💢 کلوغ اندازان (کلاغ اندازان) (كُلخ اندازون) روز آخر ماه شعبان را روز «کلوخ اندازان» گویند که در این روز مردم ضمن این که دور هم جمع می‌شوند و به شادی و شادمانی می‌پردازند خود را برای ماه رمضان آماده می‌کنند. اغلب افراد در این روز در خانه بزرگ خانواده جمع می‌شوند و سپس به تفریح و گردش در بیرون از منزل می‌پردازند، و نیز وسایل خورد و خوراک و تفریحشان را برمی‌دارند و به امامزاده‌ها و زیارتگاه‌های اطراف قم، از جمله به شاه جمال، مسجد مقدس جمکران و چهار امامزاده می‌روند و دو رکعت نماز حاجت می‌خوانند. بعضی از خانواده‌ها نیز به باغ‌های اطراف قم می‌روند. تا چند سال پیش، گروهی از جوانان در بعد از ظهر روز آخر ماه شعبان ساز و نقاره برمی‌داشتند و به دروازه قلعه، می‌رفتند و پس از تفریح، از جمله چوب‌بازی هر کس کلوخی را به آب خندق دروازه قلعه (نزدیک شاه احمد قاسم) می‌انداخت و از خدا توفیق می‌طلبید تا ماه رمضان بتواند روزه بگیرد. در روستای دستجرد رسم بر این بود که اکثر خانواده‌ها غذاهایی مخصوص می‌پختند و خانوادهایی که از اقوام نزدیک همدیگر بودند جهت تفریح و صرف ناهار به گردشگاه‌ها و مزارع اطراف می‌رفتند، بعضی پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها با دعوت از فرزندان خویش ضیافت ناهار را در داخل خانه برگزار می‌کردند و در به جا آوردن رسم کلوخ اندرون افرادی که مقید به گرفتن روزه پیشوازی بودند با روزه گرفتن خویش در مجالس و تفریح دیگر افراد شرکت می‌کردند بعد از ظهر روز موسوم به کلوخ اندزون بعضی از زنان و دختران آبادی، راهی دشت و مزارع می‌شدند و با خوردن آجیل و تنقلات سنتی، این روز را به خوشی و خرمی می‌گذراندند. آن‌ها بنا به یک سنت قدیمی تعدادی کلوخ را به لب نهرهای آب می‌بردند و با ریختن کلوخ‌ها در آب روان حوائج زندگی و تندرستی خود را برای روزه داری در ماه مبارک رمضان از آب روان طلب می‌کردند. در حال حاضر این قبیل سنت‌های قدیمی به کلی منسوخ شده است. برگرفته از نامه قم، شماره ۳۱ - ۳۲ (بهار و تابستان سال ۱۳۸۶)، ص ۸۹. ۱۴۰۲/۱۲/۱۹ #فرهنگ_عامه #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 رمضان در فرهنگ مردم روستای دستگرد قم پخت نان مخصوص (بیست و هفتمی) در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان طبق رسم و عقیده‌ای کهن، در خانه‌هایی که پخت نان برای مصرف خانواده انجام می‌شود، چند چانه خمیر را هم گرفته و روی آن سیاه‌دانه می‌پاشند و در آخر کار پخت، آن‌ها را داخل تنور می‌گذارند تا پخته شود. این گرده‌نان که در اندازه‌های کوچک و ضخیم تهیه می‌شود، پس از خشک شدن برای برکت انبارهای غلات و حبوبات مصرفی خانه، داخل آن‌ها گذاشته می‌شود و بر این عقیده‌اند که برکت پیدا می‌کند و کسانی هم که پخت نان ندارند، به دیگران سفارش می‌دهند که حداقل یک قرص از این نان را که نام (بیست و هفتمی) دارد، برایشان بپزند و آرد این نوع نان هم معمولاً از دست زنان سیده و یا زنانی که نام‌شان فاطمه است تهیه می‌شود. مصطفی جعفرزاده دستجردی ۱۴۰۳/۰۱/۱۹ #فرهنگ_عامه #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 رمضان در فرهنگ مردم روستای دستگرد قم پخت نان مخصوص (بیست و هفتمی) پخت نان توسط مرحومه «عمه عصمت» روستای دستگرد قم، منزل حاج سیدرضا حسینی عکاس: سیدمهدی حسینی مصطفی جعفرزاده دستجردی ۱۴۰۳/۰۱/۱۹ #فرهنگ_عامه #عکس #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 رمضان در فرهنگ مردم روستای دستگرد قم آداب و رسوم روزهای آخر ماه مبارک رمضان نماز عید فطر تا حدود چهار، پنج دهه گذشته در صورت مساعد بودن هوا، نماز عید فطررا بر بالای مصلی moslla ( نام کوهی که در نزدیکی سمت غرب روستا واقع شده) می‌خواندند. در صبح روز عید و پس از بالا آمدن آفتاب، همه مردم از مرد و زن به اتفاق روحانی و امام جماعت مسجد تکبیرگویان راهی کوه مصلی می‌شدند و نماز را به امام جماعت روحانی و فردی که در کنار امام جماعت کار مکبّری و خواندن دعای قنوت را بدون استفاده از وسیله صوتی بر عهده داشت اقامه می‌کردند و پس از نماز، تکبیرگویان به روستا و خانه‌هایشان بر می‌گشتند. لازم به ذکر است که تاحدود نیم قرن گذشته اهالی روستای همجوار (روستای میم) طبق سنتی کهن و ایجاد وحدت در نماز عید فطر مردم دستگرد شرکت می‌کردند. دیدار اهالی از روحانی و پیران و بیماران و بزرگان خانواده در روز عید فطر تا حدود دو دهه اخیر روحانی و امام جماعت مسجد طلبه‌ای بود که در طول سال فقط برای دو دهه اول و آخر ماه محرم و صفر و یک ماه رمضان از شهر به روستا دعوت می‌شد و در هر کدام ازاین ایام هر شبانه‌روز خانه یکی از افراد ساکن، مهمان بود و حق‌الزحمه را هم در یکی از شب‌های شلوغی مسجد و یا تکیه (شب‌های عاشورا و شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان) از مردم حاضر جمع‌آوری می‌کردند. صبح روز عید فطر و پس اقامه نماز عید، آن تعداد از مردان مسنی که اهل مسجد بودند به اتفاق چند تن از ریش‌سفیدان دخیل در امورات مسجد و شخصی که امانت‌دار پول حق‌الزحمه روحانی بود، به رسم ادب و تشکر و خدا حافظی، به خانه‌ای که روحانی در آنجا اقامت داشت می‌رفتند و پس از انجام رسم تشکر و خداحافظی، امانتی را داخل پاکت تحویلش می‌دادند و بر می‌گشتند و هنگام بدرقه روحانی هم که همان صبح روز عید بود، بعضی‌ها که محصولی از تولیدات کشاورزی و دامی داشتند مقداری از آن را همراهش می‌کردند. دیدار و عیادت از پیران و بیماران روستا هم از جمله سنت‌های نیک و پسندیده قدیمی‌های روستا بود که در روز عید فطر خیلی‌ها به آن عمل می‌کردند و همینطور دیدار کوچک‌ترها از بزرگ‌ترهای خانواده و طایفه که قدیمی‌ها به انجامش پای بند بودند. هدیه و انعام روزه نیمه (کله گنجیشی) کودکان و کامل نوجوانان زیر بلوغ و سال اول بلوغ در روز عید فطر و هنگام دیدارهای خانوادگی و ضیافت‌های نهاری که معمولا در خانه بزرگ‌ترها برگزار می شد، پدر و مادر و پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها طبق وعده‌ای که به کودکان برای گرفتن روزه «کله گنجیشی» و به نوجوانان برای گرفتن روزه کامل داده بودند، با دادن مبلغی پول و یا چیزهای مناسب دیگر به وعده خود عمل می‌کردند و انعام دختربچه و دختران تازه به تکلیف رسیده که روزه کامل گرفته بودند، چشمگیرتر بود و در میان آن هدایا چیزهایی مثل گوسفند، درخت و قطعه زمین هم دیده می‌شد و به صورت مکتوب در اختیار ولی آنها قرار می‌گرفت. مصطفی جعفرزاده دستجردی ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ #فرهنگ_عامه #روستای_دستجرد #ماه_رمضان #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت

💢 رمضان در فرهنگ مردم روستای دستگرد قم آداب و رسوم روزهای آخر ماه مبارک رمضان نماز عید فطر در یکی از سال‌های گذشته در مسجد روستای دستگرد تعدادی از افرادی که در عکس حضور دارند به رحمت ایزدی پیوسته‌اند؛ روحشان شاد عکاس: سید مهدی حسینی مصطفی جعفرزاده دستجردی ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ #فرهنگ_عامه #روستای_دستجرد #ماه_رمضان #بنیاد_قم_پژوهی تلگرام | ایتا | سایت