⚜خلاصه پیام آیت الله العظمی خامنهای (دامت برکاته) در به کنگره هزاره شیخ مفید(رحمه الله)
🔴بخش دوم
این نابغهی بزرگوار با احساس نیاز زمان و با تکیه بر قدرت علمی خود کار بیسابقه و بس مهم و حساسی را آغاز کرد و ازعهدهی این کار بزرگ برآمد مدعا این است که فهم این مکتب و شناخت حدود و مرزهای آن برای آن کس که در طلب آن بوده، میسر گردیده و در فقه و کلام، مدرسهی اهل بیت(ع) بی آنکه با نحلهی دیگری مشتبه شود درمعرض فهم و شناخت پژوهشگران قرار گرفته است.
مفید برای تأمین این هدف بزرگ، به یک سلسله کار علمی دست زده، که هر یک درخور بررسی و تحقیقی مستقل است:
1-در فقه کتاب مقنعه را که یک دورهی تقریباً کامل فقه در آن گرد آمده تصنیف کرد.
2-در اصول کتاب «التذکرة باصول الفقه» را ابداع کرد.
3-در باب ترسیم حدود فقهی میان فقه امامیه و فقه حنفی کتاب المسائل الصاغانیه را به رشته تحریر درآورد.
4-کتاب «النقض علی ابن الجنید» نیزکه عنوان آن نمایشگر همان منش مرزبانی قاطع او نسبت به حدود و ثغور فقهی مکتب اهل بیت (علیهمالسّلام) است..
کار وسیعتر و مهمتر مفید در این زمینه - یعنی تثبیت هویت مستقل مکتب تشیع - در عرصهی علم کلام انجام گرفته است.او تلاش کرد مرز میان عقاید تشیع و دیگر نحلههای کلامی را مشخص کند وی با اینکه در مقام مجادله با مذاهب دیگر، همهی مکاتب زمان خود را به مباحثه فرا میخواند و با اشعری و معتزلی، مرجئی و خارجی، مشبه و اهل حدیث، غالی و ناصبی، و دیگر شعب فرق کوچک و بزرگ منتسب به اسلام به بحث و گفتگو برمیخیزد، اما در این میان با مکتب اعتزال و شاخههای معروف آن بیش از همه مواجههی فکری مییابد و در کتب و رسائل کوچک و بزرگ متعددی به نقد و رد نظرات معتزله در مباحث مختلف میپردازد. معتزله به خاطر شباهت با اصول تشیع، در معرض این شبهه قرار گرفتهاند که مکتب آنان اصل و منشاء بسیاری از عقاید شیعه است.
پرداختن به عقاید معتزله ، مصداق برجستهای از همان خصوصیت مرزبانی از کلیت مکتب تشیع و اثبات استقلال و اصالت نظام کلامی آن است.
ایشان کتاب معروف «اوایل المقالات فی المذاهب و المختارات» رابرای بیان فرق میان شیعه و معتزله نوشتند.
هدف وی از تدوین این کتاب آن بوده است که یک مرجع واصل مطمئن عقیدتی برای کسانی که میخواهند ایمان تفصیلی به مبانی فکری آن داشته باشند، فراهم سازد. میتوان گفت که وی در صدد آن بوده است که یک نظام فکری، منسجم و دارای حدود و ثغور روشن و مشخص برای تشیع ارائه دهد. شکی نیست که نقطهی شاخص و متمایز کننده در این نظام فکری، مسألهی امامت است.
«نقطهی شاخص» بودن مسألهی امامت غیر از چیزی است که یکی از مستشرقین در این باره پنداشته و امامت را «محور نظام فکری» مفید معرفی کرده است بلکه محور آن پس از مسألهی «معرفت» که مقدمهی طبیعی مسائل اعتقادی است، مسألهی ذات و صفات باری است،و سایر مسائل اساسی بر حسب مراتب خود بر آن متفرعند.
۲.بنیانگذاری شکل و قالب علمی صحیح فقه شیعه
فقاهت به معنای استنباط حکم شریعت از منابع کتاب و سنت، در شیعه دارای سابقهای طولانی است.
بیشک فقهای پیش از مفید قدمهای ارزندهای در این راه برداشتهاند، لیکن این شیخ بزرگ با قدرت فکری نبوغ آسای خود، در این عرصه نیز مبدأ یک تاریخ پر تحول و سر سلسلهی یک جریان زاینده و رو به عمق و افزایش، محسوب میگردد.
پیش از شیخ مفید دو جریان متفاوت در فقه شیعه وجود داشته است یکی جریانی است که فرد شاخص آن علیبنبابویه (متوفی ۳۲۹) است و شاید بشود آن را جریان قمیین نامید. فقاهت در این جریان به معنای افتاء بر طبق متون روایات است.
جریان دوم نقطهی مقابل این جریان و متکی به استدلال و به ظن غالب، متخذ و سرمشق گرفته از فقه سنی است و دو چهرهی معروف این جریان حسن ابن ابی عقیل العمانی (متوفی ؟) و ابن جنید الاسکافی (متوفی احتمالاً ۳۸۱) میباشند.
چنانکه ملاحظه میشود هر یک از دو جریان فقاهت از جهتی ناقص است. در جریان اول، فتوا همان متن روایت است بدون تفریع و رد فرع بر اصل و بحث و مناقشه و نقد و در جریان دوم گویا آن نیست که به اقتضای تعالیم مکتب اهل بیت (علیهمالسّلام) باید باشد، با قیاس همراه است و یا به نحوی است که به آراء شاذه، منتهی میشود.
فقه مفید از این هر دو عیب، پاک و دارای هر دو مزیت است. بنابراین او همان کسی است که قالب علمی مقبول و معتبر نزد شیعه را به دست آورد.
برای اینکه با ارزش و اهمیت کار فقهی مفید آشنایی اجمالی پیدا شود به سر فصلهای سه گانه در این مورد اشاره میکنیم:
الف) کتاب مقنعه.
ب) رسالههای فقهی کوچک مفید.
ج) کتاب التذکرة باصول الفقه.
ادامه دارد...
#شیخ_مفید
#محکمات
#پرونده_ویژه_شیخ_مفید
________________________
🌐کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
⚜خلاصه پیام آیت الله العظمی خامنهای (دامت برکاته) به کنگره هزاره شیخ مفید(رحمه الله)
🔴بخش سوم
الف) کتاب مقنعه:
مقنعه یک دورهی تقریباً کامل فقه است، مفید در این کتاب، اگر چه استدلال بر فتاوای خود ذکر نکرده اما به استناد قرینهی اطمینان بخشی میتوان گفت که فتاوی او در این کتاب متکی به استدلال متین فقهی است آن قرینهی اطمینان بخش، کتاب تهذیب شیخ طوسی است. چنانکه میدانیم، تهذیب شرح مقنعه و بیان استدلالهای فقهی آن است.اهل فن به خوبی میدانند که این روش، روش جامع استدلال در تمامی ادوار فقاهت شیعه تا امروز است، و قالب کلی استدلال فقهی در همهی دورانهای پس از شیخ طوسی(ره)، تا امروز همین بوده است.
آیا شیخ طوسی (ره) مبتکر این نحوه استدلال است؟ یا او آن را از استاد خود، مفید آموخته است؟ میدانیم که شیخ طوسی، تألیف کتاب تهذیب را در حیات شیخ مفید یعنی پیش از سال ۴۱۳ آغاز کرده. ورود شیخ طوسی به عراق در سال ۴۰۸ است و او در این سال که جوانی ۲۳ ساله بوده در خدمت شیخ مفید طی مدارج عالی علم و تحقیق را آغاز کرده و تا سال ۴۱۳ یعنی در مدت ۵ سال از محضر آن نابغهی بزرگ استفاده کرده است.
جای شک باقی نمیماند که شیخ طوسی آن اسلوب استدلال فقهی را در محضر شیخ مفید بوده توانسته کتاب وی را با اصول مورد نظر خود او مستدل سازد.
این برداشت هنگامی قطعیت مییابد که مبانی اصولی شیخ مفید در کتاب اصول ،مورد توجه قرار گیرد،به روشنی نشان میدهد که اسلوب استدلالی که شیخ طوسی در مقدمهی تهذیب بیان کرده همان است که استادش بدان معتقد بوده و به شاگردان خود میآموخته است.
این روش استدلال همان خط جامع و کاملی است که پیش از او در هیچ یک از دو جریان فقهی شیعه،سابقه نداشته و شیخ بزرگوار ما مبتکر و مؤسس و پایهگذاری آن است.
ب) رسالههای فقهی
این رسالهها با وجود حجم کم، گویای عمق دانش فقهی شیخ بزرگوار است. برخی از آنها،به درستی حاوی اسلوب متین وقوی، و منظم فقهی است.از کارهای جالب وی دریکی از این رساله این است که در جایی پس از ذکر حدیث مورد استدلال طرف مقابل، هم سند آن را تضعیف میکند هم مضمون آن را با تکیه بر استدلالی متین، غیر معقول و دور از بیان حکمت آمیز امام و ناشی از جعل کسی که عامی و جاهل است میشمرد، و هم با قرائنی احتمال ارسال سند آن را مطرح میسازد که این نکتهی اخیر نشان دهندهی تبحر و احاطه او به حدیث است.
ج) کتاب التذکرة باصول الفقه
علم اصول، آئین استنباط فقهی است. برای رسیدن از ادله معتبره به احکام عملی.
بیشک پایه و مایهی اصلی علم اصول فقه در کلمات ائمه (علیهمالسّلام) و در ضمن همان چیزی است که بدان «اصول متلقاة» اطلاق می شده است. ولی در شیعه اولین کتاب اصول را (تا آنجا که میدانیم) شیخ مفید نوشته است،
این کتاب با همهی اختصار دارای اهمیت زیادی است. زیرا: اولاً این نخستین کتاب در اصول فقه در شیعه است. ثانیاً در آن، مباحث بسیاری با عبارات کوتاه آمده و بخصوص در مباحث الفاظ، سرفصلهای متعددی مشتمل بر ابحاث مهم در آن مشاهده میشود. ثالثاً در بعضی از مباحث آن، نظر شیخ بزرگوار به آنچه در زمانهای بسیار متأخر از سوی محققان اصولی ذکر شده، بسی شبیه و نزدیک است. رابعاً در حالی که بنای کتاب بر اختصار است،مباحثی که در استنباط احکام فقهی، ضروریتر و کاربردیتر است، مقدم داشته شده است.
3.آفرینش شیوهی جمع منطقی میان عقل و نقل در فقه و کلام
این سومین بعد از جوانب شخصیت شیخ بزرگوار ما به مثابهی مؤسس و سرسلسلهی حرکت علمی شیعه است.
در اینجا نیز شیخ عالیمقام راه تازهای میان عقل گرایی مطلق معتزله و پیروان آنان از شیعه - مانند بنی نوبخت - و حدیث گرایی شیخ صدوق گشوده است.
کار بزرگ مفید اثبات این مطلب است که عقل مستقلاً،از فهم همهی مباحثی که در علم کلام مطرح می شود، ناتوان است. کار شیخ مفید، محدود کردن عقل به همان حدودی است که خالق عقل برای او معین کرده است تا به گمراهی نیفتد.
برای نمونه میتوان اشاره کرد که در مسألهی صفات باری، معتزله از نفی صفات در کلمات واصل بن عطاء و نظریهی نیابت ذات از صفات، تا رسیدن به نظریه توحید به معنای عدم زیادهی صفات بر ذات و اینکه
صفات حق تعالی عین ذات او در وجود است، راه درازی را پیمودهاند، در حالی که این مسأله در کلمات مفید، متخذ از سمع یعنی نهج البلاغه و روایات صادره از ائمه (علیهمالسّلام) است.
