💠 تأملی بر نظر استاد احمد #آکوچکیان دربارۀ #علوم_انسانی
🟨 #علوم_انسانی در ایران، همپای سدۀ دوم ظهور مدرنیتۀ نیم‌بند ایرانی، در دهۀ هشتم یا نهم عمر خویش است و نزدیک دو دهه نیز از ظهور قرائت دین‌شناخت (اسلامی) آن می‌گذرد و دوران پرفرازونشیبی را در چند دهۀ اخیر در دو ساحت برجستۀ «مباحثات #پارادایمی_علوم_انسانی_محض و نیز علوم_انسانی_دین‌شناختِ در حال ظهور» و «کارکرد هر این دو عرصۀ دانشی» داشته است. اینک با لحاظ تجربۀ وضعیت کاربردی و کارکردی علوم انسانی و اجتماعی می‌توان دربارۀ نوع تجربۀ کاربرد و کارکرد علوم انسانی و اجتماعی دین‌شناخت جست‌وجو نمود. جامعۀ ایران از علوم انسانی برای چه منظورها و کارکردهایی استفادۀ واقعی و عملی کرده است و در این راستا، چه کاربردی و به‌طور خاص اقتدار توسعه‌ای می‌توان برای قرائت دین‌شناخت این علوم دانست؟
🟨 فصلی از #پژوهش_علوم_انسانی در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) بر آن است تا از طریق بررسی و تحلیل گفتمان علوم انسانی در ایران معاصر به پرسش از چیستی و چرایی کاربردی‌سازی علوم انسانی دین‌شناخت بپردازد و از طریق این تحلیل، به فلسفۀ وجودیِ بهره‌مندی، بهره‌وری و سودمند بودن این علم در ایران امروز نظری انتقادی بیفکند. #علوم_انسانی به‌عنوان یک مجموعۀ خاص هنوز شکل نگرفته است. این علوم هنوز نظامی بنا نکرده است که در آن حقایق منفرد بتوانند طبق نسبت وابستگی به حقایق دیگرْ تجربه، ترتیب و انسجام یابند.
🟩 # علوم_انسانیْ فصل بنیان‌پرداز هویت هر ملت است و ماهیت و کارکرد این علومْ در حقیقت ماهیت و سطح اقتدار توسعه‌ای آن ملت را نشان می‌دهد. دانشیْ بنیان توسعۀ فراگیر پایدار است که بتواند فراورندۀ اقتدار درون‌زای توسعه‌ای (پیشرفت برنامه‌ای) باشد. «#اقتدار_توسعه‌ای» کارکردداری حوزه‌های گوناگون ادراکات وجدانی، حقیقی و اعتباری به‌حسب ظرفیت معرفت‌شناخت خویش در راهبری فرایند رشد ـ توسعه است. «#رشد» جریان جهت‌دار پدیدار انسانی رو به امر نامتناهی غایی و «#توسعه» جریان برنامه‌ای مکتب رشد برگزیده است. خودتکاپویی توسعه‌ای ملت ـ دولت ایران، وامدار خودتکاپویی توسعه‌ای و کارآمدی و بهره‌وری اندیشه و دانش مبنای این نظام است. به‌ویژه هنگامی که دریابیم ورود #دین به عرصۀ عینیت توسعه‌ای و آینده‌نگاری «وامدار دانش کارکردیِ رشد و علم تجربه‌پذیر در مدیریت راهبردی» است و این نیاز، هم از وجه نظر منطق عینیت‌یابی برنامه‌ای و هم از منظر تدبیر توسعه‌ای نظام معاصری جمهوری اسلامی ایرانْ «دین خدا»ست. از این رهگذر، سطوح پنج‌گانۀ مسئلۀ #علم_دینی و به طور خاص #علوم_انسانی_دین‌شناخت و پی‌جویی امکان و در صورت پذیرش آن، ضرورت و بر فرض ضرورت و امکان آن، الگوی اصول و شاخصه‌های آن و در تدبیر فرایند تحقق آن، نقشۀ جامع تولید این‌گونه علم و علومی، زیرساز معرفت‌شناخت آن خواهانی اقتدار توسعه‌ای است.
🟨 از سوی دیگر #توسعۀ_دانش‌بنیان وامدار پردازش دانشِ بنیان پیشرفت (رشد ـ توسعه) است. ازهمینروی #دانشِ_بنیان_پیشرفتْ مضمون ناگزیر فراوری دانش مبنای هر بوم‌اقلیمی چونان مدنیت معاصر ایرانی و نظام جمهوری اسلامی ایران است.
