بعضي از علما، #مناط اختياري بودن يك فعل را# مسبوق بودن آن به اراده دانستهاند كه با مشيت محقق ميشود، يعني مناط اختياري بودن را
«ان شاء فعل و ان لم يشالم يفعل» دانستهاند كه اراده و مشيت وجوداً و عدماً در تحقق فعل اختياري دخيل باشد.
مرحوم آقاي #بروجرديرحمه الله به تناسب بحث خود در اصول[4] كه به مبحث جبر و اختيار رسيدند، ميفرمودند كه اين معيار صحيحي براي فعل اختياري نيست، زيرا فعل اختياري اخص از فعل ارادي است. حيوانات همه متحرك بالاراده هستند ولي مختار نيستند. افعالشان ارادي است نه اختياري. چون انسان نيز همانند حيوان داراي قوايي غريزي است كه در او تمايلاتي متخالف نسبت به انجام افعالي پديد ميآورد، اما انسان داراي قوه #عاقله نيز هست كه اين قوه، فوق آن قواي غريزي و كنترل كننده آن است ولي ميتوان ميان اين تمايلات با عقل خود كسر و انكسار نموده، مصالح و مفاسد را در نظر گرفته و نهايتاً يك طرف را ترجيح دهد.
اما حيوان به جهت تمايلي كه به يك امري پيدا كند، بدون اين كه توانايي اين محاسبات را داشته باشد همان طرف را ترجيح داده و اراده مينمايد،
🔹در حالي كه انسان با #عقل خود اين نوع افعال و تمايلات ارادي را مورد بررسي قرار ميدهد و با سبك و سنگين كردن، تصميم نهايي را اتخاذ مينمايد و اين چنين فعلي، فعل اختياري است.
#مناط_اختیاری_بودن
#آیت_الله_شبیری_زنجانی
#ایت_الله_بروجردی
https://eitaa.com/feghvaosoul