پایان.
#شیخ_مفید
#محکمات
#پرونده_ویژه_شیخ_مفید
________________________
🌐کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
پيام رهبر به كنگره شيخ مفيد.mp3
9.42M
#پادکست
❓سوال: پیام آیت الله العظمی خامنهای به کنگره هزارهی شیخ مفید رحمه الله چه ویژگیها و ظرفیتهایی دارد؟
🎧پاسخ این پرسش را از زبان حجه الاسلام امین اسدپور می شنویم...
🖇نکات:
📌ابتکار و تیز بینی آیتاللهالعظمی خامنهای در تبیین نوین و خوانشی متفاوت از جایگاه و فعالیتهای شیخ مفید در حوزه بغداد.
📌نوآوری و ایجاد ظرفیت امتداد در دستگاه فقهی و کلامی مکتب اهل بیت توسط شیخ مفید.
📌ایجاد استقلال در هویت و فرهنگ ناب تشیع.
📌شیخ طوسی و سید مرتضی شاگردان خلف مکتب شیخ مفید.
#شیخ_مفید
#نظام_جامع_اندیشه_اسلامی
#محکمات
#پرونده_ویژه_شیخ_مفید
_____________________
🌐کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
ظرفيت انديشه شيخ مفيد.mp3
8.28M
#پادکست
❓سوال: اندیشه شیخ مفید(رحمه الله) چه ظرفیتی برای نظام جامع اندیشه اسلامی ایجاد کرده است؟
🎧پاسخ این پرسش را از زبان حجه الاسلام امین اسدپور میشنویم...
🖇نکات:
📌یکی بودن میدان مبارزه فکری و اندیشهای اندیشمندان و متفکران تشیع در ادوار مختلف تاریخ.
📌راه حل امتداد خط فکری اصیل مکتب اهل بیت در طول تاریخ ،الگو برداری از شیخ مفید است.
📌عقلگرایی محض و نقلگرایی محض مشکله فرهنگ اصیل اسلامی در طول تاریخ و مواجهه درست اندیشمندان تاریخ ساز تشیع با این مسئله.
#شیخ_مفید
#نظام_جامع_اندیشه_اسلامی
#محکمات
#پرونده_ویژه_شیخ_مفید
____________________
🌐کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
📌معرفی اجمالی مجموعه آثار شیخ مفید(رحمه الله)
کتابخانه شیخ مفید (رحمه الله)، نرم افزاری است جهت اطلاع رسانی مطلوب پیرامون کلیه ابعاد علمی، اخلاقی ایشان، که از متفکرین و اندیشمندان بزرگ شیعه محسوب می شود و آثار گرانقدر ایشان همچنان چراغ راه عالمان و پژوهشگران علوم و معارف اسلامی، می باشد.
📌محتوای نرمافزار
متن کامل ۵۳ عنوان کتاب در ۶۴ جلد از آثار شیخ مفید (رحمه الله) درموضوعاتی چون:
عقاید ، فقه ،اصول ، اخلاق ، تاریخ ، ادعیه و زیارات
زندگینامه، شخصیت شناسی و کتاب شناسی شیخ مفید (رحمه الله)
متن کامل و ترجمه قرآن کریم
متن ۱۰ دوره لغت نامه فارسی و عربی در ۶۲ جلد
#شیخ_مفید
#معرفی_تراث
#پرونده_ویژه_شیخ_مفید
_______________________
🌐کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
May 11
May 11
⚜حضرت امام خمینی (رحمهالله):
مدرس حالا هم زنده است. مردان تاریخ تا آخر زنده هستند.
لذا سعی کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید، البته مثل مدرس که به این زودی ها پیدا نمیشود.
شاید آحادی مثل مدرس باشند.
