💢دربارۀ سادهنويسی
رضا بابایی
سادهنویسی، با همۀ اهمیتی که در نثر معیار دارد، هنوز بهدرستی تعریف و تدوین نشده است. همینقدر میدانیم که باید ساده بنویسیم؛ اما چگونه؟ تقریبا همه دوست دارند ساده و صمیمی بنویسند، اما دقیقا نمیدانند باید چه کنند و نثر ساده و صیقلی چگونه پدید میآید. در کتاب «بهتر بنویسیم» قواعد و توصیههایی را گفتهام؛ ولی میدانم که راه درازی در پیش است و همچنان باید کوشید و قواعد سادهنویسی را از میان نثرهای برتر بیرون کشید.
سادهنویسی، آسیبهایی هم دارد؛ از جمله تخلف از اسلوب نوشتار و افتادن به دام گفتار. اگرچه رکن سادهنویسی، نزدیکی به زبان گفتاری است، اما نوشتار را نباید به قدری به گفتار نزدیک کرد که مرزی میان آن دو باقی نماند. برخی نویسندگان، به هوس سادهنویسی، عامیانه مینویسند؛ یعنی از این سوی بام افتادهاند. بله؛ سادهنویسی در مقابل «لفظ قلم» رونق یافت و دل بسیاری از نویسندگان را ربود؛ اما نباید آنقدر از «لفظ قلم» دور شد که سر از نثر شفاهی درآورد. نثر معیار، «لفظ قلم» نیست؛ اما مغلوب نثر وارفتۀ شفاهی هم نمیشود. شاید مثالهای زیر تا حدی منظورم را روشنتر کنند:
شفاهی: از این بهتر چیست؟
نوشتاری: بهتر از این چیست؟
شفاهی: خدا همیشه در یادتان باشد.
نوشتاری: خدا را همیشه یاد کنید.
شفاهی: اگر یادتان رفت...
نوشتاری: اگر فراموش کردید...
شفاهی: اهمیت این قاعده خیلی زیاد است، چون باعث گرهگشایی از مشکلات زیادی میشود و مسائل پیچیده را راحت حل میکند.
نوشتاری: این قاعده، بسیار مهم است؛ زیرا بهآسانی از عهدۀ حل بسیاری از مسائل پیچیده برمیآید.
شفاهی: نظامهای دموکراتیک هم هزار جور قانون برای کنترل مردم درست میکنند.
نوشتاری: نظامهای دموکرات هم برای کنترل مردم، صد گونه قانون وضع میکنند.
شفاهی: هر کدام از منابع شناخت دین، چه عقل و چه کتاب و چه سنت، در مهندسی معرفت دینی، جایگاهشان روشن است.
نوشتاری: جایگاه هر یک از منابع دینشناسی(عقل، کتاب و سنت) در هندسۀ معرفت دینی، روشن است.
شفاهی: اگر عقلانیت، ملاک زندگی متمدنانه باشد، آنقدر عقبیم که امکان ندارد به این زودیها به عقلای عالم برسیم.
نوشتاری: اگر ملاکِ تمدن، عقلانیت باشد، راه درازی در پیش داریم.
شفاهی: خداپرستی تنها با نماز و روزه نیست.
نوشتاری: خداپرستی تنها به نماز و روزه نیست.
شفاهی: گناهی که بندهای را خجالتزده کند، خدا بیشتر دوست دارد تا عبادتی که بنده را دچار عُجب کند.
نوشتاری: گناهی که بنده را به شرم آورد، نزد خدا محبوبتر است از عبادتی که او را به ورطۀ عُجب و غرور اندازد.
شفاهی: بزرگترین درسها را زندگی به انسان میدهد، ولی ادای معلمها را در نمیآورد.
نوشتاری: زندگی بدون اینکه ادای معلمها را دربیاورد، بزرگترین درسها را به ما میدهد.
یادآوری
۱. همۀ جملههای نوشتاری بالا، پیشنهادی است؛ یعنی دهها و صدها جملۀ دیگر هم میتوان ساخت که مصداق «نثر معیار» باشد.
۲. میپذیرم که ادبیات شفاهی، گاهی خون و انرژی بیشتری دارد؛ اما در مجموع، تأثیر زبان نوشتاری معيار در خواننده، بیشتر و ماندگارتر است.
۳. در نثر معیار، هر قدر قالب نوشتار کوتاهتر باشد، فاصلۀ آن از زبان گفتاری کمتر میشود. بنابراین زبان یادداشت از زبان مقاله، و زبان مقاله از زبان کتاب، باید صمیمیتر و سادهتر و به زبان گفتاری، نزدیکتر باشد. پس رسمیترین زبان در کتاب است و غیر رسمیترین زبان، در یادداشت.
#نویسندگی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
4_6048632731066173743.mp3
21.51M
«چرا سعدی بخوانیم؟»
(سخنی به مناسبت روز #سعدی)
#جویا_جهانبخش
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢مثنویخوانی
🔸جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹استاد: علی حیدری یساولی
🔹جلسه شانزدهم: شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
ساعت۱۹:۳۰
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#مثنوی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢 نشست ادبی کانون نویسندگان قم
(همراه با خوانش شعر، داستان و ...)
🔸موضوع: چرا و چگونه سعدی بخوانیم؟
به مناسبت روز بزرگداشت سعدی
🔸 سخنرانان:
دکتر حسن عزیزی
استاد علی حیدری یساولی
با شعرخوانی استاد عباس فرساد با گویش قمی
زمان: یکشنبههای اول هرماه
↙️ جلسه دوم: یکشنبه ۱۴۰۲/۲/۱۰
ساعت ۱۹:۳۰
↙️ مکان:انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر
#نشستها
💢 شرکت برای عموم علاقهمندان آزاد است.
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢اعتدالگرایی در ویرایش
عبدالرحیم موگِهی
افراط و تفریط در ویرایش نکوهیده و اعتدال و میانهروی در آن ستوده است. از همین رو، ویراستار نباید آن گونه به ویراستِ اثر پردازد که پدید آورنده احساس کند نوشتۀ وی، به جای اصلاح و حتی جراحی، مُثله و سلاخی شده است.
مثلاً ویراستار باید توجه کند که نشانههای سجاوندی (نقطهگذاری) بجا و معتدلانه و در حد نیاز به کار گرفته شوند؛ زیرا تمرکز خواننده نباید از فهم متن و محتوا به سوی نشانهها معطوف شود و حتی چشمان وی را آزار دهد.
به نمونهای از زیادهروی و رعایت نکردن اعتدال در متن زیر بنگرید که منتشر نیز شده است. ویراستار، متن را با "نه ویرگول" فربه و آماس کرده است و ویراستاری را با ویرگولاستاری اشتباه گرفته و ویرگولکدۀ ناپسند، ناخوشایند و حتی چشمآزاری را پدید آورده است:
«هنگامی که برای نخستین بار، کتاب…، برای چاپ، آماده میشد، فرصت کافی در اختیار نبود، تا بتوانم، از جمع فرهیختگانی که، در تهیه و چاپ این اثر، مرا همراهی کردهاند، سپاسگزاری کنم.»
اکنون همین نوشته را با رعایت اعتدال و به کار گیری فقط "سه ویرگول" بخوانید:
«هنگامی که برای نخستین بار کتابِ … برای چاپ آماده میشد، فرصت کافی در اختیار نبود تا بتوانم از جمع فرهیختگانی که در تهیه و چاپ این اثر، مرا همراهی کردهاند، سپاسگزاری کنم.»
#ویرایش
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢 زبان گفتاری
سنجههای درستنویسی
کارشناسان زبان، برای تمیز خطا از صواب در املا و انشای فارسی، چهار سنجه را پیش نهادهاند:
۱. نظم و نثر کهن فارسی
۲. دستور زبان فارسی
۳. زبان گفتاری
۴. زبان نوشتاری روز
در این قسمت، بند سوم توضیح داده میشود:
🔹زبان گفتاری
این زبان، سرکش، آزادیخواه و قانونگریز است. زبان مردمی نه تنها به حکومت دستور تن نمیدهد، بلکه دستور و زبان نوشتاری را به پیروی از خود فرا میخواند. هم دستور زبان فارسی و هم نوشتاری، بیش و کم برگرفته از همین زبان است.متون کهن نیز جدا از زبان مردم روزگار خود نبوده است. اگر شاعران و نویسندگان کهن، " اولیتر" را به کار بردهاند که نادرست مینماید، هیچ دلیلی جز کاربرد فراوان آن در میان مردم آن روزگاران ندارد. اکنون نیز اگر بیشتر مردم واژه غلط یا واژهای را غلط به کار برند، سودی در مخالفت با آن نیست. برای نمونه کلمه "فهمیده" در زبان گفتاری، در معنای"فهمنده" و "فهیم"، نه مطابق دستور است و نه پشتوانهای در متون پیشین دارد. با وجود این، تا وقتی که تحت حمایت زبان گفتاری و به پیروی از آن زبان نوشتاری است، درست محسوب میشود.