🟨 رویکرد غالب در تحلیل #علوم_انسانی در ایران امروز ما این بوده است و هست که این علومْ سودمند، کارآمد و کاربردی نیستند. این رویکرد از سوی برخی اهل‌نظر با دفاع از ماهیت گفتمانی علوم انسانی محض پذیرفته نیست، درحالی‌که با گذشت چند دهه از عصر انقلاب اسلامیْ ـ در حوزۀ علم دینی و علوم انسانی قابل‌برآمدن از آن ـ تنها به‌مثابۀ ابزاری برای کرسی‌نشینی قدرت تعریف شده و پاسخی درخور نیافته است. رأی برگزیدۀ این مرکز تحقیقاتی آن است که #فراوری_اقتدار_توسعه‌ای (و نه ابزار تصدی‌گری قدرت) علم یا #ایدۀ_کاربردی‌سازی_علوم و ازجمله #علوم_درون‌دینی و #علوم_انسانیْ در متن فرایند تحقق پیشرفت جامع‌نگر و به این قرار سازوکار روش‌شناخت آن ممکن می‌شود. #پیشرفت در نتیجۀ کارکرد سازوکارهای مستمر و بالنده اتفاق می‌افتد. بدینسان ساحت و معیار داوری در تحلیل مسئله مهیاست.
➺@markaz_strategic_roshd
🔰 چیستی اقتدار توسعه‌ای علوم انسانی
🟡 فراوری معرفت‌شناخت #علوم_انسانی به‌طور خاص در عرصۀ اندیشه و دانش دینی (اسلامی)، در سه سطح تحلیلی، رخ می‌نماید:
۱. در سطح معنا و مفهوم‌شناسی علوم انسانی اسلامی؛
۲. در سطح امکان‌‌پذیری و سامان ادراکی جاری اندیشۀ مزبور در ذیل علوم انسانی برآمده از آن؛
۳. در سطح کارکردی این علوم بر فرض تولید آن‌ها.
این فراوری یک منطق مشترک میان علوم انسانی و علوم انسانی دین‌شناخت و نیز منطق خودویژۀ علوم انسانی دین‌شناخت دارد.
🟢 «#کارآمدی و #اقتدار_توسعه‌ای_علوم_انسانی» انتظار اصیل مخاطب علم، دین، مخاطب علم دینی و بدینسان مخاطب علوم انسانی دین‌شناخت از دیروز ظهور علم و دین و علم دینی و علوم انسانی تا به امروز است. تبلور این کارآمدی اینک در توسعۀ آینده‌نگار راهبردی تجسم روشن‌تری دارد.
🟢 #توسعۀ_دانش‌بنیانْ وامدار پردازش دانشِ بنیان پیشرفت (رشد _ توسعه) است. ازهمینروی دانشِ بنیان پیشرفت یا دانش دارای اقتدار توسعه‌ای مضمون ناگزیر فراوری دانش مبنای نظام جمهوری اسلامی است.
🟡#مدیریت_توسعۀ_نظام_جمهوری_اسلامی، با رویکرد دین‌شناخت قرآنی _ اوصیایی بر مدار عقلانیت اجتهادی حِکمی، وامدار آن رویکرد توسعه‌ای و این مکتب دانشی است و به عبارتی دیگر، درون‌زایی تحول در جهان معاصر ایرانی _ اسلامی در گام زیرساز خویش وامدار درون‌زایی مکتب دانشی بنیان نظام است. این ضرورت به تدریج خودآگاه نخبگان اندیشه‌ای و مدیریتی کشور می‌گردد. دانشی بنیان توسعۀ فراگیر پایدار است که دارای اقتدار درون‌زای توسعه‌ای باشد. خودتکاپوی توسعه‌ای ملت _ دولت ایران وامدار خودتکاپویی توسعه‌ای و کارآمدی و بهره‌وری دانش مبنای این نظام است.
🟡 تحولات سازوکاری نوباوه‌ای در ایران آغاز گردیده است. برای تحقق پیشرفت در یک «نظریۀ دین‌شهری و ایران شهری» درون‌زا و «الگوی راهبری تحول» مبتنی بر آنْ طراحی و به راه افتادن سازوکارهای ایجادکنندۀ پیشرفت ضرورت دارد.
🟢 #فراوری_اقتدار_توسعه‌ای_علم یا ایدۀ کاربردی‌سازی علوم و از جمله علوم درون‌دینی و علوم انسانی، در متن فرایند تحقق این پیشرفت جامع‌نگر و به این قرار سازوکار روش‌شناخت آن ممکن می‌شود.
🟢#پیشرفت در نتیجۀ کارکرد سازوکارهای مستمر و بالنده اتفاق می‌افتد. اکنون در فرایندهای تلخ سعی و خطایی آشکار گردیده است که اقتصاد، سیاست، فرهنگ، اجتماع و تربیت دانش‌بنیان، وامدار تحقق اقتصاد دانش و به عبارتی دقیق‌تر «اقتدار توسعه‌ای علم» است.
🟡 #اقتدار_توسعه‌ای_علم ظرفیت پیشرفت‌آفرینی علم مبتنی بر مشروعیت مکتب مبنای این پیشرفت است.
🖋 احمد #آکوچکیان
#گروه_پژوهشی_علوم_انسانی
🌐https://roshdcsrd.ac.ir/
➺@markaz_strategic_roshd