eitaa logo
استاد هاشمی طباطبایی
68 دنبال‌کننده
32 عکس
0 ویدیو
0 فایل
🔹لیست دروس استاد سید محمد باقر هاشمی طباطبایی: خارج اصول، خارج فقه(خمس)، نفاق در قرآن و نهج‌البلاغه 🔹مکان: قم_ میدان روح‌الله. دفتر مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی. دو ساعت به اذان ظهر مدیر: @MR0696
مشاهده در ایتا
دانلود
🔺ادامه خطبه دوم: بیان مقام بالای اهل‌بیت(ع) 🔹و منها يعني آل النبي عليه الصلاة و السلام هُمْ مَوْضِعُ سِرِّهِ وَ لَجَأُ أَمْرِهِ وَ عَيْبَةُ عِلْمِهِ وَ مَوْئِلُ حُکمِهِ وَ کهُوفُ کتُبِهِ وَ جِبَالُ دِينِهِ بِهِمْ أَقَامَ انْحِنَاءَ ظَهْرِهِ وَ أَذْهَبَ ارْتِعَادَ فَرَائِصِهِ. 🔹از اینکه اهل بیت موضع و جایگاه سرّ الهی هستند، دو مطلب استفاده می‌شود: 1. این خاندان جایگاه بسیار نزدیک و به خداوند دارند و امین و رازدار خدای متعال هستند. 2. سخنان اهل بیت(ع) معیار است در همه ابعاد زندگی دنیوی و اخروی: فَالحقُّ ما رَضیتُمُوهُ و الباطِلُ ما اسخطتُمُوهُ و المَعرُوفُ ما اَمرتُم بِه وَ المُنکر ما نَهیتُم عنه. 🔹و لَجَأُ أَمْرِهِ: اهل بیت(ع) یگانه مصدر و مرجع امر الهی می‌باشند. اطلاق (امر)، اقتضای شمولیت دو عالم تکوین و تشریع است. پس اهل بیت هم واسطه فیض به لحاظ عالم تکوین می‌باشند، و هم منبع و سرچشمه حقائق دینی که شامل عقاید، احکام و مقرّرات الهی می‌باشد، هستند. ادعیه شریفه رجبیّه آمده است: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ وُلاةُ أَمْرِكَ الْمَأْمُونُونَ عَلَى سِرِّكَ ... أَسْأَلُكَ بِمَا نَطَقَ فِيهِمْ مِنْ مَشِيَّتِكَ 🔹و عَيْبَةُ عِلْمِهِ: علم الهی مانند ذات او غیر متناهی است که شامل گذشته و حال و آینده می‌شود، سوال این است که چگونه می‌شود که اهل بیت مخزن علم غیر متناهی الهی باشند؟ آیا می‌شود ظرف متناهی، مظروف غیر متناهی را در برگیرد؟ این موضوع محال است مگر اینکه بگوییم سعه وجودی اهل بیت(ع) که ماوراء وجود ظاهری این ذوات مقدّس قرار گرفته، غیر متناهی است و شاید تعبیری که مکرّرا در ادعیه شریفه وارد شده است که «مومنٌ بسرّکم و جهرکم و ظاهرکم و باطنکم» اشاره به این حقیقت دارد. 🔹البته در لغت عرب، «عَیبه» مرادف مخزن نیست، بلکه به معنای مخزن و محلّی است که آنچه در آن قرار می‌گیرد، همیشه و می‌ماند و هیچ آسیبی و یا کم و کاستی به آن وارد نمی‌شود، پس عنوان «عیبه» امتیاز دیگری غیر از نگهداری دارد و آن و در حفظ است که اهل بیت(ع) این ویژگی را دارند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره _ ۷: ، عاقبت منافقین 🔹آیه ۱۶ بقره: أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَ مَا كَانُوا مُهْتَدِينَ. 🔹این آیه عاقبت تلخی را برای منافقین بیان می‌کند. برای عاقبت به خیری اینان، همه چیز مهیّا بود، همه عوامل هدایت و پیشرفت در دنیا و اجر و ثواب اخروی در اختیارشان قرار گرفته و حاکمیّت دینی با تمام رأفت خود اسباب هدایت را برای اینها عرضه کرده بود امّا اینها به جای پذیرش این تجارت پر سود، با سوء اختیارشان گمراهی و ضلالت را انتخاب و خریداری کردند و پشت به دعوت خیرخواهانه الهی نمودند. 🔹اینها می‌توانستند با حفظ دینشان، دنیاشان را هم آباد کنند، امّا به دلیل و و وسوسه شیاطین داخلی و خارجی دچار سوء محاسبات شده و همه چیز را به باد دادند. 🔹خدای متعال در آیه‌های بعد، وضعیت منافقین را شبیه‌سازی کرده و با دو تمثیل بسیار دقیق و روشن‌گرانه، واقعیّت آنها را ترسیم و از اسرارشان پرده‌برداری می‌کند. 🔹تمثیل نخست: «مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَّا يُبْصِرُونَ»: این گروه مانند کسی هستند که آتش می‌افروزد و به دنبال آن روشنائی ایجاد می‌شود امّا طولی نمی‌کشد که خدای متعال کلاّ این بساط را جمع کرده و تاریکی همه جانبه را نصیبشان می‌کند. ادامه دارد ... 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره _8: ، ویژگی منافقین 🔹«مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا : نکات این تمثیل: 1. آتش‌افروزی در قدیم یکی از شکل‌های اعلام بود. کسانی که خود را می‌دانستند همیشه در محل اقامتشان آتش روشن می‌کردند که دیگران متوجّه حضورشان شوند. 