🔹زندگینامه نادر شاه افشار         (پسر شمشیر) 👈 بخش3 نادر را در ابیورد رها میکنیم و به اصفهان می‌رویم، شاه سلطان حسین پس از اینکه محاصره اصفهان طولانی شد و مردم نیز دیگر حتی علف و سگ و گربه ای نمانده بود که بخورند، پسرش تهماسب میرزا را شبانه بەهمراه ده نفر از افراد زبده و از جان گذشته از میان خیل سربازان افغان برای گرفتن کمک به قزوین فرستاد، تهماسب میرزا پس از رسیدن به قزوین توانست سپاهی با سی هزار نفر نیرو فراهم کند ولی از بخت بد، درست هنگامی که نیروها در حال ترک قزوین به سوی اصفهان بودند. خبر رسید، مقاومت اصفهان شکسته شده و افغانان مانند سیل وارد شهر شده اند بدون اینکه هیچ مقاومتی در مقابل آنان دیده شود شاه سلطان حسین وقتی اوضاع را این چنین دید پس از ورود محمود افغان به تالار قصر، شخصاً تاج پادشاهی ایران را از سر برداشته و با مهربانی تمام بر سر محمود افغان گذاشت، محمود افغان هم در ظاهر شاه سلطان حسین را محترم شمرد و او را پدر خطاب کرده و در کنار خود نشاند. ولی از آن طرف سپاهیان افغان در شهر به گردش درآمده و ضمن آزار و سرکوب مردم ، به غارت اموال مردم شهر نموده و بازار اصفهان را خالی کرده و بین خود تقسیم نمودند. در تاریخ آمده، سپاهیان افغان که زعفران را نمی شناختند بعنوان علف خشک از آن بعنوان افروختن آتش و گرم کردن دیگ های غذا استفاده می کردند و بەهمین ترتیب، دیگر اموال مردم را حیف و میل می کردند. محمود افغان پس از اطلاع از لشکرکشی شاه طهماسب که با سی هزار نفر نیرو به سوی اصفهان در حرکت بود. سپاه هشت هزار نفره خود را به فرماندهی امان اله خان به مقابله با تهماسب میرزا فرستاد. پس از نزدیک شدن سپاه افغان به نزدیکی قزوین، شاه تهماسب در حالی که چهار برابر محمود افغان نیرو داشت از مقابله و رویاروئی با افغانها پرهیز کرد و با سپاه خود به تبریز رفت. سپاه افغان بدون هیچ مقاومتی وارد قزوین شدند و در حالیکه برای تصرف قزوین حتی یک کشته نیز نداده بودند، بیدرنگ به آزار مردم پرداختند، مردم قزوین که این آزار و شکنجه ها را تحمل می کردند، بیست روز پس از ننگ شکست ناگهان کاسه صبرشان لبریز و با چوب و دشنه و تبر و داس به پایگاههای افغانها تاختند و در این گیر و دار، کشتاری هولناک از دو طرف آغازیدن گرفت. با اینکه امان اله خان به سختی می جنگید و دفاع می کرد و افغانها از کشته مردم، پشته می ساخت ولی بالعکس، بر دلیری و انتقامجوئی مردم شهر افزوده می شد، تا اینکه کار بجائی رسید که از هشت هزار سپاهی افغان فقط هزار تن، سرباز خسته و زخمی و لنگ و کور، با امان اله خان که اینک در این غوغا زخم های کاری برداشته بود، سراسیمه فرار را بر قرار ترجیح داده و از آن مهلکه هولناک به سوی اصفهان جان بدر بردند. تهماسب میرزا که اینک شاه تهماسب دوم نامیده می شد به محض رسیدن به تبریز، برای پطر کبیر امپراطور روس، برای بیرون کردن افغانها نامه ای نوشت و از او درخواست کمک کرد، پطر کبیر فرستاده شاه تهماسب را گرامی داشت و به او گفت: بیدرنگ با سپاهی چشمگیر به یاری تان خواهیم آمد. سپاه بیست هزار نفره روس  بجای یاری دادن شاه ایران ابتدا بندر هشترخان را تصرف کرد و سپس راهی قفقاز و گرجستان شد و بعد از آن به سمت شهر دربند مرکز داغستان پیشروی کرده و آنجا را نیز تصرف کردند و سپس بسوی جنوب تاختند. شاه تهماسب همزمان با ارسال نامه و درخواست کمک از روس ها، نامه‌ دیگری هم توسط محمدخان برای امپراطوری عثمانی فرستاده بود، سلطان عثمانی نیز فرستاده تهماسب دوم را بسیار احترام کرد و قول همکاری داد و سپس سپاهش را با سی هزار نیرو در ظاهر برای پشتیبانی از شاه تهماسب و در باطن برای تصرف نقاط مختلف ایران، به سوی آذربایجان و کرمانشاه گسیل داشت، نیروهای روس و ترک در شمال رود ارس به یکدیگر رسیدند و مانند گرگ هایی که بر سر مُرداری با یکدیگر می جنگند بر روی هم شمشیر کشیدند و جنگ خونینی بین آنها در گرفت. در این کشاکش، آتش جنگ، چنان گرم شده بود که سفیر فرانسه در استانبول به عنوان میانجی با نمایندگان دو کشور روس و عثمانی به گفتگو پرداخت و در نهایت دو طرف توافق کردند هر یک به اندازه حق خود، نواحی مختلف از سرزمین ایران را بین خود تقسیم کنند. در این کشاکش ها در نهایت سفیر فرانسه با سخاوتمتدی تمام، اردبیل، تنکابن و شمال ایران و گرجستان و شمال آذربایحان و ارمنستان و همدان را به روس ها بخشید و تبریز و ارومیه، کردستان و کرمانشاه و لرستان و ایلام و اهواز نیز به عثمانی ها (ترکیه امروزی) تقدیم شد. #ادامه_دارد 🌴

قویروق یاغی(روغن دنبه) جیجیق (جزغاله) با سپاس و تشکر از استاد عمو حیدر گرامی به خاطر تهیه ی این ویدئوی خاطره انگیز💐🙏👏👏👏

#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #نگهداری مواد غذایی #قویروق یاغی(روغن دنبه) قبلاً در باره نحوه نگهداری مواد غذایی، درحمام قلعه ی قدیم که از نعمت برق محروم بود مطالبی را، مفصلاً به حضور ارجمندتان ارائه نموده و نحوه نگه داری آنهارا،در پنج گروه مجزای مواد غذایی یعنی،میوه هاوسبزیها،غلات وحبوبات،گوشتها،روغنها و لبنیات یادآور شده ایم.امروز مطالبی را،به طور ویژه در رابطه با #قویروق_یاغی(روغن دنبه) و #جیجیق(جزغاله)ارائه می گردد. امیدواریم که برایتان هم خاطره انگیز،باشد هم مورد توجه شما گرامیان واقع شود. شایدبیشتراز نیم قرن از ورود اولین روغن نباتی های جامد،به سبد غذایی مردم روستاهای کلات به خصوص حمام قلعه نگذشته باشد روغن هایی که با نامهای آفتابگردان،شاه پسند،جهان بعدها، بهار،قو،غنچه،لادن و ... به دستم مردم می رسید اگرچه روغنهای اولیه واقعاًدارای عطر وطعم مشتری پسندی،بودند با این حال مردم، دید مثبت و استقبال چندانی از آنهانداشتند. مردم حمام قلعه قبل از رایج شدن روغن های جامد گیاهی،در تولید روغن مانند بسیاری از مواد غذایی دیگر خودکفا بودند.یعنی از روغنهای گیاهی مانند کنجد،آفتابگردان،گردو وروغنهای حیوانی مانند روغن زرد، روغن دنبه و کره برای پخت غذا، استفاده می کردند. برای تهیه روغنهای گیاهی دانه ها را،در دستگاه روغن کشی که"جهاز" نامیده می شد ومانند"دنگ های شالی"ارائه خدمت می کردند برده و روغن استحصال می کردند بخصوص کنجد که هم،تولید آن درمنطقه به صورت انبوه تولید می شد هم از آن به عنوان روغن سرخ کردنی بهره می گرفتند روغنی که بنا به گفته ی کارشناسان،بهترین نوع روغن برای سرخ کردن می باشد. برای تهیه ی روغن های حیوانی نیز، مسکه (کره)یا پی و قویروق(دنبه) را،برظرفی که جنس آن از چدن بود و نام آن ظرف را نیز، #چدن می گفتند می ریختند و با حرارت دادن به مسکه،روغن زرد و به پی، روغن دنبه تولید می کردند پی های سرخ شده را که #جیجیق،جیزلاق یا جیزله(جزغاله) گفته می شد همراه نان سرو می کردند یا به خمیر اضافه کرده جیجیق نانی(نان جزغاله)می پختند برای به دست آوردن مسکه(کره) نیز،ماست را در یییق(تلم) می ریختند و کره را،از آیران(دوغ)جدا می ساختند.مسکه را،گاهی با فطیر داغ سرو می نمودند که به این غذا پئتئرمسکه(فطیرمسکه) گفته می شد. روغن هایی که هم سالم بودند هم از طبیعتی سالم به دست آمده بودند هم در طبیعتی سالم مصرف می شدند. امروزه متاسفانه از آن روغن ها، خبری نیست اگر روغنی هم باشد نمی توان مطمئن بود که سالم است زیرا، هم گیاهان روغنی به سم و کودشیمیایی آلوده است هم تغذیه دامها و هم خود دامها،به آنتی بیوتیک و مواد هورمونی آلوده اند.مسلماً روغن استحصال شده نیز،سالم نخواهد بود. زمانی که روغن های نباتی تازه رواج پیدا کرده بودند یکی از بستگان که اکنون به رحمت خدا رفته اند، برای اثبات نظر خود روی دیوار کاهگلی خانه اش با روغن نباتی جمله ای را، نوشته بود این نوشته بر اثر اکسیده شدن یا دیگر تغییرات شیمیایی، به رنگ سفید در آمده و نظرهربیننده ای را،جلب می کرد. وی هربار که کسی از روغن های نباتی تعریف و تمجید می کرد با استناد به آن نوشته می گفت:این روغن هایی که شما تعریف می کنید مثل گچ می مانند ببینید روی دیوار چی شده؟ خدا می داند با ما چه کار می کند؟ مع الوصف به مرور زمان، بر اثر توصیه پزشکان مبنی بر اینکه روغن حیوانی دارای کلسترول بالاست.روغنهای نباتی جامد در سبد غذایی مردم قرار گرفت تا حدوداً دو دهه قبل که داستان قبلی مجدداً تکرار شد منتها این بار،روغنهای مایع خوراکی جایگزین روغنهای جامد شدند این دفعه نیز، گفته شد روغن های نباتی جامد،کلسترول خون را بالا می برند. هرچند که طولی نکشید برخی از روغن های مایع نیز، مصرف کنندگان خود را، سوپرایز نموده و عند پالم از کار درآمدند تا باز هم داستان نقطه سرخط شود. از قدیم ضرب المثلی معروف،بر سر زبانهاست که گویند: : "از طلابودن پشیمان گشته ایم مرحمت فرموده ما را، مس کنید" به همین جهت گروهی از مردم دوباره به روغن های حیوانی، رو آورده اند و بر خلاف نظر پزشکان، روغن های حیوانی را، بر روغن های مایع و جامد هیدروژنه،ترجیح می دهند هرچند که برخی از پزشکان نیز،برخلاف گذشته نه تنها،مصرف روغن های حیوانی را،منع نمی کنند بعضاً توصیه نیز،می نمایند زیرا کلسترول روغن حیوانی کلسترول مفید می باشد لذا مصرف آن مفید است مشروط بر این که مصرف کننده حرکت بدنی لازم را،داشته باشد.امیدواریم که شما گرامیان هرنوع روغنی را که مصرف می نمایید تنتان سالم و روز و روزگارتان وفق مراد باشد! ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۱ https://eitaa.com/moozehmajazi

آهنگ دزدان گله رابردند خواننده:حسین سمیعی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۱ https://eitaa.com/moozehmajazi

#دئلمه(فله) همان آغوز پخته شده باشیر،غذایی است فصلی لبنی،که در زمان زایش دامها(دوءل) با استفاده از،آغوز دام های زائو پخته می شد و در فصل آن،یاتاقچی ها و چوپانان بیشترین بهره را،از این فرآورده ی لبنی می بردند و از نوبری دادن به خانواده ها و همسایه ها نیز، دریغ نمی کردند. این رسم بسیارنیکو را،دربسیاری ازنوبری هاازجمله میوه،لبنیات دیگر مانندمسکه پنیر و... همچنین سمنو ودیگرنذریهاهم تحت عنوان #قونشو پایئ انجام می دادندلذاسهمی رابرآنان قائل بودندکه البته #دئلمه و ققنه نوبری ویژه ای محسوب می شدند. به جهت آن که اولاًمحل نگهداری دامهادر #یاتاق و خارج ازروستابودکه تنهایاتاقچیان، بیشترین دسترسی به مواد اولیه ی آن یعنی #شیمه(آغوز) و شیردرفصل دوءل را،داشتند ثانیاًمختص زمان دوءل بودکه باچله بزرگ مصادف می شدزمانی که هم هوابه شدت سردبودوهم براثر باریدن برف راه ها یابسته می شدندیارفت وآمد به سختی انجام می گرفت. گاهی نیز،آغوزرابه تنهایی یابه همراه تخم مرغ می پختندکه #ققنه،ققنق(کاسرول)گفته می شدمحصولی که به جهت تولیدکم نوبرانه خاص تری بود. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۲ https://eitaa.com/moozehmajazi

آهنگ روزگار چوپون خواننده؛موسی الرضا هاتفی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۲ https://eitaa.com/moozehmajazi

🔆 اینجا آبشار آبگرم کلات در خراسان رضوی آبشار آبگرم در نزدیکی روستای آبگرم واقع در شهرستان کلات قرار گرفته است. برای رسیدن به آبشار، پس از رسیدن به روستا و عبور از آن، بعد از حدود نیم ساعت پیاده روی به آبشار زیبای آبگرم خواهید رسید. ارتفاع آبشار حدود 20 متر و دمای آب 30 تا 35 درجه سانتیگراد بوده و حوضچه آبشار برای آبتنی مناسب است. در طول مسیر با عبور از دره و حاشیه رودخانه و در مسیری با صخره‌های زیبا و دشتی سرسبز به کاروانسرای قدیمی دوران شاه عباس صفوی می‌رسید و در ادامه راه درختان انجیر وحشی را خواهید دید. از اینجا به بعد، ادامه مسیر به شکلی است که اگر سمت راست رودخانه را انتخاب کنید، به زیر آبشار می‌رسید و اگر سمت چپ را ادامه دهید، می‌توانید از کنار آبشار عبور کرده و با ادامه مسیر به سرچشمه اصلی آبشار برسید. 🏜تصاویر و کلیپ‌های بیشتر را در کانال دیدنی‌های جالب ایران دنبال کنید… موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۳ https://t.me/hammamghaleh

این دو عکس از یک درخت اُرس در ارتفاعات هزار مسجد را به فاصله‌ی ۲۲ سال از هم گرفته‌ام؛ یکی سال ۱۳۸۰ و دیگری سال ۱۴۰۲ . با وجود گذشت بیش از دو دهه، تفاوت چندانی در اندازه‌ی درخت دیده نمی‌شود که نشان‌دهنده‌ی رشد بسیار کند درخت اُرس است. بر این اساس شاید این تک درخت اُرس بیش از صد سال عمر داشته باشد. بی‌گمان بیشتر درختان اُرسستان هزار مسجد عمری چند صد ساله دارند یعنی هر درخت اُرس حاصل صدها سال سازگاری و پایداری در طبیعت است! بنابراین اکنون در دوران آهن و نفت، نهایت بی انصافی و خودخواهیست اگر شاخه‌ای از این درختان ارزشمند و همیشه سبز بشکنیم یا تبر بر پیکرشان بزنیم! به ویژه اگر بدانیم تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و کاهش بارندگی‌ها، زادآوری و رشد درختان اُرس را دشوارتر از پیش کرده است. 📸✍️ باقریان 🍀 دیدبان طبیعت هزار مزکد

🏰 قلعه دربند نفته دربند نفته یکی از دو دروازه اصلی کلات در سمت شمال شرقی کلات است. از این دروازه امکان ورود به نواحی جنوبی کشور ترکمنستان وجود داشته و در دوران طولانی از تاریخ گذشته ایران، امکان تردد اقوام متمدن ایران و آسیای مرکزی و نیز اقوام مهاجم آسیای مرکزی به قلمرو ایران امکان پذیر بوده است. بنابراین طبیعی به نظر می‌رسد که برخی تأسیسات دروازه نفته بخصوص تاسیسات دفاعی آن در گذشته های دور احداث شده باشد. یکی از آن تأسیسات سازه معماری جالبی است که بعد از دروازه بر بدنه شمال غرب و مشرف بر راه ارتباطی کلات به ترکمنستان ساخته شده است. این سازه معماری بنایی است که گویا جهت اقامت و پاسداری گروهی قراول یا دیده بان و مدافع ساخته شده است. قلعه مزبور، به باور اهالی منطقه، سنگری است که سربازان نادرشاه افشار برای حفاظت از تنگه نفته در آن مستقر می‌شدند اگرچه این گزاره نمی‌تواند نادرست باشد ولی در ساختار معماری این اثر شواهدی وجود دارد که بیانگر احداث آن در زمانی پیشتر از دوره نادرشاه افشار است. فرم تیرکش‌های این قلعه شباهت نزدیکی با قلعه‌های شناسایی شده مربوط به دوران قبل از اسلام دارد. بخش فوقانی روزنه ها، مثلثی شکل می‌باشد به گونه ای که رأس آنها به بالا است. از این نوع روزنه‌ها بر دیوارهای ارگ آق تپه در ترکمنستان که مربوط به دوران ساسانی است دیده می شود. آنچه از دورنمای قلعه به نظر می‌رسد، دیوار مرتفع سنگی با حفره هایی بر بدنه آن است که همانند سدی در راستای شمال غرب - جنوب شرق در حدفاصل دو برجستگی در دامنه کوه ساخته شده است. اما بررسی این سازه از نزدیک جزئیات بیشتری را آشکار می‌سازد. دیوار سد مانندی که از دور مشاهده می‌شود، توسط دو نیم برج با پلان راست گوشه در میان گرفته شده است. دیوار میانی از پایین ترین نقطه تا بالاترین قسمت ارتفاعی بالغ بر ۸ متر داراست و در دو ردیف دارای تیرکش‌هایی است که به شکل مثلثی ساخته شده اند. دو تیرکش مشابه نیز بر روی برج‌های طرفین تعبیه شده است. در دیوار چینی این سازه معماری بر خلاف دیگر برج‌های کلات دقت زیادی صرف شده سنگ‌ها قواره شده اند و سعی شده در ردیف‌های منظم چیده شوند. به منظور افزایش استحکام دیوار مزبور و برج‌های طرفین آن، سنگ‌ها را نه به شکل مربع بلکه به شکل مستطیل‌های تخت و طویل قواره کرده اند. این امر میزان ایستایی دیوار را افزایش داده است.

در بخش‌هایی از نمای خارجی قلعه بقایای اندود گچ مشاهده می‌شود که بیانگر آن است که زمانی سرتاسر نمای بیرونی قلعه با گچ سفیدکاری شده بود در امتداد نیم برج شمال غربی این قلعه، دیواری سنگی مشاهده می‌شود که با زاویه قائمه به دیوار سنگی دیگری برخورد می‌کند این دو دیوار احتمالاً بخشی از یک فضای معماری وسیع را تشکیل می‌داده‌اند. از آنجا که این قلعه در مسیر یک مسیل ساخته شده، رسوب زیادی از دامنه کوه دریافت کرده و فضای مزبور و کلیه فضاهای پشت دیوار اصلی قلعه كاملاً مدفون شده اند در جانب شمالی قلعه و در سطحی بالاتر بر دامنه کوه دیوار دیگری مشاهده می‌شود. این دیوار نیز از مصالح سنگ و ملاط گل ساخته شده ولی با توجه به اینکه محل اتصال آن با برج شمالی قلعه چفت و بست نشده به نظر می‌رسد سازه ای باشد که در ادوار متأخر به هسته اصلی قلعه الحاق گردیده است. در چاله‌ای که در نتیجه حفاری غیر مجاز در پشت این دیوار حفر گردیده آثاری از معماری در زیر سطح فعلی زمین آشکار شده است. در این نقطه می‌توان شواهد روشنی از اندود دیوار را مشاهده کرد. در انتهای شمال غرب همین دیوار نیز فضای کوچکی با سقف ضربی واقع شده که دارای روزن‌های کوچکی در دو ضلع شرقی و غربی می‌باشد. سنگ‌های استفاده شده در دیوار اخیر و نوع دیوارچینی نسبت به دیوار اصلی و نیم برجهای جانبی سست تر و خام دستانه تر است این امر نیز می‌تواند متفاوت بودن زمان ساخت بخش شمالی و جنوبی قلعه را دلالت نماید. محوطه داخلی قلعه که در واقع بخشی از دامنه کوه به مساحت تقریبی ١٦۰۰ متر مربع را پوشش می‌دهد اثر خاصی را در سطح نمایش نمی‌دهد. تنها فضای قابل تشخیص، بقایای اتاقی است در گوشه جنوب غربی محوطه به ابعاد تقریبی ۵×۵ متر که با دیوارهای سنگی ساخته شده است همانگونه که گفته شد، واقع بودن قلعه در مسیر سیلاب‌های جاری از کوه سبب دفن آثار فضاهای معماری داخل قلعه در زیر رسوبات و نیز قطعات متعدد سنگ‌های بزرگ شده است. تیرکش هایی که بر دیوار بیرونی قلعه مشاهده می‌شوند نشانه آن است که احتمالاً فضاهایی در دو یا چند طبقه در محوطه پشت دیوار مدفونند. با توجه به نزدیکی آق تپه به کلات می‌توان فرض کرد که این قلعه در دوره ساسانیان و با تأثیرپذیری از ارگ آق تپه ساخته شده است در دروازه نفته تأسیسات دفاعی دیگر نیز ساخته شده که برج های دیده بانی و بقایای دروازه‌ای پل مانند با پنج چشمه است که سیلاب آن را منهدم کرده و اکنون نشانه‌هایی از آن در محل باقی مانده اما توصیف آن در سفرنامه‌ها آمده است. 📔 اسناد تصویری کلات نادری و سرخس

جلوه ای زیبا،ازطبیعت بی بدیل کلات تصویری چشم نواز از منطقه #چققور ژرف در مسیر رودخانه ژرف رود که بالاتر از اسیق سو و نزدیک به روستای ژرف،واقع شده است . بیشترین محصولات باغات این منطقه آلوچه ، زردآلو ، گردو و سیب می باشد. تصویر از سیدرسول عزیزیان موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎥 بدون تعارف با یکی از برترین دانشمندان شیمی دنیا که چوپان بود @Farsna

❣سسیمه یوخدی سس ورن دانیش منیله فاطمم.... 🎙با نوای: حاج سلیم موذن زاده اردبیلی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۹/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

📺 مستند ایرانگرد ۵ - کلات نادر - قسمت اول 🙎🏻‍♂️ تهیه کننده و کارگردان: جواد قارایی 📆 بهار ۱۴۰۰

📺 مستند ایرانگرد ۵ - کلات نادر - قسمت اول 🙎🏻‍♂️ تهیه کننده و کارگردان: جواد قارایی 📆 بهار ۱۴۰۰

چیل (سنگ چین)

#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #چیل_بست(سنگ چین،سنگفرش) همه ی ما درطبیعت چینه هایی از سنگ را،به شکل های مختلفی دیده ایم گاهی نیز، این سوال برایمان پیش آمده است که این سنگ چینها بخصوص،سنگ چین های مخروطی افراشته، برای چه منظوری چیده شده اند؟ برای دریافت جواب این سوال،به فکر فرورفته و هدف از چینش برخی از آنها را،دریافته ایم اما برخی دیگر را،متوجه نشده ایم. برای روشن شدن این مطلب سنگ چینها را،به دو دسته ی افراشته و سنگ فرش تقسیم می نماییم. الف:سنگ فرش: این نوع سنگ چین ها عمدتاً جنبه عمرانی دارندیعنی درکف زمین،برای کاربری  مسکونی یا ترابری،تعبیه می شوند.مانند راههای مالرویی که عشایر برای عبور احشام خود در دامنه کوهها،می سازند سنگفرش را،درحمام قلعه #بست می گویند مانند #بستلی_قت_و_بست_اوستی همچنین درگذشته برای سهولت در تردد شاهراه هایی را که از بیابانها بخصوص، شن زارها عبور می کرد سنگفرش می نمودند. همین گونه است سنگفرشهایی را که برای #اتراق ساخته می شوند این نوع اتراقها را،درحمام قلعه #تخت می گویند. سنگ فرشها را در گذشته، به دو صورت،انجام می دادند خشکه کاری و همراه با ملات. خشکه کاریها را، معمولاً در جاهایی که شیب داشت، همراه چوب انجام می دادند اما در زمین های هموار با استفاده از ملات مانندخاک،گل آهک یا شن آهک صورت می پذیرفت. امروزه ملات شن و سیمان جای آنها را،گرفته است سنگفرشهای امروزی بیشتر،در پارکها،ویلاها،پیاده رو شهرها و طرحهای هادی روستایی،در پیاده روها یا به جای آسفالت  در ممرهای اصلی به کار می گیرند. ب:سنگچین های افراشته این نوع سنگچین ها در گذشته به دوشکل دیواری و مخروطی شکل،به صورت خشکه کاری یا همراه با ملات صورت می پذیرفته است.سنگچین های دیواری معمولاً برای کشیدن دیوار،درشکاف کوهها،ساخت قلعه وبرجک ها، مانند دیوارهای نادرشاه در کاتاچکه و قویون یولی و ... یامسیر جریان آب جهت آبخیزداری و یا محل نگهداری دامها مانند چیدن دهانه ی نهه،گاش و اطراف سیاه چادر یا بستن دهانه دفینه ها، پی بناهای مسکونی،دیوارهای محوطه ای،دیوار میان باغات که آن را،درحمام قلعه #سنچیل می گویند و ... چیده می شده اند. اما آنچه که قدری تامل برانگیز است سنگ چین های مخروطی است.قطعاً برخی از سنگ چینها،چه مخروطی چه دیواری و چه سطحی می تواند از چینه های رمزی دفینه ای باشند.اما سنگچینهای مخروطی علاوه بر،چینه دفینه ای،گاهی بر روی قبر مرده ای به عنوان یاد بود چیده می شده اند که درهمان محل جان باخته اند وبه ناچار نیز،در همان مکان،دفن شده اند. گاهی نیز،به عنوان راهنما و تعیین کننده مسیر،به کار می رفته اند بخصوص در مناطق کوهستانی که رهگذران،بتوانند راه را، ازبیراهه تشخیص دهند.در مواردی نیز،برای تعیین مرز بویژه،مرز چراگاه عشایر و دامداران چیده می شده اند. نوعی سنگچین در اندازه کوچک نیز، به عنوان مرز زمین های خرده مالکین درحمام قلعه می چیدند که #هوم گفته می شد هوم ممکن است یک سنگ عمود یا چند سنگ درکنار هم یا روی هم باشد. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۱/۹/۲۷ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi