ا ﷽ ا ☘نشانی از" مدینة العلم" کتاب گمشده شیخ صدوق (ره) 🔸چندي پيش در محضر آيت‌الله سيد محسن خرازي(دام ظله)، سخن از مخطوطات بود و فهرستي رايانه‌اي از مخطوطات اسلامي را به ايشان معرفي مي‌کردم؛ فرمودند که مدينة‌العلم را از مرحوم شيخ صدوق جستجو کن و چون نيافتم، فرمودند: من در جستجوي اين اثر تلاش فراوان نمودم و حتي به مجموعه هاي اروپا و آمريکا نيز مراجعه کرده‌ام و نيافته‌ام. اين واقعه بهانه‌اي شد تا با بضاعتي ناچيز، در منابع قابل دسترس جستجويي کنم. انتشار يافته‌هايم در اين صفحه، زيره به کرمان بردن بود، لکن افاضات جناب استاد انصاري در خصوص مخطوطات يمن و اشراف و سابقه ايشان در آن حوزه، بارقه اميدي بود براي يادآوري حکايت مدينة‌العلم و نشاني که از آن در سرزمين يمن داده‌اند. 🔸کتاب مدينة‌العلم را که صدوق دوم أبو جعفر محمد بن على ابن بابويه ( م 381) خود در عيون اخبار الرضا(ع) به عنوان يکي از تأليفاتش از آن ياد مي‌کند. 🔸 نجاشي(372ـ450)[2]، شيخ طوسي(385ـ460) و ابن شهرآشوب(م 588) از جمله آثار وي بر شمرده‌اند.  شيخ طوسي احاديث آن‌را بيشتر از من لا يحضره الفقيه دانسته  و ابن شهرآشوب آن‌را داراي ده جزء گزارش مي‌کند. علامه حلي(م 726) در منتهي المطلب، شهيد اول(م 786) در ذکري، سيد بن طاووس(589-664) در فلاح السائل و يوسف ابن حاتم عاملي(ق 7) – از شاگرادان محقق حلي(م 676) و ابن طاووس - در الدر‌النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم بلاواسطه از مدينة‌العلم احاديثي را نقل نموده‌اند.   ( گفتني است که ابن حاتم کتاب النبوة شيخ صدوق را نيز که هم‌اکنون مفقود است، در اختيار داشته است.) 🔸اين کتاب ظاهراً تا اواخر قرن نهم يعني در روزگار حسين بن عبدالصمد عاملي (918-984) - پدر شيخ بهايي(م1030) - نيز در دسترس بوده‌است. وي در رساله وصول الأخيار إالي أصول الأخبار، مدينة‌العلم را در کنار کتب اربعه، يکي از اصول خمسه مي‌شمارد 🔸 مولي محمد تقي مجلسي(م 1070)نيز در روضة‌المتقين از استادش شيخ بهايي نقل مي‌کند که اين کتاب را در اختيار داشته‌است. وي همچنين پس از اشاره به سخنان حسين بن عبدالصمد عاملي در رساله وصول الأخيار، مي‌افزايد که با اين حال خود اين اثر را نديده و نهايتاً نتيجه مي‌گيرد که پدر و پسر کتاب را در اختيار داشته و لکن پس از آنان از دست‌رفته است. چه اينکه به نقل مرحوم مجلسي، شيخ بهايي تعداد کتابهايش را قريب به هزار مجلد مي‌دانسته، در حالي که پس از وي حدود هفتصد کتاب بيشتر به جاي نمانده بود. انديشه بازيابي اين گوهر مفقود مولي محمد باقر مجلسي(م 1110) را نيز آرام نگذاشت. او که در صدد جمع مصادر بحار همتي تمام داشت، بر اساس حکايتي که در متن اجازه‌اي از سيد عبدالله جزائري(م 1173) - به نقل از جدش سيد نعمت‌الله جزائري(م 1112) - آمده است، با خبر يافتن از وجود نسخه‌اي از مدينة‌العلم در سرزمين يمن، با مدد از سلطان وقت کوشش بسيار نمود. پس از علامه مجلسي نيز، گزارش‌هايي از تلاش بزرگاني همچون حجت‌الإسلام سيد محمد باقر شفتي (1175-1260) که با صرف توان و هزينه بسيار در پي يافتن اثري از اين کتاب بوده‌اند، رسيده‌است. مرحوم آقا بزرگ تهراني پس از اشاره به چنين تلاش‌هايي، تنها و آخرين نشاني بازمانده از کتاب را از زبان شخصي به نام سيد معين الدين سقاقلي حيدرآبادي روايت مي‌کند. استاد سید محسن موسوی اصفهانی منبع: 👇 https://tazkereh.kateban.com/post/607 شیخ #صدوق #کتاب_شناسی کتاب #مدینه_العلم •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘در جستجوي کتاب" مدينة العلم" نويسنده: مجيد روحي 🔸 کتاب «مدينة العلم» از تأليفات شيخ صدوق (ره) بوده است. اهميت اين کتاب به حدي است که برخي آنرا در رديف کتب اربعه به شمار آورده اند. اين کتاب فصل بندي خاصي نداشته وشامل احاديث فقهي، اخلاقي وغيره بوده است. «مدينة العلم» را کتابي حجيم ودر حدود ده جلد دانسته اند. اما شگفت اينکه هر ده جلد آن مفقود شده وخبري از آن نيست. درباره چگونگي يا چرايي از بين رفتن يا از بين بردن آن گزارشي دريافت نشده است. در حال حاضر، به جز شماري احاديث پراکنده در کتب مختلف، چيزي از آن باقي نمانده است کتاب الذریعه می نویسد: (کتاب «مدينة العلم» از جمله تأليفات ابوجعفر محمد بن علي بن الحسين بن موسي بن بابويه قمي، معروف به شيخ صدوق (متوفي 381 ه‍( است ودر ميان شيعه اماميه با عنوان پنجمين اصل، بعد از اصول أربعه موجود، از آن ياد شده است. شيخ حسين بن عبد الصمد حارثي در درايه اش درباره اين کتاب مي گويد: «اصول خمسه ما شيعيان عبارتند از: کتاب «کافي»، «مدينة العلم»، «من لايحضره الفقيه»، «تهذيب» و«استبصار.» آن گونه که شيخ الطائفه در کتاب «الفهرست» خود ونيز شيخ منتجب الدين در کتاب «فهرست» خود تصريح کرده اند اين کتاب از کتاب «من لايحضره الفقيه» بزرگتر بوده است. ابن شهر آشوب در «معالم العلما» مي گويد: «مدينة العلم» ده جلد است، در حالي که «من لايحضر»، چهار جلد است. اما با تأسف بسيار اين نعمت بزرگ، از عصر پدر شيخ بهائي تا به امروز مفقود شده ودر دسترس ما نيست. عبارت شيخ حسين، والد بهائي، گوياي آن است که اين کتاب در زمان وي يا نزد خود او وجود داشته است. علامه مجلسي (ره) براي دستيابي به اين کتاب، اموال فراواني هزينه کرد؛ امّا بدان دست نيافت. همچنين از ميان متأخرين پس از علامه مجلسي (ره)، شخصي به نام حجة الاسلام سيد محمد باقر شفتي گيلاني اصفهاني نيز براي بدست آوردن اين کتاب اموال فراواني خرج کرد، اما ايشان نيز موفق به يافتن آن نشد. البته سيد علي بن طاووس در کتاب «فلاح السائل» ودر ديگر کتابهايش ونيز در اجازه اش که در مجلدات پاياني «بحار الانوار» درج شده، از کتاب «مدينة العلم» احاديثي را نقل کرده است. همچنين شيخ جمال الدين يوسف بن حاتم، ملقب به الفقيه الشامي، از شاگردان محقق حلي وابن طاووس، در کتاب خود «الدر النظيم» ـ که درباره فضائل ائمه اطهار (ع) است ـ به نقل حديث از کتاب «مدينة العلم» پرداخته است. اما به طور کلي مي توان گفت که در زمان ما جز دست نوشته وامضايي از سيد شبر حويزي که درباره اين کتاب يافتيم وآن را سيد امين ومورد اطمينان، معين الدين سقاقلي حيدر آبادي براي سيد عبدالعزيز حکايت کرده است، از اين گوهر گرانبها خبري در دست نيست.) منبع: ملاحظه کامل‌مقاله 👇 https://library-tebyan-net.cdn.ampproject.org/v/s/library.tebyan.net/fa/Viewer/TextAMP/92489/0?amp_js_v=a6&_gsa=1&usqp= شیخ #صدوق #کتاب_شناسی کتاب #مدینه_العلم •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🌟 برکت دعای امام زمان علیه السلام 🔹 علی بن حسین بابویه با دختر عموی خود، ازدواج کرد ولی از او صاحب فرزند نشد، نامه ای به حسین بن روح (سومین نائب امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) نوشت که از امام زمان تقاضا کند تا درباره او دعا نماید خداوند فرزندان فقیه به او عنایت کند. 🔸 از ناحیه مقدسه امام پاسخ آمد که از همسر فعلی خود فرزندی نخواهی داشت، ولی به زودی کنیز دیلمی را خواهید گرفت و از او صاحب دو فرزند فقیه خواهی شد. 🔹 پس از ازدواج با کنیز دیلمی صاحب دو فرزند به نامهای محمد و حسین شد. محمد (معروف به شیخ صدوق) و حسین هر دو فقیه ماهر در حفظ احادیث اهلبیت بودند. حدیث‌هایی را که آنها حفظ کرده بودند هیچکس از اهالی و دانشمندان قم آنها را نداشتند. 🔺 هنگامی که آن دو برادر (محمد و حسین) حدیث می‌گفتند، مردم از قوه حافظه آنها تعجب می‌کردند و به آنها می‌گفتند: 👌این مقام ویژه را شما به برکت دعای امام زمان یافته اید و این مطلب در میان مردم قم مشهور بود. 📚 بحار الانوار ج۵۱ ص ۳۲۴ شیخ #صدوق #محمد_بن_علی_بن_حسین #ابن_بابویه حضرت #امام_زمان علیه السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘شیخ صدوق 🔸‌‌ابن بابویه‌، محمد بن علی بن حسین بن موسی‌ بن بابویه‌ قمی‌، ملقب‌ به‌ شیخ‌ صدوق‌، محدث‌ و فقیه‌ بزرگ‌ شیعه امامیه‌، در قرن چهارم هجری قمری بود. شیخ‌ طوسی‌ در اسانید الاستبصار از وی‌ با لقب‌ «عمادالدین‌» یاد کرده‌ است‌. 🔹‌‌او ابتدا نزد پدرش به شاگردی پرداخت و بعد برای کسب علم به شهرهای مختلفی سفر کرد و از اساتید بسیاری بهره برد. برخی، اساتید او را تا ۲۵۰ تن شمرده اند. 🔸‌‌او از نظر فکری‌ از مکتب‌ اخباریان‌ متقدم‌ قم‌ به‌ شمار می‌رود. عصر شیخ صدوق، عصر حدیث بوده و ایشان در ادامه حرکت شیخ کلینی، به ضبط و نشر حدیث بنا نهاده است. 🔹‌‌ایشان کثیر التالیف بوده و آثار زیادی به او نسبت داده‌اند که از مهم‌ترین آنها کتاب من لا یحضره الفقیه، علل الشرایع، الخصال، عیون‌ الاخبار الرضا، معانی الاخبار را می‌توان نام برد. 🔸‌‌به دعاى حضرت ولی‌عصر (عج) شهرت شيخ صدوق عالم‌گير شد و تمام دانشوران، زبان به مدح و ثناى او گشودند و در برابر عظمت و گستردگى دانش او خضوع کردند. پس از سفر به بغداد شهرت علمى او آن‌چنان دانشمندان آن ديار را تحت تأثير قرار داده بود که تمام آن‌ها را مجذوب خود کرد و از شعاع وجودى خود بهره‌مند ساخت. 🔹‌‌شیخ صدوق در شهر ری، نزدیکی مرقد عبدالعظیم حسنی دفن شده و مرقدش محل زیارت مردم است. مطالعه کامل مقاله👇👇👇 📥 wikifeqh.ir/شیخ_صدوق #اعلام #صدوق •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘وثاقت شیخ صدوق در نظر آیت الله خویی حضرت آیت الله خویی از جمله عالمانی هستند که به جد از وثاقت و عظمت شیخ صدوق در برابر نقد های بعضی محدثین من جمله مرحوم محدث بحرانی و علامه مجلسی دفاع کردند. 🔻 بعضی عبارات آیت الله خویی در این زمینه بدین نحو است: ١_ولاینبغی الشک في أن ما ذكره النجاشي والشيخ من الثناء عليه والإعتناء بشأنه مغن عن التوثيق صريحا فإن ماذكراه أرقى وأرفع من القول بأنه ثقة.(١) ٢_فمن الغريب جدا عن بعض مشايخ المحقق البحراني من أنه توقف في وثاقة الصدوق وأني أعتبر ذلك من اعوجاج السليقة ولو نوقش في وثاقة مثل الصدوق فعلى الفقه السلام.(٢) ايشان محکم از وثاقت صدوق دفاع و نسبت اختصار واسقاط از احادیث توسط شیخ صدوق را قویا رد میکنند. ۱_اقول لیس فیما ذکردلالة على أن الشيخ الصدوق اختصر في الحديث وأسقط جملا منه.(٣) ٢_أقول جلالة مقام الصدوق تمنع إساءة الظن به.(٤) ٣_اضف الى ما ذكرنا أنه إذا ثبت أن الشيخ الصدوق قد يسقط عن الحديث مالا يرتضيه فما هو السبب في إساءة الظن به فإن ذلك ليس إلا من التقطيع في الحديث المتداول بين أرباب الحديث.(٥) ______________________________ 📚منابع: ١_معجم رجال الحدیث جلد ۱۶ صفحه ۳۲۲ ۲_همان صفحه ۳۲۳ ۳_همان ۴_همان صفحه ۳۲۴ ۵_همان صفحه ۳۲۵ #صدوق #خویی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘آیا اینکه مرحوم صدوق در حق یک راوی دعا به "ترحّم " نموده دلیل بر وثاقت آن روای می شود؟ مرحوم خویی: خیر نمی شود👇 الترحّم بنفسه لا يقتضي التوثيق و لا يكشف عن حسن الحال، و قد رأينا الصدوق كثيراً ما يترحّم و يترضّى على مشايخه و فيهم الضعيف و غيره،و أنّ ذلك منه لا يكشف إلّا عن كونه شيعياً إمامياً لا يزيد عليه بشي ء كيف و قد ترحّم الصادق (عليه السلام) على جميع زوّار الحسين (عليه السلام) و فيهم الفاسق و الكذّاب و شارب الخمر، أ فهل ترى أنّ ترحّم الصدوق و ترضّاه أعظم شأناً من ترحّم الصادق (عليه السلام) هذا. 📚موسوعه آقای خویی ج ۱۵ ص ۲۱۸ #صدوق #خویی #رجال #توثیق_روای_با_ترحم_صدوق •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘معرفی کتاب «عیون اخبار الرضا علیه السلام 🔸کتاب «عیون اخبار الرضا علیه السلام» توسط شیخ #صدوق ابوجعفر محمد بن علی بن موسی بابویه قمی (م 381 ق) تالیف شده است. شیخ صدوق که یکی از برجسته ترین و متبحرترین محدّثان جهان اسلام به شمار می رود و بیش از سیصد کتاب حدیثی از جمله «من لا یحضره الفقیه» را نگاشته است، این کتاب حدیثی را درباره تاریخ زندگانی، شخصیت و سخنان نورانی حضرت رضا(علیه السلام) در زمینه مسائل مخلتف تاریخی، فقهی، اخلاقی و عقیدتی به نگارش درآورده است. 🔸هدیه بودن کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام: شیخ صدوق این کتاب را به عنوان عوض و پاسخ به هدیه «صاحب بن عبّاد» که دو قصیده درباره امام رضا(علیه السلام) برای وی فرستاده بود، نوشته است تا در کتابخانه بزرگ عبّاد به یادگار بماند که هم او و هم سایر دوستداران اهل بیت(علیهم السلام) از آن بهره بگیرند. شیخ می نویسد: «هدیه ای بهتر از این کتاب که از معارف بیکران امام رضا(علیه السلام) تالیف شده نیافتم تا در پاسخ دو قصیده ابن عباد بفرستم». او دو قصیده مزبور را نیز در مقدمه کتابش آورده است. 🔸شیخ صدوق برای ارج نهادن به اشعار زیبای ابن عباد روایاتی از امام صادق و امام رضا(علیهما السلام) درباره شاعران اهل بیت(علیهم السلام) نقل کرده است که: «هر کس درباره ما شعری بسراید، خداوند برایش منزلی در بهشت بنا می کند». 🔸شیوه و نحوه تدوین کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام: این کتاب در شصت و نه باب از «وجه نامگذاری امام رضا علیه السلام» تا «معجزات مربوط به بقعه مبارکه ایشان» تنظیم شده است. 🔸از جمله مهمترین باب‌های این کتاب که بیانگر نگرش و دیدگاه روشن و صریح شیعه درباره مسائل مختلف اعتقادی و تاریخی است عبارتند از: /باب النصوص علی الرضا بالامامه فی جمله الائمة الاثنی عشرعلیهم السلام /باب ما جاء عن الرضا علی بن موسی علیه السلام من الاخبار فی التوحید، که این باب پاسخ بسیار صریح به کج اندیشی ها و غرض ورزی های متعصبان اهل سنت است که تشیع را به حلول، تجسیم و سایر کفرگویی ها متهم می کنند؛ / باب هایی درباره مجالس مناظره امام(علیه السلام) با دانشمندان و بزرگان فرقه ها و نحله های مختلف اسلامی و غیر اسلامی؛ / ابوابی درباره علامت ها و اوصاف امام و امامت که شرایط صفات اصلی امامت را در آن بیان کرده است؛ /باب ما جاء عن الرضا علیه السلام فی الایمان که حقیقت و معنای ایمان را در آن بیان نموده است؛ /بابی که در آن حقیقت امامت و تشیع را بیان کرده و غالیان و مفوضه ها (کسانی از معتزلیان اهل سنت که به اختیار مطلق انسان در مقابل جبر گرایان اهل سنت قائل بودند) را ردّ و ابطال کرده است. 🔸البته شیخ صدوق همه احادیث مربوط به امام رضا را در این کتاب نیاورده است و احادیث آن فقط بخشی از معارف، از زبان آن حضرت می باشد. 🔸ویژگی های کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام: این کتاب دارای ویژگی‌ های بسیار مهمی است که آن را از زمان تالیف مورد توجه همگان قرار داده و  یکی از مصادر و منابع مهم حدیثی شیعه و سنی است که متاخران شیخ صدوق غالبا به آن استناد کرده و ارجاع داده اند. 1ـ کتابی مسند است و در ابتدای هر حدیثی سند آن را ذکر کرده است. 2ـ مشیخه آن تا حد زیادی از مشیخه من لا یحضره الفقیه تبعیت می کند و البته برخی از اسناد آن نسبت به مشیخه من لا یحضر جدید و متفاوت است. 3ـ از جمله جامع ترین کتاب‌ها در زمینه تاریخ و کلمات حضرت رضا(علیه السلام) است. 4ـ برخی از نظرات تاریخی، تفسیری، فقهی، رجالی و عقیدتی (کلامی) شیخ صدوق نیز در ذیل برخی از احادیث به چشم می خورد که در بازیابی اندیشه های او شایان توجه است. #کتاب_شناسی #عیون_اخبار_الرضا علیه السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ☘کتاب "من لايحضره الفقيه: 🔸مولف شيخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى، از چهره‌هاى برجسته علماى شيعه در قرن چهارم هجرى. 🔸موضوع‌ مجموعه روايات اهل بيت عليهم السلام درباره مسائل فقهى و احكام شرعى. شيخ صدوق در اين كتاب روايات فقهى را كه از ديدگاه خود صحيح و معتبر بوده جمع آورى نموده است. 🔸ارزش و اعتبار اين كتاب يكى از ارزشمندترين منابع روايى شيعه به شمار مى‌آيد و يكى از چهار كتاب معتبر روايى شيعه است و هر مجتهدى در اجتهاد و استنباط احكام شرعى بايد به روايات آن توجه داشته باشد. كتاب من لا يحضره الفقيه از زمان نگارش مورد توجه و استقبال علماى شيعه قرار گرفته است و پيوسته در مجموعه‌هاى بزرگ و كوچك روايى بر آن استناد نموده و از آن روايت نقل كرده‌اند. 🔸انگيزه نگارش‌ شيخ صدوق اين كتاب را به درخواست يكى از سادات بزرگوار شهر بلخ به نام شريف الدين ابو عبد الله محمد بن حسين معروف به نعمت نگاشته است. او از شيخ صدوق درخواست كرده بود مانند كتاب« من لا يحضره الطبيب» محمد بن ذكرياى رازى در علم طب، او هم كتابى در علم فقه به نگارش درآورد تا مورد استفاده كسانى قرار گيرد كه به علما و فقهاى بزرگ دسترسى ندارند و با مراجعه به آن بتوانند به احكام شرعى و وظايف خود آگاه گردند. شيخ صدوق نيز با پذيرفتن اين درخواست مى‌فرمايند من در اين كتاب بنا ندارم تا هر چه روايت شده را نقل نمايم بلكه فقط آن رواياتى را نقل مى‌كنم كه آنها را صحيح و معتبر مى‌دانم و به آن فتوا مى‌دهم و عقيده دارم كه ميان من و خداوند حجت است. 🔸مشيخه‌ شيخ صدوق در اين كتاب فقط نام راوى اولى را كه روايت را از امام عليه السلام روايت كرده آورده و در آخر كتاب يعنى در بخش« مشيخه» سند خود را به آن راوى نقل مى‌كند تا روايات از حالت ارسال خارج شده و اصطلاحا مسند شوند و استفاده از آن براى مراجعه كنندگان آسان‌تر گردد. 🔸سبك نگارش‌ در قرون اوليه اسلامى فقهاى شيعه فقط به روايت و نقل سخنان ائمه عليهم السلام اكتفا مى‌كردند و به خود اجازه گفتن سخنى در برابر و يا در كنار سخنان ائمه معصوم نمى‌دادند چرا كه آنان را مرتبط با مركز وحى و معدن حكمت مى‌دانستند. حتى اگر مى‌خواستند كتابى غير روايى به نگارش درآورند سعى مى‌كردند تا از الفاظ روايات استفاده كنند و سخنى غير از سخن اهل بيت عصمت و طهارت ننويسند. شيخ صدوق از آخرين علماى اين دوره به شمار مى‌آيد. در تأليفات ايشان همه كتاب روايت و يا گرفته شده از الفاظ روايات است، به حدى كه برخى از علماى شيعه مى‌گويند اگر درباره مسأله‌اى روايتى نيافتيم به الفاظ شيخ صدوق نيز مى‌توانيم استناد كنيم چرا كه الفاظ ايشان همه استفاده شده از الفاظ روايات است. بعد از ايشان از زمان شاگردشان« شيخ مفيد» كم كم اين سبك تغيير كرد زيرا با تغيير نيازهاى روز و هجوم شبهات و ايرادات مخالفان و دشمنان اسلام و ورود فلسفه غرب به جهان اسلام و عقايد و افكار انحرافى، علماى ما مجبور به پاسخ گويى شدند و در صدد حل آن شبهات برآمدند و شيوه‌اى نو در تأليفات علما و فقهاى شيعه پديدار گشت. 🔸مباحث‌ اين كتاب شامل مباحث فراوان فقهى است مانند: ۱- آبها و طهارت و نجاست آن‌ ۲- واجبات نماز و مقدمات آن مانند وضو و غسل و تيمم‌ ۳- احكام اموات‌ ۴- احكام نماز ۵- احكام قضاوت‌ ۶- مكاسب‌ ۷- احكام ازدواج‌ ۸- احكام ارث‌ و مباحث و عناوين گوناگون ديگر فقهى. 🔸منابع كتاب‌ شيخ صدوق در مقدمه كتاب مى‌فرمايد من روايات اين كتاب را از اصول معتبر و مشهور روايى شيعه گرفته‌ام مانند: ۱- كتاب حريز بن عبد الله سجستانى‌ ۲- كتاب عبيد الله بن على حلبى‌ ۳- كتاب‌هاى على بن مهزيار اهوازى‌ ۴- كتاب‌هاى حسين بن سعيد ۵- نوادر احمد بن محمد بن عيسى‌ و بسيارى ديگر از اصول اوليه و منابع معتبر روايى. 🔸روايات كتاب‌ شيخ صدوق در اين كتاب حدود ۶ هزار روايت نقل كرده است كه عموما در باره مباحث فقهى و احكام شرعى است. 🔸مشيخه‌ يكى از بخشهاى مهم اين كتاب بخش مشيخه است كه در پايان كتاب آمده شيخ صدوق در اين بخش به اسناد خود به رواتى كه روايات اين كتاب را از آنها نقل كرده اشاره مى‌كند و به اين وسيله روايات فراوانى از احاديث كتاب را از حالت ارسال و بدون سند بودن خارج كرده و آنها را معتبر و مسند مى‌سازد. اين بخش از كتاب بسيار مورد توجه علماى شيعه قرار گرفته است و شرح‌هاى فراوانى نيز بر اين قسمت از كتاب نگاشته‌اند كه خود از منابع غنى و پر بار علم رجال به شمار مى‌آيد 🔹منبع : دارالحدیث #کتاب_شناسی شیخ #صدوق #من_لایحضره_الفقیه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کتاب "معاني الأخبار" 🔸مولف‌ كتاب حاضر از شيخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى( ۳۰۵- ۳۸۱ هجرى)، از چهره‌هاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است. 🔸موضوع‌ اين كتاب مجموعه رواياتى است كه از حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه معصومين عليهم السلام روايت شده و در شرح حدود پانصد اصطلاح از اصطلاحات قرآنى، روايى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى است، مانند: معناى سبحان الله، معناى حروف مقطعه، معناى من كنت مولاه فعلي مولاه و معناى بيع الحصاة و... 🔸اعتبار و ارزش‌ معاني الأخبار مانند ديگر كتاب‌هاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روايى شيعه به شمار مى‌آيد و روايات آن در بسيارى از مجموعه‌هاى بزرگ روايى شيعه مانند:« كتب اربعه»،« بحار الأنوار» و« وسائل الشيعه» آمده و به آن استناد شده است. 🔸اين كتاب براى شناخت معانى اصطلاحات قرآنى، روايى، عقيدتى، فقهى و ديگر معارف اسلامى كتابى بس ارزشمند و قابل توجه است كه با توجه به روايات اهل بيت رسول خدا، كه تنها راه شناخت معارف و احكام اسلامى مى‌باشد، نگاشته شده است. 🔸انگيزه نگارش‌ شيخ صدوق، كه يكى از بزرگ‌ترين روات شيعه به شمار مى‌آيد، در تمام عمر خود همتى جز جمع آورى روايات اهل بيت عصمت و طهارت نداشت. وى با نگارش اين كتاب و كتاب‌هاى فراوان ديگر در موضوعات مختلف خدمتى بزرگ در راه شناساندن معارف اصيل اسلام به جهانيان نموده است. 🔸سخن بزرگان‌ علامه مجلسى در اين باره مى‌فرمايد:« كتاب‌هاى شيخ صدوق در حدّ كتب اربعه مى‌باشند و نام آنها در اجازات روايى ما از مشايخ بزرگ شيعه موجود است و بسيارى از علما و فقهاى شيعه از آن روايت نقل كرده‌اند و به لطف خداوند نسخه‌هاى قديمى و تصحيح شده‌اى از آن در اختيار ما مى‌باشد.» 🔸كلام شيخ آقا بزرگ‌ مرحوم آقا بزرگ تهرانى در الذريعه مى‌فرمايد:« كتاب معانى الأخبار نوشته شيخ صدوق، درگذشته به سال ۳۸۱ هجرى مى‌باشد. وى در اين كتاب رواياتى كه در تفسير معانى حروف و الفاظ آمده را جمع آورى نموده است. او اين كتاب را در سال ۳۳۱ هجرى نگاشته است. مولى عبد النبى طسوجى نيز شرحى بر اين كتاب نوشته است...» 🔸تعداد احاديث كتاب‌ اين كتاب شامل ۸۰۹ حديث است كه در ضمن ۴۱۹ باب آمده است. 🔸عناوين ابواب‌ از جمله موضوعات كتاب مى‌توان به: معناى بسم الله الرحمن الرحيم، معناى لوح و قلم، معناى ازدواج نور با نور، معناى جوانمردى و مردانگى، معناى وحدت و تفرقه و معناى سنت و بدعت، معناى سخن حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم كه مى‌فرمايد:« اختلاف امت من رحمت است»، معناى همسايه و حد همسايگى، معناى غيبت و بهتان و... اشاره كرد. 🔹 منبع : دارالحدیث #کتاب_شناسی #معانی_الاخبار شیخ #صدوق •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کتاب " التوحيد (للصدوق)" 🔸مولف : محمد بن علی شیخ صدوق 🔸معرفى اجمالى‌ كتاب« التوحيد» به زبان عربى، از شيخ صدوق، ابو جعفر، محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى( ۳۰۵- ۳۸۱ ق)، از چهره‌هاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است. اين كتاب، مشهور به« توحيد صدوق» يا« توحيد ابن بابويه» است. 🔸موضوع كتاب، روايات حضرت رسول خدا( ص) و ائمه معصومين( ع)، پيرامون توحيد و شناخت ذات و صفات و اسما و افعال خداوند متعال و ديگر مباحث مهم كلامى است. 🔸اين كتاب، در شناخت خداوند متعال و معرفى ديدگاه شيعه در باره مباحث توحيد، كتابى ارزش‌مند است و پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روايى شيعه به شمار مى‌آيد و روايات آن نيز در بسيارى از مجموعه‌هاى روايى شيعه، مانند بحار الانوار آمده و به آنها استناد شده است. 🔸شيخ صدوق، در باره انگيزه نگارش اين كتاب مى‌گويد:« امرى كه موجب گشت تا اين كتاب را به رشته تحرير درآورم، اين بود كه ديدم برخى از مخالفين به علماى شيعه نسبت تشبيه و جبر مى‌دهند. دليل آن هم رواياتى بود كه در كتاب‌هاى شيعه ديده بودند و با ناآگاهى از معانى و تفسير آنها، معنايى غلط براى آن بيان مى‌كردند و با اين كار چهره مذهب ما را در برابر مردم زشت و ناپسند نشان مى‌دادند. من هم با قصد قربت به درگاه الهى، اقدام به نگارش اين كتاب در توحيد و نفى تشبيه و جبر نمودم.» 🔸ساختار اين كتاب، شامل ۵۸۳ حديث است كه در ۶۷ باب توسط مؤلف تنظيم شده‌اند. 🔸گزارش محتوا توحيد صدوق، شامل رواياتى است از اهل بيت عصمت و طهارت در باره توحيد و مباحث مربوط به آن، مانند: پاداش يكتاپرستان و عرفا، يكتاپرستى و نفى تشبيه، معناى واحد، توحيد و موحد، معناى‌«قُل هوَ اللّه أحَد»،اثبات جسم و صورت نداشتن خداوند، روايات در باره ديدن خداوند، قدرت، صفات ذات و صفات افعال، تفسير«كل شي‌ء هالك إلا وجهه»،تفسير«و الأرض جميعا قبضته»،نفى زمان و مكان و حركت از خداوند متعال، اسماء الله، اثبات حدوث عالم و مباحث مفيد و مهم فراوان ديگر. 🔸وضعيت كتاب‌ شرح‌هاى متعددى بر اين كتاب نگاشته شده، مانند: ۱. شرح حكيم عارف، قاضى محمد سعيد قمى، شاگرد فيض كاشانى كه در سال ۱۰۹۹، به رشته تحرير درآمده است. ۲. شرح امير محمد على نائب الصدارة كه آن را در شهر مقدس قم نوشته است. ۳. شرح فارسى مولى محمد باقر سبزوارى، درگذشته به سال ۱۰۹۰ ق. 