•••༻﷽༺••• #تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_شانزدهم #سوره_کهف #قسمت_اول #مدرس_خانم_پیکری ✅موضوع:منزلگاه افراد بی ایمان(۹۹- ۱۰۲) در آیات گذشته درباره "سد یأجوج و ماجوج" و درهم کوبیدن آن در آستانه رستاخیز سخن به میان آمد. در این آیات به مسائل مربوط به قیامت پرداخته، می گوید:"وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا؛ در آن روز که جهان پایان می گیرد ما آنها را چنان رها میکنیم که در همان موج می‌زنند" تعبیر به"یموج"به دو دلیل می تواند باشد: 1⃣ فزونی و کثرت انسانها👈 چنانچه در تعابیر عامیانه می گوییم: در فلان جریان جمعیت موج می زد. 2⃣اضطراب و لرزه ای که به اندام انسانها می افتد👈گویا امواج آب پیکر انها را میلرزاند ⬅️جمع دو نظر نیزممکن است ✳با توجه به عبارت"جَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا" مشخص می شود همه انسانها در ان صحنه جمع خواهند شد و احدی ازاین قانون مستثنی نیست. در پایان جهان و آغاز جهان دیگر دو تحول عظیم در عالم رخ می دهد: 1⃣فنای موجودات وانسانها در یک برنامه ضربتی👈نفخ صور اول 2⃣ برانگیخته شدن مردگان با یک برنامه ضربتی دیگر👈نفخ صور دوم 💥فاصله این دو برنامه مشخص نیست ✅ آیه ۱۰۰: عرضه جهنم بر کفار ✍بخش پایانی سوره مبارکه کهف نتیجه این سوره را به صورت ایمان عده‌ای و کفر گروهی دیگر بیان می دارد. بعد از اینکه براهینی بر توحید و نبوت ومعاد بیان کردو شبهات منکران این اصول را مطرح کرد وبه این شبهات پاسخ داد‌‌برای تبیین آن معارف اعتقادی چندقصه و داستان رابه صورت مبسوط آن مقداری که لازم بود ارائه فرمود. قهرا به بخش پایانی که معاد است رسیدو فرمود: "وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِّلْكَافِرِينَ عَرْضًا؛ ما جهنم را نسبت به کفار عرضه می داریم" ✳️دلیل عرضه جهنم بر کافران عملکرد و قساوت خودشان در دنیا است 🔥جهنم با عذاب های رنگارنگ و مجازات های مختلفش در برابر آنها کاملاً ظاهر و آشکار می شود که همین مشاهده و ظهورش در برابر آنها خود عذابی است دردناک و جانکاه، چه رسد به اینکه گرفتار آن شوند. ✅آیه ۱۰۱:معرفی کافران و دلیل گرفتاریشان در این آیه در یک جمله کوتاه آنها را چنین معرفی می کند: "الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَن ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا؛ کسانی که چشم هایشان در پرده بود و نتوانستند چهره حق را ببینند و به یاد من بیفتد همان کسانی که گوش داشتند اما قدرت شنوایی نداشتند. ⬅️در حقیقت آنها مهمترین وسیله حق جوئی و درک واقعیات و آنچه عامل سعادت و شقاوت انسان می شود را کار انداخته بودند یعنی چشم های بینا و گوش‌های شنوا را بر اثر اندیشه های غلط و تعصب ها و کینه توزی ها و صفات زشت دیگر در حجابی سخت و سنگین فرو برده بودند ⁉️ چرا ادله و براهین در بعضی از انسان ها اثر نمی گذارد؟؟ زیرا اندیشه های آنها غبارآلود است در نتیجه قدرت دیدن و شنیدن را از دست می دهند. تعامل متقابلی بین نیروهای حسی و تجربی با نیروهای عقلی و تجریدی است چشم و گوش که در حیطه حس هستند کمک خوبی برای تجربه اند یعنی؛چشم کار خودش را انجام می دهد و گوش هم همینطور. این ها به دستگاه فکر و اندیشه مطالب خوبی را انتقال می دهند در این صورت عقل هم فعال می شود.