💢 قم در داده‌های باستان‌شناسی حسین صادقی ۱۴۰۳/۰۵/۱۸ #باستان_شناسی_قم #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 قم در داده‌های باستان‌شناسی منطقه قم به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگیری در مسیر شاهراه اصلی ارتباطات فرهنگی و بازرگانی شرق باستان از ادوار پیش از تاریخ تاکنون حلقه ارتباط و تعامل بین مراکز و حوزه‌های مختلف فرهنگی به شمار می‌آمده است. (دهقان‌پور و دیگران، ۱۳۹۹: ۸) کاوش‌ها و بررسی‌های انجام شده در منطقه قمرود به سرپرستی کابلی ( ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲)، تپه صرم کهک فصل اول تا سوم به سرپرستی پوربخشنده و فصل چهارم به سرپرستی سیامک سرلک و زاربلاغ به سرپرستی ملک‌زاده، غار وشنوه به سرپرستی اشتونر باستان‌شناس آلمانی و کوروش روستایی، محوطه شمشیرگاه خوراباد به سرپرستی حمید فهیمی و گورستان یوسف‌آباد خاوه جدیداً به سرپرستی سیامک سرلک دوره جدیدی از پژوهش‌های باستان‌شناسی را در استان قم شکل داد. (صادقی ،۱۳۹۷: ۵۴) نتایج کاوش‌ها و بررسی‌ها به‌روشنی غنای فرهنگی و بعد تاریخی منطقه و شهر قم را نشان داد. تا پیش از انجام دوره جدید پژوهش‌های ‌باستان‌شناسی در منطقه قم آنگونه که باید، تصویر روشنی از نقش و اهمیت این منطقه در شکل‌گیری و توسعه فرهنگی جوامع پیش از تاریخ و آغاز تاریخی به ویژه در حوزه فرهنگی فلات مرکزی در دست نبود. کاوش‌های قره‌تپه قمرود نشان داد که منطقه قم در طول هزاره ششم تا چهارم پیش از میلاد (حدود هشت هزار سال) یکی از مراکز مهم دوره ده‌نشینی است. (سرلک، ۵۹۶:۱۳۹۰) و دارای فرهنگ و تکنولوژی بسیار پیشرفته بودند و با فرهنگ‌های سیلک کاشان و چشمه‌علی ری و زاغه قزوین در ارتباط بودند. مدارک به دست آمده از لایه‌نگاری تپه شادقلی‌خان (چهارمردان - عمار یاسر) واقع در بافت تاریخی شهر قم نشان داد که حیات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی شهر در هزاره چهارم پیش از میلاد (شش هزار سال) تاکنون به طور مستمر ادامه داشته است. نتایج به دست آمده از کاوش‌های گورستان عصر آهن (۳۲۰۰ سال) تپه صرم و محوطه استقراری شمشیرگاه مبین آن است که منطقه قم در طول عصر آهن یکی از مراکز عمده فرهنگی در حاشیه کویر مرکزی محسوب شده است. کاوش‌های زاربلاغ (جاده قدیم قم - تهران )نشان داد که این منطقه از دوره ماد تا اشکانی و ساسانی از اهمیت مذهبی و سیاسی و بازرگانی برخوردار بوده است و در نهایت شواهد به دست آمده از کاوش‌های محوطه قلی درویش جمکران در حاشیه جنوبی شهر قم، فرهنگ هفت هزار ساله قم باستانی را تبیین نمود. کاوش‌های قلی‌درویش نشان داد که قم یکی از مراکز اصلی شکل‌گیری و توسعه فرهنگی جوامع استقراری عصر برنز و عصر آهن حاشیه مرکزی ایران است و در آغاز دوره تاریخی، محدوده فعلی استان قم قسمتی از ماد بزرگ بوده است. و به‌خصوص در دوره ساسانی قم یکی از مراکز مهم ایران محسوب می.شده است. ( صادقی، ۱۳۹۷: ۵۵) (منبع: "قم نگینی دل کویر"، تالیف حسین صادقی) ۱۴۰۳/۰۵/۱۸ #باستان_شناسی_قم #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت