•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_دوم ✅موضوع: فعل امر تعریف فعل امر: عبارت است از لفظی که برطلب وقوع فعل از سوی فاعل مخاطب، بدون لام امر، دلالت می کند. فعل امر بر دو قسم است: امر غائب، امر حاضر. 🔹️امر غائب را از فعل مضارع مى‌گيرند باين نحو كه شش صيغه غائب و دو صيغه متكلّم وحده و مع الغير را در نظر ابتداء بر سر آنها (لام مكسور) كه علامت امر غائب است درآورده و آخر را مجزوم مى‌سازند. 🔹️امر حاضر را از فعل مضارع مى‌سازند به اين روش كه شش صيغه حاضر را ملاحظه كرده ابتداء حرف مضارعه را از اوّلش بر مى‌دارند سپس از دو حال خارج نيست: الف: آنكه فاء الفعل متحرك است. ب: آنكه فاء الفعل ساكن ميباشد. 🍃در صورت اوّل فقط آخر فعل را مجزوم مى‌كنند. مثال: «...کن فیکون» توضیح : در این آیه فعل امر «کُن» با برداشتن حرف مضارعه و ملاحظه فاء الفعل متحرک ساخته شده است زیرا در اصل «تَکونُ» بوده است 🍃در صورت دوّم(ساکن بودن فاءالفعل) به حرف بعد از فاء الفعل كه عين الفعل باشد نظر مى‌كنند که از سه حال خارج نيست: يا مكسور است و يا مفتوح بوده و يا مضموم ميباشد. 🍃در دو صورت اوّل و دوّم(مکسور یا مفتوح بودن عین الفعل) يك همزه مكسور ابتداء فعل درآورده و آخرش را مجزوم مى‌سازند. مثال: «اِستَغفِروا رََّبکُم...» توضیح: در آیه فوق بعد از حذف حرف مضارعه از فعل «تَستَغفِرُونَ» به دلیل اینکه حرف بعد از فاءالفعل مکسور است؛همزه فعل امر به صورت مکسور می باشد. 🍃 درصورت آخر(مضموم بودن عین الفعل ) همزه مضموم اوّلش درآورده و آخر آنرا مجزوم مى‌كنند مثال: «اُعبُدُوا الله....» توضیح: فعل«تَعبُدُونَ» با توجه به اینکه حرف بعد از فاء الفعل آن مضموم است بنابراین همزه فعل امر مضموم می باشد. نکته ۱: همزه فعل امر به جز باب افعال همزه وصل است بنابراین در ابتدای کلام خوانده میشود ولی در وسط کلام ناخواناست. مثال ۱: رَبَّنَا افتَحْ بَینَنا و بَینَ قَومِنا بِالحقِّ مثال ۲: فَاَرسِلْ مَعَنا اَخانا نکته ۲: همزه امر بعد از حرف عطف «واو،فاء، ثُمَّ» جایز است ساکن شود. مثال ۱: کُلوا وَاشرَبوا و لا تُسرِفوا مثال ۲: فَافتَحْ بینی و بینَهُم فتحاً مثال ۳: ثُمَّ ادعُهُنَّ •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈ نتیجه :در آیه 109 از سوره مبارکه بقره، « فَاعفُوا» و «وَاصفَحوا » فعل امر حاضر است و همزه آن چون بعد از حرف عطف «فاء» و «واو» واقع شده، ساکن است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی و کتاب موسوعة النحو و الصرف و الأعراب 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin