💢 صرف و نحو استفهام در لهجه قمی استفهام یا همان پرسش در لهجه‌ قمی تمایزهایی دارد که از این قرارند: ۱. قید پرسش "چرا" به "چِر" بدل می‌شود: چِر به ما سر نَم‌زنیتون؟: چرا به ما سر نمی‌زنید؟ ۲. برای پرسش از شمار و اندازه، قیدهای پرسش "چِقَز" و "چِقِه" به معنای "چِقدر" و "چِقَزه" به معنای "چِِقَدَر" کاربرد دارد. ۳. تا جایی که سراغ داریم، قید پرسش "چو" به جای "چه" تنها در یک جمله مورد استفاده قرار می‌گیرد: چو کنم؟: چه کنم؟ ۴. دو قید پرسش دیگر در لهجه قمی، "چه‌جورکی" به معنای "چگونه" و "چی‌‌چی" به معنای "چه چیز" است. ۵. "کُج" و "کُجی" دو شکل از قید پرسش "کُجا" را تشکیل می‌دهند. ۶. یکی از ساختهای جمله استفهامی، جمله‌ای است که در آن، "که قطعیت" به پایان جمله می‌رود و با لحن استفهامی، حکم قید پرسش "آیا قطعاً" پیدا می‌کند: کارا ر کردی که؟: آیا قطعاً کارها را کردی؟ ۷. قید استفهام "مگر" به صورت "مگ/مَی" کاربرد دارد: مگ/مَی بِت نگفتم...؟: مگر بهت نگفتم...؟ با درخواست اصلاح و تکمیل. دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۳/۰۲/۰۵ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢گزارش جلسه ۵۰۷ بنیاد قم‌پژوهی از بازدید محوطه باستانی قلی‌درویش و قلعه گبری جمکران حسین صادقی پژوهشگر تاریخ و فرهنگ قم درباره محوطه باستانی قلی‌درویش بیان کرد که نخستین مطالعات علمی باستان شناسی درباره جمکران (قلی‌درویش) در سال‌ ۱۹۸۱ میلادی توسط کلایس آلمانی صورت گرفته و مقاله‌ای تحت عنوان خوراباد و جمکران از محوطه استقراری سخن گفته است. درباره وجه تسمیه قلی‌درویش هم در کتاب احسن التواریخ روملو شخص قل‌درویش از طرف شاهرخ تیموری به حکومت کرمان گماشته شده است ولی توسط جهانشاه قره قویونلو در سال ۸۵۸ اسیر و به این مکان منتقل شده است و یا شاید محل دفن آن باشد. صادقی افزود: اولین استقرارهای روستایی در قم در محوطه قره‌تپه قمرود در هزاره ششم قبل از میلاد در کنار رودخانه قمرود شکل گرفته است. بزرگ‌ترین سفال ایران در تپه قمرود و سفالی با نقش یوز ایرانی که شاید قدیمی‌ترین سند حضور یوز در ایران و در دشت مسیله باشد در یافته‌های تپه قمرود به دست آمده است که زینت‌بخش موزه ملی ایران هستند. وی در ادامه گفت: محوطه شهرنشینی قلی‌درویش، لایه‌های قلی درویش از هزاره پنجم تا دوره متاخر را در خود جای داده است. لایه‌های دوره تاریخی قلی‌درویش دوره ساسانی، اسلامی میانه و اسلامی متاخر متاسفانه از بین رفته است. ادامه خبر و گزارش تصویری را اینجا ببینید👇 http://qompajoohi.ir/?p=12647 #گزارش_نشست #بازدید #عکس #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 اصطلاحات عامه قمی (۲) در ابتدا مجدد باید بیان کنم این واژه‌ها و ضرب‌المثل‌ها مخصوص پایین شهر و صحبت فوق‌العاده بومی و محاوره است. مجدد متذکر می‌شوم افرادی که از این واژه‌ها استفاده می‌کنند خودشان متوجه می‌شوند اما گاه از معنی کردن آن و یافتن مترادف برای آن‌ها به زبان روز و نوشتاری عاجز هستند؛ به‌خصوص که معمولا افراد غیر تحصیل کرده یا فاقد تحصیلات عالی از آن‌ها استفاده می‌کنند. برای نمونه اگر دو نفر گرسنه قمی بخواهند غذایی سریع درست کنند یکی به دیگری می‌گه یه چیز دم دستی ردیف کن فعلا بخوریم تا بعد. نفر بعد بلافاصله یه نیمرو، نون و پنیر و سبزه‌ای تهیه می‌کند و می‌خورند. لذا اگر می‌بینید بنده روان مترادف‌یابی می‌کنم