🔵 يادداشتها
🖌 موضوع: حسین (ع)، ساحت سوم در قیامت:
🔶از آیات و روایات فراوانی، این گونه استنباط میشود که در قیامت، غیر از ساحت #جهنم و #بهشت معروف، ساحت سومی نیز در کار است که حتی ساکنان بهشت معروف را به آن راهی نیست؛
🔸در مورد این سه ساحت، روشن است که:
🔹جهنم محل کیفر کفار و منافقان است؛
🔹بهشت برای لذت و شادی مؤمنان، آماده گشته است؛
🔹اما ساحت سوم باید روشن شود که چگونه است و مربوط به چه کسانی است؟
🔶از جمله آیاتی که به وجود ساحت سوم و منتسبان به آن اشاره میکند آیات سوره واقعه است. در این سوره بعد از اشاره به اصل وقوع قیامت، (إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَة)؛ خداوند مردم را به سه دسته تقسیم کرده است: «وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً» که عبارتند از:
🔹اصحب المشئمه
🔹اصحاب المیمنه
🔹و «مقربان».
🔸در مورد جایگاه دسته اول میگوید: «في سَمُومٍ وَ حَميمٍ؛ وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ؛ لا بارِدٍ وَ لا كَريمٍ» آنان در باد و آبی سوزان، و در سايهاى از دود گرم و سياهاند، كه نه خنک است و نه ارجمند؛
🔸در مورد جایگاه دسته دوم میگوید: «في سِدْرٍ مَخْضُودٍ؛ وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ؛ وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ؛ وَ ماءٍ مَسْكُوبٍ؛ وَ فاكِهَةٍ كَثيرَةٍ» آنان در فضای درخت سِدْر بىخار، و موز لايه لايه، و سايه گسترده، و آبشار، و میوه فراوان بسر میبرند؛
🔸اما در مورد جایگاه دسته سوم میگوید: «فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبينَ، فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعيم» اگر کسی از مقربان باشد خود لذت و خوشبویی و بهشت نعیم است؛ نه این که ساکن ساحت بهشت باشد؛ و چقدر فرق است بین این که ساکن بهشت باشی یا خود، #عین_جنت_نعیم باشی!؟
✳️ ساحت سوم در روایات
از جمله روایاتی که به وجود ساحت سوم و منتسبان به آن اشاره میکند روایت معروف 🌺«یا علیّ أنت #قسیم الجنة و النار» است؛
کلمه «قسیم» دو معنی متفاوت دارد،
🔹قسیم اسم فاعلی
🔹قسیم اسم مفعولی؛
🔸«قسیم» اسم فاعلی یعنی قسمتکننده یک شیء، به اجزائی؛ مثلا «طلوع فجر» از یک نظر، قسیم فاعلی است؛ یعنی 24ساعت شبانهروز را به دو بخش، یکی بخش شبانه و یکی بخش روزانه تقسیم میکند؛
🔸اما «قسیم» مفعولی هر یک از بخشهای شیء تقسیم شده در مقایسه با سایر بخشها است؛ مثلا «طلوع فجر» از یک نظر، قسیم مفعولی است یعنی «طلوع فجر» خود بخش سومی از زمان 24ساعت شبانهروز است در کنار و مقابل بخش شب و بخش روز، که خود نه شب است و نه روز؛ و مجموعا سه بخش شب و روز و «طلوع فجر» شکل میگیرند و هر یک، در قیاس با دو بخش دیگر، قسیم مفعولی است.
❓سوال:
حال آیا در این حدیث «یا علیّ أنت قسیم الجنة و النار»، علی (ع) قسیم فاعلی است که ساحت قیامت را به دو بخش بهشت و جهنم تقسیم میکند؛ یا قسیم مفعولی است که بر اساس آن، علی (ع) خود یک بخش سومی از ساحت #قیامت است، مقابل دو بحش جهنم و بهشت معروف که نه جهنم است و نه بهشت معروف؟
پاسخ:
❇️ در پاسخ به این پرسش میتوان از بیانات امام رضا (ع) استفاده کرده و احتمال قسیم مفعولی را در این حدیث، ترجیح داد؛
🔶 قضیه ازین قرار است که مأمون در جلسهای از امام رضا (ع) معنی حدیث «یا علیّ أنت قسیم الجنة و النار» را میپرسد و امام با بیاناتی ابتدا «قسیم» را به معنی قسیم فاعلی معنی میکنند؛ امام رضا (ع) با تکیه بر کلام پیامبر که فرمود 🌺«حُبُّ عَلِیٍّ إِیمَانٌ وَ بُغْضُهُ کُفْرٌ»🌺 برای مأمون توضیح میدهند که چون حب علی، ایمانی است که به بهشت منجر میشود و دشمنی با علی کفری است که به جهنم خاتمه مییابد؛ پس علی (ع)، #قاسم و تقسیم کننده ساحت قیامت به دو بخش «بهشت» و «جهنم» است و بهشت را به بهشتیان و جهنم را به جهنمیان میدهد.
تا اینجا امام قسیم را به همان معنای قسیم فاعلی گرفتند؛ اما بعد از رجوع امام به خانه خودشان، اباصلت هروی از تفسیری که امام برای مأمون کرده بود ابراز شگفتی میکند؛ ولی امام شگفتی او را نمیپسندد و میفرماید ای اباصلت من در این تفسیر با توجه به جایگاه فکری مأمون سخن گفتم «یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّمَا کَلَّمْتُهُ مِنْ حَیْثُ هُوَ»؛ از این جمله امام فهمیده میشود که قسیم به معنای قاسم گرچه فی حد نفسه درست است؛ ولی این که این تفسیر، مراد پیامبر در آن حدیث باشد چندان درست نیست؛ و نمیتوان مراد پیامبر را از این حدیث این معنی دانست؛
در ادامه حدیث، امام این حدیث را از طریق اجدادشان به گونهای روایت میکند که بر اساس آن، امیرالمؤمنین قسیم مفعولی است یعنی آن حضرت خود بهعنوان ساحت سومی مقابل بهشت و جهنم، قرار میگیرد (عیون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۸۶).
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
ادامه در پایین 👇👇👇