در محضر قرآن کریم
#تدبرباتفسیرتسنیم 📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره موضوع:هدایت وضلالت 🔖 آیه: ۲۶ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ✅ب
🔺ادامهی مطلب
🔰تفویض هم از لحاظ #مبدأ_فاعلی محال است هم از لحاظ #مبدأ_قابلی یعنی اولاً فقر برای انسان همانند حیوان ناطق بودن برای اوست یعنی #فقر جزو ذات و ماهیت انسانست و از او جداشدنی نیست لذا خداوند نمی تواند یک موجود فقیر را به حال خود بگذارد و ثانیاً تدبیر خداوند اجازه نمی دهد که انسان را رها کند و ببیند که چه خواهد کرد. حال اگر در انسان دخالت نداشت چگونه به او امر و نهی می کند. وقتی مالک او نبود امکان امر و نهی نیست.
♦️جبر هم نیست به این معنا که #فاعل حقیقی همه کارها خدا باشد و انسان تنها وسیله انجام کار باشد نه مصدر و صادر کننده کار. این هم با تکلیف مطابق نبود و خدا در این صورت نمی توانست دیگر امر و نهی کند و پاداش و کیفر قرار دهد که نشان از #اختیار انسان است. خدا گوید ما عقل و وحی را فرستادیم که انسان در قیامت در برابر ما احتجاج نکند.(نساء-۱۶۵) که اگر جبر بود دیگر اینها معنا نداشت.
🔰پس طبق آیه مورد بحث ما، #اضلال خداوند این است که: تنها کسی را رها کند که خودش قبلاً خودش را از خدا رها کرده باشد که در آیه ۵ صف بیان شده است. هرگز اضلال ابتدایی از سوی خدا انجام نمی شود.
https://eitaa.com/quraanalkarim
#تدبرباتفسیرتسنیم
📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره
📆 موضوع : میثاق غلیظ
🔖 آیات: ۶۳-۶۴
📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
1⃣ خداوند از انسان عهدهای متفاوتی گرفت مثل عهد ازل یا عهدی که از آدم و حوا گرفت، اما عهدی که از بنی اسراییل گرفت را #میثاق_غلیظ نامید علتش هم اعتیاد بنی اسراییل به #عهد_شکنی بود.
2⃣سوال: اولاً آیا کوه طور قابلیت رفع و بالا بردن داشت؟
در مورد این سوال، دلیلی بر امتناع عقلی رفع طور وجود ندارد:
3⃣ اول اینکه خدا کل آسمانها و زمین را با ستونی نامرئی نگاه میدارد. اگر بگویند که دلیلش «جاذبه» است گوییم که از کجا معلوم که جاذبه تنها دلیل ایستادگی زمین و آسمان در جای خود باشند؟ خدایی که قدرت دارد تمام آسمان و زمین را بدون ستون مرئی نگه دارد این قدرت را دارد که چند لحظه کوه را روی سر نگه دارد.
4⃣دوم پرواز پرنده ها در آسمان است که بدون اینکه کسی آنها را نگه دارد در آسمان حرکت میکنند و قرآن گوید این فقط کار خداست پس میتواند با اسبابی که از دسترس و علم فعلی ما خارج است کوه را هم در آسمان نگه دارد.
5⃣ سوم هم کندن در #خیبر بوسیله امیرالمومنین است. در امالی صدوق آمده که پیامبر در آن قضیه، علی را خواند و چون حضرت امیر، درد چشم داشت پیامبر هم چشمش را خوب کرد و هم رنج سرما و گرما را از او گرفت. بعد به سمت در خیبر حمله کرد درحالیکه مرتبا به سمت او تیر پرتاب میکردند. رفت و در را کند و بیست متر به پشت سر خود انداخت درحالیکه چهل مرد نمیتوانستند آنرا حمل کنند. پیامبر فرمود: قسم به خدا که چهل فرشته او را کمک کردند.
6⃣ سوال دوم : آیا خدا گفت اگر ایمان نیاوردید این کوه را روی سر شما خراب میکنم و آنها از روی اضطرار پذیرفتهاند؟ اگر اینطور باشد و #اختیار نباشد که دیگر تکاملی در آن نیست در حالیکه خدا فرمود انسان تا پایان عمر مختار است و اگر اختیار نباشد ایمان پذیرفته نیست چنانکه فرعون که در لحظات احتضار، توبه کرد اما پذیرفته نشد.
7⃣خدا فرمود ما طوری #نعمت_توبه را از دشمنان پیامبران گرفتیم که تا آخرین لحظه عمر توبه نمیکنند و تنها هنگام احتضار میخواهند توبه کنند. و توده مردم اصلا زمان مرگ نمیفهمند که مرده اند بلکه تنها احساس میکنند وارد نشئه جدیدی شده اند وقتی میفهمند مرده اند که به او میگویند بدان مرده ای و مردن حق است و همه مرگ را چشیدهاند پس حالا شهادت بگو! تازه میفهمد مرده است و این فشار کنونی، فشار دنیوی نیست! کم هستند کسانی که هنگام مرگ میفهمند مرده اند.
8⃣ محتضر، هنگام مرگ، مال و فرزند را هر جا که باشند در کنار خود میبیند و میفهمد که چیزهایی که در دنیا بوده تصویر مثالیِ مال و فرزند است نه حقیقت آن. در نشئه دنیا، عمل در اختیار #انسان است و میتواند عمل کند اما در برزخ، انسان در خدمت عمل و #ملکات خود است و اختیاری ندارد. و اگر انسان پیری، «دقایقی قبل از احتضار» و مرگ توبه کند بهشتی است زیرا مباحث کلامی جدای از مباحث فقهی است لذا اگرچه در مورد معاملات او بحث است اما در مورد بهشتی شدنش بحثی نیست.
9⃣ حضرت موسی در برابر فرعون ابتدا #براهین_عقلی را ارائه داد (همچون مباحث توحید و معاد)، بعد به سراغ معجزه و #براهین_عملی رفت. کسی که با براهین عقلی مومن نشود و نیاز به معجزات داشته باشد همانند بنی اسراییل است که #تفکر_حسی دارند، چنانکه اگر با معجزات موسی ایمان آوردند در فاصله کوتاهی با گوساله سامری هم کافر شدند چون نمیداند #معجزه و سحر چه فرقی دارد و چه رابطه ای بین معجزه و صدق ادعای رسالت است.
0⃣1⃣موسی(ع) پس از براهین عقلی و عملی، از خدا خواست که #توفیق_ایمان را به فرعون ندهد تا قصیُّ القلب شود. لذا اگر خدا #توفیق_ایمان را نداد شخص قصی القلب میشود. دلیل قبول نشدن ایمان فرعون در هنگام غرق شدن هم، ترس از غرق شدن نیست بلکه به این دلیل است که آن زمان دیگر فرعون در دنیا نبود که اختیار توبه داشته باشد.❗️
https://eitaa.com/quraanalkarim
#بقره64