به دلیل این است تمام عمر چهل سال خود را در پامنار طی (سپری کرده‌ام) کردم. شخصی مثل جواد آقا رضویان به علت دانستن لهجه صرفا اندک کلماتی آن هم صرفا با کشیده کردن آن‌ها صحبت می‌کند؛ در حالی که فاصله بسیاری با اصل گویش پایین شهری دارد. این نوع صحبت دارای واژه‌های خاص خود است که حین صحبت خودش بیان می‌شود و نمی‌شود با فکر کردن یک دفعه همه را نوشت. لذا این کلمات طی چند روز و با دقت و مشورت با چندین نفر دیگر از دوستان و برادران جمع‌آوری شده است. لذا در صورت صلاح‌دید و سوال آماده تبادل نظر هستم. ضروری: توالت هوش‌بلا: آبکش تارومی: نرده لب پشت بام هشته پشته: به هم ور، نیمه تمام تلپ: لقب آدم مفت‌خور ریسه: سری لامپ زِه: نم دادن زق‌زق: رفتن خیلی کم کم آب لَم: نوعی نشستن آب از دستش نمی‌چکه: گدا به کلات پشمی داری: یعنی کاری می‌توانی انجام دهی. مُون: نوعی ضمیر متصل به اسم برای معرفی صرفا اعضای خانواده در جواب کی؛ مثال: کی گفتی: علیمون دست نماز: وضو پیشاب: ادرار هُوار: ریختن مصالح یا خاک گوش زده: گوشت کوبیده آبگوشت پس‌آب: آبگوشت بدون چربی، بی‌رنگ پَس: مقعده حیون الدنگ: نوعی فحش به آدم مزخرف چشم ناپاک جینگ: اشتباه نکنید کلمه چینی نیست و تکی نمی‌آید. مثال رفیق جینگ: انده رفاقت یا رفیق شیش اُولور: نخود، لوبیا، عدس و ... سُوسات: شامل همه مایحتاج امرار معاش جُول‌جا: رختخواب، تشک، پتو، مُتکا و ... پا به ماه: نزدیک زایمان نوک تو نوک: نوعی رفاقت آشُ و لاش: کسی که خیلی از نظر جسمی آسیب دیده شَمال: باد خنک خیلی کم تابستان کوُرباد: گرد باد وُل‌وُلش می‌شه: دنده‌اش می‌خاره مُرش کن: کامل کردن آتیش کن بریم: موتور را روشن کن برویم قُد: مغرور یه‌وَر: آدم یک کلامی یه وَرکی بشین: یک طرفه سوار شدن رو موتور متضاد دُورکی شَمل: آدم با ابُهت لَکُ و لُش: آدم شل مُلش: آدم بی عرضه عُرضه: زور و توان بی‌بُته: آدم بی‌ریشه پالوُنش یه وَره: آدم نادرست و هرزه فیس و اِفاده: لوس‌بازی، ژست الکی آب پُوسُله: چای و هر چیز بی‌رمق تخم دو زَردونه کری؟ کار مهمی نکردی تُخم تَلکه: زاد و رود: فرزند فِس فِس: وَر رفتن: مُعطل کردن پابند: متعهد به کار تُخس: زرنگ دَم دستی: غذا حاضری مثلا نان پنیر تار و تُخس: پراکنده کردن، فراری دادن دِل دِل: حرکت فوق‌العاده آهسته بی‌صدای عضوی از بدن بعد از آسیب دیدن تاپُوندَن: فشار دادن بی‌ملاحظه: بی‌ادب و کستاخ دَروَری: آدم بی‌قید و بند کُک: کُرچ شدن مرغ تَکه: آمیزش حیوانات، جفت خوردن حیوان لَک: آرام بودن رازآمیز تو لاک خودشه: کاری به کسی ندارد. ابوالفضل شعبانی‌فرد (میرزا) ۱۴۰۳/۰۲/۰۷ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 واو فوریت در لهجه قمی گاه در گویش‌ها و لهجه‌ها عوامل دستوری خاصی پیدا می‌شوند که آنها را در زبان‌های رسمی پیدا نمی‌کنیم یا کمتر پیدا می‌کنیم. یکی از این عوامل در لهجه قمی، واو فوریت است و معنای "فوراً" می‌دهد. این واو، بین دو جمله می‌آید و در حکم قید زمان، فوریت اقدام یا واقعه بعدی را می‌رساند. نمونه: دس‌نماز بیگیرم و رفتم مَچِّد: وضو بگیرم، فوراً می‌روم مسجد. دواهاتو بخوری و خوب شدی: داروهایت را بخوری، فوراً بهبود می‌یابی. کارامو بکنم و می‌آم: کارهایم را بکنم، فوراً می‌آیم. با درخواست اصلاح و تکمیل. دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۳/۰۲/۰۷ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

جلسه این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۵۰۸) موضوع: پیشینه گویش قمی با حضور: استاد محمد قاضی مولف کتاب "لغات و کنایات قم" ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۱، ساعت ۱۹/۳۰ ↙️ مکان: میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است. #نشست #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 تزئینات بناهای تاریخی قم سیدمحمود چاوشی ۱۴۰۳/۰۲/۰۸ #بافت_تاریخی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

🎥 ريواس يکي از گياهان خودروی فصل بهاره که طعم دلپذير اون در اين روزها خيلی‌ها رو به کوهپايه‌های اطراف قم می‌کشونه. #ریواس 🌐 Qom.IRIBNews.ir 🆔 @QomIRIBNews

💢 یک پیشنهاد و یک پسوند قیدساز در لهجه قمی پیشنهاد در زبان‌شناسی، میان گویش و لهجه، تمایز وجود دارد. گویش، به شاخه‌‌ای از یک زبان می‌گویند که اولا تفاوت آن با زبان اصلی، زیاد باشد و ثانیا کاربرد آن نیاز به آموزش داشته باشد و ثالثا دارای جنبه قومی باشد، اما لهجه این تفاوت‌ها را با زبان اصلی ندارد و تنها تفاوت‌های آوایی و واژگانی، آن را از زبان اصلی جدا می‌سازد. امروزه برای بیشتر اصطلاحات زبان‌شناختی، معادل فارسی پدید آمده است، ولی برای اصطلاح عربی "لهجه" هنوز معادل فارسی به کار نمی‌برند. اکنون به دنبال آزمون‌های زبان‌شناختی و روان‌شناختی چندی، پیشنهاد نگارنده این است که از این پس، واژه فارسی "آوایش" را جایگزین اصطلاح "لهجه" قرار دهیم. این پیشنهاد، افزون بر آزمون‌های چندباره، به سه دلیل می‌تواند پسندیده باشد: اول این که "آوایش" به معنای بر زبان آوردن واژه‌هاست. دوم این که در واژه‌های مصوب فرهنگستان، واژه‌ی "بازآوایش" به معنای "میزان ماندن صوت در یک فضا پس از خاموشی منبع تولید آن" به کار رفته است. سوم این که با واژه‌ "گویش" همخوانی آوایی و معنایی دارد، زیرا واژه گویش از بن مضارع فعل گفتن پدید آمده است و طبق یک دیدگاه ریشه‌شناختی، گفتن از ریشه‌ "بِواتن: بِآواییدن: آوا برآوردن" است که ماده آن بنیاد واژه پیشنهادی "آوایش" را تشکیل می‌دهد. نگارنده همچنین بر آن است که این دست پیشنهادها، نخست با اکراه و سپس در صورت داشتن شرایط، با قبول عام همراه خواهد بود؛ چنان که اوایل استان شدن قم، برای ترغیب مسئولان به توسعه این استان، در روزنامه "قم امروز"، تعبیر "استان‌شهر قم" را مورد استفاده قرار می‌داد و این تعبیر، پس از مدتی حتی در صدا و سیمای قم مورد استفاده قرار گرفت و چه‌بسا موجبات گسترش شهرستانهای کهک و جعفرآباد را فراهم کرد. و یک پسوند قیدساز در آوایش قمی در آوایش قمی، یک پسوند ویژه یافتنی است که معنای "در مدت" و به عبارت واضح‌تر، "در حین" می‌دهد و بر این اساس، نوعی قید زمان می‌سازد. این پسوند، همان پسوند "ه" است که دست‌کم به مصدرهای سه فعل "آمدن" و "برگشتن" و "رفتن" می‌پیوندد و معنای "در حین انجام دادن این کارها" را می‌رساند: اومدنه: آمدنه؛ در حین آمدن. برگشتنه: در حین برگشتن. رفتنه: در حین رفتن. نمونه: برگشتنه دو ت نون سنگکی بِسّون!: در حین برگشتن، دو تا نان سنگک بخر! با درخواست اصلاح و تکمیل. دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 تقدیم به بنیاد والانهاد قم‌پژوهی گفتم به عقل: خدمت، بی‌‌مزد یا که منت آیا توان نمودن ؟ فردی و یا گروهی گفتا چرا که نتوان ؟! مصداق بارز آن بنیاد قم پژوهی ، بنیاد قم پژوهی ! محمدحسن رجبیان ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ #شعر #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 مسجد جامع قم فاطمه خانعلی ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ #عکس #مسجد_جامع #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت اینستاگرام: @fatemeh__khanali

💢 ساخت نحوی فرضی در آوایش قمی در زبان‌ها برای جمله‌ای که بخواهد مفهوم فرض را برساند، اصطلاحات خاصی دارند، چنان که در زبان فارسی برای رساندن این مفهوم، تعبیرهایی مانند: بر فرض (که)... فرض کنیم (که)... گیریم (که)... به کار می‌رود. در آوایش قمی، یک ساخت نحوی جالب برای این منظور، کاربرد دارد: اومدیم و...: فرض کنیم (که) ... نمونه‌ها: اومدیم و برق رفت، چه‌جورکی درس بوخونم؟ اومدیم و تیفون شد، رَختا گَل رِجّه باز لََچَر می‌شن که! با درخواست اصلاح و تکمیل. دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

منتشر شد: 💢 تاریخ کبوترداری و کبوترپرانی قم، مهدی عباسی، تهران و قم: نامه‌های سیاه و بنیاد قم‌پژوهی، ۱۴۰۲، ۴۰۰ ص، وزیری، مصور، گلاسه. اثری بدون نمونه پیشین در کشور و همراه با اسناد و تصاویر تاریخی، سرگذشت و تصاویر پیشکسوتان، به ضمیمه کبوترداری و کبوترپرانی در کاشان. مراکز توزیع: یک. تهران: ابتدای خیابان آزادی - بازار بزرگ ایران - طبقه - همکف - پلاک ۳۲ تلفن: 02166573452 / 09013389044 دو. قم: خیابان دورشهر - میدان رسالت - دانشگاه طلوع مهر - بنیاد قم‌پژوهی تلفن:02537831421 / 09126510345 ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ #تاریخ_اجتماعی #مردم‌_شناسی #کبوتر_داری #کبوتر_پرانی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 امامزاده سیدمعصوم منطقه نیروگاه قم فاطمه خانعلی ۱۴۰۳/۰۲/۱۲ #عکس #امامزاده #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت اینستاگرام:      @fatemeh__khanali

💢 دو پسوند دیگر در آوایش قمی الف) پسوند قیدساز " َکی: aki" این پسوند، یک پسوند ترکیبی است که عموما از واژه‌ها و بویژه از صفت‌ها، قید حالت می‌سازد. با این که چنین پسوندی در فارسی عامیانه کاربرد بیشینه دارد، در آوایش قمی نیز کم به کار نمی‌رود و برخی نمونه‌های آن را می‌آوریم: ۱. اینجورکی: این‌گونه. ۲. اَقَصَّکی: از قصدکی؛ عمداً. ۳. بیخودکی: بی‌دلیل. ۴. قایمکی: پنهانی. ۵. همساختکی: همین‌گونه. ۶. یه‌ورکی: یک‌‌ورکی؛ متمایل به یک جهت. ب) پسوند صفت‌ساز "و: u" یکی دیگر از پسوندهای فارسی که در فارسی عامیانه کاربرد فراوان دارد و در آوایش قمی هم با آن واژه‌سازی‌هایی صورت گرفته است، پسوند صفت‌ساز "و" است. این پسوند، بازمانده‌ پسوند فارسی میانه‌ "uk: وک" است که از واژه‌ها و بویژه از اسم‌ها، صفت می‌سازد و هنوز نشانه‌ی آن در واژه‌ قمی پلوشتک (: پرستو) بازمانده است. برخی نمونه‌های قمی کاربرد این پسوند را بخوانیم: ۱. خیکو: صفت کسی که مانند خیک، یعنی چاق، است. ۲. غُزو: صفت کسی که غُز، یعنی برآمدگی پشت، دارد و گوژپشت است. ۳. گریه‌ئو: صفت بچه‌ای که زود به گریه می‌افتد. ۴. لُپًو: صفت کسی که گونه‌های برآمده دارد. ۵. ننه‌ئو: صفت بچه‌ای که به پشتیبانی مادر دلگرم است. با درخواست اصلاح و تکمیل. دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۳/۰۲/۱۲ #اصطلاحات_قمی #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

اتمام تملکات پروژه باغ مزار مشاهیر قم تا یک ماه آینده شهردار قم از اتمام پروژه تملک و تخریب مغازه‌های قبرستان نو به منظور احداث باغ مزار مشاهیر قم تا یک ماه آینده خبر داد و گفت: برنامه‌ریزی و مطالعات روی طرح‌ها مطابق چشم‌انداز و راهبردها انجام می‌شود. متن کامل #خبر: https://www.qom.ir/R9PlA 🆔 @shahrdari_qom #قبرستان_نو

📚در آستانه ۱۲ اردیبهشت ماه روز معلم 🏫 با یکی از قدیمی‌ترین مدارس ایران در قم آشنا شوید 🔰 دبیرستان ماندگار امام صادق(ع) (حکیم نظامی قم) کاربری آموزشی قدمت: دوره پهلوی اول 🗄 اطلاعات ثبتی: شماره ثبت: ۳۳۴۶ تاریخ ثبت ملی: ۱۵ اسفند ۱۳۷۹ موقعیت: قم، بلوار معلم، میدان روح‌الله معمار: ماکسیم سیرو شروع ساخت: ۱۳۱۴ سال اتمام ساخت : ۱۳۱۷ سال زیربنای ساختمان: حدود ۱۵۰۰ متر مربع واقع در باغی به مساحت بیست هزار متر مربع ضلع جنوبی بنا: زمین‌های ورزش ضلع‌های شرق و غرب و شمال: گل‌کاری و درختان سبز و خرم بر سراسر دیوارهای درونی و اندرونی دبیرستان کتیبه‌هایی که اشعار آن از دیوان حکیم نظامی انتخاب شده و با خط بسیار زیبا نوشته شده‌اند به چشم می‌خورد. #مرکز_اسناد_شهرداری_قم #بنیاد_قم_پژوهی 🆔 @shahrdari_qom #کلیپ

آشنایی و معرفی "بیست و یکمین" تا "سی امین" اثر تاریخی قم دیگر کاروانسراهای قم شهر قم از روزگاران پیشین،  به دلیل قرار گرفتن در مسیر شاهراه های تجاری چون جاده ابریشم و راه‌های مواصلاتی در قرون و اعصار بعد، چون دوران سلجوقیان و صفویان، همواره مورد توجه کاروان‌های تجاری بوده و در این مسیر ده‌ها کاروانسرا بنا کرده‌اند. از میان این کاروانسراها، برخی به دلیل اهمیت جایگاه و معماری بنا چون دیر گجین و پاسنگان، سالم مانده و بارها مورد مرمت  قرار گرفته‌اند و برخی تخریب شده‌اند؛ بگونه‌ای که یا  قابل مرمت نیستند یا به دلیل بی‌مهری مسئولان استانی در حال تخریب کامل هستند. در شماره‌های پیشین، ده نمونه از  کاروانسراهای نوع اول معرفی شد و در این بخش تعدادی از کاروانسراها که از درجه اهمیت کم‌تری قرار گرفته و بدون مرمت رها شده و یا با مرمت جزئی چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند که بدین دلیل اطلاعات زیادی از آنان در دسترس نیست. این کاروانسراها عبارت‌اند از: - کاروانسرای الله قلی (تاج خاتون) - کاروانسرای دلاک (خشتی و آجری) - کاروانسرای باقرآباد - کاروانسرای حوض سلطان - کاروانسرای منظریه (داخل پادگان منظریه جاده قديم تهران) - کاروانسرای عسگر‌آباد در ادامه گزارشات به طور مختصر به معرفی  این کاروانسراها خواهیم پرداخت. #یکصد_جاذبه_گردشگری_قم #تمدن_هفتهزار_ساله_قم #کاروانسرا https://t.me/Qomghasht