⛔️ ارتجاع بزرگ ترین آفت انقلاب(بخش پنجم)
💠در نوشتار سابق گفتیم که متاسفانه نهضت عظیم پیامبر گرامی اسلام(ص)، پس از رحلت ایشان مبتلا به #ارتجاع گردید و هشدارهای شدیداللحن قرآنی نتوانست مانع از تحقق آن شود.
در این نوشتار درصددیم که به ریشه‌یابی این ارتجاع بپردازیم.
📚علل و عوامل ارتجاع امت اسلامی:
🔹عوامل ارتجاع نهضت الهی و انحطاط جامعه‌ی دینی را می‌توان در دو سطح ارزیابی کرد:
عوامل اجتماعی و عوامل فردی
1⃣الف) عوامل اجتماعی:
🔹از آن‌جا که نظام سیاسی و اجتماعی اسلام، مبتنی بر دو رکن"#امامت" و "#امت" است، هرگاه هریک از آن‌دو دچار خلل شوند، نظام اسلامی و جامعه‌ی دینی نیز در رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی، با چالش مواجه خواهد شد.
به همین دلیل، می‌توان گفت عوامل اجتماعی ارتجاع، از قرار زیر است:
💥الف - ۱) انحراف در موضوع "امامت" :
🔹متاسفانه پس از رحلت #پیامبر_اکرم(ص)، مساله‌ی امامت، از مسیر اصلی خود خارج شد و همین موضوع، زمینه‌ی روی کار آمدن #بنی_امیه را فراهم کرد.در روایاتی که از طرق صحیح شیعه و اهل‌سنت وارد شده است، عدم معرفت #امام به منزله‌ی #ارتجاع به #جاهلیت شمرده شده است.
💠پیامبر گرامی اسلام می‌فرماید :
«مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة» یعنی : اگر کسی در حالی که امام زمانش را نشناخته است بمیرد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.
🔹برای استمرار حرکت جامعه‌ی اسلامی در صراط مستقیم دین، نقش جایگاه امامت و رهبری امت، بر کسی پوشیده نیست، مردم تا حدود زیادی تابع حاکمان خود هستند و منش ناروای فردی #مدیران و حاکمان و نیز انحراف یا اشتباه آنان در تصمیم‌گیری‌های مهم اجتماعی، به همه‌ی آحاد #جامعه سرایت می‌کند و آنان را نیز به انحراف می‌کشاند.
💥الف - ۲) انحراف "امت" :
🔹مردم در جامعه‌ی دینی نقش بسیار بزرگی برعهده دارند، یکی از مهم‌ترین وظایف امت اسلامی در خصوص حفظ ارزش‌ها و شعارهای دینی، #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر است، علاوه بر این در روایات اسلامی، بابی تحت عنوان #النصیحة_لائمة_المسلمین (خیرخواهی برای حاکمان مسلمانان) وجود دارد و همه‌ی این‌ها بیان‌گر نقش مردم در نظارت بر مدیران حکومتی و حفظ ارزش‌های دینی در جامعه است.
💠پیامبر اعظم(ص) جامعه‌ی را که در آن امر به معروف و نهی از منکر وجود ندارد، به قایقی تشبیه کرده است که یکی از ساکنان آن به سوراخ کردن جای نشستنِ خود بپردازد و دیگران، سکوت کنند و مانعش نشوند.
💠اميرالمؤمنين (ع) نیز می‌فرماید :
« لَا تَتْرُكُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْكُمْ شِرَارُكُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا يُسْتَجَابُ لَكُم.» امر به معروف و نهى از منكر را ترك نكنيد كه اگر ترك كرديد اشرار بر شما مسلط خواهند شد، بعد شما دعا می‌كنيد [كه خدايا، ما را از شرّ این مدیران فاسد نجات بده!] ولی خدا دعاى شما را مستجاب نمی‌كند. (نهج البلاغه نامه۴۷)
🔴نکته : در خصوص موضوع #النصیحة_لائمة_المسلمین، آنچه از کتب لغت و نیز روایات این باب استفاده می‌شود، این است که واژه‌ی نصیحت، به معنای هرگونه اقدام با انگیزه‌ی خیرخواهانه است و به همین جهت بسیاری از علما، اطاعت و حمایت از #حاکم_عادل را نیز از مصادیق "نصیحت حاکمان" دانسته‌اند؛ شاهد بر صحت این مدعا، این است که در برخی روایات، پیش از اینکه مسلمانان به #خیر_خواهی امامان توصیه شوند، به خیرخواهی خداوند متعال توصیه شده‌اند.
