درمان خجالت با اذان شخصى از من پرسید: «من گرفتار خجالت هستم. داروى آن چیست؟» گفتم: «بهترین دارو، تمرین است؛ براى مثال کسى که از سخنرانى خجالت مى‏کشد، اگر در منزل اذان بگوید، کم‏کم خجالتش از بین مى‏رود.» (امر به معروف و نهی از منکر؛ استاد قرائتی ، ص 286)

ترس از شروع نماز ترس یکى از مسائل روحى و روانى است که سرچشمه و زمینه منکرات زیادى (مثل ترک نماز) مى‏شود. شخصى به من گفت:" از راننده اتوبوس تقاضا کردم تا براى نماز در کنار جاده‏ بایستد و او اعتنایى نکرد. آیا باز هم من مسؤولم؟" گفتم:" بله، زیرا تقاضا فایده ندارد. باید چنان فریادى بزنى که گویى چمدان پول یا فرزندت از ماشین افتاده است. همه‏جا تقاضا اثر ندارد، بلکه فریاد و تعصب و سوز و گداز و روحیه و شهامت لازم است. حضرت امیر علیه‏السلام‏ مى‏فرماید: از هر کارى وحشت دارید، خود را در آن بیندازید، زیرا گاهی ترسیدن از چیزی از خود آن چیز سخت تر است. «إِذَا هِبْتَ‏ أَمْراً فَقَعْ‏ فِیهِ‏ فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّیهِ‏ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنْهُ» (بحار الأنوار ؛ ج 71 ؛ ص 362) [اگر بی نماز هستید و از شروع کردن می ترسید با توکل بر خدا شروع کنید، خواهید دید که این ترس وسوسه شیطان بوده است.] (امر به معروف و نهی از منکر؛ استاد قرائتی ، ص 287)

سستی و ترک نماز به خاطر اکثریت‏ برخلاف گمان بعضى که کارایى و شجاعت را تنها در میدان جنگ مى‏دانند، شجاع واقعى کسى است که وقتى حق را با استدلال و منطق شناخت، از تنهایى نهراسد. حضرت على 7 در خطبه 201 نهج‏البلاغه مى‏فرماید:" لَا تَسْتَوْحِشُوا فِي‏ طَرِيقِ‏ الْهُدَى لِقِلَّةِ أَهْلِهِ "؛" در راه حق، از کمى طرفداران نترسید." قرآن مجید ده‏ها بار از پیروى اکثریت نکوهش کرده و حتى به پیامبر 9 هشدار داده‏است که: «وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبيلِ اللَّه‏» (سوره انعام : آیه 116) " اگر از اکثریت مردم پیروى کنى، تو را گمراه مى‏کنند." البته، مراد ما آنجاست كه اكثريت در برابر حق و ضدمنطق باشد؛ ولى اگر كلامى يا راهى حق و منطقى بود و اكثريت مردم از آن طرفدارى كردند، حسابش جداست‏. [اگر در جمعی بودید که آنها نماز یا نماز اول وقت را ترک کردند و یا حتی مسخره کردند، شما با یاری خدا وظیفه خود را انجام دهید و بدانید آنها در دل جرأت و شجاعت شما را تحسین می کنند هر چند در ظاهر سکوت یا سرزنش کنند] (امر به معروف و نهی از منکر؛ استاد قرائتی ، ص 297)

2 ـ به دست آوردنی است نه از دست دادنی خداوند برای دعوت به نماز می‌فرماید: اگر شما یاد ما باشید، ما هم به یاد شما هستیم: «فَاذْكُرُوني‏ أَذْكُرْكُم‏» (بقره : 152) اگر اهل نماز باشید، من با شما هستم: «قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاة» (مائده : 12) هر فردی از شما کاری انجام دهد ـ مثلاً نماز بخواند ـ ، من آن را ضایع نمی‌کنم: «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُم‏» (آل عمران: 195) اگر از من چیزی بخواهید، من پاسخ می‌دهم: «ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُم‏» (غافر: 60) با توجه به این مطالب، نمازگزار احساس می¬کند دقایقی که در نماز است و یا به مسجد می‌رود، از دست دادن زمان نیست، بلکه به دست آوردن آن است. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 152)

