📇 ادامه خلاصه تفسیر سوره #بقره - آیه ۱۷۷ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی 🔹 قصور عقل از تشخيص برّ اصل مطلب قبل از ورود در بحث آن است كه بِرّ را گرچه عقل في‌الجمله مي‌فهمد ولي بالجمله نمي‌فهمد؛ كه چه چيزي خوب است و چه چيزي خوب نيست. ارزش را در حقيقت #خداي سبحان بايد معين كند كه چه چيزي بِرّ است و چه چيزي برّ نيست، لذا قرآن دارد مي‌شمارد كه بِرّ چيست و چه چیزی نيست. اين‌چنين نيست كه #عقل در تشخيص خير و نيكي مستقل باشد و نيازي به شرع نداشته باشد و يا آن چنين نيست كه اين برّ و نيكي يك امر ذاتي غير قابل تغيير و تحويل باشد بلكه گاهي يك امر خير است گاهي امر ديگر، لذا نه #عقل مي‌تواند بالاستقلال بفهمد و نه آن چيزي كه برّ است براي ابد برّ است بلكه در اثر تغيير شرايط و مصالح عوض مي‌شود. نظير جريان قبله كه توجه به بيت‌المقدس جزء برّ بود. 🔸قبله اهل كتاب لذا فرمود: ﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ﴾ كه مسيحيها به سمت مشرق نماز مي‌خوانند ﴿وَ الْمَغْرِبِ﴾ يعني يهوديها به سمت مغرب نماز مي‌خوانند. مشرق براي مسيحيها يك موضوعيتي دارد ولي مغرب براي يهوديها موضوعيتي ندارد، چون بيت‌المقدس در قسمت جنوب غربي حجاز قرار داشت از اين جهت آيه در شرايطي نازل شد كه مردم آن منطقه در هنگام نماز به سمت مغرب متوجه مي‌شدند. اگر همان يهوديها سفر دوردستي به منطقه‌هاي غربي بكنند در هنگام نماز چون بايد به سمت بيت‌المقدس نماز بخوانند به شرق متوجه‌اند. 🔹برّ و خير جامع و تام آيه فرمود برّ و نيكي در اين نيست كه حتماً به سمت شرق يا به سمت غرب نماز بخوانيد، برّ و نيكي در امتثال امر #خداست. #خداي سبحان اگر مصلحت را در اين ديد كه به سمت بيت‌المقدس نماز بخوانيد برّ همان است، اگر مصلحت در آن بود كه به سمت غرب نماز بخوانيد برّ همان است و اگر مصلحت در اين بود كه به سمت كعبه نماز بخوانيد برّ همان است، پس ﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ﴾. 2⃣🔸اما مقام ثاني كه تلازم اثباتي است كه بين ايمان، اخلاق و عمل صالح از يك طرف و برّ و نيكي از طرف ديگر تلازم ثبوتي است، آن را با اين جمله بيان فرمود: ﴿وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ اْلآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ﴾ اين راجع به #اعتقاد، ﴿وَ آتَي الْمالَ عَلي حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبي وَ الْيَتامي وَ الْمَساكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ﴾ راجع به خدمات #مالي، ﴿وَ أَقامَ الصَّلاةَ﴾ راجع به خدمات #عبادي، بعد هم راجع به زكات و مسائل #اخلاقي دستوراتي دادند. 🔹 فرمود برّ آن است كه انسان عقيده خوب داشته باشد و عمل صالح. 🔸وفاي ابرار به عهدهاي خود ﴿وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا﴾ [كه] اين وفاي به عهد جامع مسائل فقهي و اخلاقي است؛ اين وفاي به عهد هم شامل عهود و عقود #تجاري است، هم شامل عهدهاي #اخلاقي است كه با يكديگر در ميان مي‌گذارند، هم شامل تعهدات #ديني است [كه] در اين زمينه مسئله جهاد و حضور در جبهه را خداي سبحان به عنوان يك تعهد ديني ياد مي‌كند. 🔹 صبر ابرار خب اين كارها بدون صبر و تحمل ميسر نيست لذا مسائل #اخلاقي را هم كنار اين ذكر مي‌كند. اول عقايد، بعد اعمال مسائل #اخلاقي و ملكات نفساني را ذكر مي‌كند [كه] يكي وفاي به عهد است؛ يكي هم صبر. ﴿وَ الصّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ﴾ يعني در شدايد در گرسنگيها و در هر گونه ضرر و زياني (خواه بيماري خواه جراحت يا علل ديگر) اينها صابرند. 🔸 فرمود ابرار كساني‌اند كه در «بأساء» صابرند در «ضرّاء» صابرند در «حينِ بأس» صابرند؛ و هم اينها صادق‌اند در #عقيده، نمي‌پذيرند مگر چيزي را كه انجام بدهند، انجام نمي‌دهند مگر چيزي را كه معتقد باشند، نمي‌گويند مگر اينكه عمل كنند، عمل نمي‌كنند مگر چيزي را كه مي‌گويند. اينها صادق‌اند در #عقيده، صادق‌اند در #اخلاق، صادق‌اند در #اعمال. نفرمود در كار معيّن صادق‌اند. @qurantehran

💠 بیان نکات مهم از #جزء پانزدهم قرآن کریم 🎤 : استاد گرامی خانم #قربانی جزء پانزدهم شامل سوره اسراء و 75 آیه از سوره کهف می باشد. ✅ در سوره اسراء اصول ناب #اخلاقی و #حکمت های الهی فراوانی وجود دارد... @qurantehran