صحیفه امام، ج۱۸، ص: ۲۷۶
_______________________________
🏴سالروز شهادت شهید سید حسن مدرس(رحمهالله) گرامی باد.
#شهید_مدرس
#مکتب_روح_الله
#مبارز
#محکمات
_____________
کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
May 11
📌برشی از کتاب #تنها_در_محراب
آیت الله مدرس، روزی آقای فیروزآبادی و عدهای دیگر از رجال سیاسی را به منزل خود دعوت کرد و خطاب به آنان گفت: «شما به این حقوقی که از مجلس میگیرید نیازی ندارید، پول آن را جمع کرده و به وسیله آن بیمارستانی درست کنید تا هم نام نیکی از شما باقی بماند و هم مردم از آن بهره مند شوند و در حقتان دعای خیر کنند.» مدعوین پیشنهاد مدرس را قبول کردند و فیروزآبادی مأمور این کار شد.
باغی را در شهر ری از قرار متری یک قرآن خریدند و عدهای خیر، نیز به جمع مزبور پیوستند بخش اول بیمارستان که احداث و آماده گردید، مدرس پیشنهاد کرد که بیمارستان به نام فیروزآبادی نام گذاری شود؛ چون زحمات ساختمان آن به عهده وی بود. فیروزآبادی تا پایان عمر در این بیمارستان به خدمت مشغول بود.
#شهید_مدرس
#مبارز
#معرفی_کتاب
#محکمات
__________________________
کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
⚜آیتاللهالعظمی خامنهای (حفظهاللهتعالی):
قضيّهى مرحوم ميرزا كوچك جنگلى يك قضيّهى ويژه است؛ اگرچه كه در آن دورهى خاص - يعنى در دورهى فاصلهى بين مشروطيّت و سرِ كار آمدن رضاخان - حوادث گوناگونى در كشور بهوجود آمده و همزمان با نهضت جنگل، چند كار بزرگ ديگر هم در گوشه و كنار كشور - مثل مرحوم شيخ محمّد خيابانى در تبريز، يا كلنل محمّدتقى خان پسيان در مشهد - اتّفاق افتاده كه اينها همه تقريباً همزمان است، لكن قضيّهى جنگل يك قضيّهى ويژه است. خب ما قضاياى تبريز را و حضور مرحوم شيخ محمّد خيابانى و اينها را خوب ميدانيم ديگر، هم در تاريخ نوشته شده و هم قضاياى خصوصى و اطّلاعات زيادى داريم، امّا آن صبغهى مردمى و نجابتى كه در كار مرحوم ميرزا كوچك خان جنگلى هست، در هيچ كدام از اين دو سه كار ديگرى كه همزمان در آن دوره اتّفاق افتاد در سرتاسر ايران، نظير ندارد.
📌گزیده پیام معظمله به کنگره بزرگداشت میرزا کوچکخان جنگلی که برگرفته از سخنان ایشان در تاریخ ۲۹آبان ۱۳۹۱ در جمع اعضا ستاد بزرگداشت است.
#میرزا_کوچک_خان_جنگلی
#مبارز
#محکمات
______________________________
کانال موسسه محکمات
@mohkamatqom
🔸بنیاد شیخ انصاری (ره) با هدف تبیین و ترویج اندیشه های فقاهتی امام خمینی (ره) برگزار می کند:
💠سلسله نشست های «خطابات قانونیه»
🔺با حضور حضرات آیات و اساتید برجسته حوزوی
🔺سرفصل ها:
🔹 نسبت خطابات قانونیه با :
1⃣مکانیزم تشریع شارع
2⃣خطاب و لسان ادله
3⃣ثابتات و متغیرات
4⃣فقه مصالح و مقاصد
5⃣تزاحمات اجرا
🔹سیر تطور نظریه خطابات قانونیه امام خمینی (ره)
✅زمان برگزاری:
🔹از 14 آذر تا 30 دی
📡 کانال بنیاد شیخ انصاری
https://eitaa.com/bsheikhansari