💠#یادداشت| استکبار ستیزی از آدم تا قائم (عج) 🔺واژه استکبار از کلماتی است که در قرآن با مشتقات آن بیش از ۴۰ بار در مصادیق مختلف به کار رفته است. معنایی که از استعمالات مختلف این کلمه در قرآن به ذهن میرسد، معنایی نزدیک به خودخواهی و خودبرتربینی است. این معنا مصادیق مختلفی نیز دارد. همانند خود برتر بینی شیطان نسبت به حضرت آدم و یا خود برتربینی فرعون نسبت به بنی اسرائیل. 🔺استکبار را میتوان به دو قسم استکبار درونی و بیرونی تقسیم کرد. منظور از درونی آن استکبار نفسانی و خودخواهی و خودبرتربینی شخص است که یک مشکل درون نفسانی است و این استکبار درونی سبب می شود که انسان و یا هر موجود دیگری در مقابل خدای متعال و آیات الهی کرنش نکند و به مقام ذل عبودیت نرسد. لازمه و بروز این استکبار و خودخواهی درونی، این است که شخص، خود را برتر از دیگران دیده و در نتیجه برای خود حقی بیشتر از دیگران قائل است و لذا به دیگران ظلم می کند. 🔺با این توضیح میتوان گفت که استکبار بیرونی و ظلم و زور نسبت به سایر انسان ها ناشی از استکبار درونی و ظلم شخص به خویشتن خویش است. بنابراین می توان گفت که هدف اصلی انبیاء و اولیاء الهی این است که با استکبار درونی انسان ها و ظلم انسان ها به خودشان (که یکی از مصادیق ظلم به نفس، شرک است) مقابله کنند و با از بین بردن هر گونه استکبار درونی و ظلم نفسانی، انسان به مقام توحید و عبودیت خدای متعال که هدف خلقت انسان است، می رسد. 🔺یکی از اهداف میانی برای مقابله با استکبار درونی انسان ها، مقابله با استکبار بیرونی است. چرا که تا استکبار بیرونی و به تعبیر قرآن استکبار فی الارض وجود دارد، شرایط مساعدی برای رسیدن کلام وحی به انسان ها و به تبع تربیت الهی آنها وجود ندارد. این نگاه در واقع همان مسئله تفاوت بین جهاد اصغر و اکبر در کلمات حضرت امام و مسئله تقدم ثبوتی آزادی معنوی بر آزادی اجتماعی در نگاه شهید مطهری است. 🔺مبارزات نبی مکرم اسلام (ص) و سایر انبیاء که در تاریخ و قرآن مطرح شده، همه در راستای استکبار ستیزی بیرونی و نفی سلطه استکبار فرعونیان و نمرودیان است و این مبارزه تا برقراری کامل حکومت عدل مهدوی ادامه دارد کما اینکه از لحظه اول خلقت انسان میان آدم و شیطان این مبارزه شروع شد. 🔺بر اساس آنچه از آیات قرآن و کلمات امام و رهبر معظم انقلاب بدست می آید، استکبار ستیزی (که مراد همان استکبار بیرونی است) یک راهبرد است و در همه ازمنه تا قیام حضرت حجت (عج) وجود دارد. اما نکته قابل توجه این است که روش مبارزه و ستیز با استکبار، متناسب با عِدّه و عُدّه اهل حق و مستکبرین و شرایط زمانی و مکانی هر دو طرف، متفاوت می شود. راه های مختلف مبارزه، از قول لیّن بین حضرت موسی و فرعون شروع می شود و با استدلال آوردن های حضرت ابراهیم برای نمرود و نرمش قهرمانانه جمهوری اسلامی ایران در مذاکره با استکبار آمریکا ادامه می یابد و به جنگ و قتال سخت در غزوات و جنگ های نبی مکرم اسلام (ص) و هشت سال دفاع مقدس در دوران ولایت خمینی کبیر (ره) ختم می شود و دایره وسیعی از روش ها را در بر میگیرد. 🔺با توجه به این نگاه، هدف اصلی انبیاء، تعلیم انسان ها به مبارزه با استکبار درونی و پیروزی در جهاد اکبر است، اما مقدمه آن، پیروزی نهایی در جهاد اصغر با استکبار بیرونی است و مبارزه در جهاد اصغر روشهای متعددی دارد. 🔺از آنجایی که این موضوع، مورد عنایت و توجه قرآن و روایات بوده و این ادبیات، ادبیاتی قرآنی و روایی در تفسیر جامعه و تقسیم انسان ها و جوامع است که خصوصا توسط حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب در دوران مبارزات با نظام ستمشاهی و پس از آن در مبارزه با شیطان مستکبر بزرگ، آمریکای خونخوار، استفاده شده است، جهت تحقیق و بررسی فقهی اجتهادی ابعاد مسئله استکبار لازم است که ابتدا موضوع استکبار به خوبی بر اساس آیات و روایات منقّح شود تا بر اساس آن بتوان محدوده، ابعاد استکبار و سپس مصادیق آن را مشخص کرد و در پله بعد احکام مقابله و ستیز با استکبار در شرایط زمانی و مکانی مختلف را بدست آورد. هم در منقح کردن موضوع و هم تشخیص احکام مرتبط با استکبار (هم از جهت تصوری و هم از جهت تصدیقی، هم تعیین سوال و هم تشخیص پاسخ) علاوه بر آیات (خصوصا با نگاه تفسیری-اجتماعی علامه طباطبایی در المیزان) و روایات و استفاده از ابواب فقهی ای همچون جهاد، امر به معروف، ولایت فقیه، سیره و بیانات امامین انقلاب، هم به عنوان دو فقیه اسلام شناس اجتماعی متجدد و هم به عنوان دو فرمانده اصلی ستیز با استکبار در نیم قرن گذشته، بسیار راهگشا و راهنما هستند. ✍محسن ابراهیمی ۹۸/۱۱/۱۹ #سیزده_آبان @almorsalaat