بسم الله الرحمن الرحیم
"#ارتجاع؛ بزرگترین آفت #انقلاب" (بخش اول)
یکی از کلیدواژه‌هایی که اخیراً توسط رهبر فرزانه‌ی انقلاب، حضرت #امام_خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در زمینه‌ی آسیب‌شناسی #انقلاب_اسلامی مطرح گردید و در آغاز #چهل_سالگی_انقلاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، مساله‌ی "#ارتجاع" است.
معظم‌له در تاریخ ۹۶/۱۱/۲۹ و در دیدار مردم تبریز فرمودند :
"یکی از مهم‌ترین آفت‌های همه‌ی انقلاب‌ها «ارتجاع» است. ارتجاع یعنی این حرکتی که انقلاب شروع کرده و ملت با سرعت داشتند در این مسیر حرکت می‌کردند، در یک جاهایی سست شود، بعد متوقف شود و بعد برگردد.
- همه‌ی انقلاب‌های بزرگ تاریخ مثل انقلاب‌های فرانسه، روسیه، آمریکای لاتین و آفریقا در سال‌های اول عمر خودشان به این بلیه دچار شدند. اینکه ۴۰سال بگذرد و شعارهای انقلاب دست نخورد، در هیچ‌کدام از این انقلاب‌ها وجود نداشته. ما توانستیم این شعارها را حفظ کنیم، اما من وظیفه دارم خطر را به مردم عزیزمان بگویم.
- ما اگر به سمت #اشرافیگری رفتیم، این ارتجاع است. اگر به جای توجه به طبقه‌ی ضعیف، دل‌سپرده‌ی طبقات مرفه و زیاده‌خواه شدیم، این ارتجاع است.
اگر به جای تکیه به مردم، به خارجی‌ها تکیه کردیم و امیدمان به بیگانه شد، این حرکت به سمت ارتجاع است.
- نخبگان و مدیران باید حواسشان باشد. مردم هم نگاه کنند و با حساسیت، رفتار ماها و مدیران را دنبال کنند.
وقتی ارتجاع اتفاق می‌افتد، همان آدم‌های #انقلابی سابق سر کارند اما خط و راه عوض شده. کأنه انقلاب شده بود برای اینکه آن قبلی‌ها بروند و ما بیاییم سر کار."
معنای ارتجاع :
واژه "ارتجاع" هرچند از اصطلاحات رایج در مباحث سیاسی است، ولیکن از دیدگاه ما یک مفهوم قرآنی نیز به شمار می‌آید.
ارتجاع، از لحاظ لغوی به معنای «بازگشت» و در اصطلاح سیاسی عبارت است از "مخالفت با پیشرفت و تحول در بنیادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی یا روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی موجود".
گاهی نیز به جای معنای مصدری، به معنای وصفی استعمال می‌شود، و کسی یا تفکری که خواهان «خنثی شدن» این‌گونه تحولات و «بازگشت به گذشته» است نیز ارتجاع نامیده می‌شود.
ارتجاع در قرآن :
ارتجاع یک واژه‌ی عربی است، ولی در قرآن خود این لفظ به کار نرفته است، مفهوم قرآنی ارتجاع، گاهی با واژه‌ی "#الرّدّ_علی_الاعقاب" و گاه با واژه‌ی "#الانقلاب_علی_الاعقاب" که هردو به معنای بازگشت به گذشته می‌باشد، به‌کار رفته و گاهی مفهوم آن بدون استفاده از الفاظ صریح مطرح شده است؛ در ادامه به بررسی بخشی از مهم‌ترین آیات مربوط به این مفهوم خواهیم پرداخت.
#استمرار_انقلاب :
روشن است که مطرح کردن مفهوم ارتجاع در رابطه با انقلاب، در صورتی موجه خواهد بود که ما خواهان "استمرار انقلاب" باشیم.
ممکن است این سوال مطرح شود که مگر نه این است که با پیروزی انقلاب به هدف رسیده‌ایم، پس معنای "استمرار انقلاب" چیست؟
رهبر معظم انقلاب می‌فرماید :
"بعضی خیال می‌کنند انقلاب فقط در #سال_۵۷ بود و تمام شد؛ این خطاست. انقلاب در سال ۵۷ شروع شد. آغاز تغییر و آغاز حرکت اصلاحی در جامعه در سال ۵۷ اتفاق افتاد. این حرکت باید عمیق‌تر، وسیع‌تر و خردمندانه‌تر ادامه پیدا کند نه اینکه متوقف شود." (۹۶/۱۱/۲۹)
اهدافی که رهبر کبیر انقلاب، #امام_خمینی(ره) و انقلابیون مومن دنبال می‌کردند، بسیار بالاتر و والاتر از سقوط #رژیم_پهلوی بود، اهدافی مانند: گسترش ارزش‌های الهی و معنویتِ مبتنی بر #اسلام_ناب_محمدی، #عدالت_خواهی، #استکبار_ستیزی، #استقلال_خواهی در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ...
