#شب_چله در #استرآبادوگرگان قسمت اول : واما شب چله (توضیحات تکمیلی) 🍉یلدا در لغت از زبان سُریانی -زبان رایج مسیحیت- آمده و به معنای میلاد و تولد است. تولد خدای دوستی و وفاداری. حکیم بزرگ خیام نیشابوری دی ماه را به زبان پهلوی *دی دیو* خوانده و از آن به عنوان *ماه سخت* نام میبرد، زیرا زمین و ساکنان آن، از خرمی ها به دور می مانند و در سختی به سر می برند. 🔸شب چله در تاریخ، از زمان داریوش یکم - ۵۰۲ سال قبل از میلاد- در گاهشمار سالانه ی ایران، ثبت شده و این تقویم در اقوام مصری و بابِلی نیز معتبر است. 👈در ایران نیز شب چله در سال ۱۳۸۸شمسی، به ثبت میراث معنوی رسیده است. 🔹در آئین پیشینیان تدارکات خاصی را برای شب چله مهیا میکردند: از تنقلات و میوه هایی استفاده می کردند که برای گروه گرم مزاجان و سردمزاجان، مطلوب باشد.- بادام، پسته، کنجدسرخ کرده، کِشته، انجیرخشک، گردو، کشمش و خرما برای سردمزاجان و هندوانه، انار و ... برای گرم مزاجان- 🔸میوه های جالیزی مانند هندوانه و خربزه در سفره ی شب چله، یادآورخوان پر نعمت تابستان بود. 🔹میوه هایی مانند هندوانه و انار به جهت داشتن تخم و دانه، نماد باروری و تکثر بودند. 🔸میوه هایی مانند چغندر، لبو، هندوانه، خرمالو، انار و همچنین کِشته، کشمش، سنجد و کنجد سرخ کرده- بوداده- به لحاظ رنگ گرم و قرمز، نمادی از آتش و خورشید و انرژی و شادابی بودند، تا مردم با یادآوری آنها، با دلی گرم و آتشین، زمستانی سرد و سپید را پشت سر بگذارند. 🔹ایرانیان، معتقد بودند که خواص و فواید خوراکی های شب یلدا، تا سال بعد در بدنشان می ماند. 🍃به احترام موی سپید زمستان، مو سپیدهای فامیل، یعنی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، زیر کرسی می نشستند و برای بقیه ی فرزندان و نوه ها، داستان و حکایات آموزنده می گفتند. داستانهایی پر از دیو و پهلوان و ... که بتواند جاذبه و کششی برای شنیدن و همراهی داشته باشد درسی هرچند کوتاه برای آنها باشد. به این روایت از حکایت نُقل اندازی می گفتند. 🔸بعد از پذیرایی و چاق کردن ذغال چاله کرسی و قلیان، نوبت به تفال به #دیوان_حضرت #حافظ می رسید و هر فردی، پس از نیت کردن، از کسی که تفال میزد، تقاضا میکرد که فالی برایش بگشاید و تفسیرش را بازگو کند. 👈ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، ما طالب یک فالیم، بر ما بنما رازی 🔹پس آذین سفره های شب چله شد شب چره - لورک و مِیَزد - انواع شربت ها و افشره ها، دیوان حافظ، میوه هایی چون هندوانه، خرمالو، گلابی، پرتقال، سیب و انگور، بخوردان هایی برای دود کردن سوسن و گلهای نرگسی برای بوئیدن. 👈در این شب، تازه داماد برای عروس جوان، خوانچه ای را - از آنچه در سفره ی شب چله میگذارند - به همراه تکه پارچه ای سالم و بریده نشده می فرستد و عروس هم پس از چشم انتظاری و رسیدن این تحفه، تا صبح با دوستان خود به صرف خوراکی ها پرداخته و شب میگذراند. ✍️حسین ضمیری #گرگان #استرآباد #موسسه_فرهنگی_میرداماد #نورمفیدی تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#شب_چله در #استرآبادوگرگان قسمت دوم: 🍉و اما  در شب چله ی #گرگانی ها، چه می گذرد؟ در کنار همه ی آنچه که گفته شد، چه می خوریم و چه کار می کنیم؟ 🍚مارمُرده مخلوطی از برنج  و گردو و شکر نیمکوب و کنجد سرخ کرده که شبیه به آرد نخودچی، مصرف می شود. ادامه مطلب👇 #گرگان #استرآباد #موسسه_فرهنگی_میرداماد #نورمفیدی          تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l  آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛

#شب_چله در #استرآبادوگرگان قسمت دوم: 🍉و اما  در شب چله ی #گرگانی ها، چه می گذرد؟ در کنار همه ی آنچه که گفته شد، چه می خوریم و چه کار می کنیم؟ 🍚مارمُرده مخلوطی از برنج  و گردو و شکر نیمکوب و کنجد سرخ کرده که شبیه به آرد نخودچی، مصرف می شود. 🧇پُشت زیگ مخلوطی از شکر قوام آورده شده، کنجد، تف داده و گردوی خیلی ریز 👈برخی معتقدند که پشت زیگ را چون بر پشت دیگ می پختند، ابتدا پشت دیگ و بعدا بنا به سایش کلمه، پشت زیگ گفته اند. 🥘کوکو بیرینجی ابتدا با برنج، کته می پختند. سپس اندکی شکر و آرد به آن اضافه کرده و در قالب کلوچه هایی متوسط، در روغن آنها را سرخ می کردند. در انتها نیز با پودر خاک قند، اندکی شیرینی به آن اضافه می شد. 🍹افشِلِه شربتی از آب نارنج و شکر و آب (و شربت های خنک دیگر به همراه دم نوش های گرم گیاهی) 🥕کدوحلواییِ پخته یا آب پز و  گِزَر- هویج زرد- به خاطر رنگ و خاصیت 🍂در ابتدای پائیز در #گرگان آئینی به نام ذغال شوران انجام می شد پس از آنکه ذغال ها را از هیزم، استخراج می کردند، آنرا اَلَک میکردند. خاکه ی نرم ذغال را، قالب میزدند برای روی قلیان و ذغالهای درشت را در بالای سفال پشت بام یا تراس خانه پهن کرده و با آب می شستند. سپس می گذاشتند تا یکی دو هفته ای، آفتاب بخورد. این شستن و آفتاب دادن، باعث می شد که گاز ذغال از بین برود و هیچ کسی در زیر لحاف کرسی به علت گازگرفتی در زمستان فوت نکند. 🔸در این شب، بچه ها و بزرگترها با بازی هایی چون  اَتِکَل توتِه بِکَل و یا هم خوانیِ شعر آقای صبا  آهای بله نمره ی ما نمره ی چند؟ شب را صبح می کردند. امید آنکه تنت به ناز طبیبان  نیازمند مباد وجود نازکت آزرده ی گزند مباد آمین ✍️حسین ضمیری #گرگان #استرآباد #موسسه_فرهنگی_میرداماد          تلگرام l واتس اپ l ایتا l اینستاگرام l بله l سروش l  آپارات l روبیکا l توئیتر l سایت ┗━━━🍃🌺🍃━━━┛