روشن است که خیرخواهی بنده نسبت به خداوند متعال، چیزی جز #اطاعت و #ولایت_پذیری در برابر خدا و یاری دین او نیست.
🔹آیات و روایات و نیز تجربه‌ی تاریخی حاکی از آن است که هرگاه مردم متدین، در انجام #تکالیف_اجتماعی خود، کوتاهی کرده‌اند، هیچ عامل دیگری -حتی وجود رهبران عادل و الهی- نمی‌تواند مانع از انحطاط جامعه گردد.
۹۷/۱/۲۰
#سید_محسن_طاهری
مسئول #مدرسه_علمیه_امام_صادق(ع) گرگان
🔴"ارتجاع بزرگترین آفت انقلاب"(بخش ششم_پایانی)
📚ب) عوامل فردی
🔹بدون شک همه‌ی #تحولات_اجتماعی در نهایت، ریشه در اراده‌ی افراد دارد، این موضوع هم از بعد فلسفی به اثبات رسیده (#علامه_مصباح_یزدی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، بخش دوم) و هم مورد تاکید قرآن قرار گرفته است.
خداوند متعال می‌فرماید : «إِنَّ اللَّهَ لَايُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» (رعد/۱۱)خداوند هیچ تحولی را در جامعه به‌وجود نمی‌آورد، مگر آن‌که آحاد #جامعه در درون خود تحولی ایجاد کنند.
♨️ریشه‌های روانی :
🔹باید توجه داشت که رفتارهای اختیاری افراد، همواره ریشه در انگیزه‌های درونی آنان دارد.
همان‌طور که در بیانات #امام_خامنه‌ای در بخش (۲) گذشت، قرآن کریم به دو عامل اشاره کرده است:
💠در آیه‌ی ۵۹ سوره‌ی مبارکه‌ی مریم آمده است :
«فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ اَضاعُوا الصَّلوةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوفَ یَلقَونَ غَیًّا»
بر اساس این آیه، ضایع ساختن #نماز و پیروی #شهوات، به عنوان دو عامل انحطاط جامعه دینی مطرح شده است.
و از آن‌جا که نماز، نماد ارتباط قلبی با خداوند متعال است، می‌توان آن را به غفلت از یاد خدا و ضعف ارتباط قلبی با او، تفسیر کرد.
🔹می‌توان ادعا کرد که اضاعه‌ی نماز، نقطه‌ی مقابل اقامه‌ی نماز است؛ به همین دلیل، امر به نماز در قرآن، غالباً با تعبیر "اقیمواالصلوه" آمده است نه به صورت "صلّوا"؛ و انحطاط جامعه‌ی دینی در ترک نماز نیست، بلکه کافی است نماز و سایر عبادات، از روح و حقیقت خود دور شود و پوسته‌ای از #دین باقی بماند.
فلذا چه بسا انسان در ظاهر اهل نماز و انجام مناسک ظاهری دین باشد، و در عین حال از حقیقت دین فاصله بگیرد.
💠شاید بتوان گفت عامل دوم، یعنی اتّباع شهوات، خود ریشه‌ی روانی عامل اول باشد، زیرا شهوت‌گرایی، با #خدا_محوری در تضاد است؛ به همین جهت خداوند متعال فرموده است : "أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاه"ُ (جاثیه/۲۳) یعنی: آیا دیده‌ای کسی را که هوای نفسش را معبود خود قرار داده است؟
📚نقش #نخبگان :
هرچند هریک از آحاد جامعه، در تحولات اجتماعی تاثیرگذار هستند، ولیکن بدون تردید نقش برخی از افراد در این زمینه پررنگ‌تر از دیگران است.