در واقع می‌توان گفت: پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن۵۷، دو دست‌آورد بزرگ داشت، نخست برداشتن یک مانع بزرگ -رژیم وابسته، ستمگر و دین‌ستیز پهلوی- از جلوی مسیر اصلاحی مردم حق‌طلب ایران، دیگری برپایی نظامی مبتنی بر اسلام ناب که بتواند تا حداکثر ممکن، ضامن اجرای احکام اسلام -هرچند در دراز مدت- باشد.
با این توضیح معلوم می‌شود که انقلاب، نه یک امر دفعیّ‌الوقوع، بلکه یک فرایند تدریجی‌ّالحصول و زمان‌بر خواهد بود؛ و در اینجاست که اگر این فرایند دچار توقف و بازگشت شود، "ارتجاع" تحقق پیدا کرده است.
در نوشتارهای آتی، به توضیح ارتجاع از دیدگاه قرآن و برخی تطبیقات تاریخی و تطبیق آن بر انقلاب اسلامی ایران خواهیم پرداخت.
#سید_محسن_طاهری
مسئول #مدرسه_علمیه_امام_صادق(ع)
گرگان
۹۷/۱/۱۰
♨️ "#ارتجاع؛ بزرگترین آفت #انقلاب" ( بخش دوم)
🔹#انقلاب_اسلامی ، انقلابی مبتنی بر #اسلام_ناب_محمدی(ص) است، هرچند افراد و گروه‌های گوناگونی در مبارزه با #رژیم_پهلوی حضور داشتند، اما هیچ انسان مطلع و منصفی، انکار نمی‌کند که تنها انگیزه‌ای که باعث حضور جدی و فراگیر مردم در صحنه‌ی مبارزه شد، انگیزه‌ی دینی مردم بود که با روشنگری روحانیون اصیل و انقلابی به رهبری بی‌بدیل یک #مرجع_تقلید یعنی حضرت #امام_خمینی(ره) شکل گرفت.
🔹از این جهت انقلاب مردم ایران شباهت کاملی به نهضت انبیاء الهی و خصوصاً پیامبر اکرم #محمد_مصطفی (ص) دارد.به همین دلیل بر ما لازم است برای حفظ این انقلاب و استمرار آن در مسیر اصلیش، همواره معیارهای قرآنی و اسلامی را درنظر بگیریم تا مبادا از مسیر صحیح خود بیرون رود و به انحراف کشیده شود.
🔹همان‌طور که در بخش نخست اشاره شد، یکی از مفاهیم کلیدی قرآن در زمینه‌ی آسیب‌شناسی نهضت انبیاء الهی، مفهوم "ارتجاع" است.
🔹از آیات قرآن کریم استفاده می‌شود که غالباً نهضت پیامبران الهی، پس از مدتی و خصوصا بعد از رحلت پیامبران، به انحراف کشیده می‌شد و بدون آن‌که با شخص پیامبر یا ظواهر دینی تقابل آشکاری صورت گیرد، باطن و #حقیقت_دین دچار استحاله می‌گردید.
🔹#امام_خامنه‌ای در این زمینه به دو آیه‌ی #قرآن استشهاد کرده‌اند :"قرآن در دو جا اشاره می‌کند به انحطاط ملّت‌هایی که اوّل ایمان آوردند، بعد در نسل بعد دچار انحطاط شدند. یک جا در سوره‌ی مریم [آیه‌ی۵۹] است که می‌فرماید: «فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ اَضاعُوا الصَّلوةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوفَ یَلقَونَ غَیًّا»؛ یعنی اوّلی‌ها مبارزه کردند و ایمان آوردند، منتها بعد -معنای «خَلْف» با سکون لام، با «خَلَف» با فتحه‌ی لام، ضدّ هم است؛ «خَلْف» یعنی بازمانده‌ی بد، «خَلَف» یعنی بازمانده‌ی خوب؛ اینجا می‌گوید: فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ- بازمانده‌های بدی روی کار آمدند که «اَضاعُوا الصَّلوة»؛ اوّلین کارشان این بود که #نماز را ضایع کردند؛ «وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوات»؛ دنبال #شهوات رفتند، دنبال شهوات شخصی رفتند؛ فَسَوفَ یَلقَونَ غَیًّا؛
🔹این دو عامل - عامل ضایع کردن نماز و دنباله‌روی از شهوات - این نیروهایی را که باید در مقام جهاد و مبارزه ایستادگی کنند و این ایستادگی قطعاً به پیروزی منتهی خواهد شد، اینها را تضعیف می‌کند؛ اینها را پوک می‌کند...
