⚡️واتیکانیزه کردن حرمین شریفین، نسخهٔ نهایی بن سلمان برای مهار سلفیت ✍به قلم: سید علی بطحائی 🔹 سالهای اخیر و در دوران ولیعهدی بن سلمان، خبرهایی از پروژه های تجددگرایانه (Modernization) و غربگرایانه (Westernization) عربستان، حتی پرشتاب تر از دوران ملک فهد از سرزمین وحی مخابره می شود. ❌ نمونه های برگزاری فستیوال های رقص و آواز، نایت کلوپ هایی با حضور سلبریتی های معلوم الحال و در آخرین حلقه برگزاری «موسم الریاض» این سئوال را مطرح کرد که واکنش سلفیون در این برگزاری این ایونت های غیراخلاقی و فستیوال غیر شرعی چیست و چرا سلفی ها واکنشی به این حجم از مفاسد اخلاقی نشان نمی دهند؟ به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در این زمینه اشاراتی خواهیم داشت. 1⃣ یکم: برخلاف باور عمومی و غلط مشهور رایج، جامعه عربستان یک جامعه دینی و مذهبی صددرصد نیست. درآمدهای سرشار نفتی، باعث نضج طبقه مرفه بی درد با «سبک زندگی لیبرال» و «پادشاهانی سکولار» و «وهابیتی تشریفاتی» شده است. این تلاقی جریانی، چهره بدون رتوش عربستان سعودی در سالهای اخیر است. 2⃣ دوم: تاریخ مناسبات وهابیت و آل سعود فراز و فرودهای بسیاری داشته است. نهایتا شرط عدم دخالت در سیاست، عهدنامه نانوشته عضویت در «هیات کبار العلماء» به عنوان عالی ترین نهاد دینی در عربستان قرار گرفت. کوچکترین تخطی از این شرط، باعث اخراج از این هیئت شده و سرنوشت تلخ اخراج «العبیکان» پیش چشم سلفیه درباری است. از همه مهمتر موضع گیری سلبی و تاثیرگذار «ناصرالدین اَلبانی» است که «بهترین سیاست را، ترک سیاست می دانست» و به سلفی ها موعظه می کرد تا زمانی که جامعه در عقیده تصفیه نشود، اظهار نظری در امر سیاسی نداشته باشند. 3⃣ سوم: روز گذشته «بدر بن عبدالله بن فرحان» وزیر فرهنگ عربستان در پی زمزمه اعتراضات یواشکی و مجازی برخی از هواداران سلفیه سنتی گفت: فستیوال ریاض با ارزشهای حرمین شریفین منافاتی ندارد و عربستان یک منطقه بسیار بزرگ است که حرمین شریفین بخش کوچکی از جزیره العرب محسوب و برگزاری چنین مراسم هایی خللی به حرمت حرمین شریفین وارد نخواهد کرد. وی به الشرق الاوسط گفت: فرهنگ اسلامی بخشی از تاریخ عربستان و محدود به مناطق مکه و مدینه است و ریاض، جده و طایف از منظر تاریخی هیچ قداستی ندارند. ما در پی رسیدن به قله ای هستیم که به جهانیان ثابت کنیم که عربستان ضمن آنکه ارزشهای جهان مدرن را پیاده خواهد کرد، هیچ خللی نیز به باورهای اسلامی وارد نخواهد کرد!! 4⃣ چهارم: ایده «استقلال واتیکان» و حفط حق بین المللی «سریر مقدس» برای نخستین بار در سال ۱۹۲۹ میلادی توسط دیکتاتور فاشیست ایتالیا مطرح شد. موسولینی در ازای استقلال ایتالیا، حاکمیتی محدود با لحاظ قوانین کاتولیک و اعلام بی طرفی در جنگ را به دولت شهر واتیکان داد و خواستار عدم مداخله در امورات ایتالیا از طرف رئیس واتیکان شد. با این تفسیر، بعد از فراز و فرودهای رابطه پرتنش سلفیت و وهابیت، اعطای حیات خلوت حرمین شریفین به وهابیت درباری در ازای عدم مداخله در امورات سعودی نسخه نهایی بن سلمان برای مهار مدرنیته ستیزی شش سیلندر وهابیت خواهد بود. 🏷 #اسلام_سلفی #وهابیت #اسلام_سکولار #بن_سلمان 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️ درباره انتشار متفاوت ترین کتاب چاپ شده در ایران ✍️ به قلم: سید علی بطحائی 📚 زیستن با کتاب، طَریف الخالدی، مترجم محمدرضا مروارید، انتشارات هرمس. 