این همان تعامل متقابل است یعنی عقل از گنجینه بودن و از وهم و خیال زدگی در می آید و شکوفا تر می شود. ⬅️از طرفی متقابلاً عقل نیز در نیروهای حسی اثر می گذارد. عقل تجریدی (غیر حسی) به عقل تجربی و حسی کمک می کند که خوب نگاه کند و خوب بشنود و دیدنی ها و شنیدنی ها را در کمال امانت به عقل بسپارد تا عقل در تجزیه و تحلیل دچار زحمت نشود یعنی خدمات متقابل بین نیروهای تجربی و تجریدی همیشه هست ⬅️اگر از این ظرفیت‌ها استفاده شود و از قوه به فعلیت در بیایند چشم از نظر به بصر و گوش از اذن به سمع منتقل می شود. قرآن کریم در معرفی کفار می فرماید: اینها اهل چشم و نظرند نه اهل بصر ،و اهل گوش هستند نه اهل سمع ،اهل خیال هستند نه اهل عقل. 💫چنانچه درباره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: "وَإِنْ تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَىٰ لَا يَسْمَعُوا ۖ وَتَرَاهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ؛ اگر آنها را به هدایت دعوت کنی نمی شنوند و به تو نگاه می کند اما نبوت تو را نمی بینند". ⬅️ گاهی انسانی مسلمان و موحد است ولی ممکن است غفلت کند در آن زمان سمیع و بصیر نیست.اما گاهی کفر سر تا پای او را فرا گرفته است "بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون "مانند یزید لعنت الله علیه که میدید سر بریده امام قرآن تلاوت میکند ولی چشم و گوشش را غشایی پوشانده بودو درک نمیکرد. ↩️ادامه دارد... •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••༻﷽༺••• #تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_شانزدهم #سوره_کهف #قسمت_دوم #مدرس_خانم_پیکری ✅آیه ۱۰۲: پایه اصلی انحراف کفار در این آیه به یک نقطه انحراف فکری کافران، که پایه اصلی انحرافات دیگرشان بوده اشاره کرده می گوید: "أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِن دُونِي أَوْلِيَاءَ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا؛ آیا کافران گمان کردند می توانند بندگان مرا به جای من ولی و سرپرست خود انتخاب کنند ما جهنم را برای منزلگاه کافران آماده ساختیم و از آنها در این منزل پذیرایی می کنیم " ✍آیا این بندگانی که معبود واقع شدند، همچون مسیح و فرشتگان هر قدر مقامشان بالا باشد، از خود چیزی دارند که بتوانند از دیگران حمایت کنند؟ یا به عکس خود آنها هم هرچه داشتند از ناحیه خدا بود حتی خودشان نیز نیازمند هدایت او بودند این حقیقتی است که آنها فراموشش کردند و در شرک فرو رفتند. ✅آیه ۱۰۳: طرح سوال، یک روش تربیتی قرآن در این آیه نخست به معرفی زیانکارترین انسان ها می پردازد. اما برای تحریک حس کنجکاوی شنوندگان در چنین مسئله مهمی، آن را در شکل یک سوال مطرح می کند و به پیامبر دستور می‌دهد:" بگو آیا به شما خبر دهم زیانکارترین مردم کیست؟! "قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُم بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالا" ⚜بعضی از روش های تربیتی قرآن کریم عبارتند از؛ ۱-آسان گیری ۲-ارائه الگو ۳-استمرار رهنمودها ۴-اعتدال ۵-امید ۶-انذار ۷-بشارت ۸-بیان تدریجی ۹-پیروی نکردن از ظن ۱۰-تبیین علت رفتارها ۱۱-تحریک عواطف ۱۲-تذکر ۱۳-تشویق ۱۴-تمثیل ۱۵-توصیه ۱۶-جدل ۱۷-توجه به محاسبه ۱۸-حکمت در روش‌های تربیتی۱۹-دعوت به استغفار ۲۰-طرح سوال۲۱-عاقبت اندیشی۲۲-بیان قصه ۲۳-موعظه و.. ✳️در آیه فوق از روش تربیتی پرسش و پاسخ استفاده شده است. ✅آیه ۱۰۴: زیانکارترین مردم ✍در این آیه خداوند بلافاصله سوال آیه قبل را پاسخ می دهد تا شنونده مدت زیادی در سرگردانی نماند:" زیانکارترین مردم کسانی هستند که کوشش هایشان در زندگی دنیا گم و نابود شده با این حال گمان می کند کار نیک انجام میدهند؛ الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا" ⛔️خسران واقعی آن است که؛ انسان اصل سرمایه را از کف بدهد و چه سرمایه ای بالاتر از عقل، هوش ،نیروهای خداداد، عمر،جوانی و سلامت؟ همین ها که محصولش اعمال انسان است و عمل ما، تبلوری است از نیروها و قدرت های ما. ⛔️ البته در صورتی که انسان بداند سرمایه خویش را از دست داده -گرچه خسران کرده- اما خسران خطرناکی نیست زیرا که این زیان درسهایی برای آینده به او می‌آموزد که گاهی این درسها معادل آن سرمایه یا بیشتر از آن است و به این ترتیب در واقع چیزی را از دست نداده اما زیان واقعی و خسران مضاعف آنجاست که؛⬅️انسان سرمایه های مادی و معنوی خویش را در یک مسیر غلط و انحرافی از دست بدهد و گمان کند کار خوبی کرده است، نه از این کوشش‌ها نتیجه برده، نه از زیانش درسی آموخته و نه از تکرار این کار در امان است. 🔥این گروه مبتلا به جهل مرکب شده اند یعنی؛ نمی دانند، و از ندانستن خود بیخیرند لذا در صدد رفع آن جهل برنمیایند ✅آیه ۱۰۵: معرفی اعتقادات گروه مذکور در این آیه چند صفت که ریشه تمام بدبختی های آنها است را بیان می کند: 1⃣"آنها کسانی هستند که به آیات پروردگارشان کافر شدند."أُولَٰئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ "(مبدا) ⬅️ آیاتی که 💦چشم و گوش را بینا و شنوا می کند و💦 پرده های غرور را از هم برمی دارد و چهره حقیقت را در برابر انسان مجسم می سازد.و بالاخره 💦آیاتی که نور و روشنایی است و آدمی را از ظلمات و اوهام و پندارها بیرون آورده به سرزمین حقایق رهنمون می گردد. 2⃣آنها بعد از فراموش کردن خدا به "لقاء الله" کافر گشتند." وَلِقَائِهِ"(معاد) ⬅️مسلما تا ایمان به"معاد"درکنار ایمان به"مبدا" قرار نگیرد و انسان احساس نکند قدرتی مراقب اعمال اوست و همه را برای یک دادگاه بزرگ حفظ می کند روی اعمال خود حساب صحیح نخواهد کرد و اصلاح نخواهدشد. به خاطر همین کفر به مبدا و معاد، اعمالشان حبط و نابود شده است".فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ" 🌪درست مانندخاکستری دربرابر یک طوفان عظیم. ⚖ و چون آنهاعملی که قابل سنجش و ارزش باشد ندارند لذاروز قیامت وزن و میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد."فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا" ✅آیه ۱۰۶: بیان کیفرو مجازات کافران دراین آیه ضمن بیان کیفر آن ها به سومین عامل انحرافات بدبختی شان اشاره کرده؛ "ذَٰلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا؛ کیفر آنها جهنم است به خاطر آنکه؛ 3⃣کافر شدند و آیات من و پیامبران را به باداستهزا به سخریه گرفتند.(رسالت انبیا) •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin