⚡ پیامدهای دیدار و گفتگوی نزدیک درباره اقتصاد اسلامی
بهبهانه گفتگوی علوی بروجردی و خسروپناه؛
🔹 در مرور مهمترین وقایع مرتبط با حوزههای علمیه، اختلاف بر سر «اقتصاد اسلامی» را میتوان یکی از برجستهترین موارد خواند که از یک سو آیتالله علوی بروجردی در مصاحبهای به نفی «اقتصاد اسلامی» پرداخت و از «اقتصاد عقلایی» سخن گفت، و از سوی دیگر، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، اظهارات وی را مبهم خواند. خسروپناه اتکای علوی بروجردی به «سیره عقلا» را غیردقیق خواند و این سؤال را مطرح کرد که از میان اقتصاد سوسیالیستی و اقتصاد کاپیتالیستی کدامیک تابع سیره عقلا است؟
🔹این اختلاف نظر دستمایهای شد تا دو رسانه حوزوی #مباحثات و #خبرگزاری_حوزه، پیشنهاد برگزاری گونهای جدید از گفتگو بین دو شخصیت حوزوی را ایجاد کنند که گرچه در آن نظریات دو طرف مطرح گردید، اما مشابه سایر مناظرات نبوده و حتی عنوان آن نیز «محاورات» انتخاب شد که تأکید بر هویتیابی گعده حوزوی داشت.
🔹 گفتگوی نزدیک میان آیتالله علوی بروجردی و حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، برخلاف سخنانی که هر دو در مصاحبهها و برنامههای رسمی دیگر داشتند، بهجای آنکه مصروف بحث و دفاع از نظر نهایی هر کدام از دو طرف گفتگو شود، فرصتی برای پرداختن به مبانی و پیشفرضهای آنان فراهم ساخت. بر این اساس، بخش مهمی از گفتگو به موضوع «بنای عقلا» و «ارتکازات عقلایی» اختصاص یافت تا روشن شود هر کدام در این باره چه نظری دارند، و آیا اقتصاد اسلامی باید متکی به متون دینی باشد، یا از آبشخور بنای عقلا سرچشمه گیرد.
🔹 گفتگوی آیتالله علوی بروجردی و حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، پیش و پس از انتشار در سایت مباحثات و رسانههای دیگر، حساسیتهایی برانگیخت که گاه از مرزهای رعایت اخلاق رسانهای فراتر رفت و گاه به تداوم نقد و گفتگوی سالم و عالمانه انجامید.
🔹 با مروری بر نظرات منتشر شده طلاب و فضلای حوزههای علمیه در خبرگزاری حوزه و رسانههای دیگر، و نیز پیامهای ارسالی به دو طرف گفتگو و نیز مجری آن، میتوان دریافت که فضای عمومی حوزه استقبال مناسبی از برگزاری این برنامه داشته و انتظار تداوم آن را دارد، با این حال گروههایی به مخالفت با برگزاری چنین نشستهایی میپردازند و آن را در راستای تبلیغ مرجعیت آیتالله علوی بروجردی یا نفوذ و گسترش سکولاریسم در حوزههای علمیه قلمداد میکنند.
🔹 عبور از مناظره و بازسازیی الگوی جدید
مباحثه و گاه مجادله بر سر مفهوم اقتصاد اسلامی، البته محدود به ارائه نظرات آیتالله علوی بروجردی و حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه نماند و بسیاری از چهرههای حوزوی و غیرحوزوی در این میان به بیان نظرات خود پرداختند، اما آنچه این رویداد را دوباره به عناوین خبرهای مهم روز بازگرداند و سویهای بهکلی تازه و نو بدان بخشید، برگزاری گفتگوی حضوری میان آن دو بود.
🔹 با توجه به لحن تاحدودی تند بیشتر چهرههایی که در این میان به ارائه نظرات خود پرداختند، گمان میرفت ماجرای مذکور با برگزاری برنامهای از جنس مناظره تداوم خواهد یافت، اما طراحی و ایدهپردازی بر اساس سنتهای جاری و مألوف حوزههای علمیه و تولید برنامهای مبتنی بر دیدار حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه از بیت آیتاللهالعظمی بروجردی، وضعیت بهکلی متفاوتی را سامان داد که درگیری و رویارویی فکری و نظری را از سطح منازعه و مناظره، وارد ساحتی ساخت که تاکنون بهطور جدی در سپهر رسانهای دیده نشده بود.
متولیان برگزاری این جلسه با فراهمآوری امکان دیدار حضوری و سپس گفتگوی محترمانه و فارغ از پیروزی و شکست که امری مرسوم در مناظرههای علمی و فکری است، شرایطی را فراهم ساخت که دو طرف بتوانند ضمن آگاهی دقیق و بیواسطه از نظرات یکدیگر، در فضایی مبتنی بر همدلی، احترام متقابل و صمیمیت، نظرات متضاد خود را مطرح سازند.
🔹 مطالعه سخنان آیتالله علوی بروجردی و حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در سالهای گذشته و آنچه در مهر ۱۳۹۹ روی داد، و نیز مقایسه آن با گفتگوی اخیر، بهروشنی نشان میدهد که الزامات گفتگوی حضوری، دو طرف گفتگو را وادار ساخته است با مدارا و قدرت مفاهمه بیشتری به استقبال سخن دیگری بروند و تا حد امکان از موضع تند بپرهیزند و تواضع علمی پیشه کنند و در نهایت به جای آنکه یکی به نفی اقتصاد اسلامی بپردازد و دیگری از وجود آن سخن بگوید، هر دو گرچه همچنان مواضع و اندیشهای بهتمامی متفاوت دارند، اما دستکم به این نقطه اشتراک و توافق برسند که «اقتصاد اسلامی» نه موضوعی ناممکن و نه موضوعی بهتمامی فراهمشده و آماده، بلکه همچنان امری ممکن است.
مشاهده متن کامل یادداشت:
http://m-ph.ir/payamad-didar/
آدرس کانال در ایتا و تلگرام:
@piramoonhawzah