نظرات #استاد #سلامت‌پناه در خصوص حسن کاشی آملی

شعرِ شاعرِ طبری بر رواق ایوانِ شاه نجف (۱) میرزا عبدالله افندی عالم برجسته صفوی و صاحب کتاب ریاض العلماء در تحلیلی بر این باور است که سه نفر در گسترش تشیع در ایران نقش داشتند: مولا حسن کاشی، علامه حِلّی و محقّقِ کَرَکی. درخصوص علامه حلّی و سفرهای وی در عصر ایلخانی و تلاشی که برای تربیت عالمان و فقهای ایرانی داشت بسیار نوشته‌اند. همچنین نقش محقق کَرَکی نیز در آستانه تشکیل حکومت صفویان و جایگاه نوادگان وی در ترویج مکتب تشیّع در ایران بر محققان پوشیده نیست. اما این حسن کاشیِ آملیِ طبری کیست که او را هم ترازِ علامه حلّی و محقق کرَکی دانستند؟! مولانا حسن کاشی از شاعران توانای اواخر سده ۷ و نیمه اول قرن ۸ است. در آمل مازندران زاده شد و در همانجا نشو و نما یافت اما پدر و اجدادش اصالتاً کاشانی بودند و او بارها در خلال اشعارش به زادگاه خود و نسبتش به کاشان اشاره داشته است: مولد من آمل و مازندران و آبشخورم مازندران/ وز رَهِ جدّ و پدر نسبت به کاشان می رود هستم زِ خاکِ آمل و کاشی است نسبتم/ در دین، محمد و عَلیَم شاه و پیشوا تذکره‌نویسان نوشتند که مولانا حسن سفری به زیارت خانه خدا رفت و پس از آن به عتبات عالیات و بصره روی نهاد و سپس به خراسان و عتبه بوسی ثامن الائمه (ع) رفت. در نجف شعری در منقبت حضرت وصّی(ع) سرود که در تواریخ آمده امیرالمومنین علی(ع) صله ای ارزشمند برایش حواله نمود. همچنین از دیدار او با سلطان محمد خدابنده در مشهد نیز یاد کرده‌اند که موجب شد تا ایلخان مغول که مسلمان شده بود و به تشیع گرایش پیدا نمود او را به پایتختش سلطانیه بیاورد. حسن کاشی آملی در سلطانیه درگذشت و مقبره اش در نزدیکی گنبد سلطانیه قرار دارد. دو قرن پس از وفاتِ کاشی، شاه طهماسبِ صفوی که از ارادتمندان مولا حسن و اشعارش بود، مقبره اش را بازسازی و بنایی فاخر بر سَرِ مزار او بر پا داشت که امروز نیز از جمله آثار برجسته معماری ایرانی به شمار می رود. در نظر بنده، اگر فردوسیِ ارجمند، بزرگترین و سترگ سخن سرایِ حماسه ملّی ایران است که چنین است؛ حسن کاشی آملی نیز مَصطَبِه نشین و بزرگترین سخن سرای شعرِ دینی فارسی است که زبانِ فصیح جز به مدح امیرالمومنین و اهل بیت (ع) نگشود و قلمِ استوار جز در رَثا و ستایش این خاندان نگرداند. مولانا حسن کاشی آملی مقتدای بسیاری از شاعران منقبت سرای فارسی همچون ابن حسام خوسفی و محتشم کاشانی و بنیانگذار هفت بندسُرایی در شعر دینی فارسی است. #ایوان_نجف #حرم_امیرالمومنین #شعر_شیعی #شاعر_طبری #مولا_حسن_کاشی #مولا_حسن_آملی #استاد #سلامت‌پناه

شعرِ شاعرِ طبری بر رواق ایوانِ شاه نجف (۲) "السلام ای سایه اَت خورشیدِ ربُّ العالمین/ آسمانِ عِزّ و تمکین، آفتابِ داد و دین" هفت بند کاشیِ آملی با مطلع بالا در مدح و ستایش امیرالمومنین(ع) و از جمله مشهورترین مواریث ادبی تشیع در قرن هشتم و از ارجمندترین اشعار ادوار شعرِ علوی فارسی است. قاضی نورالله شوشتری در مجالس المومنین آورده: اکثر استادان شعر فارسی به تقلید و تَتَبُّعِ شعر کاشی آملی اشعاری سرودند ولی به لطافت و دقت وی نتوانستند. بسیاری از هنرمندان و خوشنویسان چون میرعماد و دیلمی نیز هفت بند کاشی را به حُسن و صفای قلم، کتابت کردند که این آثار اکنون زینت بخش گنجینه ها و موزه های دنیاست. در شرافتِ هفت بند کاشی این بس که از میان اینهمه اشعار فارسی و عربی در مدح و منفبت امیرالمومنین(ع) اشعار حسن کاشیِ آملی بر کتیبه های ایوانِ حرم علوی نقش بسته و جلوه گری می نماید. تصویر۱. شعر کاشی بر کتیبه‌های حرم علوی؛ بالا : زائرانِ درگهت را بر درِ خُلدِ بَرین / می‌دهند آواز طِبتُم فَادخُلوها خالدین. پایین: تا نجف شد آفتابِ دین و دولت را مُقام/ خاک آن دارد شرف بر زمزم و بیتُ الحرام. تصویر ۲ و ۳. ایوان نجف و کتیبه های هفت بند تصویر ۴ و ۵. صفحات ابتدایی نسخه نفیس هفت بند به خطِّ میرعماد محفوظ در گالری فریروساکلر واشنگتن. تصویر ۶و۷. صفحات ابتدایی هفت بند به خط عبدالرشید دیلمی خواهرزاده و شاگرد برجسته میرعماد. #هفت_بند_کاشی #مولا_حسن_کاشی_آملی #کتیبه_ایوان_نجف #هفت_بند_میرعماد #هفت_بند_دیلمی #شعر_شیعی #شعر_علوی #استاد #سلامت‌پناه #امامزاده #ناصرالحق🌹 ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ @naserolhagh

مُصحَف خانقاه قصاب آملی این فِرسته در معرفی قرآنی نادر و کم نظیر، متعلّق به قرن هفتم هجری است که با خط و تذهیبی سِحرانگیز در خانقاهِ استادِ ابوسعید ابوالخیر یعنی شیخ ابوالعباس قصاب آملی کتابت شد. نیز این مطلب دریغ نگاشتی است بر غفلت و بی حمیّتی ما و مدیران فرهنگی کشورمان در نگاهداشت این گنجنامه معنویت و هنر و شناسنامه ارجمند و بشکوه ِطبرستان کهن. این اثر حدود ۱۰سال قبل در یک حراجی در لندن به قیمت حدود ۴۵۰ هزار پوند (به ارزش ۱۵میلیارد تومانِ فعلی و معادل ارزش سه ویلا از دهها هزار ویلای ساخته شده در زمینهایی که ساحل خواران و جنگل خواران در منظر عام در این خطه از شمال می بلعند) به فروش رسید و اکنون در موزه ای در دولت شهرِ قطر نگاهداری می شود. شایسته است که مدیران ارشد فرهنگی و میراث کشور در جبران مافات و اعتذار از سیئات خود در قالب ارتباطات بین موزه ای ایران و قطر، دستِ کم عکسی از این اثر بی نظیر تهیه تا در اختیار محققان و خواستاران قرار گیرد. این قرآن شریف از حیث هنری، ادبی و نمایاندن ظرفیتهای طبرستان قرن هفتم واجد اختصاصاتی است که سخن از آن را به بعد موکول می نمایم و در ادامه یادداشت برادر عزیز و دانشمندم دکتر مرتضی کریمی نیا را که پیشتر در سال ۱۳۹۸ در شماره ۱۷۸ نشریه آینه پژوهش و نیز صفحه شخصی خود منتشر نمودند، تقدیم دوستان می کنم. #خانقاه #خانقاه_آمل #قصاب_آملی #ابوالعباس_قصاب_آملی #خانقاه_قصاب_آملی #قرآن_ریحان #قرآن_آمل #قرآن_خانقاه_آمل #قرآن_خانقاه_قصاب #خوشنویسی_آمل #تاریخ_خوشنویسی #خوشنویسی_ یاقوت #یاقوت_مستعصمی #هنر_ایرانی #هنر_قرن_هفتم #موزه_قطر #موزه_آمل #حدادی_آملی #حدادی_طبری #طبرستان_قرن_هفتم #استاد #سلامت‌پناه #امامزاده #ناصرالحق🌹 ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ @naserolhagh

موزه تاریخ آمل اداره دارایی آمل در سال 1293 ش. و با ریاست مصدق الممالک نوری با عنوان امین مالیه تاسیس شد و بعد از او تا سال 1297ش. یکنفر بلژیکی مسئولیت آن را عهده دار بود. ساختمان این اداره زمان پهلوی اول در سال 1315ش. با فرم معماری اروپایی ساخته شد. این ساختمان در سال 1358 با شماره 1525 در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت ملّی رسید و تا سال 1387 با کاربری اداره دارایی از آن استفاده میشد و پس از آن با کاربری فرهنگی در اختیار میراث فرهنگی استان قرار گرفت.  این بنا پس از مرمّت در سال 1389 با عنوان موزۀ تاریخ آمل فعالیت خود را آغاز نمود. ساختمان در سه طبقه زیرزمین، طبقۀهمکف و طبقۀ اول، بنا شده است؛ که تالار نمایش مردم شناسی در طبقۀ همکف و تالار نمایش آثار باستان شناسی در طبقۀ اول قرار دارد. نوع موزه، تاریخی و هدف اصلی از تاسیس آن ترویج فرهنگ بازدید از موزه ها و نمایش غنای فرهنگی و باستانشناختی استان به خصوص شهرستان آمل است. (یادگار فرهنگ آمل صص204-206؛ مسأله یابی موزه های حاصل از تغییر کاربری ابنیۀ تاریخی:مطالعۀ موردی موزه های استان مازندران،محمدحسن زال و عابد تقوی، فصلنامۀ باستانشناسی ایران، شماره 29 تابستان 1400؛ دانشنامه طبرستان و مازندران ج۲ صص700-698). اکنون پس از گذشت یکدهه از فعالیت، اهداف اصلی از تاسیس این موزه قابل بررسی و ارزیابی دقیقتری است. #موزه_آمل #موزه_تاریخ #تاریخ_آمل #اداره_دارایی #دارایی_آمل #مصدق_الممالک #نوریها #امین_مالیه #میراث_فرهنگی_مازندران #اداره_میراث_آمل #تاریخ_مازندران #استاد #سلامت‌پناه