🔹 بکارگیری اصطلاح متفاوت ترین کتاب منتشره در ایران در مورد کتاب «أنا و الکتب» نوشته «طَریف الخالدی» ادعایی غلوآمیز نیست. عنوان این کتاب در مقایسه با زندگی نوشت علمی «أنا» عباس محمود عقاد، یک واژه «و الکتب» اضافه دارد؛ ولی از نظر محتوایی زمین تا آسمان با این کتاب و سایر کتب زندگی نامه نویسی اندیشوران تفاوت دارد. به مناسبت انتشار ترجمه این کتاب خاص و ویژه، به نکاتی درباره معرفی این اثر اشاراتی خواهیم داشت. 1️⃣ یکم: طَریف الخالدی مورخ و اندیشور فلسطینی الاصل تحصیل کرده آکسفورد، استاد کمبریج و دانشگاه آمریکایی بیروت است. پژوهش کلاسیک او با عنوان «انديشـه تاريخ نـگاری نـزد مسـلمانان؛ از قـرآن تـا مقدمـه ابن خلـدون» گوشه ای از کارنامه علمی او و حاکی از وسعت، عمق و زاویه دید متفاوت مطالعاتی او دارد. 2️⃣ دوم: کتاب «أنا و الکتب» چندین سر و گردن از زندگی نامه های علمی سایرین بالاتر است. این کتاب، از جهت ظاهری شبیه همه کتابهای ایرانی است؛ اما زاویه الخالدی به زندگی نامه اش و پل زدن آن با کتاب های سرآمد جهان اسلام فصل ممیز این کتاب خواندنی با سایر منشورات است. این سبک جدید از نگارش کتاب، که کمتر از یک دهه از عمرش در غرب نمی گذرد با کتاب «پروفسورغیرمنتظره؛ زندگی در آکسفورد» نوشته جان کاری منتشره در سال ۲۰۱۴میلادی آغاز شده و طریف در سال ۲۰۱۷ با انتشار زندگی نامه علمی خود و پختگی اندیشه هایش بر پایه کتابهای تاثیرگذار در جهان اسلام وارد زبان عربی شد و اکنون ترجمه فارسی این سبک بدیع از بیوگرافی نویسی پیش روی مخاطبان فارسی زبان است. 3️⃣ سوم: روح حاکم بر این کتاب، مواجه یک اندیشمند پر مطالعه و کتابخوار [که قُوت غالب آنها کتاب است] با آرای مهم و تاثیرگذار اندیشورانی چون جاحظ (م ۲۵۱ق) و ابن خلدون (م ۸۰۸ ق) و... است که الخالدی در این اثر کوشیده تا نشان داده که می توان با بررسی و نوسازی آرای متفکران جهان اسلام، هویت تاریخی - تمدنی جدیدی برای مسلمانان در دنیای مدرن برپا کرد. علی رغم تلاش متعدد برای ارائه گزارشی از این کتاب، به علت تراکم کم نظیر داده های این اثر در یک صفحه [که وسعت اطلاعات الخالدی را نشان می دهد] از ارائه گزارش از آن در این مجال معذوریم. 4️⃣ چهارم: اقدام به نوشتن این سبک از داد و ستد علمی یک دانشور با آرای اندیشوران مسلمان شرایط خاصی را برای ارباب قلم می طلبد و نوشتن همانند این کتاب کار هر صاحب قلمی نیست. برای جلوگیری از به ابتذال کشیده شدن انتشار چنین کتاب های با کیفیتی، باید شرایطی سختگیرانه لحاظ کرد تا اُوحدی از متفکران به سمت نوشتن چنین کتابهای خواندنی مبادرت کنند تا متمایز بودن این سبک از نوشتن این کتابها حفظ شود. به همین جهت پیشنهاد می شود تنها کسانی که سالیان سال اندیشه هایشان در تنور کتاب آبدیده شده و به عیار پختگی رسیده مبادرت به نوشتن چنین کتابهایی دست بزنند. بر این اساس و لحاظ این ویژگی پیشنهاد می دشود از متفکران سنتی رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله)، از دگر اندیشان (Open Mind) استاد مصطفی ملکیان و از نواندیشان حوزوی استاد محمد اسفندیاری که هر سه متفکر در کتاب خوانی و انس چندین ساله با کتاب در حوزه جریان فکری خود چهره هایی تراز و صاحب نام و بی نظیر هستند، مبادرت به نوشتن چنین کتاب هایی کنند و با انتشار این سبک از نگارش کتاب، بازار اندیشه ورزی را رونقی مضاعف بخشند و به ارتقا سطح کیفی کتاب ها و اندیشه های نوین جان تازه ای بخشند. چنین باد. انهم یرونه بعیدا و نراه قریبا. 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️ تاریخ ۱۵۰ ساله مکتب دیوبند (۱) ✍ به قلم: مهدی فرمانیان 🔹 به تازگی کتابی با عنوان «مسیره دارالعلوم بدیوبند عبر مئه و خمسین عاما: تاریخ ۱۵۰ ساله دارالعلوم دیوبند» تالیف محمد ساجد قاسمی، استاد دارالعلوم دیوبند به دستم رسید که مناسب دیدم گزارشی از این کتاب را تقدیم خوانندگان کنم. 📚 این کتاب در سال ۲۰۲۱ م توسط آکادیمیه شیخ الهند وابسته به دارالعلوم دیوبند در دو جلد منتشر شده است. رئیس دارالعلوم دیوبند، شیخ مفتی ابوالقاسم نعمانی بر این کتاب مقدمه ای زده است که به اعتبار کتاب افزوده است. بنابراین می توان این کتاب را منبعی معتبر در شناخت مکتب دیوبند دانست. 📚 نویسنده با اشاره به مدارس هند در دوران مغولان، بیان می دارد بعد از قیام ۱۸۵۷ میلادی که باعث شد دهلی به دست انگلستان اشغال شود، مدرسه دیوبند بر اساس تفکر شاه ولی الله دهلوی (۱۱۷۶ق) در سال ۱۲۸۳ قمری (۱۸۶۶م) تاسیس شده است. مولف دوران ۱۵۰ ساله دیوبند را به چهار دوره تقسیم کرده و به تفصیل حوادثی که در این چهار دوره اتفاق افتاده را بیان کرده است. (ج۱، ص۵۶-۱۶۶) 💠 در سال ۱۴۰۰ قمری (۱۹۸۰م) یکصدمین سالگرد تاسیس مدرسه دیوبند با حضور یک میلیون و پانصد هزار نفر و مشارکت هشت هزار اندیشمند از سراسر جهان و شرکت نخست وزیر هند در این مراسم در شهر دیوبند، برگزار گردید که نشان از اهمیت این مدرسه در جهان اسلام دارد و به عنوان «الازهر آسیا» شناخته می شود. (ج۱، ص ۹۵-۱۰۰) 📚 مولف کتاب بعد از بیان تفصیلی بخش های اداری، دفتری و آموزشی مدرسه دیوبند (ج۱، ص۱۶۷-۱۸۷) به رشته ها و سرفصل های درسی مدرسه می پردازد. رشته علوم شرعی از مهم ترین رشته های این مدرسه است. متون درسی به زبان عربی است، اما تدریس به زبان اردو می باشد. این دوره هشت سال طول می کشد و سپس طلاب می توانند در یکی از گرایش های ۱. تفسیر، ۲. حدیث، ۳. علوم شرعی، ۴. فقه و فتوا، ۵. لغت عربی به صورت تخصصی شرکت کرده که دوره های تخصصی دو ساله است. در ادامه دو گرایش تخصص عالی در فقه و فتوا و لغت عربی دارند که یکسال طول می کشد. (ج۱، ص۱۹۰). 📖 دوره هشت ساله علوم شرعی به دو دوره چهار ساله تقسیم می گردد. ⏺ در چهار سال اول: نحو، صرف، بلاغت، انشاء عربی، ترجمه آیاتی از قرآن، فقه و اصول مقدماتی، سیره نبوی، تاریخ اسلام، جغرافیا و جامعه شناسی خوانده می شود. ⏹ در چهار سال دوم، تفسیر، حدیث، فقه، ادبیات عرب، عقاید، بلاغت، منطق و فلسفه از مهم ترین دروسی است که طلاب باید بخوانند. سال هشتم سال حدیث است. در سال آخر، تمام صحیح بخاری، سنن ترمذی و شمائل ترمذی برای طلاب تدریس می گردد. نیز بخش هایی از صحیح مسلم، سنن ابی داود، سنن ابن ماجه، سنن نسایی، موطا مالک، موطا شیبانی و شرح معانی آثار طحاوی در این سال برای دانشجویان تدریس می شود. این برنامه نشان می دهد حنفیان ماتریدی دیوبندی از رویکرد کلامی به رویکرد حدیثی تغییر مسیر داده و حدیث گرایی در فارغ التحصیلان این مدرسه ظهور و بروز بیشتری خواهد داشت. این گزارش ادامه دارد.....