⚡️فضل الرحمن و گسست روشمند از تفسیر سنتی قرآن ✍ به قلم: داوود احسانی ➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا 🔷 فضل الرحمن ملک(متولد ۲۱ سپتامبر ۱۹۱۹ در شهر هزاره هند(امروز در پاکستان واقع شده است) و متوفای ۲۶ ژوئیه ۱۹۸۸ در ایالت شیکاگوی آمریکاست. او یکی از برجسته ترین متفکران و روشنفکران اسلامی در قرن بیستم است. فضل‌الرحمن در مورد فهم قرآن با طرح دیدگاه هرمنوتیکی، نگاهی نو در تفسیر وحی ارائه نموده است. متأسفانه از آنجا که دیدگاه های ایشان به زبان فارسی و عربی ترجمه نشده و خود او هم نوشته ای هم به این دو زبان ندارد و بيشتر آرای او به زبان لاتین است؛ این شخصیت و آراء و اندیشه های او در بین اندیشمندان و روشنفکران ایرانی ناشناخته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد آرا او اشاراتی می کنیم. 🔶 یکم: فضل الرحمن معتقد است دوران نگاه سنتی به دین و فهم قرآن کلاسیک سپری شده است. او تفسیر سنتی از کلام الهی که معتقد است احكام دین ثابت براي همه زمان‌ها است را ناکارآمد می داند؛ زیرا این گروه اجرای احکام ثابت را با تغييرات فعلی اجتماعی و نیازهای امروزی و مقتضیات کنونی به خوبی ارائه نمی کنند. او با گسست از تفسیر سنتی و پیوست به تفسیر هرمنوتیکی از کلام الهی و توجه به چالش های مدرنیته در دوران معاصر، سعی در بازسازی و ارائه نگاه جدیدی به تفسیر قرآن نموده است. در این راستا فضل الرحمن با ارائه ساختاری منسجم به تفسير قرآن و تدوین راه‌حل تعارض بين اسلام و مدرنيته را مطرح کرد كه بسياري از روشنفكران پس از ایشان از وی متأثر شده اند. 🔷 دوم: غایت ایشان از اسلام و مدرنیته این است که با اجتهاد پويا و تفسیر هرمنوتیکی از قرآن، می توان به جاودانگی دین و گسترش احكام دينی به سایر فرهنگ‌ها و تمدن ها بپردازیم. فضل‌الرحمان برای تحقق این منظور شیوه دوحركتی در تفسیر متن مقدس را ارائه می کند؛ به اين معنا كه ابتدا حركتی از خواننده و مفسر به متن مقدس صورت می‌گیرد یعنی مفسر بايد به مطالب قرآن با توجه به زمان نزول و فرهنگ حاکم و شأن نزول روح حاکم بر آیات قرآنی را دریابد، این همان حركت اول است. در حركت دوم که حرکت از زمان نزول به دوران حاضر است؛ مسائل و مشكلات امروز خود را با مراجعه به روح حاکم بر دين، نه صرفاً احکام آن دوران برطرف می كنيم. این دو حرکت، شاکله تفکر و تفسیر جدید فضل الرحمان را تشکیل داده اند. 🔶 سوم: کم رغبتی پژوهشگران ایرانی به بررسی آرای فضل الرحمان سبب شده تا دگراندیشان از وی یک چهره سکولار ترسیم کنند؛ در حالی که شواهد متعددی در اندیشه های او وجود دارد که نشان می دهد آرای او فرسنگ‌ها از سکولاریسم دور است. بر این باوریم که بررسی دقیق اندیشه های روشنفکری فضل الرحمان می تواند تأثیرات راهگشایی بر اصلاح تفکر دینی برجای بگذارد. 🔹 چهارم: ان شاالله به زودی رساله دکتری اینجانب در «بررسی تطبیقی آرای تفسیری فضل الرحمان ملک با آیت الله جوادی آملی» در دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب قم ارائه و از آن دفاع خواهد شد. 🎥 برای مشاهده دیدگاه های دیگر در مورد «فضل الرحمان ونظریه اصلاح اندیشه دینی در اسلام» ویدئو پیوست را نیز مشاهده کنید: https://m.youtube.com/watch?v=wSQa9XOChfs #اسلام_روشنفکری #تفسیر_سنتی #تفسیر_هرمنوتیکی #آیت_الله_جوادی_آملی #فضل_الرحمن_ملک #داود_احسانی 🌐 کانال علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا) ➣ تلگرام: ➣ https://t.me/Muslimnair ➣ ایتا: ➣ https://eitaa.com/muslimnair