3 ـ پاسداری نماز قرآن می‌فرماید: «عَلى‏ صَلاتِهِمْ يُحافِظُون‏». از همین قالب «یحافظون» ـ که فعل دو طرفه است ـ استفاده می‌شود که هم ما باید نماز را حفظ کنیم و هم نماز ما را حفظ می‌کند. شاید بتوان گفت به همان میزان که ما از نماز حفاظت می‌کنیم، نماز هم از ما حفاظت می‌کند (در برابر گناه). در حدیث آمده است که نماز به برخی می‌گوید: «حَفِظْتَنِي حَفِظَكَ اللَّهُ»؛ یعنی مرا حفظ کردی، خدا تو را حفظ کند و به افرادی می‌گوید: «ضَيَّعْتَنِي‏ ضَيَّعَكَ‏ اللَّهُ»؛ ضایعم کردی، خدا ضایعت کند. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 153)

4 ـ اولین اقدام پیامبر قرآن اولین وظیفه حاکمیت را اقامة نماز ذکر می‌کند: «الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاة»، وجود مبارک پیامبر اکرم نیز اولین اقداماتشان دربارة نماز بود. مثل اینکه: ـ هنگام هجرت از مکه به مدینه با رسیدن به قبا مسجدی بنا کردند ـ با رسیدن به مدینه به اقامة نماز جمعه پرداختند ـ بعد از نماز جمعة مدینه، تا مدتی مشغول ساخت مسجد شدند. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 177(

5 ـ شتاب یا فرار ؟ قرآن درباره اهمیت دادن مردم به نماز اول وقت دو نمونة بیان می کند: در نمونة مثبت، از مردانی ستایش می¬کند که با صدای اذان تجارت را رها کرده، به سمت نماز می‌روند: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاة». در نمونة منفی از کسانی انتقاد می‌کند که در نماز جمعه که پیامبر مشغول خطبه‌ها بود، تا صدای طبل فروشندگان را می‌شنیدند، جز چند نفری، همه رسول خدا را رها کرده به سراغ خرید می‌رفتند: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً». (جمعه: 11) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 177)

6 ـ سوژة تحقیقات در فرانسه پرفسوری مسلمان می‌شود و می‌گوید: دلیل اسلام آوردن من نماز یک کشاورز در بیابان بود. او ماجرا را این‌گونه می¬گوید: در جاده می‌رفتم، كسی را در مزرعه‌اش دیدم که خم و راست می‌شود، فکر کردم شاید ورزش می‌کند. دیدم روی خاک افتاد، حساس شدم و ماشین را متوقف کردم و در کنارش ایستادم. با او حرف زدم، ولی او پاسخي نداد، باز ایستاد و کلماتی گفت، دوباره خم شد و به خاک افتاد. صبر کردم کارش تمام شود. پرسیدم: چه می‌کردی؟ کشاورز (که ظاهراً از مسلمانان الجزایری فرانسه بود) گفت: من مسلمانم و نماز می‌خوانم. به اين ترتيب پرفسور از او عقاید و اعمال اسلامی را سؤال كرد و آن را سوژة تحقیقات خود قرار داد و پس از مقایسة اسلام با عقاید خود، دين مبين اسلام را انتخاب كرد. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 184)

7 ـ علت سستی یا ترک نماز علت کوتاهی برخی درباره نماز: برخي (نماز اول وقت را ترک می کنند چون) نگرانند که مشتری خود را از دست داده و درآمد و رزقشان کم مي‌شود ؛ بعضی نگرانند که مبادا دوستان خود را از دست بدهند؛ بعضی (دعوت به نماز نمی کنند چون) نگرانند که به سخنان و حرفشان بی‌اعتنایی شود. جای تأسف است که افراد سیگاری در هر شرایطی سیگارشان را همراه دارند، ولی برخي افراد نمازگزار همین که جایشان تغيير كرد، به راحتی نماز را کنار می¬گذارند و می‌گویند: در آن فضا نماز خواندن زشت بود! (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 21 و 22)

8 ـ سه آفت نماز سه آفت نماز و هر عبادت دیگر: نماز، باید همراه با طلب ياري از خدا باشد تا در آغاز، تلاش‌های انسان همراه با ریا نباشد، و اگر کاری را خالصانه شروع کرد، در وسط کار گرفتار عجب و غرور نگردد، و اگر در آغاز و در وسط خالص بود، پس از اتمام عمل، گرفتار حبط و نابودی عمل نشود. در واقع ورود و خروجش صادقانه باشد: «رَبِّ أَدْخِلْني‏ مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْني‏ مُخْرَجَ صِدْق‏». (اسراء: 80) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 30)