🔹بعید نیست که قرآن کریم نظر دارد به تقلّای منافقین جهت اعلام وجود و انصراف ذهن جامعه به سوی خود و این یعنی ، ایجاد و در جامعه. 2. معمولا برای آتش‌افروزی نیاز به است. هیزم منافقین برای این کار چیست؟ الف: این گروه مقداری از که به آن تظاهر دارند را به عنوان هیزم حرکت منافقانه خود قرار می‌دهند و با مطرح کردن شعار و جلوگیری از و ... سعی در آتش‌افروزی کرده و دیگران را دنبال خود می‌کشانند. ب: مقداری از امکانات که در اختیار دارند و یا در اختیارشان گذاشته می‌شود اعمّ از پول، قدرت و عوامل ارتباطات، همه اینها به عنوان هیزم این حرکت به کار گرفته می‌شود. ادامه دارد ... 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره _9: سرنوشت محتوم 🔹«مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا: ادامه نکات این تمثیل: 3. یک سر و صدائی به پا می‌کند و ممکن است جمعی به این روشنائی روی آورند و احساس گرمابخشی هم بکنند اما این حرکت دوام ندارد، چون خدای متعال تمام این تشکیلات را نابود می‌کند "فلَمّا اَضاءَت ما حَولَهُ ذَهَبَ اللهُ بِنُورِهِم... "، 🔹در این برخورد الهی با منافقین، مقدار دینی که منافقین دارند از بین می‌رود و همچنین هر چه بهره مالی، اعتباری و عوامل دارند، خاکستر می‌شود. 4. و برخورد خدای متعال با منافقین مشخص نیست، تعبیر قرآنی چنین است: "ذهب الله بنورهم". به نظر می‌رسد عدم ذکر روش، به دلیل این است که اسباب در دستگاه ربوبی بسیار میسور و آسان است. 5. پایان حرکت منافقین چیزی جز ظلمت‌های روی هم انباشته شده که اجازه هیچ‌گونه دیدی نمی‌دهد، نخواهد بود. 🔹کسی که هرچه توشه دارد با حریقی که خود برمی‌افروزد، بسوزاند و دیگر چیزی برای عرضه نداشته باشد و همه پل‌های نجات را پست سرش منهدم و نابود کند، برای چنین فردی محتوم است. 🆔 @ostad_hashemi
🏴 ◾️قال الإمام الرّضا علیه‌السّلام: کانَ اَبی اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا یُری ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکِاَّبَةُ تَغْلِبُ عَلَیْهِ حَتّی یَمْضِیَ مِنْهُ عَشْرَةُ اَیّامٍ، فَاِذا کانَ الْیَوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِکَ الْیَوْمُ یَوْمَ مُصیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ و یَقُولُ هُوَ الیَومُ الَّذی قُتِلَ فیهِ الحُسَینُ صلی اللهُ علیه؛ ◾️هر گاه فرا می رسید، پدرم (امام کاظم علیه‌السّلام) خندان دیده نمی‌شد و غم بر او غلبه می‌یافت تا آن که 10 روز از محرم می‌گذشت، پس هنگامی که روز دهم می‌رسید، آن روز، روز مصیبت، غم و گریه پدرم بود و می‌فرمود: این همان روزی است که حسین که درود خداوند بر او باد در آن روز کشته شد. امالی صدوق، ص 111 🆔 @ostad_hashemi
🔺ادامه خطبه دوم: اهل‌بیت، حافظ و 🔹وَ مَوْئِلُ حُکمِهِ: اهل بیت (ع) همچنانکه عالِم به تمام احکام الهی هستند، تنها مرجع صالح برای تفسیر و تبیین احکام نیز هستند، پس هر آنچه خدای متعال در قرآن کریم و یا به واسطه سنّت رسول اعظم(ص) از احکام شرعی صادر کرده، به تمام و کمال نزد اهل‌بیت(ع) محفوظ است و تنها با رجوع به آنها شناخت تشریعات امکان‌پذیر است. 🔹وَ کهُوفُ کتُبِهِ: نه تنها هر آنچه در قرآن کریم از معارف و احکام دینی وجود دارد نزد اهل‌بیت(ع) است بلکه هر آنچه در جمیع کتب آسمانی که از طرف خدای متعال بر پیامبران نازل شده، یکجا در اختیار آنهاست. 🔹اهل بیت(ع) حافظ کتب الهی از نابودی و هرگونه آسیب هستند کما اینکه عالِم و مفسّر مطمئن همه مرادات و مقاصد الهی در آن می‌باشند و به برکت وجود آنها این امکان پیدا شد که شناخت صحیح از ادیان الهی اتّفاق افتد. 🔹وَ جِبَالُ دِينِهِ: دین اسلام که کامل‌ترین دین الهی است، توسّط اهل‌بیت(ع) به استواری و ثبات رسید و هر کس قصد تخریب و یا تحریف دین الهی را داشت، به وسیله اهل‌بیت ناکام ماند. 🔹اهل بیت(ع) نگذاشتند آسیب جدّی به دین برسد و آن را استوار و محکم نگه‌داشتند. شاید مقصود حضرت از تعبیر "بِهِمْ أَقَامَ انْحِنَاءَ ظَهْرِهِ وَ أَذْهَبَ ارْتِعَادَ فَرَائِصِهِ"، همین باشد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺ادامه خطبه دوم: عملکرد جبهه مقابل اهل‌بیت(ع) 🔹وَ مِنْهَا يَعْنِي قَوْماً آخَرِينَ زَرَعُوا الْفُجُورَ وَ سَقَوْهُ الْغُرُورَ وَ حَصَدُوا الثُّبُورَ لَا يُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ(ص) مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَحَدٌ وَ لَا يُسَوَّى بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَيْهِ أَبَداً هُمْ أَسَاسُ الدِّينِ وَ عِمَادُ الْيَقِينِ إِلَيْهِمْ يَفِي‏ءُ الْغَالِي وَ بِهِمْ يُلْحَقُ التَّالِي وَ لَهُمْ خَصَائِصُ حَقِّ الْوِلَايَةِ وَ فِيهِمُ الْوَصِيَّةُ وَ الْوِرَاثَةُ الْآنَ إِذْ رَجَعَ الْحَقُّ إِلَى أَهْلِهِ وَ نُقِلَ إِلَى مُنْتَقَلِهِ. 🔹در این فرازها حضرت علی(ع) به جبهه مخالف اهل بیت(ع) اشاره می‌کنند و با این تعابیر "زَرَعُوا الْفُجُورَ وَ سَقَوْهُ الْغُرُورَ وَ حَصَدُوا الثُّبُورَ" عملکرد آنها را ارزیابی می‌کنند. 🔹حضرت می‌فرمایند کار این مخالفین این بود که بذر منکر، فساد و انحراف از حقّ را در جامعه بپاشند و به خاطر غرور و کبر و تعصّبی که در نفوس مریضشان بود، نه تنها گوش به خیرخواهی و نصیحت طرف مقابل ندادند بلکه بیشتر در انحراف و رویاروئی با حقّ، لجاجت کردند. 🔹البته اینها، نتیجه طبیعی این رفتار احمقانه خود را دیدند و آن همان هلاک و نابودی است. 🔹ظاهرا منظور حضرت (ع) این است که این نتیجه را بالفعل دیدند و برایشان حاصل شد که اگر منظور این باشد، این کلام را باید بر پیروزی‌هایی که حضرت در میدان‌های جنگ با مخالفین داشتند، حمل کنیم. 🆔 @ostad_hashemi
امام سجاد علیه السلام: رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ الْعَبَّاسَ‏ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَی وَ فَدَی أَخَاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّی قُطِعَتْ یَدَاهُ فَأَبْدَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ بِهِمَا جَنَاحَیْنِ یَطِیرُ بِهِمَا مَعَ الْمَلَائِکَةِ فِی الْجَنَّةِ کَمَا جَعَلَ لِجَعْفَرِ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ إِنَّ لِلْعَبَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَنْزِلَةً یَغْبِطُهُ بِهَا جَمِیعُ الشُّهَدَاءِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ. "امالی صدوق، صفحه ۴۶۲- بحارالانوار، ج. ۲۲، ص. ۲۷۴" خدا حضرت عباس را رحمت کند! حقا که امام حسین را بر خویشتن مقدم داشت و جان خود را فدای آن حضرت نمود تا اینکه دستهای مبارکش قطع شد. خدای مهربان در عوض دستهای عباس‏ علیه‌السّلام دو بال‏ به وی عطا کرد تا بوسیله آنها در بهشت با ملائکه پرواز نماید. کما اینکه این نعمت را نیز به جعفربن‌ابی‌طالب عطا کرد. عبّاس را نزد خداوند منزلتی‏ است ‏که در روز قیامت همه‏ شهیدان بر آن رشک‏ می‌برند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره_ ۱۰: تمثیل دوم درباره وضعیت منافقین: 🔹سوره بقره 19 و 20: «أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَ اللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ. يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَ إِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ». 🔹این تمثیل دوّمی است که قرآن کریم درباره وضعیت منافقین بیان می‌کند. سوال: با توجه به اینکه هیچ تعبیر و کلمه اضافی در قرآن کریم نیست، چرا قرآن به یک تمثیل اکتفا نکرده است؟! نکات این تمثیل‌ها چیست؟ 🔹بعید نیست که هر یک از دو تمثیل به حقیقتی مهم و مستقل اشاره دارد و وقتی این دو حقیقت را کنار هم قرار دهیم، یک فهم چند بُعدی – به جای یک تصویر ساده – به دست می‌آید. 🔹به نظر می‌رسد تعبیر صیّب، سماء، ظلمات، رعد، برق، همه اینها کنایه از خصوصیات و شرائط جامعه است، مثلا که باران بسیار شدید است، کنایه از است که قابل حمل بر حرکت اصلاحی دینی است که توسّط رسول اکرم (ص) در آن مقطع رهبری می‌شد. 🔹 و و هم می‌تواند کنایه از تکانهایی باشد که به صورت طبیعی در مسیر اصلاح و گسترش دین اتّفاق می‌افتد مانند ، و دیگر امتحانها و بلاهایی که ممکن است صورت گیرد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره_ ۱۱: منافقین تحمل را ندارند. 🔹افراد در شرائط سختی و فشار، تحمّل سختی را ندارند: «يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ»، می‌پندارند که اجلشان رسیده و باید به هر نحوی که شده خود را از این مهلکه! نجات دهند. این حالت نشان می‌دهد که آنها با کوچکترین بلا و یا مصیبت، تعادل و توازن خود را از دست داده و خودباخته رفتار می‌کنند. 🔹در حالی که انسانهای ، هر مقدار که بلاها و سختی‌هایشان بیشتر شود، عقیده‌شان به مسیر، آرمانها و خطّی که دین ترسیم کرده، بیشتر می‌شود. در اوج سختی‌ها می‌گویند ما پیروز خواهیم شد و به دلیل توانمندی بالایی که دارند، همیشه خود را خیلی بزرگتر از این مصیبتها می‌دانند، انسان هرگاه مصیبت را از خود و آرمانهای خود کوچکتر دانست، بر آن غلبه می‌کند. 🔹 در هر پیشامد سخت، فکر می‌کنند که از هر جهت شده‌اند و هیچ راه ندارند و به این دلیل دچار ترس و وحشت می‌شوند و لذا نمی‌توانند مسیر خود را به پایان رسانده و در نتیجه سرانجام کارشان شکست خواهد بود. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره_ ۱۲: چند نکته درباره تمثیل بیان شده در آیه: ۱. تعبیر به و می‌تواند کنایه باشد از همراهی طبیعی هر و اصلاحی با و و اینکه همانطور که آمدن باران شدید معمولا همراه است با صداهای تکان‌دهنده و صاعقه‌های ترسناک و آسیب‌رساننده، حرکت دینی نیز همراه است با ناملایمات از جنس خود، از قبیل سر و صداهای تهدیدآمیز، آتش‌افروزی و شبهه‌پراکنی. 🔹همچنین می‌شود تعبیر رعد و برق را حمل کنیم بر اتّفاقات بی‌خاصیّت که فقط به ، خودی نشان می‌دهند و الّا واقعا و حقیقتا رقمی به حساب نمی‌آیند، همانطور که رعد و برق در مقابل باران شدید، چنین است. 🔹چه فهم اوّل را استظهار کنیم وچه فهم دوّم را، قرآن کریم حال منافقین را نسبت به سختی‌ها و خطرات، بسیار وخیم و غرق در بیم و وحشت ترسیم کرده و اینکه اینها در چنین شرائط ناملایمی، جدّا خود را و به دنبال راه نجات هستند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره_ ۱۳: 2. خدای متعال را انسانهای معرّفی نموده و در عین حال با زبان تهدید اعلام می‌کند که آنها از دایره قدرت الهی نمی‌توانند خارج شوند و این رفتارها دور از نظر و محاسبه الهی نیست. 3. همانگونه که برق همراه باران، جلب نظر می‌کند و ممکن است هم یک روشنائی ایجاد کند، امّا همه آن مقطعی و زودگذر و قابل اعتماد نیست، بلکه سریعا از بین می‌رود و خاموشی جای آن را می‌گیرد، حال و هوای منافقین نیز همین طور است. 🔹منافقین به سر و صداها و طرقّه‌های بی‌خاصیّت و بی‌حاصل، دل خوش می‌کنند و در سایه آن به مسیر انحرافیِ خود امیدوار می‌شوند امّا زمان اندکی نمی‌گذرد که متوجّه می‌شوند دیگر اثری از آن نشانه‌ها نیست، نه پرتویی از امید و نه روزنه‌ای قابل اعتماد در اختیار دارند! بلکه آنچه که دور خود ملاحظه می‌کنند، و است که امکان هرگونه حرکت را از آنها می‌گیرد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺سوره بقره_ ۱۴: ضرورت زیر نظر داشتن منافقین ۴. خدای متعال علی‌رغم انتخاب غلط و خلاف حقّ که از منافقین سر می‌زند، باز همچنان باب رحمت واسعه خود را بر آنها نمی‌بندد و به آنها فرصت و را می‌دهد. 🔹هر چند استحقاق طبیعی رفتارهای منافقین، عقوبت و سلب نعمتهای الهی است، اما به آنها فرصت داده می‌شود که در فکر و رفتارشان بدهند. 🔹از دو تمثیلی که قرآن کریم درباره منافقین داشت، ویژگی‌های کلّی و حقیقت آنها آشکار می‌شود: ۱.سوء استفاده از موقعیّت‌ها و ایجاد و در عموم جامعه ۲. آماده نبودن برای تحمّل هیچگونه سختی و ناملایمات و سعی در خلاصی و نجات خود در کوران حوادث. 