⚡️فضل الرحمن و گسست روشمند از تفسیر سنتی قرآن
✍ به قلم: داوود احسانی
➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا
🔷 فضل الرحمن ملک(متولد ۲۱ سپتامبر ۱۹۱۹ در شهر هزاره هند(امروز در پاکستان واقع شده است) و متوفای ۲۶ ژوئیه ۱۹۸۸ در ایالت شیکاگوی آمریکاست. او یکی از برجسته ترین متفکران و روشنفکران اسلامی در قرن بیستم است. فضلالرحمن در مورد فهم قرآن با طرح دیدگاه هرمنوتیکی، نگاهی نو در تفسیر وحی ارائه نموده است. متأسفانه از آنجا که دیدگاه های ایشان به زبان فارسی و عربی ترجمه نشده و خود او هم نوشته ای هم به این دو زبان ندارد و بيشتر آرای او به زبان لاتین است؛ این شخصیت و آراء و اندیشه های او در بین اندیشمندان و روشنفکران ایرانی ناشناخته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد آرا او اشاراتی می کنیم.
🔶 یکم:
فضل الرحمن معتقد است دوران نگاه سنتی به دین و فهم قرآن کلاسیک سپری شده است. او تفسیر سنتی از کلام الهی که معتقد است احكام دین ثابت براي همه زمانها است را ناکارآمد می داند؛ زیرا این گروه اجرای احکام ثابت را با تغييرات فعلی اجتماعی و نیازهای امروزی و مقتضیات کنونی به خوبی ارائه نمی کنند. او با گسست از تفسیر سنتی و پیوست به تفسیر هرمنوتیکی از کلام الهی و توجه به چالش های مدرنیته در دوران معاصر، سعی در بازسازی و ارائه نگاه جدیدی به تفسیر قرآن نموده است. در این راستا فضل الرحمن با ارائه ساختاری منسجم به تفسير قرآن و تدوین راهحل تعارض بين اسلام و مدرنيته را مطرح کرد كه بسياري از روشنفكران پس از ایشان از وی متأثر شده اند.
🔷 دوم:
غایت ایشان از اسلام و مدرنیته این است که با اجتهاد پويا و تفسیر هرمنوتیکی از قرآن، می توان به جاودانگی دین و گسترش احكام دينی به سایر فرهنگها و تمدن ها بپردازیم. فضلالرحمان برای تحقق این منظور شیوه دوحركتی در تفسیر متن مقدس را ارائه می کند؛ به اين معنا كه ابتدا حركتی از خواننده و مفسر به متن مقدس صورت میگیرد یعنی مفسر بايد به مطالب قرآن با توجه به زمان نزول و فرهنگ حاکم و شأن نزول روح حاکم بر آیات قرآنی را دریابد، این همان حركت اول است. در حركت دوم که حرکت از زمان نزول به دوران حاضر است؛ مسائل و مشكلات امروز خود را با مراجعه به روح حاکم بر دين، نه صرفاً احکام آن دوران برطرف می كنيم. این دو حرکت، شاکله تفکر و تفسیر جدید فضل الرحمان را تشکیل داده اند.
🔶 سوم:
کم رغبتی پژوهشگران ایرانی به بررسی آرای فضل الرحمان سبب شده تا دگراندیشان از وی یک چهره سکولار ترسیم کنند؛ در حالی که شواهد متعددی در اندیشه های او وجود دارد که نشان می دهد آرای او فرسنگها از سکولاریسم دور است. بر این باوریم که بررسی دقیق اندیشه های روشنفکری فضل الرحمان می تواند تأثیرات راهگشایی بر اصلاح تفکر دینی برجای بگذارد.
🔹 چهارم:
ان شاالله به زودی رساله دکتری اینجانب در «بررسی تطبیقی آرای تفسیری فضل الرحمان ملک با آیت الله جوادی آملی» در دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب قم ارائه و از آن دفاع خواهد شد.
🎥 برای مشاهده دیدگاه های دیگر در مورد «فضل الرحمان ونظریه اصلاح اندیشه دینی در اسلام» ویدئو پیوست را نیز مشاهده کنید:
https://m.youtube.com/watch?v=wSQa9XOChfs
#اسلام_روشنفکری
#تفسیر_سنتی
#تفسیر_هرمنوتیکی
#آیت_الله_جوادی_آملی
#فضل_الرحمن_ملک
#داود_احسانی
🌐 کانال علمی - تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا)
➣ تلگرام:
➣ https://t.me/Muslimnair
➣ ایتا:
➣ https://eitaa.com/muslimnair