•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#آموزشی
#صرف_نحو
#جلسه_نود_و_هشتم
✅ موضوع : اقسام فاعل
👈تعریف فاعل : اسم مرفوعی است که فعل را انجام داده یا فعل به آن إسناد داده میشود و قبل از آن فعل تام یا شبه آن آمده باشد.
🔹فاعل به دو صورت میآید:
۱. اسم ظاهر (صریح)
۲. ضمیر (بارز یا مستتر)
مثال۱ : خَتَمَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ ...
(خدا بر دلها و گوشهای آنان مهر نهاده...)
🍃 در این آیه شریفه، لفظ جلاله «اللَّهُ»، فاعل و مرفوع برای فعل «خَتَمَ» از قِسم «اسم ظاهر» میباشد.
مثال۲ : ...وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ...
(... و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید...)
🍃 در آیه فوق فاعل در فعلهای «قُولُوا» ، «أَقِيمُوا» و «آتُوا»، ضمیر بارز و متصل «واو» میباشد و به دلیل اینکه ضمایر مبنی هستند، اعراب تمام فاعلها، محلا مرفوع عنوان میشود.
مثال۳ : مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً...
(کیست که خدا را قرض الحسنه دهد تا خدا بر او به چندین برابر بیفزاید؟ ...)
🍃در آیه ۲۴۵ سوره بقره، فاعل افعال «يُقْرِضُ» و «فَيُضَاعِفَ» ضمیر مستتر «هُوَ» میباشد. با این تفاوت که مرجع ضمیر «هو» در «يُقْرِضُ» به شخص قرض دهنده برمیگردد و مرجع ضمیر «هو» در «فَيُضَاعِفَ» به لفظ جلاله «اللَّهَ» اشاره دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
✅ در آیه ۸۸ سوره مبارکه بقره:
🌱فاعل «قَالُوا» ⬅️ ضمیر بارز «واو» و محلا مرفوع
🌱فاعل «لَعَنَ» ⬅️ لفظ جلاله «الله» و مرفوع
🌱فاعل «يُؤْمِنُونَ» ⬅️ ضمیر بارز «واو» و محلا مرفوع
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (برمبنای کتب موسوعه النحو و الصرف، صرف متوسطه)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin