🌹 #تربیتی #سخنی_با_مربیان #احساس_گرایی_نوجوان 👈نکات لازم برای جهت‌دهی مناسب به گرایش های احساسی نوجوان ❗️وضعیت رشد عاطفی نوجوان را بررسی کنید. ❇️نوجوانان بر اساس خانواده‌ای که در آن رشد یافته‌اند، میزان دسترسی به فامیل و محیطی که نموشان در آن شکل گرفته، می‌توانند نمرات احساسی متفاوتی داشته باشند. 🍃فردی که سال‌های خردسالی و کودکی خود را با حمایت عاطفی سالم، بدون شرط و همراه با احساس پذیرش سپری کرده، اکنون در نوجوانی خود، پس انداز خوبی از احساسات سالم را داراست و با آن ذخیره عاطفی،‌ ضمن داشتن احساس ارزشمندی و عزت نفس مطلوب، آمادگی تنظیم روابط احساسی با دیگران را به صورت صحیح و استاندارد دارد. ⭕️ در مقابل، نوجوانی که پیش از این تجربه‌های تلخ و شیرینی از فراموش شدن در پایگاه‌های عاطفی تا زندگی در خانواده‌ای که همیشه حمایت‌های افراطی داشته‌اند، اکنون مستعد دلبستگی‌های بیمارگونه یا وابستگی‌های شدید است. 🌹@moshavereh_alborz🌹

🌹 #تربیتی #سخنی_با_مربیان #احساس_گرایی_نوجوان 🧐موضوعات دلبستگی نوجوان را کشف کنید. 👈دومین نکته ای که باید به آن توجه کنید: ⁉️نوجوان شما دوست دارد با چه کسانی باشد؟ ❓الگوهای محبوب او کدامند؟ ❓ الان بیشترین گفتگو را با چه کسانی در زندگی دارد؟ ❓روش‌های ابراز محبت او به چه گونه است؟ ✅ بر اساس جواب‌هایی که به این سوالات داده می‌شود، شما می‌توانید علاقه‌های احساسی او یا به تعبیری روشن تر، افراد و مکان‌هایی که او مایل است احساسات خود را برایشان هزینه کند را شناساسی می‌کنید. 🌹@moshavereh_alborz🌹

از محبت خارها گل می شود؛ محبت نیاز طبیعی همه ماست؛ کودکی که در محیط گرم و صمیمی خانواده پرورش می یابد، روانی شاد و دلی آرام دارد و به زندگی امیدوار و دلگرم است. در روایات بر محبت به کودکان، تأکید بسیاری شده است تا جایی که امام صادق علیه السلام می فرمایند :" خداوند منان بنده اش را به واسطه شدت محبتی که به فرزند خود دارد، مورد رحمت قرار می دهد." 🌹@moshavereh_alborz🌹

در نظر گرفتن وقت استراحت برای کودکانی که رفتارهای ناهنجار دارند، یکی از استراتژی‌های رایج و مورد استفاده والدین است. با این‌ حال،‌ خود والدین هم باید در مواقعی به خودشان وقت استراحت بدهند و از واکنش بلافاصله دوری کنند. درواقع، به‌ جای داد و فریاد کردن سر بچه‌ها، باید چند لحظه به خودتان فرصت بدهید، چند نفس عمیق بکشید و رفتار عاقلانه‌ای انتخاب کنید. اگر شما در این شرایط هوشمندانه عمل کنید و لحن عادی داشته باشید، به کودک نشان می‌دهید که خواسته شما منطقی است و شما در شرایط کنترل‌شده قرار دارید. 🌹@moshavereh_alborz🌹

تخصص بعضي از پدر و مادرها تنها اين است مراقب باشند بچه ها بازي و شادي نكنند.تنها درس بخوانند و مشق بنويسند. بچه ی فقط درسخوان، نامتعادل می شود و درآینده زندگیش به مشکل خواهد خورد. 🌹@moshavereh_alborz🌹

مشارکت پدر و مادر در بازی موجب می ‌شود کودک احساس امنیت ‌کند. زیرا یکی از اصلی ‌ترین عوامل احساس امنیت کودک در خانه، شاد بودن و رابطه ی عاطفی همه ی اعضای خانواده‌ است. زمانی كه كودک شاهد آرامش اعضاى خانواده است، احساس آرامش و امنيت می كند. 🌹@moshavereh_alborz🌹

والدینی که تحمل پذیرش اشتباهات فرزندشان را ندارند و در برابر هر اشتباهی، او را سرزنش و تنبیه می‌ کنند سنگ بنای خجالت و گوشه گیری را در فرزندان شان می گذارند . 🌹@moshavereh_alborz🌹

🌹 🍀گام های عملی نظم آموزی 👈گام اول: رفتاری را که می خواهید تغییر دهید، مشخص کنید. گام دوم: به کودک بگویید انتظار شما از او چیست، و چگونگی انجام آن را به او نشان دهید. گام سوم: دستورات را به صورت بازی درآورید. گام چهارم: رفتار کودک( نه خود کودک) را مورد تشویق یا انتقاد قرار دهید. گام پنجم: پاداش ها برنامه ریزی شده نباشد. گام ششم: تا زمانی که رفتار جدید نیازمند پشتیبانی است، به تشویق ادامه دهید. گام هفتم: از جنگ قدرت با کودک خود بپرهیزید. گام هشتم: در صحنه حاضر باشید. گام نهم: یادآور رفتارهای نادرست نباشید. گام دهم: از داد و فریاد و تنبیه استفاده نکنید. 🌹@moshavereh_alborz🌹

🌹 🔴 #تبدیل_امر_و_نهی_به_مشورت 💠 خانم‌ها دقت کنید یکی از قالبهای #کلامی که برای مردان خوشایند نیست و #اقتدار او را خدشه‌دار می‌کند دستوری و تحکّمی حرف زدن است. 💠 بهترین کار‌ این است جملات امری یا دستوری خود را به #مشورت و نظر خواهی تبدیل کنید. 💠 مثلا بجای اینکه به مردتان بگویید: "کمد رو #بذار این طرف اتاق!" بگویید: "نظرت چیه کمد رو #بذاریم اینجا؟" کلمه‌ی نظرت چیه و امثال آن را فراموش نکنید. 🌹@moshavereh_alborz🌹

🌹 🍀خداوند در قرآن کریم می فرماید: وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا (احزاب-٣٤) ترجمه: آنچه را در خانه‌هايتان از آيات خدا و حكمت تلاوت مى‌شود، ياد كنيد، كه خدا باريك‌بين و آگاه است. تفسير: ١-اين آیه خطاب به همسران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم جهت الگو گرفتن ما انسانهاست ؛فضایلی که از خانه و خانواده نصیب انسان میشود، ارزشمند است و باید برای بکارگیری در زندگی حفظ شود. ٢-خانواده ی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم الگوئی برای همه خانواده ها است؛ لذا اهل آن باید بیش از دیگران مراقب امتثال اوامر الهی باشند. هر فرد باید حافظ شئون، موقعیت و آبروی خانواده خود باشد. محیط آرام و مانوس خانه،را مکانی مورد احترام و عنایت قرار داده است؛ اما چنانچه این محل معبدی برای بندگی و ذکر حق واقع شود، خداوند آن را رفیع و عظیم می گرداند، ٣- اگر خانه از هر پلیدی و لوثی منزه بماند و به ذکر خدا و عبادت او مزین شود، رفعت مییابد و از یک چهار دیواری سرد و بی روح خارج شده و هر چقدر صبغه ی الهی و معنویش بیشتر شود،مقامی رفیع تر كه مصداق کامل آن کعبه، خانه ي خدا است ... والحمد للّه ربّ العالمين برگرفته از تفسير الميزان 🌹@moshavereh_alborz🌹

☘️🌷🍀 آسیب شناسی خانواده از دیدگاه قرآن و روایات. عوامل تهدیدکننده کیان خانواده： آنچه در پی می آید تحلیلی پیرامون آسیب های جدی تهدیدکننده کیان خانواده است که براساس روایات و آموزه های ائمه اطهار(ع) استخراج و تدوین شده است. این آسیبها شامل آسیبهای کلی مربوط به خانواده و آسیبهای مربوط به زن و شوهر است. گفتنی است این مطلب از کتاب تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث انتخاب گردیده که اینک با هم آن را از نظر می گذرانیم: خانواده، مانند همه نهادهای پرارزش، درمعرض انواع آسیب ها و آفت هایی است که سلامتی، استواری و پویایی آن را تهدید می کند. پیشوایان بزرگ اسلام، درکنار تبیین تحکیم خانواده، رهنمودهای بسیارمهم و ارزنده ای را در جهت پیشگیری از این آفات ارائه کرده اند. نکته جالب توجه این که بسیاری از این رهنمودها، همخوان با پژوهش های میدانی مرتبط با عوامل فروپاشی خانواده است. این پژوهش ها- که گستره وسیعی از کارهای میدانی و تحقیقات آماری و جامعه شناختی را در برمی گیرند- درواقع، زنگ خطر پرآوایی را برای مسئولان فرهنگی جامعه ها به صدا درمی آورند؛ خطری که حتی بسیاری از خانواده های اصیل و مذهبی را نیز به طور جدی تهدید می کند. از این رو، آشنایی با رهنمودهای اسلام در این زمینه – بویژه برای خانواده های متدین مذهبی- می تواند بسیار کارساز باشد. رهنمودها به سه دسته تقسیم می شوند: الف. آسیب های کلی خانواده؛ ب. آسیب هایی مرتبط با مرد؛ ج. آسیب های مرتبط با زن. الف- آسیب های کلی： این گونه آسیب ها، آفاتی هستند که معمولا از ناحیه زن و یا شوهر نیستند؛ بلکه پدر یا مادر و یا اشخاص دیگر، آنها را ایجاد می کنند. البته در برخی از موارد، ممکن است مرد یا زن نیز در شکل گیری آنها سهیم باشند. این آسیب ها عبارت اند از: ۱-تحمیل پیوند زناشویی： نخستین شرط تشکیل خانواده پایدار، آزادی دختر و پسر در انتخاب همسر و تحمیل نکردن پیوند زناشویی بر آنها است. سخنی از پیامبر خدا(ص) درباره منشأ روانی الفت و اختلاف همسران، نقل شده که می فرماید: الارواح جنود مجنده، فما تعارف منها ائتلف، و ما تناکر منها اختلف. روح ها ]همچون[ سپاهیانی هستند فراهم آمده، که هر کدام از آنها با هم، آشنایی ]و سازگاری[ داشته باشند، با هم الفت می گیرند و هر کدام از آنها که با هم ناآشنا باشند، با هم اختلاف پیدا می کنند. (دوستی در قرآن و حدیث: ص۸۸ حدیث۱۶۰). بدین سان، طبیعی است که ازدواج های تحمیلی، پایدار نمی مانند. کلینی، گزارش کرده که شخصی به نام ابن أبی یعفور از امام صادق(ع) می پرسد: من مایلم با زنی ازدواج کنم؛ ولی پدر و مادرم می خواهند که با زن دیگری ازدواج نمایم. چه کنم؟ امام(ع) پاسخ داد. تزوج التی هویت، ودع التی یهوی ابواک. با کسی ازدواج کن که خودت می خواهی و آن شخصی را که پدر و مادرت می خواهند، رهاکن! در روایتی دیگر از جابربن عبدالله آمده که مردی نزد پیامبر آمد و گفت: دختر یتیمی پیش ماست که دو مرد از او خواستگاری کرده اند: یکی توانگر و دیگری تنگ دست. او مرد فقیر را می خواهد و ما به توانگر تمایل داریم! پیامبر(ص) فرمود:لم یرللمتحابین مثل النکاح. برای دو دلداده، چیزی همانند ازدواج، دیده نشده است. پیامبر(ص) به روشنی اعلام می کنند که دو طرف ازدواج در انتخاب همسر، آزادند و ثروت نمی تواند جایگزین محبت دو نفری که به هم علاقه مند هستند، گردد. جامعه شناسان نیز از دیرباز، ازدواج های تحمیلی را زمینه ساز اختلافات خانوادگی و فروپاشی خانواده می دانند و برخی، این گونه ازدواج ها را به فروش دختران، تشبیه کرده اند. البته باید توجه داشت که راهنمایی پدر و مادر برای انتخاب همسر مناسب، فوق العاده ضروری است و جوانان باید بدانند که در تشکیل خانواده بی نیاز از بهره گیری از مشورت والدین خود نیستند. هر چند در نهایت، خود آنها هستند که باید همسر آینده شان را انتخاب کنند، نه پدر و مادر! کلینی، گزارش کرده که شخصی به نام ابن أبی یعفور از امام صادق(ع) می پرسد: من مایلم با زنی ازدواج کنم؛ ولی پدر و مادرم می خواهند که با زن دیگری ازدواج نمایم. چه کنم؟ امام(ع) پاسخ داد. تزوج التی هویت، ودع التی یهوی ابواک. با کسی ازدواج کن که خودت می خواهی و آن شخصی را که پدر و مادرت می خواهند، رهاکن! ۲-مهریه سنگین： حکمت وجود مهریه، تعدیل روابط زن و مرد و نیز پیوند دادن آنها به یکدیگر است. مهریه، از آن جا پدید آمد که در متن خلقت، نقش هر یک از زن و مرد، مغایر نقشه دیگری است. مرد، در مقابل غریزه، از زن ناتوان تر است. این ویژگی، همواره به زن فرصت داده است که دنبال مرد نرود و زود تسلیم او نشود. برعکس، مرد را وادار کرده است که به زن، اظهار نیاز کند و برای جلب رضای او اقدام نماید. یکی از آن اقدامات، این بوده که مرد برای جلب رضای همسر و به احترام موافقت او، هدیه ای نثار او می کرده است. مهریه، با حیا و عفاف زن، هم ریشه است.

زن به الهام فطری دریافته است که عزت و احترام او به این است که خود را رایگان در اختیار مرد قرار ندهد. قرآن کریم، با لطافت و ظرافت بی نظیر می فرماید: «کابین زنان را ]که به آنها تعلق دارد و[ عطیه ای است از شما به آنها، به خودشان بدهید. (نساء/۴). در این آیه کوتاه، به سه نکته اساسی اشاره شده است: یک. از مهریه، با نام «صدقه» (به ضم دال) یاد شده، از ماده «صدق» بدان جهت که نشانه صداقت و راستین بودن علاقه مرد است. دو. الحاق ضمیر «هن» به «صدقات»، اشاره به آن است که مهریه، به خود زن تعلق دارد، نه پدر و مادر وی و به اصطلاح، «شیربها» نیست. سه. کلمه «نحله»، به روشنی دلالت دارد که مهریه، در واقع، چیزی جز هدیه و پیشکش مرد به زن نیست. اما نکته مهمی که در آسیب شناسی خانواده باید به آن توجه داشت، این است که میزان مهریه، نباید با حکمت آن در تضاد باشد، چون در این صورت، آفت تحکیم نهاد خانواده می گردد. ۱ مهریه، باید حقیقتاً مفهوم هدیه را به ذهن تداعی کند، نه داد و ستد و گروگانگیری را. از این رو، سنگینی مهریه، نشانه شوربختی زن، و سبکی آن، نشانه برکت زن شناخته شده است، مانند روایتی از پیامبر(ع) که می فرماید: خیر الصداق أیسره. بهترین مهریه، سبک ترین آن است. در حدیثی دیگر آمده است: لاتغالوا بمهور النساء، فانما هی سقیا الله سبحانه. در مهریه های زنان، زیاده روی نکنید؛ چرا که زنان، در واقع، باران خداوند سبحان اند. همچنین سنگینی مهریه، موجب کینه و دشمنی خانوادگی معرفی شده است: «در مهریه، آسان بگیرید؛ زیرا مرد، با این که مهریه]ی سنگینی[ را به زن می پردازد. اما کینه آن، نسبت به زن، در دلش می ماند.» در جای دیگری، این تعبیر آمده است: لاتغالوا بمهور النساء، فتکون عداوه .در مهریه های زنان، زیاده روی نکنید؛ چون مایه دشمنی می شود. ۳- ازدواج با انگیزه های غیرارزشی： نخستین ادب از آداب تشکیل خانواده، درستی انگیزه آن است، از این رو، ازدواج کردن با هدف تقویت طایفه، خودنمایی، شهرت طلبی، و بهره گیری از ثروت یا موقعیت خانوادگی همسر، ضدارزش و نکوهیده شمرده شده است. موضوع قابل توجه، این است که رعایت نکردن این ادب، آفت نهاد خانواده و زمینه ساز فروپاشی آن است. از پیامبر خدا ص) روایت شده که می فرماید: لاتزوجوا النساء علی قراباتهن، فانه یکون من ذلک القطیعه . زنان را ]به خاطر تقویت روابط خویشاوندی[ با خویشاوندانشان تزویج نکنید؛ زیرا این کار، به بریده شدن روابط خویشی می انجامد. و نیز روایت شده است که فرمود: «هر کس با زنی، به خاطر قدرتش ازدواج کند، خداوند، جز بر خواری او نمی افزاید و هر کس با زنی، به خاطر دارایی اش ازدواج کند، خداوند، جز بر ناداری او نمی افزاید! و هرکس با زنی، به خاطر بزرگ زادگی اش ازدواج کند، خداوند، جز بر پستی او نمی افزاید و هر کس با زنی، فقط برای این ازدواج کند که چشمش را ]از حرام و نامحرم[ فرو بپوشاند، یا دامنش را پاک نگه دارد، یا پیوند خویشاوندی اش را برقرار بدارد، خداوند، در آن مرد و زن برای یکدیگر برکت می دهد. و در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که: «هرگاه مردی با زنی، به خاطر زیبایی یا دارایی اش ازدواج کند، به همان ]زیبایی یا دارایی[ واگذار می شود، و هرگاه به خاطر دینش با او ازدواج کند، خداوند، زیبایی و دارایی را نیز روزی اش می کند. انگیزه های غیراخلاقی در ازدواج، از سوی خانواده های طرفین، آفت اصلی ترین ارکان تحکیم خانواده- یعنی محبت و قداست- است. از این رو، خانواده هایی که دچار این آفت اند، در معرض فروپاشی قرار می گیرند. لاتغالوا بمهور النساء، فانما هی سقیا الله سبحانه. در مهریه های زنان، زیاده روی نکنید؛ چرا که زنان، در واقع، باران خداوند سبحان اند ۴- ازدواج، پیش از رشد عقلی： هر چند روایات اسلامی، به خانواده ها تأکید کرده اند که هنگام بلوغ فرزندان، زمینه ازدواج آنها را فراهم کنند و به جوانان نیز توصیه کرده اند که برای حفظ پاک دامنی خود هرچه زودتر ازدواج نمایند، اما پیشوایان ما، ازدواج کودکان را- چنان که در برخی از اقوام رسم بوده- مصلحت نمی دانند. از این رو، طبق نقل مرحوم کلینی، امام(ع) در پاسخ به پرسش هشام بن حکم درباره این موضوع، فرمود: اذا زوجوا و هم صغارلم یکادوا یتألفوا. چنانچه آنها را در خردسالی به ازدواج هم درآورید، به سختی ممکن است انس و الفتی میان آنها برقرار شود. این سخن می تواند به این مفهوم باشد که ازدواج پیش از رشد عقلی زوجین، آفت تحکیم خانواده است و ممکن است به جدایی بینجامد. از این رو، برخی از پژوهش ها نشان می دهند که طلاق، در جوانانی که زیر نوزده سالگی ازدواج کرده اند، بیشتر از جوانانی است که پس از آن ازدواج کرده اند. ۵-خویشاوند بودن هوو با همسر اول： بر پایه برخی روایات، ازدواج مرد با خویشاوندان همسر فعلی اش، آفت زندگی خانوادگی است. متن روایت پیامبر(ص) در این باره، چنین است: لاتزوجوا النساء علی قرابا

تهن، فانه یکون من ذلک القطیعه .۴ زنان را با خویشاوندانشان تزویج نکنید؛ زیرا این کار، به بریده شدن روابط خویشی می انجامد. این سخن، بدین معناست که برای زن، تحمل هوویی که از نزدیکان و خویشان خودش باشد، مشکل تر است و این گونه ازدواج ها، موجب اختلاف خانوادگی و از عوامل فروپاشی خانواده است. ب- آسیب های مرتبط با مرد： آسیب هایی که از ناحیه شوهر، نهاد خانواده را تهدید می کنند و چه بسا موجب فروپاشی آن می گردند، عبارت اند از: ۱- آزار دادن همسر： زن، از محیط گرم خانواده خویش به درون خانه ای پا می نهد که همه چیز آن برای وی، تازه و بدون سابقه است. از جایی که به طور متعارف، خدمت گیرنده و محبت بیننده بوده، به سرایی قدم می نهد که خدمت و محبت در آن، دو سویه است. در این حالت، اگر در قبال محبت و تلاشی که بروز می دهد، پاسخ محبت آمیز نگیرد و حتی در عوض آن، آزار ببیند، دیر یا زود، از محبت دهی، دست می کشد و کانونی که باید با محبت و مودت گرم شود، به سردی می گراید. روشن است که کمتر همسری با این وضعیت، حاضر به ادامه زندگی است و اگر هم آن را ادامه دهد، چنین زندگی ای را نمی توان یک زندگی سالم و یک کانون پرحرارت خواند. گفتنی است آزارهای روانی و جسمی، هر دو در این میان، یکسان عمل می کنند و شاید آزارهای زبانی و روانی، زیان های بیشتر و ضربه های کاری تری را به پیکار ازدواج وارد کنند. روایات، افزون بر کتک زدن زن، تحقیر او و حتی بغض و دشمنی درونی را هم زمینه فروپاشی تدریجی خانواده ها دانسته اند. از پیامبر خدا(ص) روایت شده که می فرماید: «هر کس به زنی آزار برساند تا آن زن ]با بخشیدن مهریه اش[، جان خود را از او بخرد، خدای تعالی برای آن مرد، به کیفری کمتر از آتش، رضایت نداده است؛ چرا که خداوند متعال برای زن، همان گونه به خشم می آید که به خاطر یتیم.» در حدیث دیگری آمده است: هر مردی که به زنش سیلی بزند، خداوند به مالک- نگهبان دوزخ-، دستور می دهد که در آتش جهنم، هفتاد سیلی بر گونه او بزند و هر مردی از شما بر موی زنی مسلمان ]و نامحرم[ دست نهد، میخ هایی از آتش، در کف دست او می کوبد. همچنین از امام علی روایت شده است که می فرماید: انهن أمانه الله عندکم، فلاتضاروهن و لاتعضلوهن.۴. «زنان، امانت خدا در نزد شما هستند. بنابراین، به آنان آسیب نرسانید و با ایشان بدرفتاری نکنید.»از پیامبر خدا(ص) نیز روایت است که فرمود: انی أتعجب ممن یضرب امراته و هو بالضرب أولی منها. در شگفتم از کسی که زنش را می زند، در حالی که خود او، به کتک خوردن سزاوارتر است! ۲-بدخویی: انسان های تندخو، گاه بدون آن که بخواهند، به دیگران آزار می رسانند. بسیاری از اینان بد ذات نیستند و دوست ندارند که دیگران- بویژه نزدیکان و خویشان و همسران خودرا اذیت کنند؛ اما حساسیت زیاد، حرارت و تندی اخلاقی و کم طاقتی ایشان، موجب می شود که دیگران از آنها دلخور و دل تنگ شوند و به صورت باری سنگین و تحمیلی بر دوش دیگران درآیند. این دسته، افزون بر آن که زندگی خود را آشفته می کنند، عیش دیگران را نیز منغص می سازند و محیط عصبی، حساس، شکننده و گاه در آستانه انفجار به وجود می آورند و خود و خانواده شان را در آن می سوزانند. اگر این وضعیت ادامه یابد و یا تشدید شود، اطرافیان و بویژه همسر، به مقابله به مثل با همسر و یا گریز از شوهر و حتی خانه، روی می آورد و اینها از هم پاشیدگی خانواده را در پی دارد. آمار فعلی دادگاه های خانواده، بدخویی مرد را از علت های قابل توجه متلاشی شدن خانواده برمی شمرند. بر همین اساس، با وجود ترغیب به تزویج جوانان از سوی اسلام، امام رضا(ع) در راهنمایی حسین بن بشار که خویشاوند بدخویش به خواستگاری دخترش آمده است، می فرماید:لاتزوجه ان کان سیی الخلق اگر بدخلق است، دخترت را به همسری وی در نیاور. از پیامبر خدا(ص) روایت شده که می فرماید: «هر کس به زنی آزار برساند تا آن زن ]با بخشیدن مهریه اش[، جان خود را از او بخرد، خدای تعالی برای آن مرد، به کیفری کمتر از آتش، رضایت نداده است؛ چرا که خداوند متعال برای زن، همان گونه به خشم می آید که به خاطر یتیم.» ۳-بخل: مؤمن، ادب شده خداوند است و هزینه زندگی خود را با کاهش و افزایش عطای الهی، تنظیم می کند. اگر خدا به او روزی دهد، وی هم به زندگی اش وسعت می دهد و اگر خدا نبخشد، به کسب حرام و طرق نامشروع، روی نمی آورد؛ اما انسان بخیل، در هر صورت، به کسی چیزی نمی دهد و احوالش را نزد خود نگاه می دارد. چنین شخصی، همه و حتی خود را نیز در تنگنا می گذارد و از پرداخت هزینه های اصلی خانواده نیز شانه خالی می کند و بدین سان، فشار سختی را به خانواده وارد می آورد؛ سختی ای که باتوجه به وضعیت مالی اش برای همسر و خانواده، توجیهی ندارد و تنها علت آن، خوی زشت بخل است. در این وضعیت، کمتر زنی تاب می آورد. او یا به دزدی پنهان از شوهر روی می آورد و یا حداقل در علاقه او به خود، تر

دید می کند و متقابلا، علاقه اش به همسر کاهش می یابد؛ زیرا خود را از دارایی و مال همسرش، کم ارزش تر می بیند. از پیامبر خدا (ص) روایت شده که می فرماید: أبغض العباد الی الله من ضن علی عیاله. منفورترین بندگان، نزد خداوند، کسی است که به خانواده اش بخل بورزد. نیز می فرماید: شر الناس الضیق علی أهله. بدترین مردم، کسی است که بر خانواده اش تنگ بگیرد. ۴-بی تدبیری: خانواده تازه تأسیس، با جاده ای ناهموار و گردنه هایی طولانی روبه روست. دو جوانی که هنوز جایگاه شغلی ثابتی برای خود نیافته اند، با بدهی های مربوط به: تعهدات مالی تحصیل و تهیه مسکن و یا هزینه های تولد و نگهداری فرزند نیز روبه رو می شوند. از سوی دیگر، به دلیل جوانی، زن، خواهان مصاحبت بیشتر شوهر با اوست و توقع دارد که شوهر، وقت بیشتری را برای با هم بودن بگذارد. خواسته ها و انتظارات پیشین خویشان، دوستان، همسایگان و همکاران را نیز باید افزود. از طرفی، مسئولیت های دینی و اجتماعی هر دو سوی ازدواج نیز وجود دارد. در چنین فضایی، تنها مدیریت عاقلانه و ماهرانه، می تواند خانواده را از این کشاکش سنگین برهاند و باتوجه به این که مدیریت خانواده در اسلام به مرد سپرده شده، این موضوع، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. اگر مرد، فاقد مدیریت لازم باشد، خانواده، در گردابی از مشکلات حل نشدنی و گره های کور، فرو می رود و در این میان، رضایت و ارضای همسر فدا می شود و کانون خانواده، جایی برای شکایت ها و سرریز مشکلات حل ناشده می گردد. امام علی(ع) درباره این آفت خطرناک خانواده می فرماید: آفه المعاش سوءالتدبیر.آفت زندگی، سوء تدبیر است. و در حدیث دیگری از ایشان- که به فراتر از خانواده اشاره دارد- آمده است:سبب التدمیر سوءالتدبیر. علت ویرانی، سوءتدبیر است. ۵- تنوع طلبی: اسلام با توجه به واقعیت فزونی تعداد زنان آماده ازدواج بر مردان، چند همسری را با رعایت شروطی سخت (مانند: عدالت) تجویز کرده است؛ اما این به معنای تنوع طلبی و رفتار خودخواهانه با زن نیست. هرگاه مرد بخواهد از این جواز شرعی و واقعیت اجتماعی، سوءاستفاده کند و بی هیچ دلیلی، همسرش را طلاق دهد، این کار نزد خداوند متعال منفور است. از امام باقر (ع) روایت شده که می فرماید:ان الله یبغض کل مطلاق ذواق. خداوند از مردان پر طلاق و ازدواج و تنوع طلب، نفرت دارد. بدین سان، تنوع طلبی یکی از آسیب های خطرناکی است که نهاد خانواده را تهدید می کند و مانع تحکیم این نهاد مقدس می گردد. ۶- غیرت ورزی نابجا: زندگی مشترک، محدودکننده روابط جنسی است. در هر اجتماع و دینی، ازدواج، مرزهایی را برای روابط جنسی به وجود می آورد. در دین اسلام، این روابط، منحصر به خانواده می شود و از این رو، خیانت هر یک از دو سوی ازدواج، به معنای پیمان شکنی است. این نکته، قابل قبول همگان است؛ اما هرگاه حساسیت به این مسئله، از حد طبیعی خود بیرون رود و به صورت شک هایی بی جا و غیرت ورزی بدون دلیل درآید، زندگی را تلخ می کند و خانه را به صورت بازداشتگاهی درمی آورد که بازجوی آن، شریک زندگی است. کسی که باید بیشترین اعتماد را داشته باشد، بیشترین تردید را دارد. جالب توجه، آن که ابراز تردیدها و پرس وجوهای بی دلیل، همسر امین را نیز به سوی خیانت، سوق می دهد و او را در معرض خیانت به شوهر قرار می دهد. روایت تکان دهنده نهج البلاغه در این باره، بسیار صریح است. امام علی(ع) می فرماید: از غیرت ورزیدن بیجا ]نسبت به زنان[ بپرهیز که آن، زن سالم را به بیماری ]و نادرستی[ می کشاند و پاک دامن را به اندیشه گناه. اگر هم چنین نکند در دوستی ها و اظهار محبت های همسرش تردید جدی می نماید و از محبت خود نیز دریغ می کند و بدین سان، اصلی ترین رشته پیوند خانواده، سست می شود. در پایان می افزاییم که هرگاه نگاه شوهر به جایی رسد که به همسر خود تهمت بزند و او را متهم به روابط جنسی خارج از ازدواج کند، درحالی که چنین نیست، به لعنت الهی دچار می شود. با توجه به فرآیند «لعان»(۲). در فقه اسلامی، چنین شخصی، زندگی خود را در معرض تباهی قرار داده است و این زمینه را برای همسر خود به وجود می آورد تا با انجام دادن تشریفات قانونی، از او جدا شود. ج- آسیب های مرتبط با زن: آسیب هایی که از ناحیه زن، نهاد خانواده را تهدید می کند و ممکن است به فروپاشی نهاد خانواده بینجامد، عبارت اند از: ۱- آزار دادن شوهر: آزار دادن شوهر، همانند آزار دادن زن، موجب تزلزل بنیان خانواده است؛ زیرا در فرض آزاررسانی از سوی زن، مرد نیز واکنش همانند نشان می دهد و کانون زندگی، به معرکه درگیری و کشمکش تبدیل می شود و به تدریج، تحمل چنین وضعیتی برای هر دو سوی رابطه، سخت می شود. در این زندگی ها، محبت و اطاعت، جای خود را به سرپیچی و نفرت می دهد و در این حالت، روابط متعارف ازدواج به گونه ای دیگر تحقق می پذیرد. حتی در صورتی که شوهر تحمل کند و به مقابله به مثل نپردازد، از م