#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه
#آیین ها و رسم ها
#شاباشی دادن
یکی از رسم های رایج درمراسم های عروسی #شاباشی دادن است که تقریباً درسراسر کشور،درمیان همه ی اقوام و خورده فرهنگ ها،به صورت و انحا مختلف انجام می گیرد و آن عبارت از عمدتاً مبلغی پول است که اهدا کننده درهنگام رقصیدن داماد، به وی اهدا می نماید این رقص نیز،درجهت ایجاد فضایی شاد و خاطره انگیز و افتخار دادن به مهمانانی است که به دعوت وی،در مراسم حضور یافته اند.
مسلماً وقتی داماد به مهمانان خود چنین افتخاری را، می دهدآنان نیز، صرفاً تماشاگر نخواهند بود متقابلاً با نثار هدیه ای بر فضای عروسی،شادی مضاعف خواهندبخشید.
این رسم از قدیم الایام درعروسی های حمام قلعه نیز،انجام می شداما یک صورت ویژه داشت که نسبت به دیگر روش های اهدا شاباش،از امتیازات بهتری برخوردار بود و آن یکی دیگر از جلوه های ویژه فرهنگی حمام قلعه محسوب می شود.این نحوه شاباش دادن را،#هوادار می گفتند هنوزهم در مراسم ها انجام می گیرد اما امروزه به مراسم رقص عروس محدود شده است.
درمراسم شاباشی دادن هرکسی با توجه به وسع ومیزان ارادت خود به داماد،مبلغی اهدا می کرد وبا آداب خاصی توسط شاباش کش ها،درجمع حضار اعلام می شد یعنی دونفر شاباش کش یکی هدیه را می گرفت جملاتی دعاگونه بیان می کرد دیگری حرف هایش را،تایید می کرد گویا آمین می گفت مثلاً می گفت:ای هوادار دیگری جواب می داد کیم بولسین آنگاه نام اهدا کننده را،می گفت،فلانی بولسین درجواب می گفت قوی بولسین سپس می گفت هممشه بئله توی بولسین! آتی اوره ی بولسین!سفره سی میدانده بولسین و ... که دیگری درجواب همه ی آنها می گفت:قوی بولسین!درپایان مبلغ پول را اعلام می کردندو همگی#شبوش می گفتند مثلاًبئش تومن شبوش.
درسالهای اخیر،اشکال دیگری از شاباشی دادن رایج شد که در آن مبلغ شاباشی را، یادداشت می کردند بخصوص از زمان رایج شدن فیلمبرداری درمجالس عروسی،به طور کلی شیوه های مختلفی از شاباشی دادن، رایج گردید یکی یکی اسکناس دادن به دست داماد،یا ریختن یکجا اسکناس برسرداماد توسط افراد مختلف، از جمله ی آن ها است اجرای مختلف شیوه های شاباشی دادن که گاهی هم دریک مجلس به چند روش توسط افراد مختلف انجام می شود یک حالت شترگاو پلنگی ای را،از اجرای این مراسم بوجود آورده است که هم کلی از وقت مجلس را،به خود اختصاص می دهد و هم فلسفه اصلی و حقیقت فرهنگی اولیه آن را،به دست فراموشی سپرده است.
بنده توفیق داشتم بعد یک دوره طولانی پساکرونا درسال جاری در سه چهارمجلس عروسی حمام قلعه گی های مقیم مشهد حضور داشته باشم متاسفانه مشاهده نمودم درهمه ی آن مجالس،مراسم شاباشی داماد، کل مجلس را،تحت الشعاع قرارداده و در مواردی به حاشیه کشیده است.
برای برون رفت از چنین وضعی پیشنهاد می شود به همان #هوادار خودمان برگردیم درست است که انجام هوادار به روش گذشته زمان بر است و امروزه حداقل در تالارهای مشهد قابل انجام نیست اما می توانیم بروز کرده آن را،به اجرا در آوریم یعنی درحینی که داماد درحال رقصیدن است ارادتمندان به شاباش کش ها مراجعه وهدیه خورا به آنها،بدهند تا کل مبلغ یکجا به نام مهمانان ارادتمند با روش هوادار،به دامادهدیه شود این پیشنهاد اگر مورد اقبال،قرارگیرد مزایای ذیل بر آن مترتب است.
۱-یک رسم قدیمی وسنتی ما که جز،فرهنگ اصیل مان است احیا می شود.
۲-در وقت و زمان مجلس صرفه جویی شده واز اطاله خسته کننده آن جلوگیری می شود.
۳-از هرج و مرج،شلوغی وبرخی رفتارهایی که موجب به حاشیه کشیده شدن اصل مجلس می شودجلوگیری به عمل می آید.
۴-چنانچه یادداشت کردن مبالغ هدیه اهمیت داشته باشدبه راحتی قابل انجام است.
۵-اصول بهداشتی نیز،رعایت می شود یعنی از روبوسی های بی رویه دامادگرفته تا پول به دهان داماد دادن تا ریخته شدن اسکناس ها بر روی زمین و زیر پای حاضران درصحنه و ... جلوگیری می شود.
✍علی کوهستانی اسیق سو🌹
موزه مجازی حمام قلعه
۱۴۰۲/۸/۹
https://eitaa.com/moozehmajazi
#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه
#رسمها و آیینها
#شاباشی دادن
یکی از رسم های رایج درمراسم های عروسی #شاباشی دادن است که تقریباً درسراسر کشور،درمیان همه ی اقوام و خورده فرهنگ ها،به صورت و انحا مختلف انجام می گیرد و آن عبارت از عمدتاً مبلغی پول است که اهدا کننده درهنگام رقصیدن داماد، به وی اهدا می نماید این رقص نیز،درجهت ایجاد فضایی شاد و خاطره انگیز و افتخار دادن به مهمانانی است که به دعوت وی،در مراسم حضور یافته اند.
مسلماً وقتی داماد به مهمانان خود چنین افتخاری را، می دهدآنان نیز، صرفاً تماشاگر نخواهند بود متقابلاً با نثار هدیه ای بر فضای عروسی،شادی مضاعف خواهندبخشید.
این رسم از قدیم الایام درعروسی های حمام قلعه نیز،انجام می شداما یک صورت ویژه داشت که نسبت به دیگر روش های اهدا شاباش،از امتیازات بهتری برخوردار بود و آن یکی دیگر از جلوه های ویژه فرهنگی حمام قلعه محسوب می شود.این نحوه شاباش دادن را،#هوادار می گفتند هنوزهم در مراسم ها انجام می گیرد اما امروزه به مراسم رقص عروس محدود شده است.
درمراسم شاباشی دادن هرکسی با توجه به وسع ومیزان ارادت خود به داماد،مبلغی اهدا می کرد وبا #آداب_خاصی توسط شاباش کش ها،درجمع حضار اعلام می شد یعنی دونفر شاباش کش یکی هدیه را می گرفت و جملاتی دعاگونه بیان می کرد دیگری حرف هایش را،تایید می نمود گویا #آمین می گفت مثلاً می گفت: #ای_هوادار دیگری جواب می داد #کیم_بولسین آنگاه نام اهدا کننده را، می گفت، #فلانی_بولسین دومی درجواب می گفت: #ساغ_بولسین سپس می گفت: #هممشه_بئله_توی_بولسین! دیگری می گفت: #قوی_بولسون! اولی بارها و بارها از این قبیل جملات را بر زبان می راند مانند: آتی اوره ی بولسین! سفره سی میدانده بولسین و مالئ و دولتئ چاشگین بولسون و ... که دیگری درجواب همه ی آنها می گفت: #قوی_بولسین! اولی درپایان می گفت: #اوینایانی کورکن بولسون یا گلین بولسون! سپس مبلغ پول را اعلام می کرد و همگی#شبوش می گفتند مثلاًبئش تومن شبوش.
درسالهای اخیر،اشکال دیگری از شاباشی دادن رایج شد که در آن مبلغ شاباشی را، یادداشت می کردند بخصوص از زمان رایج شدن فیلمبرداری درمجالس عروسی،به طور کلی شیوه های مختلفی از شاباشی دادن، رایج گردید یکی یکی اسکناس دادن به دست داماد،یا ریختن یکجا اسکناس برسرداماد توسط افراد مختلف، از جمله ی آن ها است اجرای مختلف شیوه های شاباشی دادن که گاهی هم دریک مجلس به چند روش توسط افراد مختلف انجام می شود یک حالت شترگاو پلنگی ای را،از اجرای این مراسم بوجود آورده است که هم کلی از وقت مجلس را،به خود اختصاص می دهد و هم فلسفه اصلی و حقیقت فرهنگی اولیه آن را،به دست فراموشی سپرده است.
بنده توفیق داشتم بعد یک دوره طولانی پساکرونا درسال جاری در سه چهارمجلس عروسی حمام قلعه گی های مقیم مشهد حضور داشته باشم متاسفانه مشاهده نمودم درهمه ی آن مجالس،مراسم شاباشی داماد، کل مجلس را،تحت الشعاع قرارداده و در مواردی به حاشیه کشیده است.
برای برون رفت از چنین وضعی پیشنهاد می شود به همان #هوادار خودمان برگردیم درست است که انجام هوادار به روش گذشته زمان بر است و امروزه حداقل در تالارهای مشهد قابل انجام نیست اما می توانیم بروز کرده آن را،به اجرا در آوریم یعنی درحینی که داماد درحال افتخار دادن است ارادتمندان به شاباش کش ها مراجعه وهدیه خودرا به آنها،بدهند تا کل مبلغ یکجا به نام مهمانان ارادتمند با روش هوادار،به دامادهدیه شود این پیشنهاد اگر مورد اقبال،قرارگیرد مزایای ذیل بر آن مترتب است.
۱-یک رسم قدیمی وسنتی ما که جز،فرهنگ اصیل مان است احیا می شود.
۲-در وقت و زمان مجلس صرفه جویی شده واز اطاله خسته کننده آن جلوگیری می شود.
۳-از هرج و مرج،شلوغی وبرخی رفتارهایی که موجب به حاشیه کشیده شدن اصل مجلس می شودجلوگیری به عمل می آید.
۴-چنانچه یادداشت کردن مبالغ هدیه اهمیت داشته باشدبه راحتی قابل انجام است.
۵-اصول بهداشتی نیز،رعایت می شود یعنی از روبوسی های بی رویه دامادگرفته تا پول به دهان داماد دادن تا ریخته شدن اسکناس ها بر روی زمین و زیر پای حاضران درصحنه و ... جلوگیری می شود.
#یادآوری:باتوجه به اینکه شاباشی دراصل نوعی هدیه به عروس و داماد می باشد بنابه نظر مراجع عظام تقلید اگردرقبال رقص باشد اشکال شرعی دارد باید توجه داشته باشیم که در رسم سنتی #هوادار تا حد زیادی رعایت موازین شرعی می شود اولاً اویونهای سنتی معادل رقص در زبان فارسی نمی باشند نوعی بازی هستند لذا به سبب نبودن کلمه معادل برای #اویون در زبان فارسی،در بیان مطلب به ناچاراز کلمه رقص استفاده می شودثانیاً در اجرای مراسم حریمها، تقریباً از هرلحاظ حفظ می گردد.
✍علی کوهستانی اسیق سو🌹
موزه مجازی حمام قلعه
۱۴۰۲/۱۰/۶
https://t.me/hammamghaleh
https://eitaa.com/moozehmajazi
#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه
#عروسیهای حمام قلعه
#پول_باغلاماق
قبلاً در باره شاباش دادن به روش #هوادار به عروس و دامادها در حمام قلعه مطالبی را به حضور شما گرامیان ارائه نموده ایم اما در همین راستا رسم دیگری نیز،وجود داشت که #پول_باغلاماق گفته می شد. در این رسم شاباشی به جای عروس به دیگر خانم های در حال #ایون داده می شد.
این خانم ها دو گروه بودند اول خانم های جوانی که نو عروس بودند و به همراه عروس حرکات آیینی انجام می دادند. دوم مادران و خانم های مسنی که با ساز آشیقها،به بازی مشغول می شدند وبه حرکات آئینی می پرداختند.برای دلخوشی وابراز ارادت هر دو گروه کسانی بودند که دوست داشتند به آنان شاباشی بدهند.منتها روش شاباشی دادن قدری متفاوت بود.
برای گروه اول یعنی #نوعروسانی که همراه عروس درحال بازی آئینی بودند. شاباش کشها مانند شاباشی عروس هوادار می گفتند و مبلغ پول، نام شاباش دهنده و شاباش گیرنده را،اعلام می کردند.مثلاً می گفتند شاباش دهنده فلانی بولسون، اوینایانی فلان گلین بولسون، بئش تومن شبوش! که همگی شبوش می گفتند.
برای گروه دوم که معمولآً خانم های #مسن بودند شاباش دهنده ها هم که از محارم و اقوام نزدیک بودند خود شخصاً اقدام به دادن شاباشی می کردند لذا نیازی به شاباش کش و هوادار گویی نبود بلکه خودشان مبلغی را، به گوشه یاغلیق خانم ها می بستند بنا بر این اصطلاح #پول_باغلاماق وجه تسمیه خود را، از همین رفتار شاباش دهنده ها دارد.
#یادآوری:شاباش دهنده ها لزوماً مردان نبودند بلکه گاهی خانم هایی که ارادتی به عروس خانواده خود داشتند مانند مادر شوهرها و خواهر شوهرها به گوشه یاغلیق عروسشان پول می بستند یا دخترانی که به مادرشان یا خواهرانی که به خواهرشان شاباشی می دادند اقدام به بستن پول به گوشه یاغلیقشان می نمودند.
کلیپ بالا نمونه ای از عروسیهای روستای پلگرد از توابع بخش لطف آباد شهرستان درگز در آذرماه سال ۱۳۷۴، تقریباً سه دهه پیش می باشد به طور مشخص پول بستن ارادتمندان به گوشه یاغلیق خانم ها، قابل مشاهده است.این رسم در حمام قلعه نیز، رایج بود به همین جهت به #شاباشی_چئکماق "پول باغلاماق" نیز،گفته می شود.البته اجرا درکلیپ با اجرا درحمام قلعه قدری متفاوت است. درحمام قلعه پولی که شاباش کشها،هوادار می گفتند را،به امین عروس می دادند و دیگر به یاغلیق شاباش گیرنده نمی بستند.
✍موزه مجازی حمام قلعه
۱۴۰۲/۱۱/۱۰
https://t.me/hammamghaleh
https://eitaa.com/moozehmajazi