ناگفته نماند که زبان گفتاری، چشمه جوشان و زلال واژه سازی است و بیشتر آنچه میسازد، بههنجار و زیباست. تاکنون نیز آنچه از رهگذار این زبان به منصه ظهور درآمده است، بسیار بیشتر و بهتر از واژههایی است که خاستگاه آنها زبان نوشتاری یا دستور زبان فارسی یا فرهنگستانها است.
رضا بابایی«کتاب بهتر بنویسیم»
#نویسندگی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
ویراست جدید «دستورخط فارسی» منتشر شد
🔸 با گذشت دو دهه از انتشار نخستین نسخۀ «دستور خط فارسی»؛ فرهنگستان زبان و ادب فارسی ویراست جدید این را منتشر کرد.
🔸 به گزارش روابطعمومی فرهنگستان زبان وادب فارسی دربارۀ دستور خط فارسی همواره اختلاف نظر وجود داشته است؛ برخی معتقدند نویسنده حق دارد شیوۀ نگارش خودش را داشته باشد و برخی نیز براین باورند که باید همه از دستور خط واحدی پیروی کنند و برای خط نیز همچون علومی مانند ریاضی قواعد و ضوابط خاصی تعیین شود.
🔴 برای دیدن متن کامل خبر به نشانی زیر در وبگاه فرهنگستان مراجعه کنید:
🌐https://apll.ir/?p=12028
🔸در نشست ادبی کانون نویسندگان قم عنوان شد:
🔸سعدی افتخار هر ایرانی است
حوزه/ در دومین نشست ادبی کانون نویسندگان قم که با موضوع “چرا و چگونه سعدی بخوانیم” برگزارشد علی حیدری یساولی گفت: آثار سعدی به چندین زبان زنده دنیا منتشر شده است اما سعدی افتخار هر ایرانی است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، این نشست با حضور استادان حسن عزیزی و علی حیدری یساولی و جمعی از علاقهمندان و نویسندگان در موسسه طلوع مهر به مناسبت روز بزرگداشت سعدی برگزارشد.
استاد حسن عزیزی یکی از سخنرانان این نشست گفت: سخنوری و شعرگویی سعدی منحصر بهفرد است، به علت اینکه شگرد خود را به کسی نیاموخته است. برای مثال در گلستان با یک هجا یک بیت شعر میسازد. مانند “زورقی اندر پی ما غرق شد” که دارای وزن شعری است.
وی با بیان اینکه آثار سعدی بسیار متنوع است افزود: گلستان سبک رئال است که ترکیبی از نظم و نثر است اما بوستان آرمانشهر سعدی است و ایدهآلهای خود را در آن به نظم کشیده است.
عزیزی با بیان اینکه بخشهای زیادی از شخصیت سعدی مغفول مانده است، گفت: بخش عرفان او که بسیار معتدل است؛ چون او در عرفان یک خط کش دارد به نام دین و شرع. بنابراین ما در عرفان او زیاده روی نمیبینیم؛ مثل آنچه که در مثنوی دیده میشود.
وی با بیان اینکه سعدی را باید در هفت سالگی خواند و در هفتاد سالگی فهمید گفت: شعرهای سعدی سهل و ممتنع است؛ یعنی در عین آسان بودن در بیان کسی نیامده است و اوج سهل و ممتنع بودن اشعار سعدی در بوستان جمع شده است.
ادامه مطلب را اینجا بخوانید:
#نشستها
http://qomqalam.ir/1402-2/
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢 مثنویخوانی
🔸 جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹 استاد: علی حیدری یساولی
🔹 جلسه هفدهم: شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲
ساعت۱۹:۳۰
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#مثنوی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢 سعدیخوانی
🔸 جلسه ماهانۀ شرح غزلیّات سعدی
🔹 استاد: دکتر حسن عزیزی
🔹زمان: یکشنبههای دوم هرماه
جلسه اول: یکشنبه۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
ساعت۱۹:۳۰
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#سعدی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢بخشی از نشست شرح مثنوی
استاد علی حیدری یساولی
#مثنوی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢 بنویسید و خسته نشوید
علی کردانی
استمرار و تکرار عامل اساسی موفقیتها است.
بودن و ماندن در هر حرفهای، مهارت را بالا میبرد و از شما آدم حرفهای میسازد.
دنیای نویسندگی، دنیای همسایگی کلمات است و قلم، دوست همیشگی نویسنده.
وجدان بیدار و انسان هوشیار، قلم را زمین نمیگذارد.
#نویسندگی
#ممارست
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
💢 ساختار داستان کوتاه
زهره دربانی
در نوشتن داستان و هویت آن به دو عنصر اصلی نیاز است:
یک. شخصیت؛
دو. ماجرا.
عناصر اصلی و فرعی، دیگر ضمائمی هستند که داستان را جذاب و پُرکشش میکنند.
داشتن دو موقعیت اصلی در نوشتار از ملزومات است و داستان کوتاه را میسازد: یک موقعیت در آغاز سخن و دیگری در پایان.
#داستان
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢وحدت روش در ویرایش
عبدالرحیم موگِهی (شمیم)
رعایت وحدت روش از مهمترین اصول ویرایش و از بهترین راههای تشخیص ویراستار فرادست از ویراستار فرودست است.
رعایت این اصل یعنی هر نظریه یا شیوۀ ویرایشی را که ویرایشگر طبق دلیل و ضابطه پذیرفته است، حتی اگر نزد دیگران هم نادرست باشد، آن را همواره و به طور یکسان در سراسر نوشته به کار بندد.
این کاربست نیز به گونهای باشد که متن از جنبۀ ویرایشی کاملاً یکدست و یکنواخت به چشم آید و ناهمسان و ناهمگون جلوه نکند.
مثلاً اگر ویراستار طبق هر دلیل و ضابطهای «هاء جمع» را جدا مینویسد، باید این شیوه را به طور یکسان در سراسر نوشته به کار گیرد.
بنابراین، نباید به گونهای ویرایش کند که در جایی از متن، جمعِ کلمۀ «کتاب» به شکل «کتابها» و در جای دیگری به شکل «کتابها» یا «کتاب ها» نمود یابد.
یا چنان چه ویراستار در آغاز پاورقی، نام پدید آورنده را میآورد و بر نام کتاب مقدم میکند، لازم است که این شیوه را در تمام پاورقیهای نوشته به طور یکسان به کار گیرد.
پس آن سان ویرایش نکند که در یک پاورقی، نام پدید آورنده و در پاورقی دیگری، نام کتاب در آغاز آن قرار گیرد.
دانستنی و به یاد سپردنی است که التزام به رعایت وحدت روش با به کارگیری استثنائات ویرایشی منافات و ناهمخوانی ندارد؛ البته به شرط آن که استفاده از استثنائات نیز طبق دلیل و ضابطههای ویرایشی باشد و در خودِ موارد استثنا نیز وحدت روش رعایت شود.
#ویرایش
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢 سعدیخوانی
🔸 جلسه ماهانۀ شرح غزلیّات سعدی
🔹 استاد: دکتر حسن عزیزی
🔹زمان: یکشنبههای دوم هرماه
جلسه اول: یکشنبه۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
ساعت۱۹:۳۰
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#سعدی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
💢گزارش تصویری جلسه هفدهم «شرح مثنوی»
استاد: علی حیدری یساولی
شنبه ۱۶ اردیبهشت۱۴۰۲
دانشگاه طلوع مهر
#مثنوی
🔸کانون نویسندگان قم
https://telegram.me/kanoonnevisandeganqom
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom