🔘 حلقه وین و فلسفه
✍🏻 استاد حمید پارسانیا
🔻 در نگاه کانت، فلسفه با علم جمع میشد، اما سخنی از فلسفههای مضاف نبود؛ یعنی علم بدون فلسفه و بدون تحمیل ذهنیت بر او شکل نمیگرفت، و فلسفه مضاف میخواست ذهنیت دخیل در این علم را تبیین کند و نقش قوه فاهمه را در تکوین این علم داشت.
🔸 اما در نگاه کنت، یا علم وجود دارد و یا فلسفه و جمع این دو درست نیست. در حلقه وین، این مسئله جدیتر میشود؛ زیرا در دیدگاه کنت معانی ذهنی، نظامی داشتند اما علمی نبودند، ولی در حلقه وین میگویند معنای غیرحسی وجود ندارد و آنچه به عنوان فلسفه گفته می شود در واقع نوعی بازی زبانی است.
🔹 لذا در این دیدگاه نیز فلسفه مضاف به علم نمیتوانیم داشته باشیم. البته در دیدگاه کنت، میتوانستیم فلسفه طبیعت و فلسفههای ناظر به غیر علم داشته باشیم، اما نمیتوانستیم فلسفه علم داشته باشیم.
🔸 اما در دیدگاه حلقه وین، حتی ما فلسفه ناظر به غیر علم هم نداریم؛ چون فلسفه مهملگویی است، یعنی خطای زبانی است. نقش فلسفه خدمت به علم است و زوائد بیمعنایی را که نتیجه فهم غلط است، به دور میریزد.
🔹 بنابراین، در نیمه اول قرن بیستم و هنگام شکلگیری حلقه وین، فلسفه مضاف به علم و غیر علم نمیتواند شکل بگیرد؛ اما بعد از زمان حلقه وین، یعنی ویتکنشتاین دوم و با بازگشتی که به کانت صورت میگیرد.
🔺 معلوم میشود اولاً معنا محدود به معنای حسی نیست و ثانیاً اینکه این معانی برخلاف آنچه ویتکشتاین میگفت، بازیهای جدا نیستند و با یکدیگر نوعی تعامل دارند و طبق دیدگاه پوپر، نوعی تعامل کنترل شده، محدود و مقید بین این معانی وجود دارد.
🔖 شفاهی به سیر تاریخی شکل گیری فلسفه های مضاف در غرب
#علم
#فلسفه
#غرب_شناسی
🆔 @parsania_net
پخش زنده
فعلا قابلیت پخش زنده در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🖼 #عکس_نگاشت | تلاش برای استقلال علمی
🔸 داشتن استقلال علمی در واقع به استقلال سیاسی و امنیتی کمک قابل توجهی خواهد داشت و باید در کشور به استقلال علمی برسیم.
🔖 نشست سیاست علمی ایران و نقش استاد بسیجی در مرجعیت علمی
#علم
#جامعه_شناسی
🆔 @parsania_net
#اطلاعیه
🔶کانون غرب شناسی و اندیشه اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با مشارکت سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار می کند؛
✅اولین سلسله نشست های انقلاب اسلامی و تحول در علوم اسلامی و انسانی
🔷با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه
⏱زمان: 6 تا 10 اسفند 1401
افتتاحیه ۶ اسفند ماه ساعت ۹ صبح
🕌مکان برگزاری: حرم مطهر رضوی، صحن امام حسن مجتبی علیه السلام، ساختمان شماره ۱ دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سالن سردار شهید حاج قاسم سلیمانی
لینک شرکت در جلسه: https://www.skyroom.online/ch/razavimaharat1400/gharbshenasi
🆔 @parsania_net
1_3208657919.m4a
32.39M
عقل شیعی و عقلانیت مدرن، استاد حمید پارسانیا
🆔 @parsania_net
پخش زنده
فعلا قابلیت پخش زنده در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 ملاک دینی یا غیر دینی بودن علم
🎙 استاد حمید پارسانیا
🔻 عقل در حکمت اسلامی نور دانسته شده و علم امری است که در ذات خودش معلوم را نشان میدهد که سوژهمحور نیست. همچنین علم در این نگاه، محدود به محسوسات نیست؛ بلکه شامل علوم عقلی و نقلی و وحی نیز میشود. با این تعریف از دین و علم، در معنای علم و عقل، دین نهفته نیست و علم و عقل، ابزار شناخت دین است.
🔸 حال این سؤال مطرح است که اتصاف علم و عقل به دینی و غیردینی، به چه لحاظ است؟ ملاک در دینی بودن یا نبودن یک علم چه میتواند باشد؟ چندین ملاک برای دینی یا غیردینی بودن علم وجود دارد که چند ملاک آن را خواهم گفت.
1️⃣ ملاک اول به لحاظ موضوع است؛ یعنی اگر موضوع یک علم دین باشد، علم دینی خوانده میشود. مثلاً اگر موضوع یک علم، شناخت خدا و افعال و اقوال او باشد، آن علم به لحاظ موضوع، دینی است؛ یا اگر موضوع علوم انسانی، حوزه تجویزهای خداوند مانند فقه باشد، این علم دینی است. در مقابل، اگر حقوق را صرفاً توافقات جمعی بدانیم به لحاظ موضوع، حقوق علم غیردینی خوانده میشود.
2️⃣ ملاک دوم برای دینی یا غیردینی بودن علم، متافیزیک آن علم است. پوزیتیویستها در نیمه اول قرن بیستم معتقد بودند که علم، متافیزیک ندارد. پستمدرنها به این رسیدند که علم، محصول پارادایمهاست و در عینحال، پارادایم غیرعلمی است. اما متافیزیک، شناختی است که دین متوقف بر آن است.
🔹 در عقلانیت مدرن بحثهای صرفاً عقلی را فلسفه میگویند؛ به همین سبب با فلسفه متافیزیکی اسلامی فرق دارد. در نگاه ما اصول موضوعه از گزارههای علم تجربی نیست و در فلسفه الهی ریشه دارند. البته خود فلسفه علم است و نسبت آن با علوم تجربی بسیار حیاتی است، طوری که دینی یا غیردینی بودن علم بر اساس تعریف آن علم از متافیزیک مشخص میشود.
🔹 مثلاً تعریف ما از علیت که یک مسئله متافیزیکی است، در تحلیلهای بعدی ما از علوم انسانی کاملاً اثرگذار است؛ یعنی اگر یک مقدمه تجربی را در دست دو فرد قرار بدهیم که یکی معتقد به متافیزیک الهی باشد و دیگری معتقد به متافیزیک الهی نباشد، دو نتیجه متفاوت میگیرند.
3️⃣ ملاک سوم برای اتصاف یک علم به دینی بودن روش میباشد، روش متأثر از ابزارهایی است که برای کسب علم و معرفت معتبر میدانیم. مثلاً پوزیتیویستها، فقط ابزار حس را میپذیرند.
🔸 حال اینکه ما معتقدیم دانش علمی، به دانش تجربی محدود نیست و معرفت عقلی و وحی نیز معرفت علمی است. در روش پوزیتیویستی، حتی خیلی از معارف ارزشی نیز از دایره علم خارج میشوند؛ چون روش و ابزار پوزیتیوست فقط حس است.
🔖 دومین هفته از دوره آموزشی طیفبندی حوزه علمیه در نسبت با علوم انسانی
#علم
#فلسفه
🆔 @parsania_net
#کوتاه_نوشت
💠ما معتقدیم دانش علمی، به دانش تجربی محدود نیست و معرفت عقلی و وحی نیز معرفت علمی است. در روش پوزیتیویستی، حتی خیلی از معارف ارزشی نیز از دایره علم خارج میشوند؛ چون روش و ابزار پوزیتیوست فقط حس است.
#علم
#فلسفه
🆔 @parsania_net
پارسانیا.mp3
27.07M
فقه نظامات در اندیشهٔ شهید محمدباقر صدر
در نشست: «بازخوانی اندیشهٔ اجتماعی شهید محمدباقر صدر»
سخنرانی:
حجتالاسلام و المسلمین حمید پارسانیا
دانشکدهٔ علوماجتماعی دانشگاه تهران
سه شنبه، ۳اردیبهشت۱۳۹۸
#فقه
#شهید_صدر
🆔 @parsania_net