🔸نسخه‌ شناسى‌ ۱. نسخه‌اى به خط اسماعيل بن شيخ ابراهيم كه تاريخ نگارش آن ۱۰۷۳ ق، است. ۲. نسخه‌اى در كتاب‌خانه حضرت امام امير المؤمنين، على( ع)، در نجف اشرف، به خط موسى حسين مدرس كه تاريخ نگارش آن، ۱۰۸۳ ق، مى‌باشد. ۳. نسخه تصحيح شده‌اى كه نگارش قرن ۱۱ ق، است و بر آن حواشى مختصر و مطالبى به خط محدث نورى ديده مى‌شود. 🔹منبع : دارالحدیث #کتاب_شناسی کتاب #التوحید صدوق شیخ #صدوق رحمه الله علیه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کتاب"فضائل الأشهر الثلاثة" 🔸مولف‌ شيخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى( ۳۰۵- ۳۸۱ هجرى). مؤلف اين كتاب از چهره‌هاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است. 🔸درباره كتاب‌ كتاب، مجموعه رواياتى است از حضرت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه معصومين عليهم السلام كه در فضيلت ماه رجب و شعبان و رمضان روايت شده است. شيخ صدوق در اين كتاب به مستحبات و اعمال اين سه ماه نيز اشاره دارد. 🔸اين كتاب شامل سه كتاب است به نام‌هاى:« فضائل شهر رجب»،« فضائل شهر شعبان» و« فضائل شهر رمضان». 🔸شيخ صدوق، خود نيز به اين كتاب‌ها به طور مستقل اشاره دارد؛ ولى به دليل كتابت همراه با هم، به نام« فضائل الأشهر الثلاثة» مشهور شده‌اند و به عنوان يك كتاب مطرح گرديده‌اند. 🔸اعتبار و ارزش‌ كتاب حاضر، مانند ديگر كتاب‌هاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار گرفته و از معتبرترين اصول روايى شيعه به شمار مى‌آيد. روايات آن نيز در بسيارى از مجموعه‌هاى روايى بزرگ شيعه مانند« بحار الأنوار» و« مستدرك الوسائل» و... نقل شده است. اين كتاب در شناخت فضيلت دعا و نمازهاى مستحبى و اعمال ماه رجب و شعبان و رمضان كتابى بس ارزشمند و قابل توجه است. 🔸متن كتاب گرفته شده از روايات اهل بيت رسول خدا است كه تنها راه شناخت شيوه مناجات و تضرع به درگاه الهى مى‌باشد. 🔸همچنين اين كتاب يكى از ارزشمندترين منابع كتاب‌هاى دعا مانند مفاتيح الجنان شيخ عباس قمى به شمار مى‌آيد. 🔸انگيزه نگارش‌ شيخ صدوق، كه خود يكى از بزرگ‌ترين روات شيعه به شمار مى‌آيد، عمر خود را صرف شنيدن و نقل روايات اهل بيت عصمت و طهارت نمود تا سخنان گهربار آن بزرگواران را حفظ نموده و به گوش آيندگان برساند. وى با نگارش اين كتاب خدمتى بزرگ در راه شناخت شيوه مناجات و راز و نياز با آفريدگار جهان از زبان اهل بيت رسول خدا نموده است. 🔸سخن بزرگان‌ علامه، شيخ آقا بزرگ تهرانى درباره اين كتاب مى‌فرمايد: كتاب‌فضائل الأشهر الثلاثةنوشته صدوق است. محدث نورى در كتاب‌هاى خود و علامه مجلسى در بحار الأنوار از آن روايت نقل نموده‌اند. 🔸اين كتاب در سه بخش است: ۱- فضائل #رجب ۲- فضائل #شعبان ۳- فضائل #رمضان كه هر يك كتابى مستقل و مختصر مى‌باشند و شيخ صدوق در« من لا يحضره الفقيه» به هر يك مستقلا اشاره دارد؛ ولى به دليل اختصار و همراه بودن، سه بخش در يك كتاب و به يك عنوان مشهور شده‌اند و آن‌فضائل الأشهر الثلاثةاست. 🔸تعداد احاديث‌ اين كتاب شامل ۱۵۸ حديث است كه در سه بخش مجزا آمده‌اند. 🔸عناوين كتاب‌ بعضى موضوعات بحث شده در كتاب عبارتند از: فضيلت اهل رجب، پاداش روزه اول و وسط و آخر ماه رجب، شعبان ماه رسول خدا صلى الله عليه و آله است، معناى زيارت خداوند در عرش، دعاى افطار، ماه رمضان و قرآن، غسل‌هاى شب قدر و شب‌هاى ديگر ماه رمضان، فضيلت شب و روز عيد فطر، مهمانان خدا در ماه رمضان و اينكه علت برترى اين امت روزه ماه رمضان است. 🔹منبع: دارالحدیث #کتاب_شناسی #فضائل_الأشهرالثلاثة شیخ #صدوق •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135