🔹 در یک جای دیگر همین موضوع در سوره‌ی اعراف [آیه ۱۶۹آمده]: «فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ وَرِثُوا الکِتابَ یَأخُذونَ عَرَضَ هذَا الاَدنی»؛ [یعنی] یک‌بار دیگر این «فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ» در قرآن تکرار شده و در دو جا آمده، این جای دوّمی است. «وَرِثُوا الکِتابَ»؛ حقایق را به دست گرفتند منتها جذب #دنیا_طلبی شدند، «یَأخُذونَ عَرَضَ هذَا الاَدنی»." (دیدار برخی دانشجویان / ۹۵/۴/۱۲)
🔹هرچند فعلا درصدد بررسی و تحلیل مفاهیم آسیب‌شناسانه‌ی این دو آیه نیستیم، لیکن آن‌چه از این دو آیه شریفه به روشنی استفاده می‌شود این است که حرکت #توحیدی و اصلاح‌گرایانه‌‌ی پیامبران الهی، پس از آنان و به دست نااهلان دچار انحطاط، انحراف و ارتجاع می‌شد.
🔹به دلیل همین تجربه‌ی تلخ تاریخی است که خداوند متعال به مسلمانانِ صدر اول هشدار می‌دهد و می‌فرماید : «وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ؛ أَفَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ وَ مَنْ يَنْقَلِبْ عَلى عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئاً وَ سَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ.» (آل‌عمران/۱۴۴) و #محمّد جز پيامبرى نيست؛ پيش از او نيز پيامبران (ديگرى آمده و) درگذشته‌اند (مرگ براى همه‌ی انبيا هست)؛ آيا اگر او بميرد و يا كشته شود، شما به گذشته‌ی خود برمى‌گرديد؟ و هركس به عقب برگردد، هرگز ضررى به خداوند نمى‌زند و خداوند به‌زودى پاداش سپاس‌گزاران را خواهد داد.
🔹این آیه، یکی از آیاتی است که با استفاده از ترکیب لفظیِ "#الانقلاب_علی_الاعقاب" که به معنای "بازگشت به گذشته" است، اشاره صریح به مساله ارتجاع دارد.
🔹لحن جدی و هشدارآمیز آیاتی که مومنان را از گرفتار شدن در ورطه‌ی ارتجاع برحذر می‌دارد، بیان‌گر آن است که این خطر همواره نهضت‌های الهی را تهدید می‌کند و هیچ نهضت توحیدی از این قاعده مستثنی نیست.البته در خصوص موضوع "#ارتجاع_از_دیدگاه_قرآن"، پرسش‌های کلیدی و کاربردی مهمی وجود دارد، برخی از این پرسش‌ها عبارت است از :
1⃣منظور از "#اعقاب" چیست؟
2⃣ آیا علی‌رغم هشدار قرآن به مسلمانان صدر اسلام، بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص)، ارتجاعی اتفاق افتاد یا خیر؟
3⃣عوامل اصلی ارتجاعِ نهضت‌های الهی از چه قرار است؟
✍در نوشتارهای بعدی به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد، ان‌شاءالله.
۹۷/۱/۱۳
#سید_محسن_طاهری
مسئول #مدرسه_علمیه_امام_صادق(ع)
گرگان
⛔️ #ارتجاع بزرگ ترین آفت #انقلاب(بخش سوم)
🔹همان‌طور که در نوشتار سابق گذشت، خداوند متعال در بسیاری از آیات قرآن کریم نسبت به موضوع "ارتجاع"، به مسلمانان هشدار می‌دهد.
🔹یکی از هشدارهای صریح قرآن نسبت به خصوص #اصحاب_پیامبر_اکرم(ص)، در آیه‌ی ۱۴۴ سوره‌ی مبارکه‌ی آل‌عمران است. در این آیه، ظاهراً در قالب سوال و در واقع با انگیزه‌ی #انذار و هشدار، از مسلمانان می‌پرسد که آیا بعد از وفات پیامبرتان، به اعقاب خود برمی‌گردید؟!