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: " اثْنَانِ مِنَ النَّاسِ إِذَا صَلَحَا صَلَحَ النَّاسُ ، وَإِذَا فَسَدَا فَسَدَ النَّاسُ : الْعُلَمَاءُ وَالأُمَرَاءُ ". (کنزالعمال، حدیث ۲۹۰۰۷)
🔹و در روایت دیگر از آن حضرت آمده است : "صِنفانِ مِن اُمَّتي إذا صَلُحا صَلُحَت اُمَّتي ، و إذا فَسَدا فَسَدَت اُمَّتي ، قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ ، و مَن هُما ؟ قالَ : الفُقَهاءُ و الاُمَراءُ." (الخصال، ج۱، ص۳۷)
دو گروه از امّت من هستند كه اگر آن‌ها درست شوند امّتم درست شود و اگر آن‌ها فاسد گردند امّتم فاسد گردد. عرض شد: اى رسول خدا! آن دو گروه كدامند؟ فرمود: #فقيهان(#علما) و #زمام‌داران.
🔹تاریخ صدر اسلام نیز نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل ارتجاع نهضت پیامبر اکرم(ص)، #دنیا_طلبی بسیاری از علما و فرمانروایان امت اسلامی بوده است.
دنیاطلبی، انسان را به خوش‌گذرانی و #اشرافی_گری می‌کشاند و باعث دور شدن از اقشار #مستضعف، سوءاستفاده از موقعیت، کتمانِ بخشی از حقایق دین، ترک #جهاد، از دست‌دادنِ روحیه‌ی #دشمن_ستیزی و بسیاری از مفاسد دیگر خواهد شد.
💠#انقلاب_اسلامی و ارتجاع :
🔹با توجه به معیارهایی که قرآن کریم در خصوص خطر ارتجاع در نهضت‌های الهی، مطرح کرده است و در این چند نوشتار به اختصار ذکر شد، بر ماست که این معیارها در زمان حاضر نیز مورد عنایت قرار دهیم و با عوامل ارتجاع در انقلاب اسلامی مقابله نماییم.
در اینجا خوب است بخشی از سخنان اخیر حضرت #امام_خامنه‌ای را که در جمع بعضی از مسئولان ارشد نظام بیان فرمودند، متذکر شوم:
🔹"خیلی از شماها از اوایل انقلاب در میدان فعالیت‌های انقلابی بوده‌اید، یعنی دهه‌ی ۶۰ را به خوبی درک کرده‌اید. [آیا] یادتان هست احساسات خودتان در آن دهه را؟ یادتان هست رفتار خودتان در آن دهه را؟ یادتان هست بی‌اعتنایی به مال را که در آن دهه داشتید؟ اهتمام به خدمت را که در آن دهه داشتید؟ یادمان می‌رود؛ این اشکال کار است.
🔹#تدریج! یکی از بلاهای ما تدریج است، یعنی به‌تدریج دچار یک حالتی می‌شویم [اما] نمی‌فهمیم، پیری خودمان را نمی‌فهمیم؛ تدریجی است. کسی را که شما بیست سال است، بیست‌وپنج سال است ندیده‌اید، حالا می‌بینید، پیری او را می‌فهمید، اما پیری خودتان را که تدریجی است و پیری آن دوست همراهتان را که دائم با هم هستید، حس نمی‌کنید، چون تدریجی است. ما سقوط خودمان، #عقبگرد خودمان را که تدریجی است، درست نمی‌فهمیم." (بیانات در جمع مسئولان نظام؛ ۹۷/۱/۲۰)
#سید_محسن_طاهری
مسئول #مدرسه_علمیه_امام_صادق(ع) گرگان
۹۷/۱/۲۲