⬅️ 🏷 #اسلام_سلفی #دیوبند #تاریخ_دیوبند #هند #مهدی_فرمانیان 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️دورخیز عربستان برای جبران تاریخی غیبت در فلسفه ورزی ✍ به قلم: سید علی بطحائی 🔹 امسال و همزمان با روز جهانی فلسفه، سرتاسر عربستان سعودی شاهد برگزاری نشست های تخصصی پیرامون فلسفه ورزی بود. این برنامه ها نشان داد که عربستان در دوران اصلاحات بن سلمان قصد دارد که چهره ای جدید از سعودی را به جهانیان مخابره کند. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در این زمینه خواهیم پرداخت. 1⃣ یکم. اصلاحات بن سلمانی، نه تنها به فِریز و استرلیزه شدن سلفیت در سپهر فرهنگ عمومی پرداخته؛ بلکه خیلی بالاتر از این تغییرات، رویکرد آنتی فلسفیِ سلفیت را نشانه رفته و مخالفت با کلام و رویکردهای ضد عقلانی ابن تیمیه و خاندان آل شیخ در این حوزه به چالش کشیده است. این اصلاحات از سال ۲۰۱۹ میلادی و گنجاندن آموزش فلسفه در کتب درسی شروع و دو سال بعد با تاسیس انجمن فلسفه عربستان و تحرکات جدی این جمعیت نشان داد که عربستان قصد دارد تا عقب ماندگی تاریخی خود در این حوزه را التیام بخشد. 2⃣ دوم. بن سلمان بر خلاف ترویج رویکرد آزادی لیبرالیسمی در برگزاری فستیوال های غیر اخلاقی، در فلسفه ورزی مراقب واکنش های تند و تیز سلفی ها نسبت به مخالفت با فلسفه است. بررسی نشست های فلسفی در عربستان نشان می دهد که آنها در پی ترویج فلسفه رایج در جهان اسلام و ایران نیستند تا از این طریق حساسیت تاریخی پیروان ابن تیمیه را برانگیزانند. عربستان نشان داد که قصد دارد کانون فلسفه ورزی را خود را در برابر فلسفه مصر و تا حدودی خود را در امتداد فلسفه آلمانی (به عنوان ابرقدرت فلسفه ورزی در اروپا) معرفی کند. شاید جمله مشهور فرج فُوده که چند سال قبل می گفت: «سوف ياتی وقت تتسعود مصر و تتمصر السعوديه؛ به زودی زمانی فرا خواهد رسید که مصر، تبدیل به سعودی و سعودی نیز مصری خواهد شد» را باید در همین راستا تحلیل کرد. وزن مباحث نشست های فلسفه ورزی امسال عربستان به مباحث فلسفه یونان و فلسفه های غربی پرداخته تا شاخک های آنتی فلسفی سلفی ها را برنیانگیزاند. 3⃣ سوم: عموما نشست های فلسفی امسال در کافی شاپ ها و کافه کتابها طابق النعل بالنعل کافه های غربی برگزار شد. موضوعاتی مثل فلسفه اشراقی افلاطون، گفتگوی لیزیس با افلاطون، سئوالاتی که در ذهنم است؟ (برای رده سنی ۹ تا ۱۲ سال)، شادی و بهجت آرامش، هوش مصنوعی و آینده فلسفه، منابع جهل، چیستی ادبیات فلسفی، نفس مابین فلسفه و علم، مهارت تفکر فلسفی، فلسفه در کتاب های کودک، خوانشی از لویاتان توماس هابز و... در نشست های امسال برگزار شد. 🔚 النهایه: قضاوت در مورد فرجام فلسفه در کشورهای حاشیه خلیج فارس و بویژه عربستان خیلی زود است. عربستان با سرمایه گذاری هنگفت در این بخش و بیشترین آمار نشست های فلسفی در کشورهای حاشیه خلیج قصد دارد گوی سبقت را از سایر شیخ نشین ها برباید، ولی اینکه با موضوعات فلسفی عاریه ای و عدم وجود خاستگاه درون زای تاریخی فلسفی چاره ای جز مشق فلسفه دیگران را در پی ندارد. تا زمانی که جرقهٔ فلسفی چهار ساله عربستان به جریانِ فلسفی پایدار تبدیل نشود، نمی توان از یک جهش فلسفی برای جبران عقب ماندگی ها سخن در عربستان سکولار پساسلفیه سخن گفت. هر چند که نقش فیلسوف های اجاره ای و دو تابعیتی در فلسفه ورزی عربستان را نمی توان به استقرار یک نظام فلسفی منسجم در عربستان پیوند داد. 🏷 #اسلام_سلفی #وهابیت #عربستان #فلسفه 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o