📡✍مردمان روزگار قدیم روستای تاریخی مالواجرد ☀️ایام گرم سال را در فضائی از خانه‌ که ‌هوا جریان داشت و موجب خنک شدن آن‌جا می‌شد زندگی می‌کردند ✨آنان #بالاخانه‌ها و #پنج‌دری‌ها را با بوریا (حصیر) جاجیم، نمد، و از این قبیل مفروش می‌کردند ❄️در زمستان #تووخونه‌ و #پستوهای منزل مکان مناسبی برای سپری کردن شب‌های سرد و بلند زمستان به‌حساب می‌آمد 🔥وجود شومینه در قسمتی از دیوار که به پشت‌بام راه داشت، یا کلکچی در سطح آن مکان که قبلا منظور شده بود، 👈جائی مناسب برای زندگی در فصل سرما بود و گرم‌کردن این فضاها با امکانات آن‌زمان نسبتا براحتی انجام می‌شد 🔥 #کلکچی (kelekchi) به گودال کوچکی که در سطح زمین یا جائی حفر می‌شد و درون گودال هیزم بر می‌افروختن و از حرارت آن ضمن تهیه آب‌جوش و چای و گرم‌کردن غذا، فضای اتاق نیز گرم می‌شد) 💫 #تووخونه (toukhone) بخش ديگری از خانه‌های مردمان روزگار قدیم برای زندگی در فصل سرما بود 👈که مسقف، و در آن تنوری برای پخت نان طی سال، کار گذاشته بودند 💫بعداز ظهر ایام فصل سرما، با گذاشتن بسته‌ی هیزمی در تنور تووخونه، 🔥آن را روشن می‌کردند و پس‌از فروکش شدن آتش‌تنور و لرچ انداختن ذغال، 🔥 #لرچ‌انداختن (lorchandakhtan) : به قرمزی هیزم برافروخته که در جریان هوا نور آن کم‌وزیاد می‌شود گويند 👈پختن نان که تمام می‌شد دیزی حاوی غذا را داخل تنور می‌گذاشتند و برای اینکه حرارت ذغال و خاکستر تنور هدر نرود، ضمن پوشاندن #دومادون تنور (domadon) با پارچه‌ای، 👈روی آن را #درکندله (darkondele) قرار می‌دادند 👈تعریف دومادون و درکندله را فرداشب ... ✅ #باماهمراه‌باشید 📡 #پابرج‌مالواجرد @paborjemalvajerd

📡✍در زمستان اهالی‌ روستا اغلب در تووخونه‌ها و پستوها فصل سرما را بسر می‌بردند 👈 #دردن‌کندله (dardonkondele) : سفالینی سنگین و دایروی شکل، که لبه‌ی دور آن به‌صورت گنگره گنگره‌ بود و برای پوشش تنور بکار می‌رفت 👈 #دومادون (domadon) : هوارسانی (دمادم) به شیء یا جسمی که ادامه بقای آن به #اکسیژن هوا نیازمند است 👈از شرایط شعله‌ور شدن اجسامی که قابلیت #اشتعال دارند، اکسیژن هواست 👈و برای خاموش کردن هر شعله‌ای، کافيست مانع رسیدن هوا به آن شد در شرایطی که جسم مشتعل در فضای بسته‌ای قرار داشته باشد با روش‌های مختلف به جسم شعله‌ور #هوارسانی می‌شود 👈روزگار قدیم برای این منظور دریچه‌ای در کف تنور به فضای باز تعبیه می‌کردند و به آن #دومادون می‌گفتند جهت کنترل آتش هیزم شعله‌ور داخل تنور، با گذاشتن کهنه‌ای درب دمادون، میزان هوارسانی به هیزم برافروخته کنترل می‌شد ✍هنگام غروب مردان روستا به‌محض بازگشت به خانه‌، 🦵برای #گرم‌کردن پاهای خسته‌شان، 👈سراغ تووخانه می‌رفتند آنان ابتدا دردن‌کندله را از روی تنور بر می‌داشتند سپس دورتادور آن می‌نشستند و پاهایشان را داخل تنور #آویزان می‌کردند برای آنکه حرارت و گرمای تنور هدر نرود، روی پاهای شان تکه پتوئی یا چچبی می‌انداختند و از گرم‌شدن پاهایشان لذت می‌برند ✍گاهی اوقات که، بچه‌های #بازیگوش دور تنور حضور داشتند #فریادشان یکی‌یکی بلند می‌شد 👈علت این سروصدا بخاطر گذاشتن پای هم‌دیگر به دیواره تنور که معمولا بسیار گرم بود، سوزش پای هرکدام، به‌همراه فریاد بلند بچه‌ها را درپی داشت ✍تا اواسط قرن اخیر بعد از شب‌نشینی‌هائی که در تووخونه‌ها و سفره تنورها صورت می‌گرفت در حالی‌که کرسی با لحاف بزرگی روی تنور گذاشته بودند خانواده دورتادور، با لحاف کرسی می‌خوابیدند 👇ادامه مطلب فرداشب تقدیم می‌شود 📡 #پابرج‌مالواجرد @paborjemalvajerd

📡🔴 #یادبادآن‌روزگاران یادباد. ادامه آداب و رسوم ماه مبارک رمضان 🔅مادربزرگم شروع کرد چونه گرفتن و مادرم نیز چونه ها را در گوشه دیگر #سفره_آرتی با دست پهن می‌کرد و سپس آن را به تنور می‌زد. 🔥پخت نان تمام شده بود. آنگاه مادرم #دیزی سله ای بزرگی که بند زده بودند را آورد و مقدار #ارزن به‌همراه #رشته و کمی گوشت که از قبل درون دیزی ریخته بود ، در کنار تنور گذاشت. سپس سرش را داخل تنور کرد و با انبری که داشت وسط #خاکیشترای (khakishtar) جا مانده از آتش هیزم ها, حفره ای باز کرد و دیزی را در وسط آن گذاشت. 💥 سپس خاکسترهای دور تا دور کف تنور را به دیواره های دیزی نزدیک کرد تا اینکه فقط اندکی لبه‌ی دیزی در وسط خاکستر ها که هنوز بعضی از تکه های هیزم، قرمز، و معلوم بود گرمای زیادی دارند، نمایان بود. ☄سینی بزرگی داشتیم که با آن روی تنور را پوشاند، اما در گوشه ای از سینی، لبه داخلی تنور، نمایان بود. 🔥با پارچه دیگر #دومادون را طوری پوشاند که، فقط روزنه کوچکی از آن باقی مانده بود. 👈 این کار باعث می‌شد تا اولا زغال های داخل تنور در مدت زمان بیشتر دوام آروده و #آش_ارزن داخل دیزی با ملایمت بپزد .و .. 👈🔸و اگر کاملا دومادون باز بود، زغال های هیزم زودتر به #خاکستر تبدیل می‌شد و از طرفی باعث می‌شد که ارزن دور تا دور دیزی بسوزد و فقط مقداری کمی از آن در وسط دیزی باقی بماند. ✅ آری با این کار در روز آخر ماه شعبان هم #نان تهیه می‌کردند و هم از #باقیمانده_آتش داخل تنور، برای پخت غذای سحری استفاده می کردند. 🔴یادوخاطره پدران، پدربزرگها، مادران و مادربزرگها را در این شب‌های عزیز گرامی می‌داریم. 👈 از شما همراهان و همشهریان ارجمند دعوت می‌کنیم، ادامه آداب و رسوم اهالی روستا را در دهه های ۵۰ و ۶۰ در شب‌های آینده دنبال فرمائید. 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd