✔️عرصههاى رفق و مدارا در #سیره_امیرالمؤمنین_علی_(ع)
#عرصۀ_دینداری
🔘دين ماهيتى پررفق و مدارا دارد و از تندى و درشتى به دور است، و اگر خلاف ماهيتش دريافت شود و در آن تندى و درشتى حاكم گردد، قلب ماهيت مىيابد و به اهداف آن راه برده نمىشود.
🔘ديندارى و مدارا و نرمى
در آموزهها و راه و رسم اميرمؤمنان على(ع) ديندارى ملازم مدارا و نرمى است، چنانكه در ضمن خطبهاى توجّه داده است:
«الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي شَرَعَ الْإِسْلَامَ، فَسَهَّلَ شَرَائِعَهُ لِمَنْ وَرَدَهُ.»
«ستايش و سپاس ويژۀ خدايى است كه اسلام را آشكار ساخت و براى تشنگان و پيروان آن، راهِ بهرهمند شدن از آن و پيروى از آن را سهل و آسان گردانيد. » (نهج البلاغه/ خطبه 106)
دين ماهيتى چنين دارد و ورود و حركت در آن، بدون رفق و مدارا با ماهيت دين سازگارى ندارد، و لازم است اين واقعيت در مراحل گوناگون پاس داشته شود، چنانكه در حديث نبوى آمده است:
همانا اين دين استوار است؛ پس با ملايمت در آن وارد شويد و عبادت خدا را بر بندگان خدا تحميل نكنيد كه در آن صورت همچون سواركار درماندهاى گرديد كه نه راهى را پيموده و نه مركبى برايش باقى مانده است.
سرخسى در خبرى آورده است هنگامى كه پيامبر اكرم(ص) على(ع) و مُعاذ بن جَبَل را به يمن مىفرستاد، بديشان فرمود:
«[دين را] آسان بگيريد و سخت نگيريد، و موجب نزديكى [به دين] شويد و موجب گريز [از دين] نشويد. بدانيد كه همانا اين دين استوار است؛ پس با نرمى و ملايمت در آن وارد شويد، و عبادت خدا را [براى بندگان] به تنفّر آلوده نكنيد، كه در آن صورت به سوار درماندهاى مىمانيد كه نه مسافتى را پيموده و نه مركبى برايش مانده است.»
پيمودن راه بندگى خدا و عبادت او با خشونت و درشتى نسبتى ندارد و نظام دين به گونهاى است كه انسان بتواند بندگى نمايد و عبادت كند، چنانكه در حديث پيامبر اكرم(ص) آمده است:
«يَا أَيُّهَا النَّاسُ! إِنَّ دِينَ اللّهِ يُسْرٌ.»
مردم! همانا دين خدا آسان است.
دين ماهيتى اين چنين دارد تا بندگان بتوانند راه به سوى كمال را طى كنند. امام على(ع) در ضمن خطبهاى فرموده است:
«وَ سَهَّلَ لَكُمْ سَبِيلَ الطَّاعَةِ.»
خداوند راه اطاعت را برايتان آسان نموده است. (نهج البلاغه/ خطبه 151)
تكاليف خواسته شده از انسان در راه اطاعت خدا، همين ماهيت را دارد، چنانكه اميرمؤمنان على(ع) به روشنى بيان كرده است:
«وَ كَلَّفَ يَسِيرًا، وَ لَمْ يُكَلِّفْ عَسِيرًا.»
آنچه خداوند تكليف كرده است، آسان است نه دشوار. (نهج البلاغه/ حکمت 78)
واجبات دين حداقلى است، و نيز چنان تنظيم شده، و سازمان يافته است كه انسان بتواند آنها را به جا آورد، و به دليل ماهيت فطرىشان، سختى آنها را نيز به جان خريدار شود، و با پاى خود و از سر علاقه و نشاط آنها را انجام دهد؛ و اگر بخواهد به بيش از آنها بپردازد و از مستحبات بهره گيرد، لازم است از درشتى و خشونت بر خويش بپرهيزد و آنها را بر خويش تحميل نسازد، و شيرينى مستحبات را به تلخى نياميزد، و والايى آنها را به پستى نكشاند.
امام على(ع) در سفارشى مهم به حارث هَمْدانى چنين آموخته است:
«نفس خود را براى عبادت و بندگى برانگيز، و با آن رفق بورز و مدارا كن و مقهورش مكن؛ و بر آن آسان گير و به هنگامى كه نشاط و فراغتش بُوَد، روى به عبادت آر، جز در آنچه بر تو واجب است كه بايد آن را به جاى آرى و در وقت بگزارى.» (نهج البلاغه/ نامه 69)
#ادامه_دارد
#کلام_مولا
#امیر_ملک_سخن
#سیره_امیرالمؤمنین_علی_(ع)
@mola_amiralmomenin_as
✔️عرصههاى رفق و مدارا در #سیره_امیرالمؤمنین_علی_(ع)
#عرصۀ_دینداری
✔️پيوند ايمان با رفق و مدارا
♻️ #ايمان در پيوندى تنگاتنگ با رفق و مدارا است، به گونهاى كه ايمان جز در بستر رفق و مدارا شكل نمىگيرد و به والايى راه نمىبرد، و نيز هر چه ايمان بيشتر و عميقتر باشد، رفق و مداراى انسان گستردهتر و ريشهاىتر خواهد بود.
انسان پاكدين و با ايمان، چنان جانش به رفق و مدارا پيوند دارد كه اميرمؤمنان على(ع) او را اينگونه توصيف كرده است:
بر كسانى كه گناه ندارند، و از سلامتِ دين برخوردارند، سزاست كه بر گناهكاران و نافرمانان رحمت آرند، و شكر اين نعمت بگذارند، چنان كه شكرگزارى آنان را مشغول دارد، و به گفتن عيبِ مردمان وانگذارد.
هر جا كه ايمان هست، رفق و مدارا هم هست، كه نشانۀ وجود و حضور ايمان، اين است، چنانكه در آموزههاى امام على(ع) آمده است:
«لِكُلِّ دِينٍ خُلُقٌ، وَ خُلُقٌ الْإِيْمَانِ الرِّفْقُ.»
هر دين و آيينى را خصلتى است، و خصلت ايمان رفق و مدارا است.
#ايمان در بستر رفق و مدارا به درستى جايگزين مىشود و رشد مىكند و ماندگار مىشود، كه در احاديث امام صادق(ع) آمده است:
«مَنْ قُسِمَ لَهُ الرِّفْقُ قُسِمَ لَهُ الْإِيْمَانُ.»
هر كه را رفق و مدارا بهره باشد، ايمان نيز بهرهاش باشد.
«إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ قُفْلًا وَ قُفْلُ الْإِيمَانِ الرِّفْقُ.»
هر چيزى را قفلى باشد و قفل ايمان، رفق و مدارا است.
رفق و مدارا چنين جايگاهى در دين و ديندارى، و ايمان و رستگارى دارد، و جز بدان نمىتوان خود را در پرتو رحمانيت حق قرار داد و از زيباترين جلوۀ رحمانيت خدا (دين) بهرهمند شد و بهدرستى و در جهت كمال، ديندارى نمود.
#کلام_مولا
#امیر_ملک_سخن
#سیره_امیرالمؤمنین_علی_(ع)
@mola_amiralmomenin_as