🔹نتیجه اینکه چنین افرادی با این ویژگی‌ها به هیچ وجه مورد اعتماد نیستند و نباید هیچگونه و به آنها واگذار کرد و در عین حال باید حواسّ و کاملا به آنها باشد چرا که غفلت از تحرّکات چنین افرادی در بسیاری موارد، فاجعه بار است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_ ۱۵: ، یکی از صفات منافقین 🔹وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ (204) وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَ اللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ(205) وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ (206): 🔹و من الناس من یُعجبک قوله فی الحیاة الدنیا: یکی از نشانه‌های منافقین این است که در حرف زدن کم نمی‌آورند. یعنی طوری حرف می‌زنند که قرآن درباره آنها می‌گوید: یعجبک! 🔹پس می‌توان گفت که منافقین نوعاً از زبان و استفاده می‌کنند و در ، هنرمندی دارند به گونه‌ای که مخاطبین را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. 🔹بعید نیست که مساله از صرف خوش‌بیانی هم فراتر است به این معنی که منافق دست روی نکات حساس و جذاب جامعه و یا نخبه‌ها می‌گذارد و از طرح اینگونه موارد با بیان زیبا و خوش، سعي در القاء مقاصد سوء خود دارد. 🔹منافق ذاتا باخوش بیانی آمیخته است و این یک وصف لاینفکّ برای اوست. منافق به دلیل پارادوکسی که در درون خود دارد که از یک جهت طرف مقابل و یا رفتار او را قبول ندارد و از سوی دیگر نمی‌خواهد و یا نمی‌تواند این مخالفت را علني کند، باید به گونه‌ای رفتار کند که توجّه طرف مقابل را از مخالفت خود دور کند و بهترین ابزار برای این کار، استفاده از زبان و است و چون این یک حالت غالبی است برای منافقین، لذا قرآن کریم به این وصف غالبی آنها اشاره کرده است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_ ۱۶: منافقین، را دارند. 🔹با اقدامات و سخنان منافقین، معمولا جامعه ابتدا ابراز تعجب و شگفتی می‌کند و سپس تحت تاثیر آنها قرار می‌گیرد و این دقیقا همان چیزی است که منافقین می‌خواهند. 🔹گاهی مخاطبِ اهل نفاق، در حقّانیّت گفته‌های آنها شکّ می‌کند، در این صورت منافقین از مقدّسات مردم استفاده می‌کنند، مثلا به قسم می‌خورند که ما راست می‌گوئیم و در این گفته‌هایمان و شما را می‌خواهیم تا کاملا جامعه را تسخیر و مُجاب کرده و آنها را به سوی نقشه‌های شوم خود تحریک نمایند! 🔹پس کاملا باید مراقبت شود که مردم و ارزش‌های مقدّس جامعه بازیچه دست اهل نفاق قرار نگیرد که امر بسیار خطرناکی است چرا که ممکن است جمع زیادی از مردم با این ظاهرسازی‌ها، گفته‌های آنان را تصدیق کرده، فریب توطئه‌های آنها را بخورند. 🔹بعضی از مفسّرین درباره این فراز قرآنی (و یشهد الله علی ما فی قلبه)، گفته‌اند که قرآن کریم با این تعبیر نه تنها در صدد بیان بودن اهل نفاق است، بلکه می‌خواهد بگوید منافقین نسبت دروغ به خداوند می‌دهند!! 🔹 می‌گویند خدا شهادت می‌دهد که آنچه می‌گوئیم صحیح و نیّت ما است! در حالی که خدای متعال نه تنها این مطلب را انکار می‌کند بلکه شهادت می‌دهد که اینها بسیار و هستند: و هو الدّ الخصام: یعنی منافقین نهایت دشمنی و را دارند. 🔹علاوه بر آن چون اهل نفاق نسبت دروغ به خداوند می‌دهند، عمل آنها موجب آنان می‌شود! 🆔 @ostad_hashemi
🔺ادامه خطبه دوم: مقام بی‌مانند اهل بیت(ع) 🔹لَا يُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ (ص) مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَحَدٌ. تحقیقا با مشخصّات و اوصافی که برای این خاندان الهی ذکر شد نه تنها کسی به جایگاه رفیع آنها نمی‌تواند برسد، بلکه درک حقیقت آن مقام برای کسی میسور نیست. پس نمی‌توان احدی را با آنها مقایسه کرد. 🔹و َلَايُسَوَّى بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَيْهِ أَبَداً کسی که تمام خوبی و حُسن خود را از اهل بیت (ع) دریافت کرده، مگر می‌شود او را با اهل بیت(ع) مساوی و همسان قرار داد! 🔹چگونه می‌شود اصل را با فرع همسنگ دانست و علّت را با معلول یکی به حساب آورد. 🔹در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و معدن الرساله و ... اولیاء النعم و عناصر الابرار و دعائم الاخیار 🔹هُمْ أَسَاسُ الدِّينِ وَ عِمَادُ الْيَقِينِ استواری وثبات دین توسّط اهل بیت(ع) محقّق گشته چون معارف ناب الهی و لوح احکام شرعی و مبادی اخلاق اسلامی نزد آنهاست و راهی برای پی بردن به آنها جز از طریق رجوع به اهل بیت نیست. 🔹الَيْهِمْ يَفِي‏ءُ الْغَالِي وَ بِهِمْ يُلْحَقُ التَّالِي اهل بیت(ع) سرآمد همه کمالات هستند و به بالاترین درجات آن نائل گشته‌اند و لذا کسی توان سبقت بر آنها در این مسیر ندارد، پس باید برای کسب هر فضیلت و کمال حقیقی به آنها رجوع کرد و از آنها تبعیّت نمود. 🔹وَ لَهُمْ خَصَائِصُ حَقِّ الْوِلَايَةِ وَ فِيهِمُ الْوَصِيَّةُ وَ الْوِرَاثَةُ خدای متعال که خالق و ولیّ مطلق ماسواه است، برای تصدّی امور جامعه و لزوم اطاعت و پیروی مردم از او، ویژگیهایی در نظر گرفته و مقرر کرده کسانی که دارای این خصائص و ویژگیها هستند، حقّ این تصدّی و ریاست را دارند. 🔹و چون تنها خداوند می‌داند که چه افرادی در بین مردم این ویژگی‌ها را دارند، لذا تنها او عهده‌دار معرفی این افراد به عنوان ولیّ و امام الکلّ، است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_17: منافقین اهل و . 🔹و إِذا تَوَلّىٰ سَعىٰ فِي الأَرضِ لِيُفسِدَ فيها وَ يُهلِكَ الحَرثَ وَ النَّسلَ ۗ وَ اللَّهُ لايُحِبُّ الفَسادَ - بقره 205 🔹درباره «اذا تولّی»، دو احتمال مطرح است: 1. به معنای: اگر از نزد شما رفت و از چشم شما دور شد ... 2. به معنای: اگر پُستی در حاکمیّت پیدا کرد، و یا به مقامی دست یافت ... 🔹بر اساس معنای اول معني آیه این می‌شود: منافق پس از اینکه در حضور مردم سخنان خوب و مطالب به ظاهر زیبنده زد و پس از کلّی قسم و آیه بر صدق و خیرخواهی خود، همین که از نزد آنها رفت و از چشمان آنها دور شد، و و را شروع می‌کند. 🔹بر این اساس روشن است که منافقین برای مردم، ظاهری فریبنده از خود نشان می‌دهند اما در باطن برای آنها نقشه می‌کشند و قصد شوم دارند. در ظاهر از طریق تبلیغات، رسانه‌ها، نشستها و سخنرانی‌ها، طرحهای به ظاهر اصلاحی مطرح می‌کنند تا برای خود پایگاه و مرید جمع کنند امّا در خفا به دنبال کار واقعی و مقصود حقیقی خود هستند که همان و ایجاد و است. اهل نفاق انسان‌های رو راست و مستقیمی نیستند، اینها به حسب شرایط، رنگ عوض می‌کنند تا بتوانند به هدف اصلی خود برسند که افساد است. ادامه دارد ... 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_18: منافقین با فریب جامعه به دنبال رسیدن به مقام و منصبند. 🔹بر اساس معنای دوم، معني آیه این می‌شود که منافقین با یک برنامه تبلیغی حساب شده که در آن مطالب به ظاهر با شیوه‌ها و روش‌های ماهرانه و زیبنده است، سعي در فریب مردم کرده و از آنها سوء استفاده می‌کنند تا برای خود جای پایی در به دست آورند و آنگاه که به مقام و منصب رسیدند، پشت به همه وعده‌های خود کرده و به دنبال و اهداف مفسدانه خویش می‌روند. 🔹پس منافقین اغراض واقعی فسادآور خود را بعد از فریب و سوار شدن بر موج مردمی و نائل شدن به منصب و مقام، نمایان و آشکار می‌کنند. قرآن کریم در این راستا از تعبیر (سعی في الارض) استفاده می‌کند. کلمه «سعي» در لغت عرب به معنای راه رفتن مُجدّانه و سریع است، مفسّرین معتقدند که این کلمه یک استعمال کنائی است و قرآن کریم می‌خواهد بگوید منافق یک لحظه هم از و ایجاد متوقّف نمی‌شود و مدام در این فکر است که چگونه به جامعه آسیب برساند. 🔹تعبیر «فی الارض»، شاید اشاره به این معنی باشد که انسانهای منافق در هر جا قرار بگیرند، آنجا را محلّ تاخت و تاز برنامه‌های خرابکارانه خود قرار می‌دهند. تعبیر بعد که می‌فرمایند «لیفسد فیها و یهلک ...» یک توصیف قرآنی از عملکرد اهل نفاق است. 🔹تعبیر «یُفسد» در لغت به معنای انجام کاری است که شئ از بازدهی نافع بیفتد و خراب شود. افساد به خلاف «اصلاح» است که با انجام کاری شئ به بازدهی نافع برسد. حرف «ل» که بر فعل «یفسد» وارد شده، لام غایت است و بیانگر این است که غایت و هدف، افکندن جامعه در فساد است. 🔹بنابراین فرآیند عملکرد منافقین این است که روی هر حرکت، برنامه، مدیریّت و یا فرد و گروهی که اثر و خروجی مفید و نافعی دارد، متمرکز شده به این هدف که آن را از بازدهی نافع و مفید بیندازند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_ 19: منافقین و را به نابودی می‌کشانند. 🔹و یهلک الحرث و النسل: ممکن است حرف «و» اینجا بیانیّه باشد به این معنی که این افساد به صورت و حرث و نسل است، و حاصل آن این است که منافقین نهایت همّت خود را به کار می‌گیرند برای نابودی و به تباهی کشاندن حرث و نسل. و ممکن است حرف «و» عاطفه باشد، به این معنی که منافقین علاوه بر قصد افساد، قصد نابودی و از بین بردن هر آنچه است، دارند. 🔹منظور از «حرث» و «نسل» چیست؟ «حرث» در لغت به معنای «زرع» است و ممکن است به مجموعه زمین زراعی و عملیّاتی که روی آن انجام می‌شود از قبیل شخم، آبیاری، بذرپاشی و محصول به دست آمده، اطلاق شود. بنابراین می‌توان گفت که منظور جامعه است و یا آنچه که برای بقای طبیعی و آبرومندانه جامعه لازم است که منظور جامعه است. 🔹در بعضی از روایات «حرث» بر حمل شده است. برخی مفسّرین به قرینه آیه کریمه که می‌فرماید «نسائکم حرثٌ لکم»، «حرث» را بر و «نسل» را بر حمل کرده‌اند. 🔹آنچه که به نظر می‌رسد این است که قرآن کریم دایره افساد منافقین را خیلی وسیع معرّفی کرده است: از دین و باورهای دینی جامعه گرفته تا اقتصاد و معیشت آنها و تا عفّت و سلامت روابط اجتماعی. همه این عناوین، میدان‌های تاخت و تاز برنامه‌های خرابکارانه این گروه است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺بقره_ ۲۰: منافقین، را هم به تباهی می‌کشانند. 🔹"نسل" که در آیه آمده، یعنی خروجی یک جامعه که می‌تواند افراد باشد و یا افکار و محصولات فکری آن باشد و یا حتی برنامه‌هایی که برای مدیریّت بخشهای مختلف زندگی تدارک دیده‌اند، باشد. 🔹دایره افساد منافقین مجموع این مسائل را هم در بر می‌گیرد! لذا بسیار مهمّ است که حاکمیّت اسلامی و بلکه کلّ افراد جامعه از این خطر آگاه بوده و نسبت به تامین و محافظت از خود و افکار خود در برابر برنامه‌های منافقین، تمام تلاش و همّت خود را انجام دهند و الّا همه جامعه در معرض تباهی و هلاک خواهد بود. 🔹 تعبیر قرآن کریم در پایان این آیه کریمه که می‌فرماید "و الله لا یحبّ الفساد" ناظر به این است که خدای متعال دوست ندارد جامعه اسلامی گرفتار منافقین و برنامه‌های آنان و عاقبتی که آنها رقم می‌زنند، شود. 🆔 @ostad_hashemi
🔺خطبه دوم؛ 🔹بسم الله الرحمن الرحیم و من خطبة له(ع) و هي المعروفة بالشقشقية: "أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَهَا فُلَانٌ وَ إِنَّهُ لَيَعْلَمُ أَنَّ مَحَلِّي مِنْهَا مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحَى يَنْحَدِرُ عَنِّي السَّيْلُ وَ لَا يَرْقَى إِلَيَّ الطَّيْرُ فَسَدَلْتُ دُونَهَا ثَوْباً وَ طَوَيْتُ عَنْهَا کشْحاً وَ طَفِقْتُ أَرْتَئِي بَيْنَ أَنْ أَصُولَ بِيَدٍ جَذَّاءَ أَوْ أَصْبِرَ عَلَى طَخْيَةٍ عَمْيَاءَ يَهْرَمُ فِيهَا الْکبِيرُ وَ يَشِيبُ فِيهَا الصَّغِيرُ وَ يَکدَحُ فِيهَا مُؤْمِنٌ حَتَّى يَلْقَى رَبَّهُ": 🔹ترجمه: اي مردم سوگند به خدا، آن شخص جامه را به تن کرد و او خود قطعا مي‌دانست که موقعيت من نسبت به خلافت، موقعيت مرکز آسياب به آسياب است که به دور آن مي‌گردد. سيل انبوه فضيلت‌هاي انساني- الهي از قله‌هاي روح من به سوي انسانها سرازير مي‌شود. ارتفاعات سر به ملکوت کشيده امتيازات من، بلندتر از آن است که پرندگان بلندپرواز بتوانند هواي پريدن روي آن ارتفاعات را در سر بپرورانند. [در آن هنگام که خلافت در مسير ديگري افتاد]، پرده‌اي ميان خود و زمامداري آويختم و روي از آن برگرداندم، چون در انتخاب يکي از دو راه انديشيدم: يا مي‌بايست با دستي خالي به مخالفانم حمله کنم و يا در برابر حادثه‌اي ظلماني و پر ابهام شکيبايي پيشه گيرم. [چه حادثه‌اي؟!] حادثه‌اي بس کوبنده که بزرگسال را فرتوت و کم سال را پير و انسان باايمان را تا به ديدار پروردگارش در رنج و مشقت فرو مي‌برد. 🔹توضیح: در مورد خطبه شقشقیه یک بحث کلی و راهبردی مطرح است که به نظر می‌رسد لازم است به نحوی بدان اشاره کرد و در عین حال از ورود به تفاصیل و لوازم این بحث – به خاطر حساسیّت و ملاحظه شرائط فعلی– اجتناب ورزید. 🔹محوریّت فرمایشات حضرت(ع) از الف تا یاء این خطبه پیرامون است که توسّط برخی از شخصیت‌های شناخته شده مدیریّت و اجرا گردید. 🔹حضرت(ع) در صدد بیان این نکات است: ۱)این پروژه بر خلاف مسیری است که پیامبر اکرم(ص) به دستور خدای متعال ترسیم نمود و امّت را ملزم به پیروی از آن کرد. ۲)اینکه مجریان و دست‌اندرکاران این پروژه با علم کامل به اینکه مسیرشان بر خلاف حقّ است آن را تا آخر ادامه دادند. 🔹این حقائق را هر منصف و حقّ‌جوئی که فرمایشات حضرت را ملاحظه کند، تشخیص می‌دهد، حتّی اگر نتواند آن را با اصول مذهبی خود وفق دهد. 🆔 @ostad_hashemi
🔹بعضی افراد که از طرح حقائق این خطبه آن هم از زبان شخصی بزرگ مانند حضرت علی(ع) احساس خطر داشته‌اند، از طریق تشکیک در سندیّت این کلام تلاش کردند آن را بی‌اعتبار کنند. برخی نیز مانند محمد عبده که انتساب این خطبه را به آن حضرت، تصدیق نمودند، دست به تاویل خلاف ظاهر آن زدند. 🔹جرات و جسارت محمد عبده را در ایستادن به حقّش در مقابل موج تشکیک و انکاری که جریان مخالف و متعصّب داشت، باید ستود و در عین حال تاویل خلاف ظاهر و تکلّف بسیار غیر مستحسنی که از سخنان حضرت(ع) مطرح کرده را باید نکوهید. 🔹چرا که شخصی مانند وی که نه تنها ابن‌اللغه است بلکه سرآمد ادیبان عرب دورانش بود نباید تا این حدّ از فهم اصول محاوره عربی فاصله بگیرد تا آن حقائقی را که حضرت علی(ع) مطرح کرده به نحوی از ذهن مخاطب دور کند و فهم دیگری را در آن القاء نماید. 🆔 @ostad_hashemi
🔹کسانی که در صدور این خطبه از حضرت(ع) تشکیک نموده و ادّعا کردند که عبارات این خطبه ساخته و پرداخته مرحوم سیّد شریف رضیّ می‌باشد، جواب‌های محکم و فنّی توسّط محققین دریافت کرده‌اند که ثابت می‌کند این خطبه با همین عبارات در کتاب‌های حدیثی و مراجع روائی که دهها سال قبل از تولّد سیّد وجود داشته، مورد نقل و تفسیر واقع شده است. 🔹با اطمینان می‌توان گفت که این خطبه، انشاء و کلام حضرت علی(ع) است و لذا باید با دقّت تمام ابعاد این کلام نورانی را بررسی کرد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺تصویرسازی اشتباه برخی درباره جانشینی پیامبر اکرم(ص) 🔹مجموع فرمایشات حضرت علی(ع) در این خطبه به عنوان یک سند روشن و بدون خدشه است که نشان می‌دهد و این ، دنبال هدفی رفتند که با هدف رسول اکرم(ص) که همان هدف الهی است، مغایرت کامل داشت. 🔹اما برخی تصّور می‌کنند که مخاصمه و منازعه پس از رحلت رسول اکرم(ص) بر سر این بود که یک طرف عقیده داشت که فلانی می‌تواند مسیر الهی که رسول اکرم(ص) پرچمدار و راهبر او بود دنبال کند و ادامه دهد و طرف دیگر عقیده داشت که برای تامین این اهداف دینی، فرد دیگری و است و این یک مخاصمه بود و الّا همه خوب، متدیّن و با اخلاص بودند!! 🔹امّا حقیقت مطلب که در کلام حضرت(ع) در این خطبه تبیین شده، بسیار عمیق‌تر از این سخن‌هاست. 🆔 @ostad_hashemi
🔺حقیقت اختلاف بعد از پیامبر اکرم(ص) 🔹اختلاف بعد از پیامبر اکرم(ص) درباره این نبود که چه شخصی مُجری اصول و سیاست‌های رسول‌ اکرم(ص) باشد، بلکه درباره این بود که یک طرف به دنبال تحقق بود و می‌خواست مسیر را طبق دستور خداوند و فرمان رسول‌اکرم(ص) ادامه دهد در حالی‌که طرف مقابل اساسا به دنبال ممانعت از تحقّق اهداف الهی بود و می‌خواست مسیری را طیّ کند که تامین‌کننده اهداف و مصالح و یا و باشد. 🔹البتّه واضح بود که طرف دوّم نمی‌توانست برای اجرای خود از طریق یک بر علیه اسلام و قرآن و رسول الله(ص) اقدام کند، چون این حرکت در شرائط آن روز امکان‌پذیر نبود و لذا مجریان کودتا در ظاهر در درون چهارچوب دین حرکت خود را مدیریّت کردند و به تعبیر معاصر، کودتا شکل به خود گرفت. 🔹این لُباب و چکیده خطبه شقشقیه است و مابقی خطبه، توصیفات حضرت(ع) از وضعیت و عملکرد هر یک از این مجریان کودتا در زمان تصدّی است و خاتمه خطبه نیز شرحی مختصر امّا گویا از اتّفاقاتی است که منتهی به پذیرش تصدّی خلافت توسّط حضرت شد. 🆔 @ostad_hashemi