🔹منظور از " #اعقاب" چیست؟
اعقاب جمع مکسر "عَقِب" (با عین مفتوح و قاف مکسور) به معنای "پاشنه" و ترکیب "#الانقلاب_علی_الاعقاب" به معنای "گردیدن بر پاشنه‌ها" و کنایه از "بازگشت به عقب" (از بُعد مکانی) یا "بازگشت به گذشته" (از بُعد زمانی) است و شکی نیست که در این آیه و مانند آن، بُعد زمانی مورد نظر است.
🔹از آنجا که #قرآن کتاب #هدایت است، شایسته نیست که "بازگشت به گذشته" در این هشدار قرآنی، معنایی جز بازگشت به پیش از بعثت پیامبر اکرم(ص) داشته باشد؛ به تعبیر دیگر می‌توان انقلاب علی الاعقاب را به معنای "بازگشت به دوره‌ی #جاهلیت" دانست، زیرا قرآن دوران پیش از #بعثت را دوران "جاهلیت" نامیده است.
🔹مثلاً در سفارش به همسران پیامبر اعظم(ص) می‌فرماید : «لاتَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى» (احزاب/۳۳)
ترجمه : [ای زنان پیامبر!] مانند جاهلیت نخستین خودآرایی نکنید.
🔹 اما #جاهلیت چیست؟
هرچند بررسی معنای جاهلیت نیازمند تحقیق مستقلی است، ولی با استفاده از برخی آیات قرآن می‌توان به این معنا دست یافت. خداوند متعال در آیه ۵۰ سوره‌ی مبارکه‌ی مائده می‌فرماید :
«أَفَحُكمَ الجاهِلِيَّةِ يَبغونَ و َمَن أَحسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكمًا لِقَومٍ يوقِنونَ»آیا آنها حکم جاهلیّت را (از تو) می‌خواهند؟! و چه کسی بهتر از خدا، برای قومی که اهل یقین هستند، حکم می‌کند؟!
🔹از این آیه و مانند آن می‌توان دریافت که "جاهلیت عبارت است از هرگونه عقاید، قوانین، اخلاق، آداب و رفتارهایی که برخلاف معارف اسلام ناب محمدی(ص) باشد".به عبارت دیگر : تقابل بین #حکم_الله و حکم جاهلیت در این آیه بیان‌گر آن است که هر روش و منشی که برخلاف خواسته‌ی خداوند متعال باشد، نشان‌دهنده‌ی بی‌خردی انسان و ناشی از جهل اوست.
🔹توجه داشته باشیم که #جهل در آیات و روایات بیش از آن‌که در تقابل با علم باشد، مقابل "#عقل" شمرده می‌شود. (رجوع شود به حدیث جنود عقل و جهل)و از آن‌جاکه از دیدگاه اسلام، عقل انسان اگر تحت‌الشعاع هواهای نفسانی قرار نگیرد، انسان را به بندگی خدا دعوت می‌کند، در نتیجه، تخلف از وحی و دستورات دینی، کاری نابخردانه و غیرعاقلانه خواهد بود و از مصادیق "جاهلیت" شمرده خواهد شد.
📚نتیجه اینکه با توجه به مطالب بالا، معلوم می‌شود که ارتجاع (=بازگشت به جاهلیت) از دیدگاه اسلام بدین معناست که انسان بخواهد -به هر توجیهی- حکم خدا و مسیر حق را نادیده بگیرد و به بهانه‌ی دلسوزی، #دموکراسی، #تجدد، مصلحت‌اندیشی، #تنش_زدایی، تعامل با قدرت‌ها و ... راه دیگری را در پیش گیرد.
۹۷/۱/۱۶
#سید_محسن_طاهری
مسئول #مدرسه_علمیه_امام_صادق(ع)گرگان
#امام_خامنه_ای در #بیانیه_گام_دوم خطاب به #جوانان :
دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کارآزموده و پُرانگیزه از #انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به #آرمان بزرگش که ایجاد #تمدّن_نوین_اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید #ولایت_عظمیٰ (ارواحنا فداه) است، نزدیک کنید.
#گام_دوم #گام_دوم_انقلاب #جوان
#میلاد_امام_زمان_مبارک
با قطع نظر از اینکه آقای (و) در پروندهٔ قاتل #شهید_عجمیان مداخله داشته یا خیر، سوال اصلی این است که چرا کار برخی از #خواص به جایی رسیده که به جای توقع دفاع از #انقلاب، از آنها توقع دفاع نکردن از #ضد_انقلاب داشته باشیم؟!
#بصیرت #ریزش‌ها #خواص_بی‌بصیرت
https://virasty.com/SMohsent/1699038694496517957