⚡️علی صفائی حائری، تفسیر مترقیانه سنّتی از شب قدر ✍️ به قلم: داوود مرادی (ارسالی از مخاطبان فرهیخته کانال) ➣ https://eitaa.com/muslimnair مُسْلِمْنا ▪️استاد صفایی حائری اندیشمند قرآنیِ معاصر که اندیشه‌اش را، برگرفته از وحی می‌داند و از سوی برخی بزرگان به عنوان مفسّری، صاحب سبک تفسیری خاص معرفی شده و با طرح «انسان فراباش» شاه کلید اندیشه‌اش را رشد و تعالی انسان در شب قدر می‌داند که ضرورت مذهب برای این انسان بزرگتر از هستی به صورت خودکار طرح می‌شود. ایشان معتقد است؛ لازمه رسیدن به این رشد و فراباشی در تقدیر هر کسی، شب قدر اوست. او با وجود اینکه در مجموعه آثارشان محوریت بحثها توجه دادن به رشد انسان و مفهوم قدر است، به طور ویژه در تفسیر سور مبارکه عصر و قدر به این موضوع پرداخته است. 🔸 مرحوم صفایی شب قدر را يك حد روحى می‌داند که زمان ندارد، چرا كه تقدير الهی در زمان و مكان نيست و معتقد است:«شب قدر، مثل اسم اعظم، حد روحى ماست. مرحله ‏اى از معرفت ماست و درك شب قدر هم، به همين معناست. شب قدر براى اين است كه ما فرصتى براى جمع بندى از خود و كارهاى خود داشته باشيم. محاسبه و حسابرسى داشته باشيم كه آيا ما از خاك و چوب كمتريم؟! بگذار «يا لَيْتَنى كُنْتُ تُراباً» را همين امروز بگوييم، نه روزى كه ديگر حاصلى ندارد. یك دانه گندم را وقتى به دل خاك مى‏ سپارند، هفتاد برابر برمى‏ گرداند. پس حاصل من كو؟ شكوفه ‏هاى من كو؟ جز كينه ‏هاى متراكم، جز نفرت‏ ها، جز حسادت‏ها و جز توقع‏ هاْ، چيزى در دل من سبز نشده است. در سوره عاديات آمده است: قسم به حركت كه انسان راكد و ناسپاس است؛ «إِنَّ الْانْسانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ»؛ بى ‏فايده است و راه نيفتاده. انسان جز براى ربّش، براى همه چيز مى ‏دود. «قُتِلَ الْانْسانُ ما أَكْفَرَه» ؛ مرده باد اين انسان كه چه ناسپاس است! در حالى كه همه هستى به او ختم شده و پيوند خورده است. او ثمره و ميوه همه هستى است.» 🔸استاد صفایی قائل است باید در شب های قدر هم «اندازه» بگیرید، هم «ارزیابی» کنید و هم «برنامه ریزی» کنید. جوال(کنایه از نامه عمل) عمرتان را، جوال دل تان را، وهم تان را، خیال تان را، کارهای تان را بریزید، ببینید چه چیزی در آن جمع کرده اید؟ بعد از این، آن چه مهم تر است و علامت همه این‌هاست همّ و غم های شماست و معتقد است: «غرض این نیست که یک شبی را به یک صورتی، با حال خوش بگذرانید. این حال خوش گول تان نزند، بعد هم کمی اشکی بریزید و خیال کنید که با ملائکه مقرّبین هم سفره شده اید! نه بابا! این حالت‌ها گول تان نزند، که همین ها جزء فریب ها و فتنه های شیطان است. آن چه مهم است، این نکته است که ببینید آیا در شما سعه صدر و ظرفیّت و همّت آمده است؟ غضب تان برای چیست؟ غضبتان برای این است که فقط چرخ ماشین تان را پنچر کرده اند یا به خاطر این است که از حق دل بریده شده اید؟ از چه کسی غضب دارید؟ به چه کسی محبّت دارید؟ بر سر سفره وجودتان چه کسانی مهم هستند؟ آیا محبّت شما به خاطر خودتان و زن و بچّه تان است یا به خاطر محبّت و رحمت واسعه حق؟ که «وَ رَحْمَتي‏ وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ». پس جمع بندی از خودتان، علامت بلوغ شماست و گرنه حالات خوش گول تان نزند. باید همه این چیزها را در جمع بندی تان دور بریزید، که وسیله های فریب و خدعه شیطان است.» 🔹مرحوم استاد صفایی فراتر از مسائل فردی و معرفتی با طرح این سوالات که ما با نيروهاى خود و مملكت وجودىِ خود چه كرده ‏ايم؟ به مدارس شهر خود، به دبيرستان‏ها، به دانشگاه‏ها نگاه كنيم! چه كسى بايد براى اصلاح آنان قدم بردارد؟ جنبه مسوولیت اجتماعی و فرهنگی انسان را متذکر شده می‌گوید: «چقدر تساهل و سستى به خرج داده‏ ايم و بهانه آورده ‏ايم كه فلانى بايد اين كار را مى ‏كرد و يا به ما ربطى ندارد! اين حرف‏ها نيست! جامعه‏ اى كه در آن، هر كس بايد شب قدر و برنامه‏ ريزى داشته باشد، تا «سَلامٌ هِىَ حَتّى‏ مَطْلَع الْفَجْرِ» را داشته باشد، در اين جامعه، ديگر نمى ‏توان نشست و دست روى دست گذاشت. اين تقدير را از تك تك من و شما خواسته ‏اند. بايد در شب، طرحى بريزى تا در طلوع فجر قدم بردارى! اینجاست که شب قدر از هشتاد و سه سال بهتر می شود.(کتاب اخبات: ص۱۱۱) مطالعه کامل⬅️↙️ zaya.io/h2vmn 🏷 #اسلام_سنتی #تفسیر_سنتی #شب_قدر #علی_صفایی_حائری #داوود_مرادی 🌐 آدرس کانالهای علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا) ➣ تلگرام: ➣ https://t.me/Muslimnair ➣ ایتا: ➣ https://eitaa.com/muslimnair ➣ سروش پلاس: ➣ https://splus.ir/muslimnair ➣ روبیکا: ➣ https://rubika.ir/Muslimnair ➣ بله: ➣ https://ble.ir/muslimnair ➣ واتس اَپ: https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J