*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوبیست‌ونهم «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان قرار داده، حفظ مى کنند. و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴) ✅ موضوع: سبب قوام بودن شوهر ❓بنا بر چه جهاتی قوام بودن شوهر اثبات می شود؟ ✍ خدای سبحان به دو جهت، قيّم بودن نسبت به امور خانه را برعهده شوهر نهاده است: 1⃣ توانايی، صلابت و مديريت مرد 2⃣ عهده داری تمامی هزينه‌های اختصاصی زن و تأمين نيازهای منزل، ⬅️ بنابراين اگر مردی اين دو صفت را نداشت يا از دست داد يا به وظيفه اش عمل نكرد، ولايتش بر خانواده، رخت برمی‌بندد و چنين مردی ديگر قيّم منزل نخواهد بود. 🔸 اگر وضعيّت خانواده‌ای به عكس باشد؛ يعنی هوش و ادراك و قدرت تدبير زنی بيش از شوهرش باشد و امور خانه با ثروت يا درآمد زن اداره شود، دليلی ندارد كه مرد فرمانروای خانواده باشد، زيرا «باء» در «بِما فَضَّلَ اللهُ... و بِما اَنفَقوا» برای سببيت است؛ يعنی به سبب برتری مرد و انفاق هزينه ها، او قيّم زن است، مگر كسی بگويد اين حكم، تعبّد محض و مانند برخی مناسك حج (رمی جمرات) است. 🔸 اگر مبناي قيّوميت مرد، آيه «لِلرِّجالِ عَلَيهِنَّ دَرَجَة» باشد در مقابلش تعبيرهای «ولَهُنَّ مِثلُ الَّذی عَلَيهِنّ» يا «وعاشِروهُنَّ بِالمَعروف» و... نيز وجود دارد. ⬅️ زن و شوهر، هر يك حقوقی و وظايفی دارند و كلمه «درجه» در آيه مزبور دليل ارزش افزوده وجودی نيست، بلكه ناظر به امور اجرایی است. ✅ مراتب برخورد با زن ناشزه ❓مراتب برخورد با نشوز زن در آیه ۳۴ نساء به چه نحو بیان شده است؟ ✍ ناسازگاری زن و شوهر به يكی از سه صورت زير رخ می‌نمايد: 1⃣ نشوز شوهر؛ اگر شوهر هنر مديريّت يا توان تدارك هزينه ها را نداشته باشد يا وظيفه‌اش را انجام ندهد و مايه ناسازگاری با زن در خانه شود، مرد «ناشز» است. ❇️ بحث نشوز مرد در آيه ۱۲۸ نساء به تفصيل بررسی می‌شود: 💥 «واِنِ امرَاَةٌ خافَت مِن بَعلِها نُشوزاً اَو اِعراضاً فَلا جُناحَ عَلَيهِما اَن يُصلِحا بَينَهُما صُلحاً والصُّلحُ خَيرٌ واُحضِرَتِ الاَنفُسُ الشُّحَّ واِن تُحسِنوا وتَتَّقوا فَاِنَّ اللهَ كَانَ بِما تَعمَلونَ خَبيرا». 👈 چون در اين موارد معمولاً موعظه زن بی‌اثر بوده و زن فاقد قدرت بازدارندگی است، می‌تواند نزد ولی مسلمين دادخواهی كند، زيرا حاكم شرع، ولي افراد سركش و ممتنع است؛ اگر با نصيحت، تشويق و تهديد، اصلاح نشد و زندگی در آن وضعيت برای زن تحمّل پذير نبود، مرد را به طلاق وامی‌دارد و اگر از اجرای آن خودداری كرد حاكم شرع زن را طلاق می‌دهد؛ نظير طلاق همسر غايب و مفقودالاثر، با شرايطش. بديهی است بايد در طلاق كه از امور مهم است، احتياط رعايت شود. 2⃣ ناسازگاری طرفينی و مشترك: اين مورد، در آيه ۳۵ نساء با عنوان شِقاقَ بَينِهِما می‌آيد. 3⃣ نشوز زن: عدم تمكين ـ در آميزش ـ از سوی زن باشد كه «ناشزه» ناميده می‌شود. ◀️ اين برآشفتن و برآمدن اختصاصی به زن ندارد چنان كه بيان شد. هرچند در تبيان شيخ طوسی چنين آمده است: نشوز تنها از طرف زن است و شقاق از هر دو. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin