یافتند. اسلام برای آنان یک نعمت واقعی بوده است. 🔆رسالت پیامبر در شهر مکه آغاز شد؛ شهر مکه ویژگیهایی چون تقدس کعبه نه تنها برای اعراب که حتی برای ایرانیان و یهودیان و مسیحیان و حتی برای هندیان داشت. مطرح بودن 🕋مکه به عنوان مرکز تجاری و محل رفت و آمد بسیاری از تجار آن زمان بود. مساله بعدی بیت الله الحرام بودن مکه است و همچنین مراسم حجی که هر ساله قبایل👳🏻‍♂👨🏽 مختلفی را به سوی مکه می‌کشاند و پیامبر (ص) نیز با استفاده از این موقعیت با سران قبایل تماس برقرار می‌کرد و آنان را به اسلام دعوت می‌کرد. 🔰همچنین اخلاقیاتی از عرب جاهلی چون توانایی تحمل شدائد و سختیها، آشنایی با جنگ⚔، سلحشوری اعراب و همچنین مهمان نوازی🍪🍶 آنان که در زمان هجرت و ایثار انصار و تقسیم اموال خود با مهاجرین دیده می شود، خصلتهایی است که توانسته زمینه ای برای رشد اسلام گردد. 🔹ادامه دارد... ✍بـرگرفته از کتاب: "تـاریخ سیاسی اسلام، ج 1، ص311-325"، رسول جعفریان #تاریخ_سیاسی_اسلام ۱۵ @marefatemahdavi